İçeriğe atla

Old Harbor, Alaska

Old Harbor, Alaska
Nuniaq
Country
Old Harbor'un havadan görünümü
Yüzölçümü
 • Toplam70,4 km²
 • Kara
54,4 km² (210 mil²)
 • Su
16,0 km² (60 mil²)
Rakım1 m
Nüfus
 (2007)
 • Toplam218
 • Yoğunlukoto/km²
Zaman dilimiUTC-09.00 (Alaska (AKST))
 • Yaz (YSU)UTC-08.00 (AKDT)
ZIP code
99643
Alan kodu907
Pasifik sombalığı kurutması, Old Harbor (Nuniaq), N. B. Miller'in fotoğrafı, 1889

Old Harbor (Supikçe Nuniaq,[1] İngilizce Old Harbor «Eski Liman», Rusça Старая гавань Staraya Gavan’ «Eski Liman»), Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı Alaska eyaletinin Kodiak Adası'nın orta güney kıyısında Sitkalidak adasının hemen karşısında Kodiak Island Borough ilçesi sınırları içinde Eskimo halklarından Supiklerce meskun olunan şehri.

Tarih

Rus Amerikası döneminin kurulum yıllarında Alaska'da 14 Ağustos 1784 tarihinde Rus kürk tüccarı Grigoriy Şelihov önderliğinde misket tüfeği ile savaş topları bulunan 130 kadar Rus promışlennik tarafından Old Harbor'un hemen karşı kıyısında Kodiak Takımadası'nın üçüncü en büyük adası olan Sitkalidak adasının orta güney ucunda Partition Cove denen koyun ortasında yer alan üstü düz uçurum gibi yüksek Awa'uq kaya-adacığına sığınan Qik'rtarmiut kabilesinden Supiklerin 2000 (ya da daha fazla: 2.500-3.000[2]) kadarının çoluk çocuk intikamvari vahşice katledildiği[3][4] Awa’uq Katliamı Old Harbor'un ve Kodiak Adasındaki Supiklerin tarihindeki en önemli olaydır ve saldırıda Ruslardan herhangi bir kayıp verilmemiştir.[2] Deniz samuru kolonilerine göz dikerek deniz kürk ticaretini Aleut Adalarından Kaliforniya kıyılarına kadarki Rus Amerikasının güney kıyılarına yayıp tekel imparatorluğu kuran Şelihov-Golikov Kumpanyası dönemiyle onun yeniden yapılandırılmış biçimi olan Rus-Amerikan Kumpanyası dönemine denk gelen 1784-1818 yılları “Supik tarihinin en karanlık dönemi” (“darkest period of (Sugpiaq) history”[3]) olarak adlandırılmaktadır. Katliamdan sonra Ruslar Old Harbor'un yakınlarında Three Saints Koyu'ndaki ilk yerleşim ve ticaret karakolunu kurarlar.[5]

Yerli halk

Kasabanın ana yerli halkı Qik'rtarmiut kabilesinden Supiklerdir. Günümüzde geleneksel Supik danslarını sergileyen Nuniaq Alutiiq Dancers adlı grubu vardır. Old Harbor doğumlu Supikler içinde en çok tanınanı antropolog Sven Haakanson'dur.

Nüfus

2000 nüfus sayımına göre şehir 79 hane ve 51 aile olmak üzere nüfusu 237 kişidir. Beyaz % 13.08, Amerikan Yerlisi % 73.00 ve iki ya da çok ırklı olanlar da % 13.92 dir.

ANCSA Yapılanması

ABD'nin Alaska'yı 1867 yılında Ruslardan satın almasından bu yana 100 yıldır çözülemeyen yerlilerinin (Eskimo ve Kızılderililerin) toprak taleplerini çözmek üzere ABD Kongresinde 18 Aralık 1971 tarihinde başkan Richard Nixon tarafından imzalanarak yürülüğe giren ve ABD tarihinin en büyük toprak talebini karşılayan yasa olan Alaska Yerli Talepleri Çözümleme Yasası (ANCSA) gereği ayrılan 12 coğrafi bölgeden (geographic region) biri de Kodiak Bölgesi (Koniag Region) coğrafi bölgesidir ve buradaki Koniag, Incorporated adlı bölge şirketine (regional corporation) bağlı olarak kurulan Old Harbor Native Corporation[6] köy şirketi (village corporation) Old harbor yerlilerine aittir. Bölge şirketi arazinin yeraltı hakkına, köy şirketleri de yerüstü hakkına sahiptir.

Kaynakça

  1. ^ "ANLC : Alaska Native Place Names". 19 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2013. 
  2. ^ a b The Afognak Alutiiq People: Our History and Culture 13 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Alutiiq, a wholly owned subdiary of Afognak Native Corporation, July 2008
  3. ^ a b Lydia T. Black (1992), “The Russian Conquest of Kodiak.” In: Anthropological Papers of the University of Alaska. Vol. 24, Numbers 1-2. Fall. Department of Anthropology, University of Alaska Fairbanks
  4. ^ Lydia T. Black (2001), “Forgotten Literacy.” In: Looking Both Ways: Heritage and Identity of the Alutiiq People. Crowell, Aron, Amy Steffian and Gordon L. Pullar, eds. Fairbanks: University of Alaska Press
  5. ^ "Old Harbor Native Corporation : Our History". 7 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2013. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2013. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Aleutlar</span>

Aleutlar ya da Unanganlar, Aleut Adaları'nda ve Alaska'nın bir bölümünde yaşayan Eskimo - Aleut halklarının Eskimolar dışında kalan grubu.

<span class="mw-page-title-main">Supikçe</span>

Supikçe ya da Supik dili, Güney Alaska'da Supikler tarafından konuşulan Yupik dilleri kolundan bir Eskimo dili. Alaska Yerli Dil Merkezine göre 3.500 kişilik Supik nüfustan 200 kadarı anadillerini konuşabiliyor.

<span class="mw-page-title-main">Supikler</span>

Supikler ya da Pasifik Yupikleri, Alutikler, Güney Alaska'da yaşayan Yupik kolundan Eskimo halkıdır. Alaska Yerli Dil Merkezine göre 3.500 kişilik Supik nüfustan 200 kadarı anadillerini konuşabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Alaska Yerli Talepleri Çözümleme Yasası</span>

Alaska Yerli Talepleri Çözümleme Yasası, Alaska'da yerlilerin toprak taleplerini çözmek üzere ABD Kongresi'nde 18 Aralık 1971 tarihinde başkan Richard Nixon tarafından imzalanarak yürürlüğe giren ve ABD tarihinin en büyük toprak talebini karşılayan yasa.

<span class="mw-page-title-main">Kodiak Island Borough</span> Alaska eyaletinde bölge

Kodiak Island ili veya Kodiak Island Borough, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinde büyük ölçüde Kodiak Takımadası'ndan oluşan ve Eskimo halklarından Supiklerce meskun olan bir ili. Borough terimi diğer eyaletlerden farklı olarak Alaska'da yaklaşık county-equivalent terimi ile benzerdir. İlin yönetim merkezi Kodiak'tır.

<span class="mw-page-title-main">Kodiak Adası</span>

Kodiak Adası, Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı Alaska eyaletinin güneyinde, Alaska Körfezinde bulunan Kodiak Takımadası'nın en büyü adası. Alaska Yarımadasından Shelikof Boğazıyla ayrılır. Hawaii'den sonra ABD'ye bağlı ikinci büyük adadır. Adanın yerlileri Eskimo halklarından Pasifik Yupikleri de denen Supiklerdir ve bunların çoğu Rus Amerikası'nın ilk yıllarında 14 Ağustos 1784 tarihinde Grigoriy Şelihov önderliğindeki Rus kürk tüccarları tarafından Awa’uq Katliamı denen saldırıda katledilmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Sitkalidak</span>

Sitkalidak , Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinde Kodiak Adası'nın güneydoğu kıyılarında Old Harbor'dan Sitkalidak Boğazı ile ayrılan Eskimo halklarından Supiklerin coğrafyasında bulunan ada. Kodiak Takımadası'nın en büyük üçüncü adasıdır ve 1784 yılında Ruslar tarafından Awa’uq Katliamı'na sahne olmuştur. Adanın alanı 300 km² olup günümüzde insan yerleşimi yoktur. Adada önemli arkeolojik sitlerden bazıları bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Awa’uq Katliamı</span>

Awa'uq Katliamı, Rus Amerikası döneminin kurulum yıllarında Alaska'da 14 Ağustos 1784 tarihinde Rus kürk tüccarı Grigoriy Şelihov önderliğinde misket tüfeği ile savaş topları bulunan 130 kadar Rus promışlennik tarafından Kodiak Adası'ndaki Old Harbor'un hemen güney karşı sahilinde yer alan ve Kodiak Takımadası'nın üçüncü en büyük adası olan Sitkalidak adasının orta güney ucunda Partition Cove denen koyun ortasında yer alan üstü düz uçurum gibi yüksek Awa'uq kaya-adacığına sığınan Kodiak Adası'ndaki Qik'rtarmiut kabilesinden Supiklerin 2000 kadarının çoluk çocuk intikamvari vahşice katledilmesidir. Saldırıda Ruslardan herhangi bir kayıp verilmemiştir. 1992 yazında yapılan kazıda künt bir tokmak/sopa nesneyle kafataslarının ezildiği de görülmüştür. Amerika'nın Ruslar tarafından sömürgeleştirilmesi sürecinde işlenen en büyük ve en vahşi katliam olan Awa'uq Katliamı arkeolog Rick Knecht'e göre Wounded Knee Katliamı'nın Alaska versiyonudur. Bu katliam (massacre), Rusların Alaska'daki Supik topraklarına yayılmasını ve yerleşmesini vahşi biçimde sağladığı gibi Kodiak Adasındaki Supikler için de sonun başlangıcı olmuştur. 1784-1864 Rus döneminde Ruslarca Aleutlarla bir tutulan Yupik halklarından en güneyde yaşayanı olan ve Pasifik Yupikleri de denen Supiklere günümüzde gerçek adları olan Sugpiaq yanında hâlâ Rus dönemindeki Aleut kelimesinden bozma olan Alutiiq adı da verildiği gibi, 2000 ABD Nüfus Sayımı'nda Alaska yerlileri kabile birliklerine göre düzenlenen etnik kod listelerinde doğrudan "Aleut" kelimesiyle nitelendirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Grigori Şelihov</span> Rus kaşif

Grigori İvanoviç Şelihov, Rus tüccar ve Rus Amerikası'nda promışlennik lideri. Rusların Alaska'daki ilk yerleşimini 1784 yılında Kodiak Adası'nın Three Saints Koyu'nda kurmuş olan Şelihov, aynı yıl yerlileri olan Supikleri 14 Ağustos 1784 tarihinde Awa’uq Katliamında vahşice katledip Alaska'daki Rus egemenliğini perçinleyen kişi olarak bilinir. Bu katliamdan sonra yıllarca esir ettiği Supikleri kurmuş olduğu kumpanya adına deniz samuru avlamaları için zorlamıştır. Şelihov 1786 yılında dönmemek üzere Rusya'ya geri döndüğünde Kodiak Supikleri kırıp geçirilmiş ve demoralize olmuş, Rus kontrolü böylece sağlamlaşmıştır. Şelihov kurduğu bu kürk ticareti kumpanyasını Rusya'dan idare etmiş ve Alaska sömürgesi üzerine emperyal bir tekel oluşturmuştur. Bu kumpanya daha sonra Rus-Amerikan Kumpanyası'na dönüşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Three Saints Koyu</span>

Three Saints Koyu, Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı Alaska eyaletinde Kodiak Adası'nın güneydoğu kıyılarında Eskimo halkı Supiklerin topraklarında bulunan ve 14 km uzunluğunda olan koy (inlet). Koyun güneyinde Sitkalidak adası bulunur ve ikisi birbirinden Sitkalidak Boğazı ile ayrılır. Burası, 1784 yılında Grigoriy Şelihov önderliğindeki Rus kürk tüccarları ve yerleşimcileri olan promışlenniklerin Alaska'da kurmuş olduğu ilk yerleşim yeridir. Bu yerleşim kalıntılarının bulunduğu alan günümüzde Three Saints Bay Site (KOD-083) arkeolojik sitidir.

<span class="mw-page-title-main">Kodiak Takımadası</span>

Kodiak Takımadası, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin güneyinde Kodiak Island Borough ilçesinin sınırları içinde bulunan takımada. Adaların yerli halkı Eskimo Supiklerdir. En büyük ilk üç adası sırasıyla Kodiak, Afognak ile Sitkalidak adalarıdır. Yaklaşık 40 kadar buzul bulunan takımadada endemik hayvanlar arasında Kodiak ayısı denen boz ayı alt türü de bulunur. Arazinin büyük bir kısmı Kodiak National Wildlife Refuge koruma alanıdır. Takımadada en büyük nüfusa sahip yerleşim Kodiak'tır.

<span class="mw-page-title-main">Afognak</span>

Afognak, Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı Alaska eyaletinin güneyinde Alaska Körfezinde bulunan Kodiak Takımadası'nın en büyük ikinci ve ABD'nin ise en büyük 18. adasıdır. Kodiak Island Borough ilçesinin sınırları içindeki adanın yerlileri Eskimo halklarından Pasifik Yupikleri de denen Supiklerdir. Adada aynı adla Afognak köyü bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Shuyak Adası</span>

Shuyak, Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı Alaska eyaletinin güneyinde Alaska Körfezinde bulunan Kodiak Takımadası'nın en kuzeydeki Barren Adaları'nin güneyinde Afognak adasının ise kuzeyinde yer alan ve 168.3 km² olan ada. Kodiak Island Borough ilçesinin sınırları içindeki adanın yerlileri Eskimo halklarından Pasifik Yupikleri de denen Supiklerdir.

<span class="mw-page-title-main">Marmot Adası</span>

Marmot Adası, Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı Alaska eyaletinin güneyinde Alaska Körfezinde bulunan Kodiak Takımadası'nın ve Afognak adasının en doğusunda yer alan ve 45.196 km² olan ada. Kodiak Island Borough ilçesinin sınırları içindeki adanın yerlileri Eskimo halklarından Pasifik Yupikleri de denen Supiklerdir. Afognak Adasıyla arasında Marmot Boğazı bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Akhiok, Alaska</span> kent

Akhiok, Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı Alaska eyaletinin Kodiak Adası'nın güneybatısında Kodiak Island Borough ilçesi sınırları içinde Eskimo halklarından Supiklerce meskun olunan şehri. Alitak Koyu'nda yer alan kasaba bazen Alitak adıyla da anılır.

<span class="mw-page-title-main">Amerika'nın Ruslar tarafından sömürgeleştirilmesi</span>

Amerika'nın Ruslar tarafından sömürgeleştirilmesi, Rus İmparatorluğu'nun kuzeybatı Amerika'da toprak iddiasında bulunduğu 1732 yılından 1867 yılına kadarki dönemi içeren sömürgeleştirme hareketidir. Büyük ölçüde Rus Amerikası dönemini kapsar ve Amerika Birleşik Devletleri'nin Rusya'dan Alaska'yı satın alması ile birlikte son bulur.

Sven Haakanson, Jr., Supik kökenli Amerikalı antropolog ve Kodiak, Alaska'da Alutiiq Museum icra direktörü.

Richard A. Knecht ya da Rick Knecht, Amerikalı arkeolog ve öğretim üyesi. Araştırma alanları iklim değişikliği, Alaska kıyılarının tarihöncesi dönemleri, gelenek turizmi, müze ve kültür merkezi geliştirme ile kültürel korumadır.

<span class="mw-page-title-main">Afognak, Alaska</span>

Afognak, Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı Alaska eyaletinin Afognak adasında Afognak Koyu'nda Kodiak Island Borough ilçesi sınırları içinde Eskimo halklarından Supiklerce meskun olunan köyü.

<span class="mw-page-title-main">Port Lions, Alaska</span>

Port Lions, Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı Alaska eyaletinin Kodiak Adası'nda Kodiak Island Borough ilçesi sınırları içinde Eskimo halklarından Supiklerce meskun olunan şehir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.