İçeriğe atla

Olimpias

Olympias
Olympias'lı Roma madalyonu, Selanik Müzesi
Makedonya Kraliçesi
Hüküm süresiy. MÖ 357–316
DoğumMÖ 375
Molossia, Epirus, Antik Yunanistan[1]
ÖlümMÖ 316
Makedonya
Eş(ler)iII. Filip
Çocuk(lar)ıİskender
Kleopatra
BabasıI. Neoptolemus
DiniAntik Yunanistan'da din

Olympias (Grekçe: Ὀλυμπιάς, Grekçe telaffuz: [olympiás], y. MÖ 375 - 316[2]), Epir Kralı I. Neoptolemus'un en büyük kızı, Epir Kralı I. Aleksander'in kız kardeşi, Makedonya Kralı II. Filip'in dördüncü karısı ve İskender'in annesidir. İskender'in hayatında son derece etkili oldu ve İskender'in fetihleri sırasında Makedonya'nın fiili lideri olarak tanındı.[3] Oğlunun ölümünden sonra, İskender'in oğlu IV. Aleksander adına savaştı ve Adea Eurydice'i başarıyla mağlup etti.[4] Sonunda Cassander tarafından mağlup edildikten sonra, orduları onu idam etmeyi reddetti ve sonunda onun hayatını sona erdirmek için Olympias'ın daha önce öldürdüğü insanların aile üyelerini çağırmak zorunda kaldı.[4] MS 1. yüzyıl biyografi yazarı Plutarhos'a göre, o, Dionysos'un şehvet düşkünü yılana tapan kültünün dindar bir üyesiydi ve onun yatağında yılanlarla yattığını öne sürer.[5]

Kökeni

Olympias, Epirus'ta Antik Yunan kabilesi olan Molossianların kralı I. Neoptolemus'un en büyük kızı ve I. Aleksandr'ın kız kardeşiydi. Ailesi, Akhilleus'un oğlu Neoptolemos'un soyundan geldiğini iddia eden Epirus'un saygın bir ailesi olan Aeacidae'a bağlıydı. Görünüşe göre, Plutarhos'ın Moralia adlı eserinde bahsettiği gibi, başlangıçta ismi Polyxena idi, bilinmeyen bir gizem kültüne başlamasının bir parçası olarak II. Filip ile evlenmeden önce Myrtale olarak değiştirdi.[6]

Olympias adı, onun tanıdığı dört ismin üçüncüsüydü. Muhtemelen bunu, haberi İskender'in doğumuyla aynı zamana denk gelen MÖ 356 Olimpiyat Oyunlarında Filip'in zaferinin bir kabulü olarak kabul etti (Plut. Alexander 3.8).[7] Sonunda, MÖ 317'de Eurydice'ye karşı kazandığı zaferin ardından Olympias'a eklenen bir sıfat olan Stratonice adını aldı.[6]

Makedonya kraliçesi

I. Neoptolemus MÖ 360 yılında ölünce Moloss tahtına kardeşi Arymbas geçti. MÖ 358'de Arymbas, Makedonya'nın yeni kralı II. Filip ile bir antlaşma yaptı ve Molosyalılar Makedonların müttefiki oldular. İttifak, MÖ 357'de Arymbas'ın yeğeni Olympias ve Filip arasındaki diplomatik bir evlilikle pekiştirildi. Olympias'ı Makedonya'nın kraliçe eşi ve Filip'i kral yaptı. Her ikisi de Semadirek adasındaki Büyük Tanrıların Kutsal Alanı'ndaki Kabeiroi'nin gizemlerine inisiye edildiğinde, evlilikleri büyük ölçüde politik olmasına rağmen, Filip'in Olympias'a aşık olduğu iddia edildi.[8]

Bir yıl sonra, MÖ 356'da Filip'in yarış atı Olimpiyat Oyunları'nı kazandı; bu zafer için o zamanlar Myrtale[9] olarak bilinen karısı Olympias adını aldı. Aynı yılın yazında Olympias ilk çocuğu İskender'i doğurdu. Antik Yunanistan'da insanlar, büyük bir adamın doğumuna alametlerin eşlik ettiğine inanıyorlardı. Plutarhos'ın anlattığı gibi, evliliklerinin tamamlanmasından önceki gece Olympias, rahmine bir yıldırım düştüğünü ve büyük bir ateş yakıldığını, alevlerinin etrafa dağıldığını ve sonra söndüğünü gördü. Evlendikten sonra Filip, aslan figürü olan bir alet ile karısının rahmine bir mühür koyduğunu hayal etti. Aristander'in yorumu, Olympias'ın doğası gereği cesur olan ve aslan benzeri bir erkek çocuğa hamile olduğuydu.[10] Filip ve Olympias'ın ayrıca Makedonya ve Epirus arasındaki diplomatik bağları ilerletmek için amcası I. Aleksander ile evlenen Kleopatra adında bir kızları vardı.

Birincil kaynaklara göre, Filip'in hovardalığı ve Olympias'ın hırsı ve kıskançlığı nedeniyle evlilikleri çok fırtınalıydı ve bu da artan yabancılaşmaya yol açtı.[11] MÖ 337'de Filip tarafından Eurydice adı verilen Attalos'un yeğeni olan asil bir Makedon kadın olan Kleopatra ile Filip evlendiğinde işler daha da çalkantılı hale geldi. Evlendikten sonra bir toplantıda Attalus, İskender'in Makedon tahtına olan iddiasının meşruiyetini tehdit ettiğinde, Filip'in bunu savunamaması, Filip, Olympias ve İskender arasında büyük gerilimlere neden oldu.[11] Olympias, İskender ile birlikte Epirus'ta gönüllü sürgüne gitti ve o sırada kral olan kardeşi I. Aleksander'in Molossian sarayında kaldı.

MÖ 336'da Filip, Olympias'ın kızı Kleopatra'ya evlilik teklifinde bulunarak Epirus'lu I. Aleksander ile bağlarını güçlendirdi; bu, Olympias'ı artık erkek kardeşinin desteğine güvenemeyeceği için daha fazla tecrit etmesine neden olan bir gerçekti. Ancak Filip, düğüne katılırken kişisel koruması olan somatophylakes üyesi Pausanias tarafından öldürüldü ve Makedonya'ya dönen Olympias'ın suikastını desteklediğinden şüphelenildi.[11][12]

İskender'in hükümdarlığı ve Diadochi Savaşı

Bazı eski tarih anlatımlarına göre Olympias'ın emir verdiğine ya da suç ortağı olduğuna inanılan II. Filip'in ölümünden sonra, Olympias'ın İskender'in haklı Makedonya krallığı konumunu güvence altına almak için Eurydice ve çocuğunun infazını denetlemekle de uğraştığı iddia edilir. İskender'in seferleri sırasında düzenli olarak onunla yazıştı. Oğlunun Mısır'da babasının Filip değil Zeus olduğu iddiasını desteklemiş olabilir. Olympias ve İskender arasındaki ilişki samimiydi, ancak oğlu onu siyasetten uzak tutmaya çalıştı. Ancak, Makedonya'da büyük bir nüfuza sahipti ve krallığın naibi Antipatros'un başına bela oldu. MÖ 330'da Epirus'a döndü ve kardeşi I. Aleksander'ın güney İtalya'daki bir sefer sırasında ölmesi nedeniyle Epirote eyaletindeki kuzeni Aeacides'in naibi olarak hizmet etti.

Büyük İskender'in MÖ 323'te Babil'de ölümünden sonra karısı Roksana, IV. Aleksander adındaki oğlunu dünyaya getirdi. IV. Aleksander ve İskender'in engelli olabilecek üvey kardeşi III. Filip Arrhidaeus ile birlikte, Antipatros'un kızı Nicaea ile evlenerek konumunu güçlendirmeye çalışan Perdikkas'ın naipliğine tabi tutuldular. Aynı zamanda, Olympias Perdikkas'a onun ve Filip'in kızı Kleopatra'nın naibi olmasını teklif etti. Perdikkas'ın Kleopatra'yı seçmesi, diğer birkaç Diadohoi ile ittifak kuran Antipatros'u kızdırdı, Perdikkas'ı devirip kendisini naip ilan etti, ancak yıl içinde öldü.

Polyperchon, MÖ 319'da Antipatros'un yerine naip olmayı başardı, ancak Antipatros'un oğlu Cassander, II. Filip'in oğlu III. Filip Arrhidaeus'u kral yaptı ve Polyperchon'u Makedonya'dan çıkmaya zorladı.[4] Daha önce Olympia'nın himayesine bırakılmış olan Roksana ve oğlu IV. Aleksander'ı yanına alarak Epirus'a kaçtı. Başlangıçta Olympias bu çatışmaya karışmamıştı, ancak kısa süre sonra Cassander'ın yönetimi durumunda torununun tacı kaybedeceğini fark etti ve MÖ 317'de Polyperchon ile ittifak kurdu. Makedon askerleri onun dönüşünü desteklediler ve Polyperchon ve Olympias'ın Aeacides hanedanıyla birleşik orduları, Cassander'ı iktidardan uzaklaştırmak için Makedonya'yı işgal etti.

III. Filip'in karısı Adea Eurydice'nin ordusunu kendi safına geçmeye ikna ederek savaşı kazanan Olympias, MÖ 317 Ekim'inde ikisini yakalayıp idam etti. Ayrıca Cassander'ın erkek kardeşini ve onun yüzlerce yandaşını da ele geçirdi.[4] Cassander kısa süre sonra Pydna'daki Olympia'yı ablukaya aldı ve kuşattı. Teslim şartlarından biri Olympias'ın hayatının bağışlanmasıydı, ancak Cassander onu idam etmeye karar verdi, sadece geçici olarak Roksana ve IV. Aleksander 'ın hayatlarını kurtardı (Daha sonra birkaç yıl sonra MÖ 309'da idam edildiler). Pydna kalesi düştüğünde, Cassander Olympias'ın öldürülmesini emretti, ancak askerler Büyük İskender'in annesine zarar vermeyi reddetti. Sonunda, birçok kurbanının aileleri, aynı zamanda cenaze törenini reddettiği söylenen Cassander'ın[13] onayı ile onu taşlayarak öldürdüler.

Popüler kültürde

  • Olympias, Richard Burton'ın İskender ve Fredric March'ın Filip olarak rol aldığı tarihi bir destan olan 1956 tarihli Büyük İskender filminde Fransız aktris Danielle Darrieux tarafından canlandırıldı.
  • Olympias, Maurice Druon'un 1960 Tanrı İskender romanında yer alır.
  • Olympias, Naomi Mitchison'ın Genç Büyük İskender (1960) filmindeki bir karakterdir.
  • Olympias, Edison Marshall'ın Fatih (1962) filminde görünür.
  • Olympias, Aubrey Menen'in Kadın Komplosu (1965) kitabında bir karakterdir.
  • Olympias, Mary Renault'nun beğenilen İskender Üçlemesi'nin üç romanından, Cennetten Ateş (1969), Persli Çocuk (1972) ve Cenaze Oyunları (1981) kitaplarında önemli bir karakterdir.
  • Olympias, Michael A. Dimitri'nin 1993 tarihli Neoptolemus'un Kızı adlı romanının konusudur.
  • Olympias, Valerio Massimo Manfredi'nin 2001 tarihli İskender: Bir Rüyanın Çocuğu adlı romanında bir karakterdir.
  • Angelina Jolie, Colin Farrell'ın İskender ve Val Kilmer'in Filip rolüyle birlikte oynadığı Oliver Stone'un 2004 filmi İskender'de Olympias olarak rol aldı.
  • Olympias, Nicholas Nicastro'nun Küller İmparatorluğu: Büyük İskender'in Romanı (2004) filminde belirir.
  • Olympias, Steven Pressfield'ın İskender'in birinci tekil şahıs ağzından anlattığı Savaşın Erdemleri: Büyük İskender'in Bir Romanı (2005) adlı kitabında bir karakterdir.
  • Olympias, Judith Tarr'ın 2008 yılında yazdığı Güneşi Getirin (Büyük İskender #2) adlı romanının konusudur.
  • Olympias, Christian Cameron'ın Savaşın Tanrısı (2012) adlı İskender'in kurgusal biyografisinde yer alır.
  • Olympias ayrıca Sameksha tarafından canlandırılan Hint dizisi Porus'ta da yer alıyor.
  • Olympias (önceki adı Myrtale olarak anılır) Jeanne Reames'in Aslanla Dans (2019) ikilisinde yer alır.
  • Olympias aynı zamanda Hitoshi Iwaaki'nin “Historie” adlı mangasındaki Makedonya kraliçesinin adıdır.

Ayrıca bakınız

  • Alkimachos of Pydna
  • Olympias, reconstruction of Greek trireme.

Kaynakça

Özel
  1. ^ "Olympias, the Mighty Mother of Alexander the Great". 3 Aralık 2019. 5 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "Olympias Queen of Macedonia". www.american-pictures.com. 21 Kasım 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2009. 
  3. ^ Carney, Elizabeth (2006). Olympias: Mother of Alexander the Great, p. 23. Routledge. 0415333172.
  4. ^ a b c d "Olympias | Macedonian leader". 28 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ "The nonsense about the snakes" is from Plutarch's Life of Alexander (2.6), according to Robin Lane Fox, Alexander the Great 1973:26 and note p. 504; Fox suggests that the snake-handling was the stuprum referred to by Justin9.5.9.
  6. ^ a b "Review of Elizabeth Carney's Olympias, Mother of Alexander the Great by Michael D. Dixon" (PDF). classicaljournal.org. 9 Kasım 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2014. []
  7. ^ Heckel 2006, s. 181
  8. ^ Plutarch, Alexander, 2.1
  9. ^ "Olympias | Macedonian leader". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 14 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2018. 
  10. ^ Plutarch, Alexander, 2.2–2.3
  11. ^ a b c Plutarch, Alexander, 9.3 & 10.4.
  12. ^ Justinus, Historia 9, 5-7
  13. ^ "Archived copy". 16 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2014. 

Konuyla ilgili yayınlar

Birincil kaynaklar

  • Plutarhos, Alexander, Parallel Lives, online at Perseus Project.
Genel

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Olympias ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İskender</span> MÖ 336–323 yılları arasındaki Makedonya kralı

İskender, asıl adıyla III. Aleksandros veya yaygın adıyla Büyük İskender, Yunan Antik Makedonya Krallığı'nın M.Ö. 336–323 yılları arasındaki kralıdır. M.Ö. 356 yılında Pella'da doğdu ve 20 yaşında babası II. Filip'in yerine tahta geçti. İktidarının uzun yıllarını Güneybatı Asya ve Kuzeydoğu Afrika'da eşi benzeri görülmemiş büyük askerî seferlerle geçirdi ve 30 yaşına geldiğinde Yunanistan'dan Kuzeybatı Hindistan'a kadar uzanan antik dünyanın en büyük imparatorluklarından birini oluşturdu. Hükümdarlığı süresince girdiği hiçbir muharebede yenilmeyen Büyük İskender, pek çok uzman kişi tarafından tarihin en başarılı askerî komutanlarından birisi olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Makedonya (Yunanistan)</span>

Makedonya,, aynı zamanda Ege Makedonyası, Yunanistan'ın kuzeyinde, tarihî Makedonya'nın günümüzde Yunanistan sınırlarında kalan kısmını kapsayan coğrafî bir bölgedir.

<span class="mw-page-title-main">II. Filip</span> Makendonyalı hükümdar

II. Filip, antik Yunan Makedonya Kralı. Rahip Isokrates tarafından Helen birliğini sağlayacak kişi olarak görülüyordu. MÖ 359-336 arasında Makedon krallığını üstlendi. Tahta geçer geçmez ilk iş olarak ülkesini askeri, siyasi ve ekonomik anlamda güçlü bir konuma getirdi, profesyonel ordu kurdu, mancınıklar geliştirdi. Sonraları Bisalt topraklarının madenlerini ele geçirdi. Pydina ve Potidai'yi ele geçirdi. Olympias ile evlenerek nüfuzunu güçlendirdi.

Alfabetik MS 200 yılına kadar Yunanca konuşan Akdeniz dünyasındaki önemli kişiler listesi.

<span class="mw-page-title-main">Makedonya (antik krallık)</span> Krallık

Makedonya Krallığı veya Makedonya İmparatorluğu, Eski Yunan ve Klasik Yunan zamanlarında bulunan bir krallıktır.Ayrıca Helenistik Dönem Yunanistan'ının baskın devletiydi. Krallık başlangıçta Argead hanedanı tarafından yönetilmekteydi. Ardından Antipatrid ve Antigonif hanedanları tarafından yönetildiler. Antik Makedonlar'ın evi olarak Yunan yarımadasının kuzeydoğusunda ön krallıklardandı. Batıda Epir,kuzeyde Paenoia (devlet) ile, doğuda Trakya ile güneyde ise Teselya ile sınırlarını paylaşıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandros Helios</span>

Alexander Helios Ptolemaios hanedanı Prensesi ve Yunan kökenli Ptolemaik Kraliçe Kleopatra VII ve Romalı Triumvir Marcus Antonius'un oğlu. İkiz kız kardeşi Ptolemaik Prenses Kleopatra Selene II'dir.

Ptolemaios hanedanı ya da Batlamyus Hânedânı, Mısır'da MÖ 305 ile MÖ 30 yılları arasında yönetimde bulunmuş bir hanedandı. Makedonyalı III. Aleksander'in ölümünden sonra onun fethettiği ülkelerde Diadoklar tarafından kurulan Helenistik hanedanlardan biridir. Bu hanedan Makedonyalı general Ptolemaios I Soter tarafından kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">I. Ptolemaios</span> Yunan General, Kral ve Firavun

I. Ptolemaios Soter veya Batlamyus, Büyük İskender'in bir generali olup onun ölümünden sonra Diadokhlar mücadelesinde öne çıktı. Diadoki devletlerinden biri olarak Antik Mısır'da MÖ 305/304'te firavun unvanını da alarak döneminde krallık yapmıştır. Ptolemaios Krallığı ve Ptolemaios hanedanı kurucusudur. Kurduğu hanedana babasının ismine atfen da Lagidan hanedanı ismi de verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Poliperhon</span>

Polyperchon, Epirus Tymphaia Simmias'ın oğlu, uzun yolculuklar boyunca II. Filip ve İskender eşlik eden Makedon generaldir. Babil'den döndükten sonra, Polyperchon ile Makedon Craterus geri gönderildi, ancak sadece, MÖ 323 yılında İskender'in ölümünden sonra Kilikya'ya ulaşmıştı. Polyperchon, Craterus ve Antipatros Lamian Savaşı'nda Yunan isyanını bastırmak için yardımcı olur isyan bastırıldıktan sonra Yunanistan'a geri döndü.

<span class="mw-page-title-main">Ptolemaios Krallığı</span> Mısırda MÖ 305ten MÖ 30a kadar hüküm sürmüş Helenistik Dönem krallığı

Ptoleme Krallığı veya Batlamyus krallığı Mısır'daki Helenistik Dönem krallığıdır. Krallık MÖ 323'te Büyük İskender'in ölümünden sonra I. Ptolemaios Soter tarafından kurulmuş ve Ptolemaios hanedanı tarafından yönetilmiştir. Krallık VII. Kleopatra'nın ölümünden sonra MÖ 30'da Roma İmparatorluğu tarafından yıkılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kassandros</span> Makedonun kralı

Kassandros MÖ 305 - 297 arası Helenistik Makedon krallığının kralı ve fiilen MÖ 317'den ölümüne kadar güney Yunanistan'ın hükümdarı.

<span class="mw-page-title-main">I. Antigonos</span>

I. Antigonos Monophtalmos, , Büyük İskender'e bağlı Makedonyalı komutan ve Antigonos Hanedanı'nın ilk hükümdarı.

<span class="mw-page-title-main">VI. Ptolemaios</span>

VI. Ptolemaios Filometor Ptolemaios dönemi Mısır kralıydı. M.Ö. 180'den 164'e ve M.Ö. 163'ten 145'e kadar hüküm sürdü. V. Ptolemaios ve Kleopatra'nın en büyük oğlu, M.Ö. 180'de çok küçük bir çocuk olarak tahta çıktı ve krallık naipler tarafından yönetildi: annesinin M.Ö. 178 veya 177'deki ölümüne kadar annesi ve ardından iki arkadaşı, Eulaeus ve Lenaeus tarafından M.Ö. 169'a kadar yönlendirildi. M.Ö. 170'ten itibaren kız kardeşi II. Kleopatra ve küçük erkek kardeşi VIII. Ptolemaios, onun yanında ortak hükümdarlardı.

Ptolemy VIII Euergetes II Tryphon, takma adı Physcon, Mısır'daki Ptolemaios hanedanının kralıydı. Ptolemy V. Epiphanes ve Cleopatra I. Syra'nın küçük oğluydu. Saltanatı, ağabeyi Ptolemy VI. Philometor ve kız kardeşi II. Kleopatra ile şiddetli siyasi ve askeri çatışmalarla karakterize edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Orestisli Pausanias</span> Antik Makedonyada asker, Kral II. Philipin katili

Orestisli Pausanias, II. Filip'in kişisel korumasının (somatophylakes) bir üyesiydi. MÖ 336'da muhtemelen Filip'in karısı Olympias'ın veya bir ihtimalle oğlu Büyük İskender'in emriyle Filip'e suikast düzenledi. Pausanias suikasttan kaçarken öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">IV. Aleksandros</span>

IV. Aleksander Büyük İskender'in Roksane'den olan oğlu. İskender ardıllarının hakimiyet mücadelesi sırasında annesi ile birlikte Makedonya'da öldürülmüştür.

Bu listede, Orta Anadolu'da antik bir bölge olan Kapadokya'nın, Ahameniş dönemi satrapları ve Helenistik dönemdeki prens ve krallar yer almaktadır.

Megalopolis Muharebesi, MÖ 331'de Sparta önderliğindeki kuvvetler ile Makedonya arasında meydana gelen savaştır. İskender'in naibi Antipatros, Makedonlara komutanlık ederek Kral III. Agis'e karşı olan savaşı kazandı. O sırada Asya'da savaşta olan İskender, Plutarch'un aktardığına göre bu savaşı "farelerin savaşı" olarak adlandırdı.

<span class="mw-page-title-main">Makedonyalı Thessaloniki</span>

Selanik, Makedonya Kralı II. Filip'in Selanikli karısı veya cariyesi Nicesipolis'ten kızı olan Makedon prensesiydi. Tarih onu Makedonya'daki en güçlü üç adamla ilişkilendirir: Kral II. Philip'in kızı, Büyük İskender'in üvey kız kardeşi ve Cassander'ın karısı.

<span class="mw-page-title-main">Stateira (Büyük İskender'in karısı)</span>

Stateira, Stateira ve Pers Kralı III. Darius'un kızıydı. Babasının İssos Muharebesi'ndeki yenilgisinden sonra Stateira ve kız kardeşleri Makedonyalı İskender'in esiri oldu. Onlara iyi davranıldı ve MÖ 324'teki Susa düğünlerinde İskender'in ikinci eşi oldu. Aynı törende İskender, Darius'un selefinin kızı olan kuzeni Parysatis ile de evlendi. İskender'in MÖ 323'teki ölümünden sonra Stateira, İskender'in diğer karısı Roxana tarafından öldürüldü.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.