İçeriğe atla

On'yomi

On'yomi (Japonca音読み; "sese dayalı okuma"), Kanji karakterlerinin Çince telaffuzuna dayalı olarak okunmasıdır. Tek bir kanjinin, farklı dönemlerin veya bölgelerin Çince telaffuzlarını yansıtan birden fazla 'on'yomi' telaffuzu olabilir.[1][2]

Çince telaffuzun yeniden oluşturulmuş okumaları olduğu, ancak Latince alıntı kelimelerin İngilizce telaffuzuna benzer şekilde Çince telaffuz veya okumanın kendisi olmadığı için, daha önce genellikle çeviri okuma olarak anılıyordu. Eski Japon yazıları sıklıkla on'yomi okumalarının da Japonlar tarafından geldikleri sırada yaratıldığını ve Çinliler tarafından kendilerine aitmiş gibi yeniden ödünç alındığını belirtir.

Bazı kanjiler Çin'in farklı bölgelerinden farklı zamanlarda tanıtılmıştır ve bu nedenle birden fazla on'yomi'ye ve çoğu zaman birden fazla anlama sahiptirler.

Kaynakça

  1. ^ Coulmas, Florian (1991). Writing Systems of the World. s. 125. ISBN 978-0631180289. 
  2. ^ Shibatani, Masayoshi (2008). The Languages of Japan. Cambridge University Press. s. 130. ISBN 978-0521369183. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Japonya</span> Doğu Asyada bir ada ülkesi

Japonya, Doğu Asya'da yer alan bir ada ülkesidir. Büyük Okyanus'un kuzeybatısında konumlanan ülke; Japon Denizi'nden Çin, Kuzey Kore, Güney Kore ve Rusya'nın doğusuna; kuzeyde Ohotsk Denizi'nden güneyde Doğu Çin Denizi ve Tayvan'a kadar uzanır. De facto başkenti ve en büyük şehri Tokyo'dur. Adını oluşturan kanji karakterler, "güneş" ve "köken" anlamına geldiğinden "Doğan Güneşin Ülkesi" olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Çince</span> Çin ve çevresinde konuşulan bir dil

Çince, Çin anakarası ve çevresinde yaşayan bir milyardan fazla kişi tarafından konuşulan Eski Çinceden türemiş dillerin oluşturduğu diller grubudur. Dünyadaki her beş kişiden birinin anadili olarak konuştuğu Çince, lehçeleriyle birlikte dünyada en çok konuşulan dildir. Çince ve lehçeleri Büyük Çin olarak adlandırılan Çin anakarası, Hong Kong, Makao, Tayvan ve Malezya, Endonezya, Tayland, Singapur, Myanmar, Vietnam, Güney Kore gibi Doğu ve Güneydoğu Asya ülkelerinde konuşulmaktadır. Çince, dünyanın en çok konuşulan dil olmasına bağlı olarak Birleşmiş Milletler'in altı resmî dilinden biridir. Aynı zamanda Çin, Tayvan, Singapur, Hong Kong ve Makao'nun resmî dilidir.

<span class="mw-page-title-main">Kanji</span> Çince yazı karakterlerine Japoncada verilen isim

Kanji, Japoncada kullanılan Çin karakterlerine verilen isim. Bu yazı Japonya'ya Budizm ve Konfiçyüsçü dini metinler yoluyla gelmiştir. İlk olarak Wu Hanedanı zamanında, daha sonra Han Hanedanı zamanında ve son olarak 1185–1573 yılları arasında, Çin'den Japonya'ya geniş çaplı yazı geçişleri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Pinyin</span> Standart Mandarin için Çince yazısında kullanılan romanizasyon sistemi

Pinyin ya da Hanyu Pinyin Standart Mandarin için Çince yazısında kullanılan romanizasyon sistemidir. Yani her biri ayrı bir ideogram olan Çince karakterlerin Latin alfabesi ile yazılıp okunabilmesini sağlar. Bu sistem 1979 yılından itibaren Çin hükûmeti tarafından resmen benimsenmiştir. Pinyin sistemi, hem en yeni hem de Mandarince telaffuzu en yakın sunan romanizasyon yöntemidir. Artık eskimiş olan Wade-Giles sistemi geçmişte yaygın kullanılmasına karşın yavaş yavaş terkedilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Çin karakterleri</span>

Çin karakterleri veya Çin harfleri, günümüzde Çince, Japonca ve nadiren Korecenin yazılmasında kullanılan simgesel grafikler ya da logogramlardır. Bunlara Mandarin Çincesinde hànzì, Japoncada kanji, Korecede hanja ya da hanmun, Vietnamcada ise hán tự ya da chữ nho adı verilir.

<span class="mw-page-title-main">Japonca</span> Doğu Asya dili

Japonca, Japonlar tarafından konuşulan Japon dil ailesine bağlı bir dildir. Başta Japonya ve Japon diasporasındakiler olmak üzere yaklaşık 128 milyon kişi tarafından konuşulmaktadır. Japonya'da de facto millî dil olarak kabul edilip Palau'da tanınmış azınlık dilidir.

<span class="mw-page-title-main">Vietnamca</span> Dil

Vietnamca, Vietnam Cumhuriyeti'nin ulusal ve resmî dilidir. Vietnam'da yaşayan insanların % 86'sının ve denizaşırı ülkelerde yaşayan azınlık durumunda yaklaşık 3.000.000 kişinin anadilidir. Yakın tarihe kadar Çin yazı sistemini kullanmakta olan Vietnamcanın sözcük dağarcığı büyük ölçüde Çinceden etkilenmiştir. Vietnamcanın bugünkü yazı sistemi Latin abecesinin uyarlanmış biçimine dayanır. Sözcüklerde anlam ayrılığı ton ile yapıldığından bu tonları gösteren 5 farklı ayırıcı im bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Çin dilleri</span> Doğu Asyada ki Sinitik diller

Çin dilleri ya da Çin dil ailesi, Çin'de yaşayan Hanların konuştuğu dillerin tümüne verilen addır. Çin-Tibet dil ailesine dahil kollardan birini oluşturmaktadır. Bu diller ayrıca Sinitik diller olarak da adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Manzanar Toplama Kampı</span>

Manzanar Toplama Kampı, II. Dünya Savaşı sırasında Amerika Birleşik Devletleri'nde Japon göçmenler ve Japon asıllıları hapsetmek için kurulan toplama kamplarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Hança</span>

Hanja veya Hanca, Korecenin yazımı için geleneksel Çince karakterleri kullanan bir yazı sistemi. Yazı, Kore'de MÖ 400'lere tarihlenen Gojoseon döneminden bu yana kullanılmaktadır. Çince karakterler, Korece telaffuz edilmektedir. Hanja-mal veya hanja-eo, hanja ile yazılabilen sözcükler için; hanmun ise Klasik Çince yazılar için kullanılsa da çoğu zaman bu iki olgu için de kullanılan terim hanjadır.

<span class="mw-page-title-main">Çin edebiyatı</span> Doğu Asyaya ait yazın türü

Neredeyse her kültürünün edebiyatı gibi Çin edebiyatı, hem geçmişte hem de günümüzde toplumun ve yaşamın yansıması olmanın yanı sıra tek başında bir siyasi meseledir. Mükemmel okuma ve yazma beceri ve belagat sahipleri sıklıkla yüksek seviyede memurluk statüsünü kazanırlardı. Bu durum ayrıca çoğunlukla etkin şekilde Çin felsefesinin gelişiminde katkıda bulunma fırsatını sağlardı. Üstelik bazı krallar şair ya da edebiyatçı olarak başarı elde etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Google Metin Okuma</span>

Google Metin-Konuşma Motoru, Android işletim sistemi için Google tarafından geliştirilmiş bir ekran okuyucu uygulamasıdır. Uygulamaları, ekrandaki metni yüksek sesle okumaya (konuşmaya) güç verir. Şu anda desteklenen diller Bengalce (Bangladeş), Kantonca, Çince (Çin), Çince (Tayvan) Danca, Hollandaca, İngilizce (Avustralya), İngilizce (Hindistan), İngilizce, İngilizce (ABD), Fince, Fransızca, Almanca, Hintçe, Macarca, Endonezyaca, İtalyanca, Japonca, Korece, Norveççe, Lehçe, Portekizce (Brezilya), Rusça, İspanyolca (Meksika), İspanyolca (İspanya), İspanyolca (ABD), İsveççe, Taylandça, Türkçe ve Vietnamcadır.

<span class="mw-page-title-main">Liaoning</span>

Liaoning, Çin'in kuzeydoğusunda bulunan bir eyalettir. Eyalet, günümüzdeki haliyle 1907 yılında Fengtian ismiyle kuruldu, ancak isim 1929'da "Liaoning" olarak değiştirildi. Eyalet başkenti ayrıca o dönemde Shenyang'ın eski ismi olan Shengjing'in Mançuca telaffuzu olan Mukden olarak bilinirdi. Japon Mançukuo kukla rejimi altında eyaletin ismi 1907'deki ismine dönüştürüldü, fakat Liaoning ismi 1945'te yine geri getirildi.

<span class="mw-page-title-main">Japon rakamları</span>

Japon rakamları, Japoncada kullanılan sayı isimlerinin sistemidir. Yazılı Japon rakamları tamamen Çin rakamlarına dayanmaktadır ve büyük rakamların gruplandırılması, Çin geleneğinde 10.000'e kadar gruplandırılmasını takip etmektedir. Japoncada rakamlar için biri Çince karakterlerin Çin-Japon (on'yomi) okumalarına dayanan diğeri ise Japon yamato kotobaya dayan iki dizi telaffuz bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Jōyō kanji</span>

Jōyō kanji, Japonya Eğitim Bakanlığı'nın kanji karakterleri ve okumaları için resmî rehberidir. Mevcut jōyō kanji, 2010 yılında yayınlanan 2,136 karakterin listesidir. II. Dünya Savaşı'ndan sonra standartlaştırılmış ortaokul düzeyindeki kanjilerin ilk listesi olan tōyō kanjinin hafifçe değiştirilmiş bir versiyonudur. Liste, düzenli olarak kullanılan tüm karakterler ve okumaların kapsamlı bir listesi olmayıp daha ziyade, zorunlu eğitimi tamamlamış olanların yanı sıra resmi hükûmet belgelerinde kullanılmak üzere izin verilen karakterlerin ve okumaların bir listesi için bir okuryazarlık başlangıç noktası olarak tasarlanmıştır. Resmî hükûmet belgelerinin sadece jōyō kanji ve okumalarının kullanılma zorunluluğu nedeniyle, bazı nadir karakterler de Japonya Anayasası'nın bir parçası olmakla kalmaz, aynı zamanda yazılmış olan orijinal 1,850 karakterli tōyō kanji listesi derlenmiştir.

Okurigana, Japonca yazılı sözcüklerde kanji köklerinden sonra gelen kana sonekleridir. Sıfatları ve fiilleri çekmek ve belirli bir kanjiyi belirli bir anlama sahip olmaya ve belirli bir şekilde okunmaya zorlamak olmak üzere iki amacı bulunmaktadır. Örneğin, düz fiil formu 見る geçmiş zamana çekilir 見た, burada 見 kanji köküdür ve る ve た hiragana yazısıyla yazılmış okuriganadır. Çok az istisna dışında okurigana sadece kun'yomi için kullanılır, Çince biçimbirimler Japoncada bükülmediklerinden ve çoğu bileşik kelimelerin (kango) parçaları olarak kullanıldığından telaffuzları bağlamdan çıkarıldıklarından on'yomi için kullanılmazlar.

<span class="mw-page-title-main">Qiang halkı</span>

Qiang halkı, Çin'de bulunan bir etnik grup. 2010 yılı itibarıyla Çin'deki toplam nüfusu 309.576 kişiden oluşan Qiang halkı, Çin Halk Cumhuriyeti devletinin resmî olarak tanıdığı 56 etnik gruptan birini teşkil eder. Qiang halkına ait bireylerin çoğu, Siçuan eyaletinin kuzeybatısındaki dağlık alanlarda, yani Tibet Platosu'nun doğu kenarında, yaşar.

Kango, Japonca söz varlığında Çinceden kaynaklanan ya da Çinceden alınmış unsurlarla yaratılmış sözcüklere verilen isim. Bazı dilbilimsel yapılar ve cümle kalıpları da "Kango" olarak nitelendirilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Japon dövüş sanatları</span>

Japon dövüş sanatları, Japonya'da oluşmuş çeşitli dövüş sanatlarına verilen isimdir. En az üç Japonca terim, Türkçe ifade "Japon dövüş sanatları" anlamında değişken olarak kullanılır.

Kun'yomi, Kanji karakterlerinin yerli Japonca bir kelimenin veya yamato kotobanın telaffuzuna dayanan ve ilgili Çince karakterin ilk tanıtıldığı zamanki anlamına çok yakın olan bir okumadır.