İçeriğe atla

Omar Said Tjokroaminoto

Hacı Ömer Said Tjokroaminoto
Doğum16 Ağustos 1882
Madiun, Hollanda Doğu Hint Adaları
Ölüm17 Aralık 1934 (52 Yaşında)
Cakarta, Hollanda Doğu Hint Adaları
MilliyetEndonezya
MeslekPolitikacı
Siyasi partiEndonezya Islam Partisi & Sarekat Islam Partisi
Kurul üyeliğiVolksraad
EvlilikSuharsikin
Çocuk(lar)5

Ömer Said Tjokroaminoto (16 Ağustos 1882 - 17 Aralık 1934),[1] Endonezya'da H.O.S. Tjokroaminoto, Endonezyalı Milliyetçilik hayranıydı. Samanhudi tarafından kurulan ve ikisinin de kurucu ortağı olduğu Sarekat Islam olan İslami Sendika'nın (Endonezce: Syarekat Dagang Islam) liderlerinden biri oldu.[2][3]

Hayatı

Tjokroaminoto, on iki çocuğun ikincisi olarak doğdu,[1] Madiun'da, RM. Tjokroaminoto'nun (Kleco bölge şefi), RMA'nın torunu olarak oğlu olarak doğdu. Tjokronegoro (Ponorogo Naibinin naibi) ve Tegalsari pesantrenli Kyai Bagus Kasan Besari'nin torunu. Şeceresine göre, eğitimi kamu hizmetine yönelikti.

1902'de yerli memurlar için bir okul olan OSVIA'dan (Felemenkçe: Opleiding School Voor Inlandsche Ambtenaren) mezun olduktan sonra, o zamanki en yüksek memur eğitim kurumu olan Magelang'da, 1902'den 1905'e kadar üç yıl boyunca Ngawi'de bir tane olarak çalıştı. Surabaya'ya taşındı ve burada İslami Sendikaların (SDI) kurucusu ve lideri Samanhudi ile tanıştı.[1]  Geceleri birkaç yıl Burgerlijke Avond Okulu'na (BAS) gitti. Mezun olduktan sonra bir şeker rafinerisi'nde çalıştı (1907-1912). Bintang Soerabaja (Surabaya Yıldızı) için günlük olarak yazdı ve personel asistanı oldu.

Hollandalılar tarafından "Cava'nın Taçsız Kralı" (Felemenkçe: De Ongekroonde van Java) olarak bilinen Tjokroaminoto, Endonezya'daki sendikal hareketin öncülerinden biriydi ve Endonezya'nın en tanınmış liderlerinden bazılarının öğretmeniydi. Siyasi fikirleri aynı zamanda o dönemde Endonezya'nın çeşitli ideolojilerini doğurdu ve burada Semaoen, Alimin, Musso, Sukarno, Kartosuwiryo ve hatta Tan Malaka gibi kendi evinde öğrencilere ders verdi. Hollanda'ya boyun eğmeyi reddeden ilk kişi oydu. Öldükten sonra, Endonezya hareketinin renkleri öğrencileri, Semaoen, Musso ve Alimin tarafından benimsenen sosyalistler ve komünistler tarafından geliştirildi.

En ünlü alıntılarından biri, bir özgürlük savaşçısının yukarıda belirtilen üç yeteneğini gerektiren zamanındaki Endonezya mücadelesinin atmosferini tasvir eden "En yüksek eğitim, en saf Tevhit, en akıllı stratejiler" (Endonezyaca: Setinggi-tinggi ilmu, semurni-murni tauhid, sepintar-pintar siasat) idi. Çeşitli öğrencilerden en çok sevdiği Sukarno, Sukarno'nun ilk karısı olan kızı Siti Oetari ile Sukarno ile evlendi. Öğrencilerine mesajı "Büyük bir lider olmak istiyorsanız, gazeteci gibi yazın ve hatip gibi konuşun" oldu.

İslam birliklerinin oluşumu

Sarekat Dagang Islam

Samanhudi, 1905'in sonlarında Surakarta'da Sarekat Dagang Islam'ı (SDI) veya İslami Sendika'yı kurmuştu. Tjokroaminoto'dan organizasyon için gerekli düzenlemeleri hazırlaması ve yönetimi ele alması istendi. Tüzük, 10 Eylül 1906'da Surabaya'da hazırlanmış ve noter tasdikli hale getirilmiştir.

Sarekat Islam

Tjokroaminoto'nun önerisiyle, örgütün adındaki ticaret kelimesi (Endonezyaca: dagang) kaldırıldı ve SDI, Sarekat Islam (SI) veya İslam Birliği oldu.  Başkanı H. Samanhudi iken, Tjokroaminoto başkan oldu. Birkaç gün sonra, tüzüğü yasal kurum olarak yasallaştırılmak üzere Genel Vali'ye gönderildi.

Samanhudi'nin başkan ve Tjokroaminoto'nun başkan yardımcısı olduğu bir merkez komitesi kuruldu. Örgütün amacını açıklarken Tjokroaminoto, SI'nin Hollanda Doğu Hint Adaları hükûmetine karşı çıkmayacağını belirtti. Örgütün çıkarları için, o ve diğer yöneticiler 29 Mart 1913'te dönemin Genel Valisi Alexander Willem Frederik Idenburg'a gitti. Idenburg, kamusal önem için (Felemenkçe: algemeen belang), SI'nın yasallaştırılmasının sağlanamayacağını, ancak yerel İslam birliklerine kurumsal organ statüsü verilebileceğini belirtti.

SI'nın üye sayısı hızla artarak yaklaşık iki buçuk milyona ulaştı.[1]

Merkezi Sarekat Islam Birliği

Yerel İslam birliklerinin hızla gelişmesi nedeniyle, onları koordine eden merkezi bir İslam birliğinin kurulması gerekiyordu. 1915 yılında, Merkezi İslam Birliği veya Centraal Sarekat Islam (CSI), başkanı olarak Tjokroaminoto, başkan yardımcısı olarak Abdoel Moeis ve onursal başkan olarak Samanhoedi ile kuruldu. O zamandan beri, Tjokroaminoto ölümüne kadar sürekli olarak SI yönetim kurulu başkanı veya üyesiydi.

Aynı zamanda üçüncü SI kongresi olan ilk CSI ulusal kongresi, başkanlığı sırasında Haziran 1916'da Bandung'da yapıldı. Ulusal kelimesinin kullanımı, Tjokroaminoto'nun dile getirdiği ve tüm Endonezyalıların birliğinin gerekliliği olan konuyu ifade ediyordu. SI, Tjokroaminoto ve Abdoel Moeis'in 1918'de yeni açılan Volksraad'ın üyeleri olarak göreve başlamasıyla gücünün tanınmasını sağladı.

Tjokroaminoto yönetimindeki SI ilerledi, ancak sömürge hükûmetinin güveni azalırken iç muhalefet ortaya çıktı. En zor meydan okuma, Tjokroaminoto ile karşı karşıya gelen Semaun'un önderlik ettiği Marksist/Leninist hizipten geldi. Sonunda Marksist-Leninist hizip koptu ve daha sonra Endonezya Komünist Partisi'ne katılan SI-Merah'ı ("Kızıl-SI") kurdu.

1921'de Tjokroaminoto, SI-afd tarafından suikast suçlamasıyla tutuklandı. Cimareme, Garut, Batı Cava'da. Yaklaşık 9 ay sonra Ağustos 1922'de yargılanmadan serbest bırakıldı.

Sarekat Islam Partisi

CSI zayıfladı ve adı Şubat 1923'te Sarekat Islam Partisi (PSI) veya İslam Birliği Partisi olarak değiştirildi. Tjokroaminoto, dış Cava gruplarını birleştirmek için çaba sarf etti. Propaganda saldırıları gönderildikten sonra, Abdoel Moeis ile birlikte bazı bölgeleri ziyaret etmeleri yasaklanana kadar her yerde isyan patlak verdi. O dönemde Pan-İslamcılık başlatıldı. Tjokroaminoto ve Mas Mansoer Hac ibadeti yaptılar.

Sömürge hükûmetine karşı işbirlikçi olmayan tutumla hicret veya "göç" siyasi önerisi sonunda Kongre tarafından kabul edildi ve bu da Tjokroaminoto'nun 1927'de Volksraad'ın üyesi olarak seçileceği zaman reddedilmesine neden oldu. Ulema Komitesi, 1928'de Tjokroaminoto'nun tartışmalı Kur'an yorumlarını tartışmak için kuruldu.

Endonezya İslam Partisi

Daha sonra PSI, 1929'un başlarında Endonezya İslam Birliği Partisi veya Partai Syarikat Islam Indonesia (PSII) olarak değiştirildi. Milliyetçi Soekiman ile dindar Tjokroaminoto arasında, Soekiman'ın yeni bir parti, Endonezya İslam Partisi veya Partai İslam Endonezya'yı kurmak için ayrılmasına yol açan bir çatışma vardı.

Ölüm

Mayıs 1934'te Banjarmasin'deki 20. PSII Kongresi'nden sonra Tjokroaminoto hastalandı ve 17 Aralık 1934'te Yogyakarta'da öldü. PSII'deki pozisyonunu kardeşi Abikoesno Tjokrosoejoso aldı.

Popüler Kültürde

Oemar Said Tjokroaminoto hakkında Ulusun Öğretmeni: Tjokroaminoto (Endonezyaca: Guru Bangsa: Tjokroaminoto) adlı bir film yapıldı. 2015 yılında yapımcılığını üstlendiği filmin yönetmenliğini Garin Nugroho, ana karakteri ise Reza Rahardian üstlendi.[4]

Kaynakça

  1. ^ a b c d Mahawira, Pranadipa (2013). Cinta pahlawan nasional Indonesia mengenal dan meneladani. Cakarta. ISBN 979-795-751-9. OCLC 892823414. 
  2. ^ The Cambridge history of Southeast Asia. Nicholas Tarling. Cambridge, UK: Cambridge University Press. 1999. ISBN 0-521-77864-6. OCLC 43674066. 
  3. ^ Southeast Asia : a historical encyclopedia, from Angkor Wat to East Timor. Keat Gin Ooi. Santa Barbara, Calif.: ABC-CLIO. 2004. ISBN 1-57607-770-5. OCLC 54528945. 23 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2023. 
  4. ^ ""Coming Soon Guru Bangsa Tjokroaminoto"". 21 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Endonezya</span> Güneydoğu Asya ve Okyanusyada yer alan bir ada ülkesi

Endonezya, resmî adıyla Endonezya Cumhuriyeti, Hint ve Pasifik okyanusları arasında, Güneydoğu Asya ve Okyanusya'da toprakları bulunan bir ülkedir. 17 binden fazla adadan oluşur. Bu adaların en büyükleri Sumatra, Cava ve Sulavesi ile kısmen Borneo ve Yeni Gine'dir. Endonezya dünyanın en büyük ada ülkesidir, 1.904.569 km²'lik yüzölçümüyle dünyada 14. sıradadır. 280 milyon civarında nüfusuyla dünyanın en kalabalık dördüncü ülkesi ve aynı zamanda en kalabalık Müslüman ülkesidir. Cava dünyanın en kalabalık adasıdır ve nüfusun yarıdan fazlasına ev sahipliği yapar.

<span class="mw-page-title-main">12 Mart Muhtırası</span> 1971 yılında III. Demirel Hükûmetini istifaya zorlayan askerî uyarı

12 Mart Muhtırası, 12 Mart 1971 tarihinde Türk Silahlı Kuvvetleri Komuta Kademesinin; Genelkurmay Başkanı Orgeneral Memduh Tağmaç, Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Faruk Gürler, Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Celal Eyiceoğlu ve Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Muhsin Batur imzasıyla Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay'a bir muhtıra vererek 32. Türkiye Hükûmetini istifaya zorladığı askerî müdahaledir.

<span class="mw-page-title-main">İslamcılık</span> Politik bir akım

İslamcılık, modern devlet ve devletçiklerin anayasal, ekonomik ve yargısal olarak, bu kesimde canlanma ya da otantikliğe dönüş olarak algılanan İslami uygulamalarla yeniden kurulması gerektiğini öne süren siyasi ideolojidir. Bu akımlardaki hakim anlayış Emr-i bi'l ma'rûf ve nehy-i anil münker'in yerine getirilmesidir. Siyasal İslam'ın Seyyid Kutub ve Mevdudî gibi köktendinci öncüleri "Allah'ın sistemi" olarak gördükleri şeriata dayanmayan güç sahipleri olarak tanımladıkları tağuta isyanı tevhidin ön şartı olarak sundular.

<span class="mw-page-title-main">Menşevik</span> SSCB öncesi Rusyada bir siyasi grup

Menşevikler Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisinin 1903 yılında yapılan 2. Konferansında Lenin ile Julius Martov arasında yaşanan fikir ayrılıkları sonucu partinin bölünmesi sonucu ortaya çıkan iki gruptan birisidir.

<span class="mw-page-title-main">1977 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 16. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

1977 Türkiye genel seçimleri, 5 Haziran 1977 tarihinde TBMM 16. dönem milletvekillerini belirlemek için yapılan genel seçimlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Sukarno</span> Endonezyanın ilk devlet başkanı

Sukarno, Endonezya bağımsızlık hareketinin önderi, hatip, devrimci, milliyetçi ve ve 1945-1967 arasında Endonezya'nın ilk devlet başkanı.

Babrak Karmal, 1979-1986 yılları arasında Afganistan Demokratik Cumhuriyeti dönemi esnasında Afganistan'ın üçüncü devlet başkanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Suharto</span> 2. Endonezya devlet başkanı

Suharto, Endonezyalı asker ve siyasetçi. 1967-1998 yılları arasında Endonezya devlet başkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Dimitris Hristofyas</span> 6. Kıbrıs Cumhuriyeti cumhurbaşkanı

Dimitris Hristofias, Kıbrıs Cumhuriyeti'nin altıncı cumhurbaşkanı.

<span class="mw-page-title-main">Almanya Komünist Partisi</span>

Almanya Komünist Partisi, 1918-1933 yılları arasında önde gelen Alman siyasi parti. KPD, 1918'in sonunda Spartakusbund'un daha küçük radikal sol gruplarla birleşmesinden ortaya çıktı. Bu birleşmenin amacı, Almanya'da komünizmin hakim rejim hâline getirilmesiydi. 30 Aralık 1918'den 1 Ocak 1919'a kadar aşırı solcuların hakim olduğu kurucu parti kongresi, partinin Alman Ulusal Meclisi seçimlerine katılmasını reddetti. 1919'daki ocak ayaklanmasının ardından rejim güçleri, önce KPD liderleri Karl Liebknecht ve Rosa Luxemburg'u, kısa bir süre sonra da kurucu üye Leo Jogiches'i öldürdü. Aralık 1920'de KPD, Almanya Bağımsız Sosyal Demokrat Partisi' nin sol çoğunluğuyla birleşti ve geçici olarak Birleşik KPD adını aldı. KPD, kuruluşundan itibaren SPD'nin devrimci alternatifi olarak görüldü. Weimar Cumhuriyeti döneminde sosyalist üretim koşulları ve Sovyetler Birliği'ni model alan bir proletarya diktatörlüğünü savundu. Parlamentarizm ve demokrasi hakkındaki görüşleri, “burjuva demokrasisini” parti liderliğinde bir sosyalist konsey cumhuriyeti ile değiştirmek istedikleri için bölünmüştü, ancak yine de seçimlere katıldılar. 1919'dan itibaren Lenin'in ve daha sonra Stalin'in egemen olduğu Komünist Enternasyonal'in bir üyesiydi. KPD, işçi hareketinde sosyal demokrasiye karşı mücadele etmek için, 1928'den itibaren SPD'yi sosyal faşist ve baş düşman ilan ederek Nasyonal Sosyalizm'e karşı ortak bir mücadeleyi engelledi. 1929'dan itibaren KPD, otoriterleşti. Parti, Stalin ve Ernst Thälmann etrafında giderek bir şahıs kültü hâline geldi.

<span class="mw-page-title-main">Kore İşçi Partisi</span> Kuzey Koredeki iktidar siyasi parti

Kore İşçi Partisi (KİP), genelde Kuzey Kore olarak bilinen Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti'nde iktidarda olan siyasi partidir. Yüksek Halk Meclisinde temsil edilen en büyük partidir ve Anavatanın Birleşmesi için Demokratik Cephe'yi oluşturan diğer iki yasal parti ile birlikte de jure ile bir araya gelmektedir. Bu küçük partiler KİP'ye tamamen bağımlıdır ve KİP'nin “öncü rolünü” varlıklarının bir koşulu olarak kabul etmektedir. Parti, ülkenin kurulmasından beri iktidardadır ve liderleri Kim İl-sung (1949-1994), oğlu Kim Jong-il (1994-2011) ve torunu Kim Jong-un (2011-) olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Endonezya Komünist Partisi</span>

Endonezya Komünist Partisi 1965 yılında fiziksel olarak ortadan kaldırılıncaya kadar dünyanın iktidarda olmayan en kalabalık komünist partisiydi.

<span class="mw-page-title-main">Henk Sneevliet</span> Hollandalı siyasetçi

Hendricus Josephus Franciscus Marie Sneevliet, Henk Sneevliet olarak veya takma adı olan Maring olarak bilinir Hollandalı komünist, hem Hollanda hem de Hollanda sömürgesi olan Doğu Hint Adalarında aktif faaliyet göstermiştir. II. Dünya Savaşı sırasında ülkesi Nazi Almanyası tarafından işgal edildiğinde komünist direniş hareketinde yer almış ve 1942 yılında Almanlar tarafından idam edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Komsomol</span> Sovyetler Birliği Komünist Partisinin gençlik yapılanması

Komsomol (Rusça: Комсомол, tam ad: Всесоюзный Ленинский Коммунистический союз молодёжи /

<span class="mw-page-title-main">Bali</span> Küçük Sunda Adalarının en batısında yer alan Endonezyaya bağlı bir ada

Bali, Küçük Sunda Adalarının en batısında yer alan, Endonezya'ya bağlı bir adadır. Batıda Cava, doğuda ise Lombok adasının arasında kalır. Başkenti Denpasar'dır.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Natsir</span> Endonezyalı başbakan

Muhammed Natsir, Endonezyalı gazeteci ve siyasetçidir. Endonezya'nın beşinci başbakanıydı.

Darül İslâm Devleti, Endonezya'da bir İslam devletinin kurulmasını amaçlayan bir İslamcı gruptu. 1942'de karizmatik bir radikal Müslüman siyasetçi Sekarmadji Maridjan Kartosoewirjo tarafından koordine edilen bir grup Müslüman milis tarafından kurulmuştu. Devlet, şeriatı geçerli hukuk kaynağı olarak tanıdı.

Raden Adjeng Kartini, Javalı Raden Adjeng Kartini bazen Raden Ayu Kartini olarak bilinen, Endonezya’nın önde gelen kadın kahramanıydı. Ayrıca kızlar için eğitim alanında ve Endonezyalılar için kadın hakları alanında öncü oldu. Üst sınıf ve Hollanda kolonisi olan bir ailede dünyaya geldi. Endonezya’da dili Felemenkçe olan bir ilk okula başladı. Daha çok eğitim istedi ancak bu seçenek, kendisi ve diğer Cava topluluğundaki kızlar için mümkün değildi. Hollanda Etik İlkesinin uygulanmasından sorumlu, J.H. Abendanon’u da içeren çeşitli yetkililer ve etkili insanlarla temasa geçti. Kartini, duygu ve düşünceleri hakkında mektuplar yazdı ve bunlar daha sonra ‘’Karanlıktan Aydınlığa, Köydeki Kadınların Hayatı ve Javalı Bir Prensesin Mektupları’’ isimleriyle bir Hollanda dergisinde yayınlandı. Günümüzde onun doğum günü ‘’Kartini Günü’' olarak kutlanır. Tasavvuf ilgisini çekti ve çok eşliliğe karşı çıktı. Kızların eğitimi için yaptığı savunma, kendi kızları tarafından devam ettirildi. Kartini okullarına onun adı verildi ve kızların eğitim masraflarını karşılamak için onun adında bir fon kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği'nde İslam</span>

Sovyetler Birliği'nde İslam, Sovyetler Birliği'nde İslam inanışına ait konuları betimler.

<span class="mw-page-title-main">Endonezya Birleşik Devletleri</span>

Birleşik Devletler Endonezya Cumhuriyeti, kısaltılmışı REUI, Hollanda'nın Batavo -Hollanda Savaşı'nı takiben 27 Aralık 1949'da Hollanda Doğu Hint Adaları eksi Hollanda Yeni Gine üzerindeki egemenliğini resmen devrettiği federal bir devletti. Endonezya Yuvarlak Masa Konferansı..Bu transfer,Endonezyalı milliyetçiler ile Hollanda arasında Endonezya'nın kontrolü için verilen dört yıllık çatışmayı sona erdirdi. Cumhuriyet bir yıldan az sürdü ve yerini Endonezya Cumhuriyeti aldı.