İçeriğe atla

Oliver Cromwell heykeli

Oliver Cromwell heykeli

Oliver Cromwell heykeli, Birleşik Krallık başkenti Londra kentindeki Avam Kamarası dışında yer alır. Heykel İngiltere, İskoçya ve İrlanda'nın Lord Protectoru unvanını almış olan Oliver Cromwell'a aittir. Hamo Thornycroft tarafından tasarlanan heykel 1899 yılında dikilmiştir. Cromwell'in monarşi karşıtlığı ve İrlanda Seferi nedeniyle dikilmesinden önce ve sonra heykel ateşli tartışmalara konu olmuştur.

Heykel

Heykeltıraş Hamo Thornycroft tarafından yapılmıştır ve Cromwell'i ayakta, elinde bir kılıç ve İncille resmeder. İncilin üzerinde Holy Bible 1641 yazar. Cromwell heykelinde Hamo Thornycroft 1897 yazarken, aslan bulunan kaidesinde 1899 yazmaktadır.

Tarihçe

19. yüzyıldaki yangında zarar göre Westminster'ın onarımı sırasında Oliver Cromwell'in de heykelinin eklenmesi The Times gazetesinde gündeme getirilir, Punch dergisinde de[1] eleştirel şekilde ele alınır. Konu 1856 yılında Avam Kamarasında yine gündem edilir. Hükûmet ilk kez 1895 yılında Cromwell heykelinin yapılacağına dair bir açıklama yapınca kamuoyunda lehte ve aleyhte çok sayıda görüş açıklanır. Parlamentoda yapılan oylamada muhafazakâr ve İrlandalı vekillerin karşı oylarına rağmen tasarı kabul edilir. İrlanda yerel basınında karar Cromwell'in İrlanda seferi nedeniyle şiddetle eleştirilir. Heykel 31 Ekim 1899 günü açılır, yapılan açışta söz alan dönemin Başbakanı Archibald Primrose'un heykelin masraflarını kişisel olarak karşıladığı öğrenilir. 2004 yılında bazı vekiller heykelin kaldırılması ve eritilmesini önerseler de öneri reddedilir. Heykel 2008 yılı Ağustos ayında restore edilir ve bronz heykel üzerindeki pislik ve zamanla biriken kir temizlenir. İşlemler Cromwell'in ölümünün 350. yıldönümü olan 3 Eylül 2008 tarihinde tamamlanmıştır.[2]

Kaynakça

  1. ^ 1845 yılına ait ilgili karikatür 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 6 Kasım 2014 tarihinde erişilmiştir
  2. ^ İngiltere Parlamentosu resmî internet sitesinde ilgili haber 6 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 6 Kasım 2014 tarihinde erişilmiştir

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Oliver Cromwell</span> İngiliz asker ve devlet adamı (1599–1658)

Oliver Cromwell, İngiliz siyaset adamı, asker ve devlet yöneticisi olup İngiliz İç Savaşı'nda Parlamento güçlerinin zaferinde etkin rol oynamıştır. İngiltere'nin yönetim biçimini krallıktan cumhuriyete çevirmiş ama 1653'ten ölünceye kadar Devlet Koruyucu Lord unvanı ile ülkeyi tek başına idare etmiştir.

Sir William "Hamo" Thornycroft Londra'nın birçok nirengi noktasında emeği geçmiş Britanyalı heykeltıraş.

<span class="mw-page-title-main">Thomas Wentworth</span>

Thomas Wentworth, 1. Strafford Earlü İngiliz devlet adamı İngiliz İç Savaşına giden dönemde önde gelen siyasi kişiliklerdendir. Parlamentoda görev almıştır, koyu I. Charlestaraftarıdır. 1632-1639 arasında İrlanda'da yöneticilik görevi yapmış, İngiltere'ye döndüğünde kralın baş danışmanı olmuştur. Parlamentoya karşı monarşinin konumunu kuvvetlendirmeye çalışmıştır. Parlamentonun, idamını isteyen kararı I. Charles tarafından onaylanınca idam edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Henry Ireton</span>

Henry Ireton, İngiliz İç Savaşında parlamento ordusunda komutan ve Oliver Cromwell'in damadı.

Putney görüşmeleri İngiliz İç Savaşı döneminde 1647 yılında aralarında Leveller temsilcileri de olan Yeni Ordu askerleri arasında İngiltere'deki yeni anayasanın hazırlanması süreciyle ilgili yapılan görüşmeleri tanımlar. Londra kentini 1647 yılı Ağustos ayında ele geçiren Yeni Ordu mensupları Putney'de karargâhlarını kurarlar. Görüşmeler Surrey, Putney'deki Azize Bakire Meryem Kilisesinde yapılır. 28 Ekim günü başlayan görüşmeler 11 Kasıma kadar sürmüştür.

Restorasyon İngiltere'de iç savaş döneminde kral I. Charles'ın 30 Ocak 1649 tarihinde idam edilmesiyle başlayan ve Fetret Devriyle devam eden süreçte İngiltere monarşisinin II. Charles'ın 29 Mayıs 1660 tarihinde Londra'ya girmesiyle başlayan dönemi anlatır. II. Charles İngiltere, İskoçya ve İrlanda monarşilerini birleştirmiştir. Süreç II. Charles'ın tüm saltanata dönemini (1660-1685) ve kardeşi II. James'in hüküm sürdüğü bir dönemi (1685-1688) de kapsar. Bazen süreç Muhteşem Devrimle iktidara gelmiş olan Orange-Nassau Hanedanına kadar götürülür.

Protektora dönemi, İngiltere'de iç savaş döneminde kral I. Charles'ın 30 Ocak 1649 tarihinde idam edilmesiyle başlayan Fetret Devri süresince İngiltere, Galler, İrlanda ve İskoçya'daki idare tarzıdır. Protektora dönemi 1653 yılında Barebone Parlamentosunun kapatılması ve Oliver Cromwell'in Lord Protector ilan edilmesiyle başlar. Bu dönem 1659 yılında sona ermiştir, oğul Richard Cromwell babasından miras kalan bu unvanın hakkını veremeyince tasfiye edilmiş ve Restorasyon süreci başlamış, II. Charles kral olarak tahta çıkmıştır.

Edward Sexby, İngiliz İç Savaşında parlamento ordusunda Püriten asker ve Leveller fikirlerinin taşıyıcısı. Sonraki dönemde Oliver Cromwell'e muhalif olmuş ve suikast planlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Ordu (İngiltere)</span> Yeni Ordu (İngiltere)

Yeni Ordu İngiliz İç Savaşında Parlamento yanlıları tarafından 1645 yılında kurulmuş olan ve 1660 yılındaki Restorasyon sonrasında lağvedilmiş olan silahlı kuvvettir.

Killing No Murder 1657 yılında İngiltere'de Fetret Devri sırasındaki Protektora dönemi içinde basılmış bir broşürdür. Yazarı belirsiz olan broşürde o dönemde iktidarda olan Oliver Cromwell'in öldürülmesi çağrısı yapılmaktaydı.

<i>Cromwell</i> (film) film

Cromwell, 1970 ABD-İngiltere yapımı filmdir. İngiliz İç Savaşı sırasında Parlamento birliklerinin komuta heyetinde olan ve daha sonra iktidara gelen Oliver Cromwell’in hayatından ilham alan filmde yönetmenlikte Ken Hughes, başrollerde ise Richard Harris ile Alec Guinness yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">John Bradshaw</span> İngiliz hakim

John Bradshaw İngiliz hakim. Özellikle İngiliz İç Savaşının ardından kral I. Charles'ın yargılandığı davada mahkeme başkanı olmasından dolayı tanınır.

<span class="mw-page-title-main">John Thurloe</span>

John Thurloe, Avukat ve devlet adamı. İngiliz İç Savaşının ardından Oliver Cromwell tarafından ilan edilen Protektora döneminde dışişleri bakanı ve istihbarat şefidir.

<span class="mw-page-title-main">Pride Darbesi</span>

Pride Darbesi, birinci evresi tamamlanmış olan İngiliz İç Savaşı sırasında 6 Aralık 1648 günü Albay Thomas Pride komutasındaki Yeni Ordu birliklerinin Oliver Cromwell yanlısı olmayan millevekillerini zorla Uzun Parlamento'dan çıkartması olayıdır. İngiliz tarihindeki başarılı tek askeri darbe olarak bilinir.

Rump Parlamentosu, İngiliz İç Savaşı sırasında 6 Aralık 1648 günü gerçekleştirilen Pride Darbesi sonucu Uzun Parlamento'daki Oliver Cromwell karşıtı ve I. Charles'ın vatana ihanetten yargılanmasına karşı olan vekillerin tasfiye edilmesinden sonra ortaya çıkan parlamentodur.

<span class="mw-page-title-main">İrlanda'nın Cromwell tarafından fethi</span> İrlandanın İngilizler tarafından işgali

İrlanda'nın Cromwell tarafından fethi (1649-53), Üç Krallık Savaşları sırasında İrlanda'nın Oliver Cromwell komutasındaki Parlamento yanlısı Yeni Ordu tarafından ele geçirilmesini anlatır. Cromwell ve ordusu Rump Parlamentosu adına 1649 yılı Ağustos ayında İrlanda topraklarına ayak basmıştır. 1641 yılındaki ayaklanmadan sonra İrlanda'nın büyük çoğunluğu İrlanda Katolik Federasyonu'nun kontrolüne geçer. 1649 yılında Konfederasyon yanlıları İngiliz İç Savaşında mağlup olmuş olan İngiliz monarşi yanlılarıyla ittifak yaparlar. Bunun üzerine adaya müdahale eden Oliver Cromwell komutasındaki Parlamento yanlısı ordu ülkeyi işgal ederek ittifaka son verir. İrlanda'nın işgali çok kanlı olmuştur ve savaş sırasında yapılan uygulamalar Cromwell'in şahsında halen tartışılmaktadır. Savaşın İrlanda toplumuna etkisi çok yıkıcı olmuştur. Kıtlık ve salgın hastalıklar yüzünden nüfusun çok büyük bir bölümü hayatını kaybetmiş, 50 bin İrlandalı ise zorunlu işçi olarak göç ettirilmiştir.

İngiliz İç Savaşı zaman çizelgesi, İngiliz İç Savaşı öncesi, sırası ve sonrasındaki öne çıkan olayları içerir.

<span class="mw-page-title-main">I. Charles'ın mahkemesi</span>

I. Charles'ın mahkemesi, İngiliz İç Savaşı sırasında muzaffer Rump Parlamentosunun devrik kral I. Charles'ı yargılamak için meydana getirdiği mahkemedir. Hususi olarak kralı yargılamak için kurulmuştur.

Barebone Parlamentosu, Küçük Parlamento ya da Azizlerin Parlamentosu olarak da bilinen İngiliz parlamentosudur. İngiliz İç Savaşından sonra meydana çıkan yönetim krizine son çare olarak 4 Temmuz 1653 günü bir araya gelmiştir. Bileşim Oliver Cromwell ve Yeni Ordu Konseyi tarafından belirlenmiştir. Adını Londra vekili Praise-God Barebone'dan alır. Toplam 140 vekilin 129'u İngiltere, 5'i İskoçya ve 6 tanesi de İrlanda'dandır. Başarısız olan ve 12 Aralık 1653 günü fesih kararı alan parlamentonun ardından Oliver Cromwell'in Lord Protector ilan edileceği Protektora yönetim biçimine geçilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Uzun Parlamento</span>

Uzun Parlamento, ilk kez 3 Kasım 1640 günü İngiltere kralı I. Charles tarafından toplanmış olan parlamentodur. 12 yıl aradan sonra kral tarafından sürmekte olan Piskoposlar Savaşı için mali kaynak sağlamak için toplanmıştır. Parlamento İngiltere monarşisiyle yaşanan iktidar mücadelesinde taraf olarak İngiliz İç Savaşını sürdürmüş ve galip gelmiştir. 1648 yılında Oliver Cromwell komutasındaki Yeni Ordu birliklerince tasfiye edilmiştir. Uzun Parlamento Cromwell'in ölümünün ardından yeniden toplanmış ve Restorasyon adı verilen dönemin başlangıcında yeni kral II. Charles'ın iktidarına kolaylık sağladıktan sonra kendisini lağvetmiştir.