İçeriğe atla

Olba

Koordinatlar: 36°35′K 33°56′D / 36.583°K 33.933°D / 36.583; 33.933
Olba
Ὄλβη
{{{açıklama}}}
Diokaisareia'da bulunan Zeus Tapınağı
Türkiye üzerinde {{{raptiye}}}
{{{raptiye}}}
{{{raptiye}}}
Turkey haritasındaki konumu.
KonumMersin (il), Türkiye
BölgeKilikya
Koordinatlar36°35′K 33°56′D / 36.583°K 33.933°D / 36.583; 33.933
TürYerleşim
Sit ayrıntıları
DurumHarabe
Zeus Tapınağı

Olba veya Olbe ( Eski Yunanca: Ὄλβη; Türkçe: Oura), günümüzde Türkiye'nin güneyinde yer alan, Roma'nın Isauria eyaletinde bulunan antik bir şehir ve ayrıca Katolik Kilisesi'nin Latince itibari yerler listesine dahil bir piskoposluktur.[1] Yaklaşık 1.200 m rakımlı yüksek bir platoda yer almaktadır. Strabon'a göre[2], Olba, Cyinda ve Soles'e hâkim dağlık bölgede bulunmaktadır. Olba'ya ayrıca güneybatıda yaklaşık 30 km uzaklıktaki Canytellis (Kanlıdivane) şehri de aitti.

Keşifi

Olbia bölgesi (Olba Territorium) içinde yer alan Olba kenti, arkeolog Theodore Bent ve eşi tarafından Mart 1890'da Kilikya Trakeia'nın bir bölümünde yaptıkları araştırma sırasında tespit edilmiştir.[3]

Tarihi

Olba Su Kemeri
Tyche Tapınağı, Diocæsarea.

William Mitchell Ramsay, Olba'nın konumunun Hitit döneminde Ura adıyla bilinen şehrin konumuna karşılık geldiğini düşünmüştü, ancak daha sonraki araştırmalar Ura'nın bir liman şehri olduğunu gösterdi, bu da bu özdeşleştirmeyi imkânsız kılmaktadır[4]. Zeus Olbios rahiplerinin gücü, Zenophanes'i de içeren Trachéotide (Dağlık Kilikya) üzerinde yayılmıştı.[5] Aba ailesinin bir torunu, Mark Antony ve VII. Kleopatra'ya yardım etti ve bu nedenle Augustus tarafından devrildi, ancak Olba bu ailenin kontrolünde kaldı. Olba, daha sonra Isauria'nın bir parçasını oluşturan Kilikya Aspera'daki Cetis'in bir şehriydi. Toros Dağları'nın eteklerinde, Kalykadnos'un bir kolu üzerinde bulunuyordu.[6]

Yunan mitolojisine göre Teucer'in üvey kardeşi Ajax tarafından kurulan Olbe, bir zamanlar rahibi tüm Kilikya Aspera'ya hükmeden Zeus'un bir tapınağını içeriyordu.[7] Strabon bölgeyi şöyle anlatır:

"Bunun üzerinde [Kyinda] ve Soloi [Kilikia'da] dağlık bir ülke olup; burada Teukros'un oğlu Aias tarafından kurulan Zeus tapınağının bulunduğu Olbe şehri yer alır. Bu tapınağın rahibi aynı zamanda Kilikia Trakheia'nın da hanedanı olur; ve daha sonra ülke çok sayıda zorba tarafından kuşatıldı ve korsan çeteleri toplanır ve bunların devrilmesinin ardından bu ülkeyi Teukros'un bölgesi olarak adlandırdılar ve aynı zamanda Teukros'un rahipliği olarak da adlandırdılar ve rahiplerin çoğuna Teukros veya Aias adı verildi."[8]

Geç Roma İmparatorluğu'nda paganlara yapılan zulüm sırasında Hıristiyanlık ortaya çıktığında tapınak kapatılmış olacaktı.

MÖ 1. yüzyılda yerel tiran Ksenophanes ve kızı Aba tarafından yönetilmiştir. Daha sonra Roma kolonisi haline geldi. Strabo burayı Olbe (Ὄλβη),[7] Ptolemy, Olbasa (Ὄλβασα)[6] ve Bizanslı Stephanus ise Olbia (Ὀλβία) olarak adlandırır.[9]

Diocæsarea, Olbos'a ait bir madeni para; Hierokles (Sinekdimos, 709), Olbe; Silifkeli Basil (Mirac. S.Theclæ, 2, 8) ve Yunan Notitiæ episcopatuum, Olba. İlkel ad, Kronograf Theophanes'te bulunan Ourba veya Orba olmalı, dolayısıyla "Acta S. Bartholomei" de yer alan Ourbanopolis olmalıdır.

Hıristiyanlık döneminde Isauria'ya ait olduğu kabul edilirdi ve bir piskoposun oturduğu yerdi.

Mersin'in Silifke ilçesinin kuzeyinde bulunan harabelerine Türkçe'de Oura ya da Ura adı da verilmektedir.

Dini tarihi

Olba, Isauria Metropoliti'nin eyalet başkenti Seleukos'un yardımcı piskoposlarından biriydi, ancak Küçük Asya'daki çoğu piskopusluk gibi o da zayıflamıştı. Olba, Zeus Tapınağı'nın kiliseye dönüştürüldüğü 4. ve 5. yüzyıllarda oldukça büyük bir Hıristiyan nüfusunu barındırıyordu.[10]

Fransız tarihçi ve ilahiyatçı Michel Le Quien (Oriens christianus, II, 1031) IV. ve VII. yüzyıllar arasında dört piskoposun olduğunu belirtir; öte yandan Notitiæ episcopatuum, XIII. yüzyıla kadar piskoposluktan bahseder.

İtibari piskoposluk

Piskoposluk, Olba (Latince ve Curiate İtalyanca) adı altında piskoposluk (en düşük) rütbenin itibari piskoposluğu olarak nominal olarak restore edildi; Latince sıfat hali Olbiensis'tir.

1927'de, aşağıdaki görevlilere sahip ve uygun Piskoposluk (en düşük) rütbelerinin tümüne sahip olarak ortadan kaldırıldı:

  • Louis-François-Alexandre de Jarente de Senas d'Orgeval (1780.12.11 - 1788.05.28), Orleans Yardımcı Piskoposu ( Fransa ) (1780.12.11 - 1788.05.28), Orléans Piskoposu olarak başarılı oldu (1788.05.28 - emekli) 1801.10.29); 1805'te öldü
  • Antonio Luis Gaona, Aziz James Kılıç Askeri Nişanı (OS) (1800.08.11 - ölüm 1804) ( İspanya doğumlu; piskoposluk yok)
  • Vasco José a Domina Nostra de Bona Morte Lobo, Aziz Augustine Müdavimi (CRSA) (1805.06.26 - ölüm 1822.06.01), Mozambik Piskoposu ( Mozambik ) (1805.06.26 - emekli 1811.12.17) olarak ve emekli
  • Francis Patrick Moran (1871.12.22 - 1872.08.11), Ossory Yardımcı Piskoposu ( İrlanda ) (1871.12.22 - 1872.08.11), Ossory Piskoposu (1872.08.11 - 1884.03.14), daha sonra Sidney Metropoliti Başpiskoposu olarak başarılı oldu ( Avustralya ) (1884.03.14 - ölüm 1911.08.16), S. Susanna'nın Kardinal-Rahibini yarattı (1885.07.30 - ölüm 1911.08.16)
  • Stephanus Junák (1875.11.23 - ölüm 1879.09.03) Oradea Mare Yardımcı Piskoposu olarak ( Romanya ) (1875.11.23 - 1879.09.03)
  • Bernard Hermann Koeckemann, Picpus Babaları (SS.CC.) (1881.05.17 – 1892.02.22), Hawai Adaları Yardımcı Apostolik Vekili olarak (Polinezya, ABD; şimdi Honolulu Piskoposluğu) (1881.05.17 – 1882.06.11), Papaz olarak yerini alıyor Hawaii Adaları Apostoliği (ABD) (1882.06.11 - ölüm 1892.02.22)
  • Charles-François Lasne, Lazaristler (CM) (1911.02.15 - ölüm 1927.06.23), Fort-Dauphin'in Yardımcı Vekili Apostolik olarak ( Madagaskar ) (1911.02.15 - 1927.06.23)

1933 yılında tekrar restore edilen Olba piskoposluğu, unvanına sahip olarak, uygun piskoposluk rütbesine sahip olan aşağıdaki görevlilere sahiptir: :

  • Louis-Justin Gumy, Capuchin Friars Minor (OFM Cap.) (1934.01.09 – 1941.04.27) emekli olarak, daha önce Port Victoria Piskoposu ( Seyşeller ) (1921.03.10 – 1934.01.09)
  • Tihamér Tóth (1938.05.30 - 1939.03.03) Veszprém Piskoposu Yardımcısı olarak ( Macaristan ) (1938.05.30 - 1939.03.03), Veszprém Piskoposu olarak başarılı oldu (1939.03.03 - ölüm 1939.05.06)
  • Augustine Danglmayr (1942.04.24 - ölüm 1992.09.18), Dallas Piskoposluğu (Texas, ABD) Yardımcı Piskoposu olarak (1942.04.24 - emekli, 1969.08.22) ve emekli

Antik şehir ve yapıları

Olba'nın kalıntıları günümüzdeki Uzuncaburç köyü ve yakın çevresine yayılmıştır. Burada bir tiyatro, bir nymphaeum, bir su kemeri ve kaya içine oyulmuş çok sayıda mezar görülebilir. Şehre beş sütunu günümüze ulaşmış anıtsal bir kapıdan girilir. Ardından sütunlu bir cadde Zeus Olbios tapınağı boyunca uzanır ve Tyche tapınağına ulaşır. Bu tapınaktan da korint başlıklı beş granit sütun ayakta kalmıştır, bu sütunlar adak yazıtları içeren masif arşitravlarla birbirine bağlanmıştır. Kuzeybatıda, Roma döneminden üç kemerli bir kapı şehir dışına çıkar. Şehir duvarının kuzeyindeki başka bir bölümünde, 20 m yüksekliğinde beş katlı bir gözetleme kulesi yükselir. Bu kule, Türkçede "uzun kule" anlamına gelen ve antik Olba sikkelerinde de temsil edilen günümüz köyünün adı olan Uzuncaburç'a adını vermiştir. Şehir dışında, bazıları çok büyük olan birkaç nekropol uzanmaktadır.

  • Zafer Kemeri
    Zafer Kemeri
  • Olba Su Kemeri
    Olba Su Kemeri
  • Tyche Tapınağı ve Roma kemerli kapısı, Olba.
    Tyche Tapınağı ve Roma kemerli kapısı, Olba.
  • Üç kemerli Roma kapısı
    Üç kemerli Roma kapısı
  • Olba Tiyatrosu
    Olba Tiyatrosu

Zeus Tapınağı

Şehirden yaklaşık 4 km uzaklıkta bulunan ünlü Zeus Olbios tapınağı, efsaneye göre Ajax, Teucros'un oğlu tarafından kurulmuştur.

Zeus tapınağı, yaklaşık 21 x 39 m'lik bir stylobat üzerinde 6 x 12 sütunlu peripteros planlıdır. Sütunlar plinthsiz Attik kaideler üzerinde yükselir. Sütun gövdeleri 24 yivlidir, alt üçte birlik kısmında yivler basit yüzeylere dönüşür. Yiv kenarları, hafifçe içbükey olan yüzeyler üzerinde ince dışbükey bantlar olarak devam eder. Yüzeylerin işlenmesi tüm sütunlarda aynı yüksekliğe ulaşmaz. Korint başlıkları üç ayrı parçadan oluşur. Bu uygulama tarzı, Ptolemaios kültürüne aittir ve Philae'deki Augustus tapınağında da gözlemlenebilir.

Diğer mimari elemanların kalıntıları arasında Dor düzeninde entablatur parçaları yer almaktadır. Tapınağın inşa tarihi tartışmalıdır, Şablon:-sp- arasında değişmektedir[11].

Hristiyanlık döneminde, tapınağın içinde sütunlar arasındaki boşluklara bir katedral yerleştirilmiştir. Zeminde haç planlı vaftiz havuzunun izleri görülebilir.

  • Zeus Tapınağı
    Zeus Tapınağı
  • Zeus Tapınağı
    Zeus Tapınağı

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Annuario Pontificio 2013 (Libreria Editrice Vaticana, 2013, 978-88-209-9070-1)
  2. ^ Şablon:StrGéo (XIV, 5, 10)
  3. ^ J.T. Bent (1890), ‘Explorations in Cilicia Tracheia’. Proceedings of the Royal Geographical Society and Monthly Record of Geography, Vol. 12 (8) (Aug), pp. 445–463; J.T. Bent (1891), ‘A Journey in Cilicia Tracheia’. The Journal of Hellenic Studies, Vol. 12, pp. 206-224.
  4. ^ (İngilizce) R. H. Beal, "The Location of Cilician Ura", Anatolian Studies 42, 1992, s. 65-73
  5. ^ Zenophanes adı hakkında, bkz. A. M. Vérilhac - C. Dragon, Revue des études anciennes, n° 76, 1974, s. 273 ve devamı.
  6. ^ a b Batlamyus. Coğrafya. 5.8.6. 
  7. ^ a b Strabo. Geographica. 14.5.10.  Sayfa numaraları Isaac Casaubon'un baskısına aittir.
  8. ^ Strabo, Geography 14. 5. 10 (trans. Jones)
  9. ^ Bizanslı Stefanos. Ethnica. s.v. Ὀλβία. 
  10. ^ Edwards, Robert W., "Diocaesarea and Olba" (2016). The Eerdmans Encyclopedia of Early Christian Art and Archaeology, ed., Paul Corby Finney. Grand Rapids, Michigan: William B. Eerdmans Publishing. ss. 421-422. ISBN 978-0-8028-9016-0. 
  11. ^ Bkz: Ralf Schenk, Der korinthische Tempel bis zum Ende des Prinzipats des Augustus. Internationale Archäologie n° 45, 1997, s. 25-28.

 Herbermann, Charles, (Ed.) (1913). "Olba". Katolik Ansiklopedi (İngilizce). New York: Robert Appleton Company.  Bu madde şu anda kamu malı olan Yunan ve Roma Coğrafya Sözlüğü'nden metin içermektedir‎. Smith, William, (Ed.) (1854–1857). "Olbasa". Yunan ve Roma Coğrafya Sözlüğü (İngilizce). Londra: John Murray. 

Kaynaklar ve dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Olba ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kanlıdivane</span> Mersinin Erdemli ilçesinde yer alan antik kent

Kanlıdivane, günümüzde Mersin'in Erdemli ilçesinde yer alan antik kent. MÖ 3. yüzyılda kurulan ve MS 4. yüzyılda adı Neapolis olarak değişen kentin Elaiussa Sebaste'nin sur dışında yer alan uzantısı olduğu tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">II. Ioannes Paulus</span> 264. Katolik Kilisesi papası (1920-2005; pd. 1978-2005)

II. Ioannes Paulus, Türkçe II. Yuhanna Pavlus, kaynaklardaki yaygın adıyla II. Jean Paul, ya da doğum adıyla Karol Józef Wojtyła, Katolik Kilisesi'nin Polonya kökenli ilk papası.

<span class="mw-page-title-main">FCSB</span>

FCSB, tam adıyla Fotbal Club FCSB ya da eski adıyla Steaua București, Romanya'nın başkenti Bükreş merkezli bir futbol kulübüdür.

<span class="mw-page-title-main">Silifke</span> Mersinin ilçesi

Silifke, Türkiye'nin Mersin iline bağlı bir ilçedir. Silifke, Mut'a 73 km, il merkezi Mersin'e 85 km ve Gülnar'a 55 km mesafede; Erdemli'nin batısında, Gülnar'ın doğusunda, Mut'un güneyinde, Toros Dağları ile Akdeniz arasında yer almaktadır. Mersin'i İç Anadolu'ya bağlayan Silifke, önemli yollar üzerindedir. Yapımı süren Akdeniz Sahil Yolu, Silifke'den geçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">I. Theodosius</span>

I. Theodosius, Büyük Theodosius olarak da bilinir. MS 379'dan 395'e kadar Roma imparatoruydu. İmparatorluğun doğu ve batı kısımlarını birleştiren Theodosius, Doğu ve Batı Roma'nın ikisini birden yönetmiş son imparatordur. Ölümünden sonra imparatorluk ebediyen ikiye ayrılmıştır. Aynı zamanda Hristiyanlık'ı Roma İmparatorluğu'nun resmî dini yapmış olmasıyla da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Sakıp Sabancı Müzesi</span> Türkiyede bir müze

Sabancı Üniversitesi Sakıp Sabancı Müzesi, zengin bir hat ve resim koleksiyonunu bünyesinde barındıran ve düzenlediği geçici sergilerle birçok ünlü sanatçının eserlerine ev sahipliği yapan bir sanat müzesidir. 2002 yılında ziyarete açılan müze, İstanbul'da Boğaziçi'nin en eski yerleşimlerinden Emirgan'da bulunan Atlı Köşk'te hizmet vermektedir.

Yunan mitolojisinde Europa Argos Yunan kökenli bir Fenike prensesi ve Girit Kralı Minos'un annesiydi. Avrupa kıtasına onun adı verilmiştir. Zeus tarafından boğa şeklinde kaçırılmasının hikâyesi bir Girit hikâyesiydi; Klasikçi Károly Kerényi'nin belirttiği gibi, "Zeus ile ilgili aşk hikayelerinin çoğu, onun tanrıçalarla evliliklerini anlatan daha eski hikayelerden kaynaklanmaktadır. Bu özellikle Europa'nın hikayesi için söylenebilir."

<span class="mw-page-title-main">Soli, Mersin</span> antik Kilikya şehri

Soli, Mersin'in Mezitli ilçesinde antik bir kenttir. Antik çağlarda Kilikya Bölgesi olarak adlandırılan bölgede, Dağlık ve Ovalık Kilikya olarak adlandırılan bölümlerin tam ortasında yer alır.

F91 Dudelange, Lüksemburg'un güneyindeki Dudelange kentinde kurulmuş bir futbol kulübüdür. Renkleri sarı ve kırmızıdır.

Natalino Pescarolo, İtalyan Roma Katolik Cuneo piskoposu.

Juozas Preikšas ,Litvanyalı Roma Katolik piskopos ve din adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Uzuncaburç</span> Mersinde Silifke ilçesinin 30 km kuzeyinde yer alan bir antik kent öreni

Uzuncaburç (Diokaesareia) Mersin ilinde antik dönemden kalan bir kent örenidir.

<span class="mw-page-title-main">Olba Krallığı</span>

Olba Krallığı veya Olba Tapınak Devleti, ilk çağda Mersin ilinde kurulmuş bir devlettir. Küçük bir devlet olan Olba Krallığı tarihinin büyük kısmını çevredeki Selevkos ve Roma İmparatorluğu gibi güçlü devletlerin vasalı olarak geçirmiştir. Günümüzde bu devletin izleri Mersin ilindeki yoğun antik eserlerde görülmektedir.

Mallus ya da Mallos Kilikya'da Pyramos Nehrinin ağzında yer almış antik bir Anadolu şehridir. Antik zamanlarda şehir Ceyhan'ın ağzında, onun limanı vazifesini gören Magarsa şehrinin karşısındaki bir tepede durmakta olduğu düşünülmekteydi. Şehrin kalıntıları Akdeniz sahilinden birkaç km içeride Adana'nın Karataş ilçesinin merkezinden birkaç km uzaktaki bir tepede yer almaktadır. Ancak şehrin tam konumu hâlen belirsizliğini korumakta olup bir tahmine göre Karataş'ın 25 km kuzeyindeki Kızıltahta köyündedir, bir diğerine göreyse Mallus ve Magarsa aynı yerdir.

<span class="mw-page-title-main">Abonuteihos</span>

Abonuteikhos, daha sonraları İonopolis, Küçük Asya'da, modern İnebolu'da antik bir şehir. Bölgede, antik bir Katolik episkopos makamı da bulunmaktadır.

José Meltión Chávez, Arjantinli Roma Katolik piskopos.

Drizipara günümüzde Lüleburgaz ilçesindeki Büyükkarıştıran bölgesinde yer alan, Europa'daki Roma eyaletindeki bir şehir ve bir yerleşim piskoposluğuydu. Artık Katolik Kilisesi'nin ''ölü psikoposluğudur''.

<span class="mw-page-title-main">Kapadokya Krallığı</span> Kapadokya

Kapadokya, Anadolu'da tarihi Kapadokya bölgesinde yer alan bir Helenistik dönem İran krallığıydı. Eski Ahameniş Kapadokya satraplığından gelişerek satraplığın son satrapı Ariyaratis tarafından kuruldu. Tarihi boyunca arka arkaya üç aile tarafından yönetildi; Ariyarati Hanedanı, Ariyobarzan Hanedanı ve son olarak Arkelas. Arkelas'ın MS 17'de ölmesinden sonra Roma İmparatoru Tiberyus döneminde krallık, bir Roma eyaletine çevrildi.

<span class="mw-page-title-main">Sidi Fredj</span>

Fransız yönetimi altında Sidi Ferruch veya Sidi Ferruç olarak bilinen Sidi Fredj,Sidi Frenc; Cezayir'in Cezayir şehri'nde bir sahil kasabasıdır. Satvali Belediyesi sınırları içerisinde, Akdeniz'de bir adacık üzerinde yer almaktadır. Antik kentin ve Obori piskoposluğunun bulunduğu yerdir ve halen bu psikoposluk Katolik bir unvan olarak görülmektedir. Aynı zamanda Cezayir'in İşgali (1830) sırasında Fransız birliklerinin ilk karaya çıktıkları yerdir.

<span class="mw-page-title-main">Apros</span>

Apros veya Aprus, ayrıca Apri veya Aproi (Ἄπροι), antik Trak yerleşimiydi ve daha sonra Roma İmparatorluğu'nun Europa eyaletinde bulunan bir Roma kentiydi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.