İçeriğe atla

Omomyidae

Omomyidae
Yaşadığı dönem aralığı: 56-34 myö
Eosen-Oligosen[1] 
Anaptomorphus'un kafatası
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Mammalia
Takım:Primates
Alt takım:Haplorhini
İnfra takım:Tarsiiformes
Üst familya:†Omomyoidea
Atwater & Kirk, 2018[3]
Familya:†Omomyidae
Gazin 1958[4]
Alt gruplar
Sinonimler
Tarsiiformes

Omomyidae, Eosen döneminde yaklaşık 55 ila 34 milyon yıl önce yaşamış bir erken primat grubudur. Fosil omomyidler Kuzey Amerika, Avrupa ve Asya'da bulunur ve onu holarktik kıtaları kapsayan bir coğrafi dağılıma sahip iki Eosen primat grubundan biri yapar, diğeri ise adapidlerdir (Adapidae familyası). Omomyidae ve Adapidae'nin ilk temsilcileri, Kuzey Amerika, Avrupa ve Asya'da Eosen'in (56 mya) başında aniden ortaya çıkar ve bilinen en eski taç primatlarıdır.

Özellikleri

Tetonius homunculus'un yaşam restorasyonu

Birçok omomyid'i karakterize eden özellikler arasında büyük yörüngeler (göz yuvaları), kısaltılmış diş ve diş dizileri, ön küçük azı dişlerinin kaybı, böcekçil veya meyveli diyetler için uyarlanmış yanak dişleri ve nispeten küçük vücut kütlesi (yani, 500 g'dan az) bulunur. Bununla birlikte, orta Eosen'in sonlarında (yaklaşık 40 mya), bazı Kuzey Amerika omomyidleri (örneğin, Macrotarsius) 1 kg'ı aşan vücut kütleleri ve meyveli veya yaprak yiyen diyetler geliştirdi. Tetonius, Shoshonius, Necrolemur ve Microchoerus gibi cinslerdeki büyük yörüngeler, bu taksonların muhtemelen gece olduğunu göstermektedir. Geç Eosen Texas'tan (Rooneyia) en az bir omomyid cinsi küçük yörüngelere sahipti ve muhtemelen günlüktü.

Günümüzde yaşayan primatlar gibi, omomyidler, modern lemurlar gibi tuvalet pençelerine sahip olmalarına rağmen, pençeler yerine tırnaklarla uçlarına sahip parmaklarla kavrayan el ve ayaklara sahipti.[5] İskeletlerinin özellikleri, omomyidlerin ağaçlarda yaşadığını kuvvetle göstermektedir. En az bir cinste (Necrolemur), alt bacak kemikleri, tibia ve fibula, modern tarsierlerde olduğu gibi kaynaşmıştı. Bu özellik, Necrolemur'un sık sık sıçradığını gösterebilir. Diğer omomyid cinslerinin çoğu (örneğin, Omomys) sıçrama için uzmanlıklardan yoksundur ve iskeletleri daha çok yaşayan cüce ve fare lemurlarınınkine benzer.

Omomyid sistematiği ve evrimsel ilişkiler tartışmalıdır. Çeşitli yazarlar[] omomyidlerin:

  1. kök haplorinler [yani, yaşayan tarsierler ve antropoidler dahil grubun bazal üyeleri].
  2. kök tarsiiformes [yani, tarsier soyunun bazal dalları].
  3. kök primatlar, yaşayan primat taksonlarından çok adapidlerle daha yakından ilişkilidir.

Son araştırmalar, Omomyformes'in kök haplorhinler olduğunu öne sürüyor ve bu da onları muhtemelen bir parafilektik gruplama yapıyor.[6]

Omomyidleri canlı gruplara bağlama girişimleri, ilkel (plesiomorfik) iskelet anatomileri nedeniyle karmaşık hale gelmiştir. Örneğin, omomyidler, aşağıdakiler de dahil olmak üzere, yaşayan haplorhinlerin sayısız iskelet uzmanlığından yoksundur:

  1. iç karotid arterin stapedial dalı için kanalın önemli ölçüde azalması.
  2. internal karotid arterin promontoryal dalı için kanalın " perbullar " (" transpromontoryal" yerine) yolu.
  3. alisfenoid ve elmacık kemikleri arasındaki temas.
  4. Timpanik boşluk ile birleşen bir ön aksesuar boşluğunun varlığı .

Omomyidler ayrıca üst merkezi kesici dişler arasında bir boşluk gösterir, bu muhtemelen bir rhinarium ve philtrum'un sıvıları vomeronazal organa kanalize ettiğini gösterir. Bir grup olarak Omomyidler ayrıca, aşırı derecede genişlemiş yörüngeler (Shoshonius olası bir istisnadır), posterior aurikular ve orta meningeal dolaşım arasında bir anastomoz için geniş bir suprameatal foramen (tekrar, Shoshonius olası bir istisna, ancak bu soyu tükenmiş taksondaki foramenlerin içeriği bilinmiyor) ve sıçrama için aşırı postkraniyal adaptasyonlar. Diğer açılardan (yani, lateral bül duvarına kırılmamış bir halka şeklinde köprü ile bağlanan bir afanik veya intrabüler, ektotimpanik kemiğin varlığı), omomyidler benzersiz bir şekilde primatlar arasında türetilir.

Sınıflandırma

  • Familya Omomyidae
    • Altanius
    • Kohatius
    • Alt familya Anaptomorphinae
      • Oymak Trogolemurini
        • Trogolemur
        • Sphacorhysis
        • Walshina
      • Oymak Anaptomorphini
        • Arapahovius
        • Tatmanius
        • Teilhardina
        • Anemorhysis
        • Chlororhysis
        • Tetonius
        • Pseudotetonius
        • Absarokius
        • Anaptomorphus
        • Aycrossia
        • Strigorhysis
        • Mckennamorphus
        • Gazinius
    • Alt familya Microchoerinae
      • Indusomys
      • Nannopithex
      • Pseudoloris
      • Necrolemur
      • Microchoerus
      • Vectipithex
      • Melaneremia
      • Paraloris
    • Alt familya Omomyinae
      • Brontomomys[7]
      • Diablomomys
      • Ekwiiyemakius[7]
      • Gunnelltarsius[7]
      • Huerfanius
      • Mytonius
      • Palaeacodon
      • Oymak Rooneyini
        • Rooneyia
      • Oymak Steiniini
        • Steinius
      • Oymak Uintaniini
        • Jemezius
        • Uintanius
      • Oymak Hemiacodontini
        • Hemiacodon
      • Oymak Omomyini
        • Chumachius
        • Omomys
      • Oymak Macrotarsiini
        • Yaquius
        • Macrotarsius
      • Oymak Washakiini
        • Loveina
        • Shoshonius
        • Washakius
        • Dyseolemur
      • Oymak Utahiini
        • Asiomomys
        • Utahia
        • Stockia
        • Chipetaia
        • Ourayia
        • Wyomomys
        • Ageitodendron

Kaynakça

  1. ^ Savage, RJG, & Long, MR (1986). Mammal Evolution: an illustrated guide. New York: Facts on File. p. 365. ISBN 978-0-8160-1194-0.
  2. ^ Morse, Paul E.; Chester, Stephen G. B.; Boyer, Doug M.; Smith, Thierry; Smith, Richard; Gigase, Paul; Bloch, Jonathan I. (1 Mart 2019). "New fossils, systematics, and biogeography of the oldest known crown primate Teilhardina from the earliest Eocene of Asia, Europe, and North America". Journal of Human Evolution (İngilizce). 128: 103-131. doi:10.1016/j.jhevol.2018.08.005. ISSN 0047-2484. PMID 30497682. 11 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2021. 
  3. ^ "Omomyoidea". Mindat.org. 
  4. ^ "Omomyidae". Mindat.org. 
  5. ^ "Early Primates Groomed with Claws". 10 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ Rossie (1 Ocak 2018). "Nasolacrimal anatomy and haplorhine origins". Journal of Human Evolution. 114: 176-183. doi:10.1016/j.jhevol.2017.11.004. ISSN 0047-2484. PMID 29447758. 
  7. ^ a b c Amy L. Atwater; E. Christopher Kirk (2018). "New middle Eocene omomyines (Primates, Haplorhini) from San Diego County, California". Journal of Human Evolution. in press. doi:10.1016/j.jhevol.2018.04.010.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Primat</span> memeli takımı

Primatlar veya iri beyinli yüksek memeliler, memeliler sınıfının Euarchontoglires üst takımına ait bir takımdır. Maymun adı kimi zaman bütün primatları kapsarken yalnızca simiyenler için de kullanılabilir. Primatları inceleyen bilim dalı primatolojidir.

<i>Australopithecus africanus</i> soyu tükenmiş hominid türü

Australopithecus africanus, yaklaşık 3.7 ila 2.1 milyon yıl önce Orta Pliyosen'den Erken Pleyistosen'e kadar Güney Afrika'da yaşamış, soyu tükenmiş bir australopitesin türüdür. A. africanus'un Homo ve Paranthropus'un, sadece Paranthropus'un veya sadece P. robustus'un atası olarak çeşitli şekillerde yerleştirildiği için diğer homininlerle nasıl bir ilişkisi olduğu açık değildir. "Küçük Ayak" örneği, iskeletinin %90'ı bozulmamış ve en eski Güney Afrika australopitesini olarak, en eksiksiz korunmuş erken hominindir. Bununla birlikte, bunun ve benzeri örneklerin "A. prometheus" olarak ayrılması tartışmalıdır.

<i>Sahelanthropus tchadensis</i> soyu tükenmiş hominid türü

Sahelanthropus tchadensis, yaklaşık 7 milyon yıl önce, Çad'da yaşamış bir temel hominin türüdür. Sahelanthropus'un şempanzeninkinden ayrılmış insan soy ağacının en eski temsilcisi olduğu düşünülmektedir. Dik yürümek, bu türün ormanlar ve otlaklar da dahil olmak üzere çeşitli habitatlarda hayatta kalmasına yardımcı olmuş olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Islak burunlu primatlar</span> primatların alt takımı

Islak burunlu primatlar, Madagaskar'ın makimsileri, Afrika'nın galagoları ve pottoları ile Hindistan ve Güneydoğu Asya'da yaşayan lorislerden oluşan bir primat alt takımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kuru burunlu primatlar</span> primat alt takımı

Kuru burunlu primatlar, primatlar (Primates) takımının, Simiiformes ve Tarsiiformes infra takımlarını içeren bir alt takımı. Nemli burunlu primatlar alt takımı ile birlikte, primatlar (Primates) takımını oluşturular.

<span class="mw-page-title-main">Tarsiiformes</span> primat infra takımı

Tarsiiformes; bir zamanlar Avrupa, Kuzey Afrika, Asya ve Kuzey Amerika'da yaşamış, ancak mevcut türlerinin tümü Güneydoğu Asya adalarında bulunan bir primat infra takımıdır.

Fosil primatlar listesi soyu tükenmiş olan primatların fosil kayıtlarından oluşan bir listesini içerir. Primatların genellikle muhtemelen böcek ve meyve ile beslenen küçük ve özelleşmemiş memelilerden evrimleştiği düşünülür. Ancak, primatların kesin kökeni tartışmalı olup bunun yanında primatların ilk atalarının da kendileri gibi ağaçlarda yaşamış olduğuna dair güncel olarak sorgulanmaktadır. Ayrıca diğer başka memeli türlerinin de ağaçlarda yaşayan canlılar olduğu ve bu ağaçsıl memelilerin primatlara benzer özellikler geliştirmedikleri de bilinmektedir. Günümüzde Purgatorius ve Plesiadapis gibi bazı iyi bilinen cinslerin uzun bir süre en eski primatlar olduğu düşünülmüş olsa da onları genellikle Euarchontoglires üst takımı içindeki yeni Plesiadapiformlar takımına dahil eden özellikle son dönem yazarları tarafından ilk primat olarak kabul edilmezler. Bazı yazarlar karışıklıkları önlemek için rütbesiz bir terim olan Plesiadapiformlara dahil olan Euprimatlar tanımını kullanır. Gayri resmi olan bu isim buradaki listede kullanılmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Simiyen</span> primat infra takımı

Simiyenler, antropoidler ya da yüksek primatlar (Simiiformes); köpeksi maymunlar (Cercopithecoidea) ve insansılar üst familyalarından oluşan Eski Dünya maymunlarını (Catarrhini) ve Yeni Dünya maymunlarını (Platyrrhini) içeren bir primat infra takımıdır. Genelde "maymun" adıyla anılır.

<i>Plesiadapis</i> soyu tükenmiş primat cinsi

Plesiadapis, yaklaşık 58-55 milyon yıl önce Kuzey Amerika ve Avrupa'da yaşamış, bilinen en eski primat benzeri memeli cinslerinden biridir. Plesiadapis, Eosen devrinde yaşamış adapiform primatı Adapis'e atfen "Adapise yakın" anlamına gelir. Bu cinsin tip türü olan Plesiadapis tricuspidens adını üst kesici dişlerinde bulunan üç tüberkülden alır.

<i>Paranthropus boisei</i> soyu tükenmiş hominid türü

Paranthropus boisei, Geç Pleyistosen ile Orta Pleyistosen arasında, Doğu Afrika'da yaşamış soyu tükenmiş bir Paranthropus türüdür. Türün Australopithecus boisei olarak sınıflandırıldığı da görülür.

<span class="mw-page-title-main">Adapiformes</span> soyu tükenmiş primat infra takımı

Adapiformes veya Adapoidler, Eosen ila Miyosen dönemleri arasında yaşamış bir erken primat grubudur. Adapiformlar kuzey yarımkürenin çoğuna ve ayrıca tropikal Asya'ya kadar güneye ulaştılar. Grup Eosen'den Miyosen çağına kadar yaşadı. Bazı adapiformlar yaşayan makilere benziyordu.

<span class="mw-page-title-main">Adapidae</span>

Adapidae, yaklaşık 55 ila 34 milyon yıl önce yaşamış, soyu tükenmiş bir primat familyasıdır.

<i>Archicebus</i> Erken Eosen zamanında ormanlarda yaşamış primat cinsi (~ 55 milyon yıl önce)

Archicebus, erken Eosen ormanlarında yaşamış bir fosil primat cinsidir. 2003 yılında orta Çin'deki Hubei eyaletindeki Jingzhou'da keşfedilmiştir.

<i>Necrolemur</i> Primat cinsi bir canlı

Necrolemur, Batı Avrupa'daki Eosen yataklarından soyu tükenmiş bir omomyid primat cinsidir.

<i>Altanius</i>

Altanius, Moğolistan'ın erken Eosen döneminde yaşamış, soyu tükenmiş bir primat cinsidir. Filogenetik ilişkisi sorgulanabilir olsa da, birçok kişi onu ya ilkel bir omomyid ya da hem adapoidlere hem de omomyidlere kardeş grubun bir üyesi olarak yerleştirmiştir. Cins, nispeten iyi bilinen, tam diş ve yüz özelliklerinden yaklaşık 10-30 g ağırlığında olduğu tahmin edilen bir tür olan Altanius orlovi ile temsil edilir.

<i>Paroodectes</i>

Paroodectes, erken Eosen döneminde günümüz Almanya'sının yağmur ormanlarında ve bataklıklarında yaşamış bir miyasid cinsidir. Bir kedinin boyutuna ve görünümüne sahip olan ve uzuvlarından, eklemlerinden ve omuz kemiklerinden de anlaşılacağı gibi, tırmanmaya iyi uyum sağlayan tarih öncesi bir yırtıcıydı. Uzun kuyruğu ağaca tırmanmak ve daldan dala atlamak için denge sağlıyordu. Paroodectes muhtemelen ağaç tepelerinde böcekleri, kemirgenleri ve küçük primatları avladı.

<span class="mw-page-title-main">Deniz ineklerinin evrimi</span>

Sirenia, modern "deniz inekleri" ve onların soyu tükenmiş akrabalarından oluşan plasentalı memeliler takımıdır. Onlar var olan tek otçul deniz memelileri ve tamamen suda yaşayan tek otçul memeli grubudur. Deniz ineklerinin 50 milyon yıllık bir fosil kaydına sahip olduğu düşünülüyor. Oligosen ve Miyosen sırasında mütevazı bir çeşitlilik elde ettiler, ancak o zamandan beri iklimsel soğuma, oşinografik değişiklikler ve insan müdahalesinin bir sonucu olarak azaldılar. Gruba dahil yaşayan iki cins ve dört tür mevcuttur: Atlantik kıyıları boyunca Amerika ve Batı Afrika'nın nehirleri ve kıyılarında yaşayan üç denizineği türünü içeren Trichechus ve Hint Okyanusu ile Pasifik okyanusunda bulunan Dugong.

<span class="mw-page-title-main">Primatların kökeni ve evrimi</span> Primatların jeolojik zaman boyunca kökeni ve çeşitlenmesi

Primatların kökeni ve evrimi, yaklaşık 55 milyon yıl önce küresel olarak ortaya çıkan "gerçek" primatların (Euprimates) kökenini ve evrimsel tarihini konu alır. Bilinen en eski gerçek primat, geç Paleosen döneminde Fas'ta yaşamış, Altiatlasius'tur.

<i>Teilhardina</i> bazal primat

Teilhardina, yaklaşık 56-47 milyon yıl önce erken Eosen döneminde Avrupa, Kuzey Amerika ve Asya'da yaşamış, marmoset benzeri bir erken primattır. Paleontolog George Gaylord Simpson, türü Fransız paleontolog, Cizvit ve filozof Teilhard de Chardin'den sonra adlandırmakla tanınır.

<i>Eosimias</i> bazal antropoid cinsi

Eosimias, ilk olarak 1999 yılında Çin'in Jiangsu Eyaleti'nin güney şehri Liyang'da toplanan fosillerden keşfedilen ve tanımlanan bir erken primat cinsidir. Eosimiidae ailesinin bir parçasıdır ve bilinen üç türü içerir: Eosimias sinensis, Eosimias centennicus ve Eosimias dawsonae. Haplorhini'nin ortak atasınınkine benzer bir primat iskeleti hakkında bir fikir verir. Eosimias adı, Yunanca eos "şafak" ve Latince simius "maymun"dan gelen "şafak maymunu" anlamına gelecek şekilde tasarlanmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.