İçeriğe atla

On İkinci Gece

Onikinci Gece
Twelfth Night
Twelfth Night, or What You Will
Orsino ve Viola Ressam:Frederick Richard Pickersgill
Orsino ve Viola
Ressam:Frederick Richard Pickersgill
YazarWilliam Shakespeare
İlk gösterim1599 ile 1601 arası
Ülkeİngiltere
Orijinal dilİngilizce
TürKomedi
Zaman ve mekân15. yy. Verona ve Mantova
William Shakespeare Birinci Folyo
Onikinci Gece Remzi Kitabevi baskısı

On İkinci Gece (İngilizce özgün adı: Twelfth Night, or What You Will) Shakespeare'in 1599 ile 1601 arasinda yazdığı düşünülen 5 perdelik bir komedisidir. Tam adı Onikinci Gece ya da Siz Nasıl İsterseniz diye çevrilebilir. Alternatif bir başlığı olan tek Shakespeare oyunudur. Onikinci Gece başlığının Shakespeare döneminde kutlanan Noel'in Onikinci Günü şenlikleriyle bağlantılı olduğu düşünülmektedir. Bu şenliklerde her şey "tepetaklak" ya da "tersyüz" olurmuş. Bu da oyunun konusuyla yakından bağlantılıdır. Diğer birçok Shakespeare eseri gibi bu oyunun da birkaç farklı film uyarlaması bulunmaktadır.

Karakterler

  • Viola, Sebastian'ın ikiz kız kardeşi. Erkek kılığına girdiği zaman Cesario olarak isimlendirilir.
  • Orsino, İllirya Dükü, Olivia'ya aşık.
  • Olivia, bir Kontes.
  • Sebastian, Viola'nın ikiz erkek kardeşi.
  • Maria, Olivia'yin nedimesi olan bir soylu bayan.
  • Sir Toby Belch, Olivia'nın amcası.
  • Sir Andrew Aguecheek, Sir Toby'nin bir arkadaşı.
  • Malvolio, Olivia'nın vekilharcı.
  • Feste veya bazen Fool, bir soytarı.
  • Fabian, Olivia'nın evinin bir üyesi.
  • Antonio, bir gemi kaptanı, Sebastian'ın arkadaşı.
  • Kaptan, bir gemi kaptanı Viola'ya yardım eder.
  • Birinci Subay, Dük Orsino'nun Antonio'u tutuklamak üzere gönderdiği subay.
  • İkinci Subay, Antonio'u tutuklamak için gönderilen ikinci subay.
  • Valentine ve Curio, Orsino'nun maiyetindeki iki kişizade.
  • Rahip, bir Papaz.
  • Uşak, Viola/Cesario'nun Olivia'yı geri geldiğini bağırarak açıklayan uşak.
  • Çalgıcılar, kişizadeler, denizciler ve diğer etraftaki halk

Konusu

Olivia (Ressam:E.B.Leighton)
Onikinci Gece III.Perde 4.Sahne(Ressam: Francis Wheatley

Kısaca özetlemek gerekirse bu oyun bir "yanlışlıklar komedisi"dir. İlliria Krallığı'nda geçer.Shakespeare'in bu krallığı İtalya'nın Dalmaçya kıyısında hayal ettiği düşünülür. İnsanların kılık değiştirdiği, kadınların erkek, erkeklerin kadın kılığına girdiği, birbirlerine aşık olan insanların bu karmaşayı anlamaya çalıştığı ve elbette sonunda her şeyin tatlıya bağlandığı bir eserdir. Tarz olarak Bir Yaz Gecesi Rüyası'na benzer. Soytarılar, sarhoşlar, çıkarcılar, mevki düşkünleri, müzisyenler, deliler ve soyluların iç içe; burun buruna olduğu tabiri caizse oyun içinde oyundur.

Türkçeye çeviriler

  • On ikinci gece. Çev. Mehmet Şükrü. İstanbul: Matbaacılık ve Neşriyat Türk Anonim Şirketi, 1937.
  • Onikinci Gece. Çev. Avni Givda. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 1946.
  • Onikinci Gece. Çev. Özdemir Nutku. İstanbul: Remzi Kitabevi, 1988.
  • On İkinci Gece. Çev. Sevgi Sanlı. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2004.

Film Uyarlamaları

  • 2006 yapımı "She's The Man" : Amanda Bynes ve Channing Tatum'un Viola ve Orsino karakterlerini canlandırdığı filmde olaylar günümüz lise ve üniversite gençliği arasında geçmektedir.Viola, ailesine karşı ikiz kardeşi Sebastian'ı idare etmek için onun kılığına girip okuluna gider. Burada da kardeşinin arkadaşlarından olan Orsino'ya aşık olur.[1]

Dış kaynaklar

Kaynakça

  1. ^ [1]12 Mayıs 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2008. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<i>Venedik Taciri</i>

Venedik Taciri, İngiliz oyun yazarı ve düşünür William Shakespeare tarafından yazılmış tiyatro oyunu. Shakespeare'in en çok bilinen oyunlarından birisidir.

<i>Hamlet</i> William Shakespeareın trajedisi

Hamlet, William Shakespeare tarafından 1599 ile 1601 yılları arasında yazılan temasında trajediyi işleyen oyundur. Danimarka'da geçen oyunda Prens Hamlet'in, kral olan babasını öldürdükten sonra tahta geçen ve annesi Gertrude ile evlenen amcası Claudius'tan nasıl intikam aldığını anlatır. Oyun renkli bir biçimde kahır dolu kederden, hiddet dolu gazaba geçen gerçek ve yapmacık cinnetin izlediği yolu çizer ve ihanet, intikam, ensest, ahlaksızlık konularını işler.

<i>Othello</i>

Othello, William Shakespeare'in yazdığı trajedilerden biri ve aynı zamanda oyunun baş erkek kahramanıdır. Shakespeare'in bu oyunu Cinthio tarafından yazılan "Moor of Venice" adlı kısa hikâyesine dayanarak, yaklaşık 1603 yılında yazdığı sanılıyor.

<i>Hırçın Kız</i> ilk temsili 1593 olan Shakespearein komedisi

Hırçın Kız, William Shakespeare'in komedilerinden biridir. 1590-1591 yıllari arasinda yazıldığı varsayılır ve ilk temsili 1593'tedir.

<i>Troilus ve Cressida</i> William Shakespearein bir oyunu

Trolius ve Cressida, William Shakespeare'in tarihsel oyunlarından biridir. 1602 yılında yazıldığı varsayılmaktadır. Shakespeare, oyunun hikâyesini Geoffrey Chaucer'ın Troilus and Criseyde başlıklı şiiri de dahil olmak üzere birkaç farklı kaynaktan almıştır.

<i>Size Nasıl Geliyorsa</i> Shakespearein oyunu

Size Nasıl Geliyorsa ya da Nasıl Hoşunuza Giderse veya Beğendiğiniz Gibi,, William Shakespeare'in komedilerinden biridir. 1600'lerin ilk yıllarında yazıldığı varsayılmaktadır. Paul Czinner ve Laurence Olivier tarafından 1936'da filme çekilen oyunun farklı film uyarlamaları bulunmaktadır. Yazarın ünlü repliği "Dünya bir sahnedir ve biz de oyuncuları" bu oyunda geçmektedir.

<i>Fırtına</i> (oyun) Shakespeare oyunu

Fırtına, William Shakespeare'in beş perdeden oluşan, trajik-komik hatta fantastik, oyunlarından biridir. Genellikle 1610 ya da 1611'de yazıldığı varsayılmaktadır ama bazı otoritelere göre daha önce yazılmıştır. Shakespeare'in başka yazarlarla işbirliği yapmadan, tek kendisinin yazmış olduğu son tiyatro eseridir. Türü konusunda kesin bir anlaşma yoktur. İlk 1623de yayınlanmasında, Birinci Folyo edisyonunda, komedi olarak adlandırılmıştır ama çağımızda birçok modern otorite tarafından romans olarak sınıflandırılmaktadır. 1642de Cromwell'in devrim idaresi tarafından İngiliz tiyatrolarının kapatılmasına kadar pek az dikkat çekmiştir. Kraliyet idaresinin Restorasyonu ile tiyatrolar tekrar açıldıkları zaman çok ilgi görmüş ve popüler olarak sahnelerde birçok defa tekrarlanmıştır; ama bu oyunlarda çok defa orijinal metin değil değiştirilmiş telif metinler kullanılmıştır. Ondokuzuncu yüzyıl ortalarında tiyatrolar orijinal metinleri kullanmaya başlanmışlardır. Yirminci yüzyılda kritikler ve edebiyat bilimcileri tarafından çok köklü bir yeniden değerlendirmeden geçirilmiştir ve çağımızda Fırtına Shakespeare'in en önemli eserlerinden biri olarak kabul edilmektedir.

<i>Venedik Taciri</i> (film, 2004) Film

Venedik Taciri, 2004 yapımı Shakespeare'in aynı isimli tiyatro oyunundan uyarlanmış İngilizce dilinde ilk uzun sesli filmdir. Aynı konuyu işleyen diğer pek çok film, televizyon için yapılmış video kaseti prodüksiyonlarıdır.

<i>Kuru Gürültü</i> William Shakespeare tarafından yazılmış komedi türünde bir oyun

Kuru Gürültü veya Yok Yere Yaygara, İngiliz oyun yazarı William Shakespeare tarafından yazılmış komedi türündeki bir oyundur. İlk defa 1600 yılında basılmış olmakla beraber tiyatroda ilk oynanma tarihinin büyük olasılıkla 1589-1590 kış sezonunda olduğu belgelerden bilinmektedir. Bir tiyatro oyunu olarak Shakespeare'in en popüler komedilerinden biri olarak halen şöhretini korumakta devam etmektedir. Genel olarak modern romantik komedilerin birçok genel karakterlerini içinde bulundurmaktadır. Özellikle romantik başrollerde olan bir çift sevgili, Klaudio ve Hero ve onların komik karşıtları olan Benedik ve Beatris çifti modern tiyatro sahnesinde hala beğeni ile seyredilmeye devam edilmektedir.

<i>Veronalı İki Centilmen</i>

Veronalı İki Gentilmen, İngiliz oyun yazarı William Shakespeare tarafından tiyatro yazarlığı mesleğinin başlarında yazılmış komedi janrında bir oyundur. Shakespeare'in oyunları arasında en az sayıda oyuncu ile oynananıdır ve bir kadın kahramanın erkek çocuk elbiseleri ile sahneye çıkması ilk defa bu oyunda olmuştur. Oyunda işlenen ana temalar arkadaşlık ve sadakatsizliktir. Bazı yazarlar, oyunun en önemli olayının Proteus'un uşağı olan Launce'ın, köpeği ile birlikte sahnede soytarılık yapması ve böylelikle bir bakıma oyunu esas kahramanlarından çalmaları olduğunu iddia ederler.

<i>Windsorun Şen Kadınları</i>

Windsor'un Şen Kadınları, İngiliz oyun yazarı William Shakespeare tarafından yazılmış komedi türünde bir tiyatro oyunudur. Bu oyun ilk defa 1602'de basılmıştır ancak yazılışının 1597'den önce olduğu zannedilmektedir. Baş kahraman, Shakespeare'in IV. Henry oyunlarında bulunan, "şişman şövalye" Sir John Falstaff'tır. Bu oyun Shakespeare'in kendi yaşama çağı olan ve yeri olan I. Elizabeth çağının İngiltere orta sınıfının hayat sorunları ile ilgili olan tek oyunudur. Bu oyunun birkaç opera adaptasyonu yapılmıştır.

<i>Atinalı Timon</i>

Atinalı Timon İngiliz yazarı William Shakespeare tarafından yazılmış beş perdeden oluşan bir oyun olup konusu klasik Yunan çağlarında Atina'da tanınmış Timon hakkındadır. Shakespeare olasılıkla bu şahsı tanınmış Klasik Yunan filozofu Timon ile karıştırmıştır.

<i>Aşkın Çabası Boşuna</i>

Aşkın Çabası Boşuna İngiliz yazar William Shakespeare tarafından yazılmış bir komedi oyunudur. Bu eser yazarın ilk komedileri arasında olup 1590'lı yılların ortalarında yazılmış olduğu sanılmaktadır. İlk defa basılıp yayınlanması 1598'dedir. Bu eser ilk defa 1598'de Kraliçe I. Elizabeth huzurunda sahneye konulmuş; ikinci defa yıllarca sonra 1605'te bir büyük malikanede oynamıştır. Sonra 1839'da Covent Garden Tiyatrosunda oynanıncaya kadar tiyatro repertuvarlarına hiç girmememiştir.

<i>Yanlışlıklar Komedisi</i>

Yanlışlıklar Komedisi ünlü İngiliz yazarı William Shakespeare tarafından yazılmış bir komedi oyunudur. Bu oyun Shakespeare'in oyun yazarlığı kariyerinin başlangıçında hazırlandığı oyunlardan birisi olup 1589 ile 1594 arasında yazıldığı sanılmaktadır. Bu Shakespeare'in oyunları arasında en kısa sürenidir. Bu oyun Shakespeare'in komedileri içinde en çok bir fars karakterli olanıdır ve içinde soytarılık ve hüviyet karışıklıkları, cinaslar ve söz oyunları çok yer almaktadır. Yanlışlıklar Komedisi'nde Shakespeare'in klasik tiyatronun üç birlik prensibine uyduğu nadir iki oyundan birisidir

<i>İki Soylu Akraba</i>

İki Soylu Akraba İngiliz Kralı I. James çağında 1613-1614'te yazılmış, 1634'te basılmış bir trajedi-komedi oyunudur. Bu oyunun zamanın İngiliz yazarlarından John Flecther ile daha ünlü William Shakespeare tarafından birlikte yazıldığı edebiyat otoriteleri tarafından genel olarak kabul edilmektedir. Araştırmacılar çok geniş kapsamlı testler ve teknikler uygulayarak hangi kısımların Shakespeare hangilerinin Fletcher tarafından yazıldığını şöyle tahmin etmektedirler: Shakespeare -

I.Perde, 1.-3.Sahneler;
II.Perde, 1.Sahne;
III.Perde, 1.Sahne;
V.Perde, 1.Sahne 34-173 satirlar ve 3.-4. Sahneler
Fletcher -
Prolog;
II.Perde, 2.-6. sahneler;
III.Perde, 2.-6. sahneler;
IV.Perde, 1. ve 3.sahneler;
V.Perde: 1.Sahne, 1-33 satırlar, 2.Sahne ;
Epilog.
Bilinmeyen-
I.Perde, 4.-5. sahneler;
IV.Perde 2.Sahne
<i>Bir Yaz Gecesi Rüyası</i> (film, 1935) 1935 filmi

Bir Yaz Gecesi Rüyası 1935 ABD yapımı fantastik komedi filmidir. Özgün adı A Midsummer Night's Dream dir.

<i>Kış Masalı</i>

Kış Masalı ünlü İngiliz oyun yazarı William Shakespeare tarafından yazılmış bir tiyatro eseridir. 1611'de ilk defa I. James'in sarayında sahnelenmiştir. İlk yazılı baskısı, 1623'te William Shakespeare'in toplu eserlerini ıhtivâ eden "Birinci Folyo" baskısında kaydedilmiştir. Oyun ilk sahnelendiğinde komedi olarak tanımlanmakla beraber, bazı modern eleştirmenler eseri "romans" türüne dahil etmektedir. Birtakım eleştirmenler ve araştırmacılar da eseri bir "problem oyun" olarak görmektedirler; çünkü oyunun başındaki üç perde çok güçlü psikolojik dram türünde fakat son iki perde de komedi unsuru ağırlık kazanmakta ve oyun nihâyetine mutlu sonla sona ermektedir.

<i>IV. Henry, Bölüm 2</i> Shakespare oyunu

IV. Henry, Bölüm 2, William Shakespeare tarafından 1596–1599 yılları arasında yazıldığı düşünülen tarihsel oyundur. Yapıt; II. Richard, IV. Henry, Bölüm 1 ve V. Henry'nin oluşturduğu Henriad adı da verilen dörtlemenin üçüncü oyunudur.

William Shakespeare tarafından yazılıp tamamlanmış eserlerin Türkçeye çevirilerinin listesi eserlerinin İngilizce isimlerine göre sıralanmış olarak burada verilmektedir:

<i>Seksi Futbolcu</i>

She's the Man, Andy Fickman'nın yönettiği, Rita Rusic'in çektiği ve başrollerini Amanda Bynes ile Channing Tatum'un paylaştığı 2006, ABD yapımı filmdir.