İçeriğe atla

Oluklu balinagiller

Oluklu balinagiller
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Alt şube: Vertebrata
İnfa şube: Gnathostomata
Sınıf: Mammalia
Takım: Cetacea (Balinalar)
Alt takım: Mysticeti (Dişsiz balinalar)
Familya: Balaenopteridae (Oluklu balinagiller)
Gray, 1864
Sınıflandırma

Metne bakınız

Oluklu balinagiller (Balaenopteridae), dişsiz balinalar alt takımından bir familya. Bu familya sadece en büyük balinaları değil, en büyük yaşayan hayvanları kapsar.

Özellikleri

Familyanın türlerinin boyu 7 - 31 metre arası değişir. Dişsiz balinaların diğer büyük familyası gerçek balinagiller ile aralarındaki farklar şunlardır: Sırt yüzgecinin varlığı, daha uzun bir vücut, ağızlarında diş yerine var olan sakallar (balina çubuğu) diğer familyada olduğundan daha kısa ve kalındır, boğaz kısmında bulunan oluklar daha büyük bir esnemeyi mümkün kılıp ağza daha fazla deniz suyu alabilmelerini mümkün kılar. Bu 10 ila 100 oluk boğazdan göğüse kadar uzanır, her birisi 5 cm derinliğindedir

Oluklu balinalar hızlı yüzücüdürler, uzun yolculuklar yaparak soğuk ve sıcak iklimleri gezerler. Bütün okyanuslarda yaygınlardır, sadece küçük denizlere girmemeye özen gösterirler.

Tehdit

Bütün oluklu balinalar yağ ve etleri yüzünden yoğun avlanmışlardı. İnce olan yağ tabakaları ile aslında gerçek balinalardan daha az kıymetli kabul edilmişlerdi. Ancak gerçek balinalar okyanuslarda artık bulunamayınca oluklu balina avı ile devam edildi. Böylece gök balina ve kambur balina gibi büyük türler nesli tükenme tehlikesine girdi. 1986 yılında koruma altına alındılar, ancak cüce balinalar ve Sey balinası (Balaenoptera borealis) hala avlanılmaktadır.

Sınıflandırma

  • Cins Megaptera
  • Cins Balaenoptera
    • Cüce balina grubu
      • Kuzey cüce balinası (Balaenoptera acutorostrata)
      • Güney cüce balinası (Balaenoptera bonaerensis)
    • Gök balina grubu
      • Çatal kuyruklu balina (Balaenoptera physalus)
      • Gök balina (Balaenoptera musculus)
      • Omura balinası (Balaenoptera omurai)
    • Bryde balinası grubu
      • Bryde balinası (Balaenoptera brydei)
      • Sey balinası (Balaenoptera borealis)
      • Eden balinası (Balaenoptera edeni)

Bu balinalardan iki türü, Eden balinası ve Omura balinası henüz kısa zaman önce ayrı tür olarak kabul edilmiştir. Gen analizleri ile ayrı türler oldukları ortaya çıkmıştır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mavi balina</span> memeli bir hayvan

Mavi balina ya da gök balina, en büyükleri 33 metreyi bulan boyu ve 150 tonu geçebilen ağırlığıyla, yaşayan en büyük hayvan olduğuna inanılan bir deniz memelisidir. Cetacea (balinalar) takımının Mysticeti alt takımına dahil türlerden olan gök balina, Arktik Okyanus dışındaki tüm dünya denizlerinde yayılım gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Yunusgiller</span> balina familyası

Yunusgiller (Delphinidae), balinalar (Cetacea) takımına dahil olan dişli balinalar (Odontoceti) alt takımının bütün okyanus yunusları üyelerini içeren bir familyasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Oluklu balina</span>

Oluklu balina ya da Fin balinası, Çatal kuyruklu balina, oluklu balinagiller (Balaenopteridae) familyasına ait bir balina türü. Gök balinadan sonra yaşayan ikinci büyük balina, ikinci en büyük canlı türüdür, ve 27 metreye kadar büyüyebilirler. Dünyadaki okyanuslardan her birinde yaşayan oluklu balinalar kutupsal iklimden, tropikal iklime kadar her türlü suda yaşamlarını sürdürebilirler. Bulunmadıkları kısıtlı yerler okyanuslardan uzak, hareket olanağını azaltan, kuzey ve güney kutuplarındaki yüzen buz kütlelerinin olduğu alanlardır. Popülasyonlarının en çok olduğu yerler ılıman sulardır. 20. yüzyılda kontrolsüz avlanmaları sonucu bugün sayıları oldukça azdır bu nedenle koruma altındaki türler arasında yer alırlar. Uluslararası Balinaavı Komisyonu (IWC) bu türün avlanmasına ilişkin bir erteleme kararı yayınlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kambur balina</span>

Kambur balina, oluklu balinagiller (Balaenopteridae) familyasından bir balina türü.

<span class="mw-page-title-main">Balina ve yunuslar listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Balinalar ya da Latince adıyla Cetacea infra takımı içinde plasentalı deniz memelileri olan balinalar, yunuslar ve musurları barındırır. Bu infra takımın tüm günümüz üyeleri tamamen su içinde yaşamaya adapte olmuştur. Çoğu açık okyanuslarda yaşarken az sayıda üyesi nehirlerde ve haliçlerde yaşar. Bu hayvanlar üremek için çiftleşmeyi, doğumu, yavrularını emzirmeyi ve beslenmeyi tamamen sualtında gerçekleştirirler. Boyutları 1,4 m. boyunda ve 54 kg. ağırlığındaki körfez muturundan aynı zamanda bugüne kadar yaşamış en büyük hayvan olduğu düşünülen 29,9 m. boyunda ve 190 ton ağırlığında mavi balinaya kadar bir yelpaze içindedir. Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) tarafından bu infra takım için on dört familya, 39 cins ve 90'dan fazla tür tanınmaktadır. IUCN tarafından bu türlerden ikisi kritik tehlikedeki türler, yedisi tehlikedeki türler, altısı hassas türler, beşi neredeyse tehdit altındaki türler arasında listelenirken yirmi ikisi asgari endişe altında görülmekte ve kırk beşi hakkında yeterli veri yoktur, ayrıca üç tür henüz değerlendirilmemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Balina</span> çeşitli türlerden oluşan büyük plasentalı deniz memelileri

Balina yaşamını tamamen suda sürdüren ve yaygın olarak dünya okyanuslarında bulunan farklı çok sayıda türden oluşan plasentalı deniz memelileridir. Cetacea infra takımı içinde genellikle yunusları ve musurları hariç tutarak oluşturulmuş formel olmayan bir gruplamada yer alırlar. Balinalar, yunuslar ve musurlar çift toynaklılarla birlikte Cetartiodactyla takımında yer alırlar. En yakın akrabaları olan su aygırlarından 55 milyon yıl kadar önce ayrılmışlardır. Balinaların iki parvo takımı dişsiz balinalar (Mysticeti) ve dişli balinalar (Odontoceti) birbirlerinden yaklaşık 34 milyon yıl kadar önce ayrılmışlardır. Yaşayan ve balina olarak kabul edilen familyalar şunlardır: Balaenopteridae, Balaenidae, Cetotheriidae, Eschrichtiidae, Monodontidae, Physeteridae, Kogiidae ve Ziphiidae.

<span class="mw-page-title-main">Dişli balinalar</span> balina parvo takımı

Dişli balinalar (Odontoceti), mevcut balinaların iki ana grubundan biridir. Dişsiz balinalar ile son ortak ataları muhtemelen – 34 milyon yıl önce – geç Eosen'de yaşamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Balaenoptera</span> balina cinsi

Balaenoptera, oluklu balinagiller (Balaenopteridae) familyasına ait ve sekiz tür içeren bir balina cinsidir. Balaenoptera omurai türü 2003 yılında tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gerçek balinagiller</span>

Gerçek balinagiller (Balaenidae), dişsiz balinaların yaşayan iki cinsini içeren bir familyasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Balina şarkısı</span>

Balina şarkısı, balinaların birbirleriyle iletişim için çıkardıkları seslerdir.

<span class="mw-page-title-main">Bayağı minke balinası</span>

Bayağı minke balinası, oluklu balinagiller (Balaenopteridae) familyasına ait balina türü.

<span class="mw-page-title-main">Antarktika minke balinası</span> memeli türü

Antarktika minke balinası, oluklu balinagiller (Balaenopteridae) familyasına ait balina türü.

<span class="mw-page-title-main">Küçük gerçek balina</span>

Küçük gerçek balina, dişsiz balinaların en küçük türü. Çok nadir raslanılır ve pek tanınmaz. Benzerliklerinden dolayı hala çatal kuyruklu balinagiller familyasına koyulduğu sınıflandırmalara raslanılır, ama çoğu sınıflandırmalarda Neobalaenidae adında ayrı bir familyaya koyulur.

<span class="mw-page-title-main">Gagalı balinagiller</span> dişli balinaların bir familyası

Gagalı balinagiller (Ziphiidae) dişli balinaların bir familyası. Tanılan 19 türü ile yunusgillerden sonra ikinci büyük balina familyası olmasına rağmen hakkında fazla bilinmemektedir. Bunun nedeni familyanın türlerinin kıyılara pek yaklaşmamasıdır. Familyanın birçok türü daha henüz yeni tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gray gagalı balinası</span> bir balina türü

Gray gagalı balinası veya Gray iki dişli balinası, gagalı balinagiller (Ziphiidae) familyasından iki dişli balina (Mesoplodon) cinsine ait bir balina türü. Bu cinse ait diğer türlerden üst çenesinde de dişleri olması ve daha uzun burunu ile farklıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sowerby gagalı balinası</span> Bir memeli türü

Sowerby gagalı balinası, gagalı balinagiller (Ziphiidae) familyasından iki dişli balina (Mesoplodon) cinsine ait bir balina türü. İki dişli balina cinsinin 1804 yılında ilk keşfedilen türüdür. Keşfeden zoolog James Sowerby bu balinaya adını vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bryde balinası</span>

Bryde balinası veya Cüce Bryde balinası, oluklu balinagiller (Balaenopteridae) familyasından Balaenoptera cinsine ait 2 türü içeren bir terimdir. Kutupların biraz uzağındaki tropikal ve subtropikal sularda yaşarlar.

<i>Balaenoptera omurai</i>

Balaenoptera omurai oluklu balinagiller familyasına ait bir balina türü. Hakkında çok az şey bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey balinası</span>

Kuzey balinası, bütün okyanuslarında yaygın bir balina türüdür. Bağlı olduğu oluklu balinagiller familyası içinde mavi balina ve oluklu balinadan sonra en büyük üçüncü türdür. Günümüzdeki sayılarının 80.000 olduğu tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Eubalaena</span>

Gerçek balinalar büyük dişsiz balinaların üç türünü kapsayan Eubalaena cinsidir: Buzul balinası, Kuzey Pasifik gerçek balinası ve Güney gerçek balinası. Bu türler grönland balinası ile birlikte Balaenidae ailesinde dınıflandırılmışlardır. Gerçek balinalar yusyuvarlak bir gövde yapısına sahiptirler, v şeklinde hava delikleri ve koyu gri ya da siyah ten renkleri vardır. Bu balinalar 18 m (59 ft) uzunluğundan daha çok büyüyebilirler ve bilinen en uzun gerçek balina ise 19.8 m (65 ft) uzunluğundadır; kiloları ise 100 kısa ton ya da daha fazla olabilir. 20.7 m (68 ft) uzunluğunda ve 135,000 kg (298,000 lb) kilosunda bir de 21.3 m (70 ft) uzunluğunda kesin olmasa da bireyler olduğu bilinmektedir ki bu değerler kambur, gri, bryde ve b. omurai gibi diğer balina türleri ile karşılaştırıldığında oldukça büyüktür, ama mavi balinadan küçüktür. Gerçek balinalara bu ismi veren balinacılar "gerçek" ismini bu türün bir avdayken bol yağ ve balina çubuğu sağlayabilmesi nedeniyle vermiştir.