İçeriğe atla

Okul

New York'taki Bay Ridge Lisesi, 1920.
Hraðbraut'ta bir sınıf ve öğrenciler, 2006.
Gambiya'da bir İslam Yatılı Okul.
Albert Anker (1896)

Okul, eğitim-öğretim verilen kurum ve bu faaliyetlerin gerçekleştirildiği eğitim kurumu ve diğer tesislerdir. Ayrıca temel öğrenim, ortaokul, lise ve üniversite toplam 16 yıldır. Öğretmenlerin rehberliğinde öğrencilerin öğretimi için öğrenme alanı ve öğrenme ortamı sağlar. Okul sözcüğü çocuk ve gençlerin, devam ettiği örgün eğitim kurumlarının yanı sıra tek bir alanda eğitim veren kurumlar ve bazı yüksek eğitim kurumları için de kullanılır: sanat okulu, spor okulu, müzik okulu, dil okulu, dans okulu, gazetecilik okulu, meslek yüksek okulu gibi. Herhangi bir okulda eğitim alan kimselere öğrenci denir. Öğrenciler için okul üniforması tasarımları vardır.

Okulda eğitim-öğretim veren kişiye öğretmen denir. İlk ve orta dereceli okullarda okulun idaresinden okul müdürü ve müdür yardımcıları sorumludur. Ayrıca okulda hizmetliler ve memurlar bulunur ve bunlarda temizlik ve idare ile ilgilenir. Okul sağlığı ve beslenme hizmetleri, okul güvenliği, okul disiplini ve okulda şiddet her zaman hassas konulardan biridir. Birçok ülkelerde öğrenci taşımacılığı hizmetleri mevcuttur.

Okul öncesi eğitim veya anaokulu, çok küçük çocuklara (genellikle 3-5 yaş arası) bir miktar eğitim sağlar. Üniversite, meslek okulu, kolej, lise veya seminer ortaokuldan sonra mevcut olabilir. Alternatif okullar, geleneksel olmayan müfredat ve yöntemler sağlayabilir.

Tüm dünyada okulların büyük bir kısmı devlet okulu'dur. Özel okullar olarak da bilinen bağımsız okullar, hükûmetin yeterli veya belirli eğitim ihtiyaçlarını karşılamadığı durumlarda gerekli olabilir. Yetişkinler için okullar, eğitim ve geliştirme okulları, askerî öğretim ve eğitim ve işletme okulu içerir.

Evde eğitimde ve uzaktan eğitimde, öğretim ve öğrenme, sırasıyla okul kurumundan bağımsız olarak veya geleneksel bir okul binasının dışındaki sanal okulda gerçekleşir. Okullar genellikle birkaç farklı okul organizasyon modelleri'nde organize edilir.

Etimoloji

Okul sözcüğü Türkçe "okumak" kökünden, muhtemelen Fransızca école 22 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (ekol) sözcüğüne benzetilerek, serbest çağrışım yöntemiyle türetilmiştir.[1] Fransızca école sözcüğünün kökeni Yunanca σχολή 20 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (skholế) kelimesidir ve "felsefe ve ders yeri" anlamına gelir.[2] Türkçede Arapça kökenli mektep kelimesi de okul anlamında kullanılır.[3]

Eğitim-öğretim

Okul sadece bilimsel bilginin verildiği mekanlar değil aynı zamanda kültür, sanat, siyaset gibi öznel kaynaklı derslerin de verildiği eğitim kurumlarıdır.

Okullarda çeşitli düzeylerde genellikle toplu, bazı alanlarda da bireysel eğitim verilir. Okul eğitimindeki temel amaç, öğrencilerin zihinsel, bedensel ve ahlaksal açıdan gelişmesini sağlamaktır. Ayrıca okullarda demokrasi anlayışının benimsetilmesi için sınıf başkanlığı, öğrenci temsilciliği gibi konumlar için seçimler yapılır.

Bina ve tesisler

Okul binaları okulun amacına göre yapılır. Okullar, öğrenci sayısının fazla olduğu bölgelerde çok katlı ve çok derslikli olarak yapılır. Her okulun bir adı vardır. Okul adları bazen ünlü kişilerin adlarından, bazen yerleşim alanlarından, bazen de okulda verilen eğitimin türünden kaynaklanırlar. Okul içerisinde derslikler; müdür, müdür yardımcısı, psikolojik danışman, veli görüşme ve öğretmenler odaları; laboratuvarlar, spor salonu ve iş atölyesi gibi bölümler bulunmaktadır.

Bireyler yaşamlarını sürdürebilmeleri için gerekli olan bilgileri örgün eğitim veren okullarda alırlar. Örneğin; okuma-yazma, hastalıklardan korunma, doğa olaylarına karşı önlemler alma gibi. Bir toplumun bilgi ve teknoloji üretebilmesi için yetişmiş insan gücüne gereksinimi vardır. Okul, hem bir bilgi yuvası hem de sosyal etkinliklerin yerine getirildiği bir kurumdur.

Butik okul

Butik okul, öğrenci sayılarının sınırlı tutulduğu, eğitimin daha çok kişiselleştirilebildiği, yönetimsel bürokrasinin en aza indirilerek işletildiği okul tipi. Butik kelimesi moda kıyafetler ve aksesuarlar satan küçük bir dükkân olarak algılansa da artık büyük bir endüstrinin bir yönünde uzmanlaşmış küçük bir departmanı olarak kullanılmaktadır.[4] Butik okullarda, okul takımlarını veya okul kulüplerini vb. aktif tutabilmek için herkesin katılımı gerekir, bu nedenle öğrencilerin gözden kaçırılması çok nadir olur. Okuldaki eğitimciler, öğrenciler ve diğer okul çalışanları birbirlerini standart bir okula göre çok daha iyi tanır ve birbirleriyle çok daha kişisel ilişkiler kurabilir. Bu nedenle butik okulların okul, öğrenci, ebeveyn üçgenindeki ebeveyn katılımı daha yüksektir. Butik okullardaki öğrenciler kişisel eğitimleri için daha fazla sorumluluk alırlar; böylece öğrenme faaliyetleri daha çok bireyselleştirilir. Sınırlı öğrenci sayısına sahip olduklarından okul binası ve sınıflar genellikle daha küçüktür.

Kaynakça

  1. ^ "okul." 27 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Nişanyan Sözlük. Erişim: 28 Nisan 2013.
  2. ^ "school." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.
  3. ^ "mektep." 28 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Büyük Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. Erişim: 9 Ekim 2011
  4. ^ "Dictionary.com | Meanings & Definitions of English Words". Dictionary.com (İngilizce). 3 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2024. 

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Galatasaray Lisesi</span> İstanbulda bir lise

Galatasaray Lisesi, İstanbul'un Beyoğlu ilçesinin Galatasaray semtinde bulunan bir lisedir. Türkiye'nin en eski eğitim kurumlarından biri olan okul Fransızca eğitim vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Eğitim</span>

Eğitim; okullar, kurslar ve üniversiteler vasıtasıyla bireylere hayatta gerekli olan bilgi ve kabiliyetlerin sistematik bir şekilde verilmesi. Öğretmen, eğitmen, mentor, pedagoglar gerekli bilgileri öğrencilere verirler.

<span class="mw-page-title-main">Lise</span> ortaöğretim kurumu

Lise, başta Avrupa olmak üzere birçok ülkenin eğitim sistemi içinde tanımlanan bir eğitim kurumu kategorisidir. Genellikle bir tür orta dereceli okul olarak kabul edilir. Türk eğitim sistemine göre, sekiz yıllık ilkokul ve ortaokulu bitirmiş olan 14-18 yaşlarındaki öğrencileri, en az dört yıllık bir eğitimle yükseköğretime hazırlayan ortaöğretim kurumudur. Türkiye'de lise eğitimi, 2012-2013 eğitim öğretim döneminden beri zorunludur.

<span class="mw-page-title-main">Millî Eğitim Bakanlığı (Türkiye)</span> Türkiyede bir bakanlık

Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak çalışan, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, 430 sayılı Tevhid-i Tedrisat Kanunu, 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu ve 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile kalkınma plan ve programları doğrultusunda millî eğitim hizmetlerini yürütmekle sorumlu olan bakanlık.

<span class="mw-page-title-main">Kabataş Erkek Lisesi</span> 1908 yılından bu yana eğitim veren orta öğretim kurumu

Kabataş Erkek Lisesi, 1908 yılından beri öğretim yapan, Türkiye'nin en eski liselerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Vefa Lisesi</span> 1872 yılında kurulan eğitim kurumu

Vefa Lisesi ya da eski adıyla Vefa İdadisi, 1872 yılında İstanbul'da kurulan, günümüzde Anadolu lisesi statüsündeki ortaöğretim kurumu.

<span class="mw-page-title-main">Sanâyi-i Nefîse Mektebi</span> Osmanlı güzel sanatlar yüksek okulu

Sanayi-i Nefise Mektebi, güzel sanatlar alanında eğitim vermek üzere II. Abdülhamit döneminde İstanbul’da 1882’de kurulmuş bir yüksekokuldur.

<span class="mw-page-title-main">TED Ankara Koleji</span> Ankarada kurulu vakıf okulu

Türk Eğitim Derneği (TED) Ankara Koleji Ankara'da ilk, orta ve lise öğretim düzeyinde eğitim veren bir vakıf okuludur. 1930-1931 eğitim ve öğretim yılında anaokulu ile eğitim etkinliklerine başlamış, ardından 1931, 1933 ve 1936 yıllarında açılan ilkokul, ortaokul ve lise kısımlarıyla Türkiye'nin en önemli eğitim kurumlarından biri haline gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Üniversite</span>

Üniversite, yükseköğretim kurumu ya da bilimtay en üst seviyede eğitim verilen, araştırma yapılan ve bilgi üretilen kurumlardır. Araştırma alanları çoğunlukla çeşitli disiplinlere ayrılan üniversiteler genellikle yüksek okul, lisans ve lisansüstü okullarından oluşurlar. Araştırma görevlileri ya da akademisyenler, yaptıkları özgün çalışmalar dolayısıyla doçent, profesör gibi çeşitli unvanlarla ödüllendirilirler. Çeşitli akademik disiplinlerde akademik dereceler verir. Üniversiteler genellikle farklı okullarda veya öğrenim fakültelerinde hem lisans eğitimi hem de lisansüstü eğitim sunar.

<span class="mw-page-title-main">Tevhîd-i Tedrîsât Kanunu</span> Ülkedeki bütün eğitim kurumlarının Maarif Vekaleti’ne bağlanmasını öngören yasa

Tevhîd-i Tedrîsât Kanunu , Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından 3 Mart 1924 tarih ve 430 Kanun Numarası ile kabul edilmiş olan ve ülkedeki bütün eğitim kurumlarının Maarif Vekâleti'ne bağlanmasını öngören yasadır.

<span class="mw-page-title-main">Kolej</span> ülkeden ülkeye değişen eğitim kurumu

Kolej, Fransızca collège sözcüğünden Türkçeye geçmiş olan bir sözcüktür. Öğretim uygulamasında yabancı bir dil öğretimine ağırlık veren okullara, bazı meslek okullarına veya ilköğretim ve lise eğitimini kapsayan özel okullara kolej denir. Mesleki eğitim veya ortaöğretim sunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Öğretmen</span> başkalarının bilgi, yeterlilik veya değerler edinmesine yardım eden kişi

Öğretmen veya eğitmen, eğitim kurumlarında önceden belirlenmiş hedefler doğrultusunda öğretim etkinliklerini planlı ve programlı bir biçimde düzenleyerek yürüten uzman eğitmendir. Anaokulu, okul, üniversite, akademi ve başka yerlerde görev yapar. Öğrencilerin öğretim uygulaması yoluyla bilgi, yeterlilik veya erdem kazanmalarına yardımcı olur.

<span class="mw-page-title-main">Samsun Atatürk Anadolu Lisesi</span>

Samsun Atatürk Anadolu Lisesi, Samsun Merkez'deki tarihi binasında eğitim veren Anadolu lisesidir.

<span class="mw-page-title-main">İzmir Kız Lisesi</span>

İzmir Kız Lisesi, Türkiye'de cumhuriyetin ilk eğitim kurumlarından biridir. Okul binası 1917 yılında İzmir Valisi Rahmi Bey tarafından İttihat ve Terakki Mektebi olarak yaptırılmış, daha sonra erkek muallim mektebi olarak kullanılmıştır. Bina, Kurtuluş Savaşı sonrasında İzmir Yunanistan'da kalsaydı, İzmir İyon Üniversitesi olarak kullanılacaktı.

Kız Teknik Öğretim Olgunlaşma Enstitüleri, Türkiye'de ilk kez 1945 tarihinde açılan, 2 yıllık eğitim veren ve döner sermaye ile işletilen eğitim kurumlarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Fener Rum Erkek Lisesi</span> Rum Ortodoks Okulu

Fener Rum Erkek Lisesi İstanbul, Fener’de yer almaktadır. Rumlar ve Yunanlar arasında Milletin Büyük Okulu olarak anılır. 1454 yılında kurulan lise, İstanbul'da faaliyet gösteren üç Rum eğitim kurumundan biridir. Faaliyet halindeki diğer liseler, Zapyon ve Zoğrafyon liseleridir.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı İmparatorluğu'nda eğitim</span> Osmanlı Devletinde eğitim sistemi

Osmanlı İmparatorluğu'nda eğitim. İslam eğitim sisteminin temel kurumu olan medrese, Osmanlılar dönemininde de eğitimin temeli olmuş, Osmanlı İmparatorluğu'na uygun biçimsel gelişmeler göstermiştir. Medrese sıbyan mektebinden sonra orta, lise, yüksek okul ve üniversite eğitimi veren, İslami kimliği nedeniyle yalnızca Müslümanların devam ettiği bir eğitim kurumu özelliğindedir. İmparatorluk sınırlarındaki Müslümanların eğitimi ulema adı verilen dindar topluluk tarafından İslam dininin hükümlerine göre denetlenmekteydi. II. Mahmut dönemine kadar İslami örgütlenme yürütülmüştür. Bu dönemde batı biçimi kurumlar oluşturulmadan önce, memur yetiştirmek amacıyla Acemi Oğlanlar Ocağı ve Enderûn Mektebi; sivil halkın eğitimi amacıyla Sıbyan Mektepleri ve Medreseler kurulmuş idi. İlk medrese 1331'de kurulan İznik Orhaniyesi'dir.

<span class="mw-page-title-main">Rüşdiye</span>

Rüşdiye, Mekteb-i Rüşdî, 1839'da ilân edilen Tanzimat Fermanı sonrasında Osmanlı Devleti'nde açılan ortaöğretim kurumudur.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan'da eğitim</span> Kazakistandaki eğitimin incelemesi

Kazakistan 2000'lerden itibaren eğitimi öncelikli bir faktör olarak belirlemiştir. Kazakistan'ın eğitim alanına ayırdığı bütçe her yıl artmaktadır.