İçeriğe atla

Oleg (Novgorod knezi)

Oleg (Novgorod knezi)
Kiev Büyük Prensi
Doğum845?
ÖlümMS 912, Kiev, Ukrayna
Yerine gelenAskold ve Dir
DinEski İskandinav Dini
Viktor Vasnetsov'un Novgorod Knezi Oleg tablosu,1899

Oleg (Eski Nors dili: Helgi, Slav dilleri: Олег; d. ? – ö. 912 ya da 922); 879–913 yılları arasında Novgorod knezi, 882-913 yılları arasında ise Kiev knezi.

Kendisi komutan yönetici ve aynı zamanda savaşçı denizci Vareg(bir nevi Viking)'tir. Rusların ilk yazılı metinlerinde adı geçen ama kişiliği ile bilgilerin tam netlik kazanmadığı Oleg, isminin ve menşeinin konusunda da pek çok teori vardır. Bunlar İskandinav, İtalyan, Bizans ve Slav kaynaklarında farklıdır. Ancak bu kişi Rus ve Ukrayna tarihi açısından çok önemli izler bırakmış Rus tarihini şekillendiren liderlerden birisi olmuştur. 907 yılında Bizans'a sefer düzenlemiş pek çok ağır ve kanlı çarpışmalardan sonra Bizans'ı barış yapmak zorunda bırakmış ve kendini "Büyük Rusya hakimi"[1][2][3][4] olarak tanıttırmıştır. Zehirlenerek öldüğüne ve bunda Bizans'ın parmağının olduğu hakkında rivayetler vardır.[5][6][7]

Rurik'in yerine geçen Oleg, Hazarların Polyan, Severyan ve Vyatiçler'den vergi almasına bir son vermek için 884 yılında Severyanların üzerine gidip, onların Hazarlara vergi ödemelerini istemediğini söylemiştir.[8]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  • Arkheograficheskoĭ kommissii. Летописи по Ипат Cкому Список, Saint Petersburg, 1871
  • Artamonov, Mikhail Istoriya Khazar. Leningrad, 1962.
  • Barthold, W.. "Khazar". Encyclopaedia of Islam (Brill Online). Eds.: P. Bearman, Th. Bianquis, C.E. Bosworth, E. van Donzel and W.P. Heinrichs. Brill, 1996.
  • Kafesoğlu, İbrahim. Türk Millî Kültürü, Ötüken Neşriyat, İstanbul, 1999. ISBN 9754372366
  • Subtelny, Orest. Ukraine: A History. Toronto: University of Toronto Press, 1988. ISBN 0-8020-5808-6
  • Parkomenko V.A. У истоков русской государственности. Leningrad, 1924.
  • Petrukhin V.Ya. "Князь Олег, Хелгу Кембриджского документа и русский княжеский род". Древнейшие государства Восточной Европы. 1998. Памяти А.П. Новосельцева. Moscow, Russian Academy of Sciences, 2000: 222-230.
  • Togan, Zeki Velidi. Hazarlar md. İslam Ansiklopedisi, Cilt V, İstanbul, 1970
  • Вещий — происх. от слова «ведающий», родств. слова «вещун», «ведьма» См. напр. Словарь М. Фасмера

Dipnotlar

  1. ^ Андреев, Йордан; Андреев, Андрей (2001). Великите князе, царете и императорите на Русия. Велико Търново: Абагар. ISBN 978-954-427-446-7.
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2009. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2009. 
  4. ^ Ал-Масуди так указывает дату набега: «и год известен; это было после 300 (хиджры), только от меня ускользнуло определение года.» На основании рассказа историки определяют дату 913—914 гг.
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2009. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2009. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Kasım 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2009. 
  8. ^ Arkheograficheskoĭ kommissii, s.55-60

Dış bağlantılar

Önce gelen:
Rurik
Novogorod Büyük Prensi
Novgorod Cumhuriyeti

879 – 912
Sonra gelen:
I. İgor
Önce gelen:
Askold ve Dir
Kiev Büyük Prensi
Kiev Knezliği

882 – 912
Sonra gelen:
I. İgor

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kumuklar</span> Türk etnik grubu

Kumuklar, veya Kumuk Türkleri, Dağıstan, Çeçenya ve Kuzey Osetya'nın yerlisi bir Türk halkıdır Kuzey Kafkasya'daki Türkler arasında en kalabalık olanlardır. 1930'lara kadar Kuzey Kafkasya halkları arasında Kumukça lingua franca olarak kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hazar Kağanlığı</span> Musevi Türk devleti

Hazar Kağanlığı ya da kısaca Hazarlar, 7. ve 11. yüzyıllar arasında; Hazar Denizi'nin çevresinde; Van Gölü'nden, Karadeniz kıyılarından, Kiev'e; Aral Gölü'nden, Macaristan'a kadar olan geniş topraklarda hüküm sürmüş, Doğu Avrupa'da yerleşik bir Türk devletidir. Hazar kelimesi, gez(mek) anlamına gelen kaz- kökünden türemiştir. Ka-zar; gezer yani serbest dolaşan, bir yere bağlı olmayan anlamına gelmektedir. Hudūd al-'Ālam adlı esere göre, Hazar kağanları Ansa' sülalesindendir ve Orta Asya'dan gelmişlerdir. Hazarların bir süre Büyük Hun Devleti'ne bağlı kavimler arasında bulunmuş olmaları ihtimali vardır. 586'dan sonraki Bizans kaynaklarında Hazarlar, "Türkler" olarak geçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Konstantinopolis Kuşatması (941)</span> 941 yılındaki çatışma

Rus-Bizans Savaşı 941 yılında I. İgor'un hükümdarlık döneminde yer aldı. Hazar Yazışmaları göstermektedir ki I. Romanos Lekapenos tarafından alınan Yahudilere uyguladığı zulüm sonrası Bizanslılar'dan intikam almak için Hazarlar tarafından kışkırtılmış bir seferdir.

<span class="mw-page-title-main">I. Svyatoslav (Kiev büyük knezi)</span>

I. Svyatoslav ; savaşçı Kiev knezi, I. İgor ve Olga'nın oğlu.

<span class="mw-page-title-main">Bizans-Hazar ilişkileri</span>

Hazar-Bizans ilişkileri, 7. yüzyılın ikinci çeyreğinden 11. yüzyılın ilk çeyreğine kadar devam eden ve genellikle savaşlarla geçen ilişkilerdir. 7. yüzyılın başlarından itibaren Hazar Türklerinin güçlü güneybatı komşusuyla uzun süreli ilişkileri oluşmaya başlamıştır.

II. Aaron, Benjamin'in oğlu ve 10. yüzyılın başları boyunca Hazar Kağanlığı'nın kağanı.

<span class="mw-page-title-main">I. İgor (Kiev büyük knezi)</span>

I. İgor ; 914-945 yılları arasında Kiev knezi.

<span class="mw-page-title-main">Rurik</span> Rurik Hanedanının kurucusu ve 860–879 yılları arasında Novgorod knezi

Rurik, Rurik Hanedanı'nın kurucusu ve 860–879 yılları arasında Novgorod knezi. Rurik adı, Eski Nors dilinde "ünlü hükümdar" anlamına gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">I. Svyatopolk (Kiev büyük knezi)</span>

I. Svyatopolk ; 1015-1019 yılları arasında Kiev knezi.

Çernigov Knezi Mstislav, Kiev Knezi I. Vladimir'in oğludur, Kiev Knezi I. Yaroslav ise, ağabeyidir.

<span class="mw-page-title-main">Telerig</span>

Теlerig, 768-777 yılları arasında hüküm süren Tuna Bulgar Devleti hanı.

Kardam, 777-796 sonrası yılları arasında hüküm süren Tuna Bulgar Devleti hanı.

Vladimir Rasate, 889-893 yılları arasında hüküm süren Tuna Bulgar Devleti knezi.

<span class="mw-page-title-main">I. Petr</span> Tuna Bulgar Devleti çarı

I. Petr, 927-969 yılları arasında hüküm süren Tuna Bulgar Devleti çarı.

Severyanlar, eskiden Dinyeper Nehri'nin doğusundaki Desna, Seym ve Sula nehirlerinde yaşayan Doğu Slav kabilesi. 8. ile 11. yüzyıllarda faaliyet göstermişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Vyatiçler</span> Etnik grup

Vyatiçler, Oka Nehri havzasında ve Yukarı Don vadisinde yaşayan Doğu Slav kabilesi. Kaynaklara göre, kabilenin adı eski lideri "Vyatko"dan gelmektedir.

Cambridge Belgesi olarak da bilinen Schechter Mektubu Kahire Genizası'nda Solomon Schechter tarafından keşfedildi.

<span class="mw-page-title-main">Oleg Protopopov</span>

Oleg Alekseyevich Protopopov (Rusça: Оле́г Алексе́евич Протопо́пов ;16 Haziran 1932, Leningrad, Rusya doğumlu buz patenci. Partneri Ludmila Belousova ile birlikte çiftlerde 1965-1968 arasında dört kez Dünya şampiyonu ve Avrupa şampiyonudur. Çift 1964 ve 1968 Kış Olimpiyatlarında altın madalya kazanmış ve 2010'a kadar sürecek Sovyet/Rus altın madalya serisinin başlatmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Rus’ Hazar seferleri</span> Ruslar tarafından 9. ve 11. yüzyıllar arasında gerçekleştirilen Hazar Denizi seferleri

Hazar Seferleri, Ruslar tarafından 864 ile 1041 yılları arasında Hazar Denizi kıyılarında bugün İran, Dağıstan ve Azerbaycan olan yerlere yapılan askeri baskınlardır. Başlangıçta Ruslar, 9. yüzyılda Serkland'da, Volga ticaret yolunda tüccarlar olarak seyahat ederek kürk, bal ve köle satarak ortaya çıktılar. İlk küçük ölçekli Viking baskınları 9. yüzyılın sonlarında ve 10. yüzyılın başlarında gerçekleşti. Ruslar, 913'te ilk büyük ölçekli seferi gerçekleştirdi; 500 gemiyle geldikten sonra günümüz İran topraklarında Gürgan bölgesini ve daha batıda Gilan ve Mazenderan'ı köle ve mal alarak talan ettiler. Geri döndüklerinde, kuzey akıncıları Volga Deltası'nda Hazarların saldırısına uğradılar ve mağlup edildiler, kaçanlar ise Volga'nın ortasındaki yerel kabileler tarafından öldürüldüler.

<span class="mw-page-title-main">Oleg Betin</span>

Oleg Ivanoviç Betin, Sovyet-Rus siyasetçi. Tambov Oblastı, Rusya valisiydi. Birleşik Rusya partisinin üyesiydi. 1995'te vali oldu. Kendisi 7 Aralık 2003'te kullanılan oyların yaklaşık %70'ini alarak yeniden seçilmiştir. Betin yönetimindeki Tambov Oblastı 2000'de savaştan zarar gören Çeçenistan'a gıda sevkiyatı yaptı.