İçeriğe atla

Oklahoma

Koordinatlar: 35°30′N 98°00′W / 35.5°K 98°B / 35.5; -98
Oklahoma
Eyalet
Oklahoma bayrağı
Bayrak
Oklahoma mührü
Mühür
ÜlkeAmerika Birleşik Devletleri Amerika Birleşik Devletleri
Başkent ve eyaletin en büyük şehriOklahoma City
İdare
 • ValiKevin Stitt (R)
 • Vali vekiliMatt Pinnell (R)
 • Üst meclisOklahoma Senatosu
 • Alt meclisOklahoma Temsilciler Meclisi
 • SenatörlerJames Lankford (R)
Markwayne Mullin (R)
Yüzölçümü
 • Toplam181,038 km²
 • Kara
177,660 km² (68,594 mil²)
 • Su
3,377 km² (1,303 mil²)
Rakım400 m
En yüksek nokta1,516 m (4,973 ft)
En alçak nokta88 m (288 ft)
Nüfus
 (2020)[1]
 • Toplam3.963,516
 • Yoğunluk21,3/km²
Zaman dilimiUTC-06.00
 • Yaz (YSU)UTC-05.00
ISO 3166 koduUS-OK
Resmî site
ok.gov

Oklahoma (İngilizce telaffuz: [ˌoʊkləˈhoʊmə]  ( dinle)[3]) (Çerokice: Asgaya gigageyi/ᎠᏍᎦᏯ ᎩᎦᎨᏱ;[4] ya da ᎣᎦᎳᎰᎹ (òɡàlàhoma), Pavnice: Uukuhuúwa,[5] Cayuga: Gahnawiyoˀgeh[6]), ABD'nin merkezi güney bölgesinde yer alan eyaletidir.[7] Oklahoma, 50 ABD eyaleti arasındaki en geniş 20. ve en kalabalık 28. eyalettir. Eyaletin adı Çoktav dilinde "kızıl millet" anlamına gelen okla ve humma kelimelerinden türetilmiştir.[8] Eyaletin en büyük şehri ve başkenti Oklahoma City'dir.

Tarih

Bölgede 15 bin yıl kadar önce Clovis ve Folsom Yerlilerinin yaşadığına ilişkin kanıtlar ortaya çıkarılmıştır.[] MS 500-1300 arasında çömlek, dokuma, heykel ve metal eşya yapımı alanında altın çağını yaşayan bölge Francisco Vásquez de Coronado'nun 1541'de bölgeye düzenlediği keşif seferleriyle beraber bir gerileme dönemine girdi. Bölge uzun yıllar İspanyol yönetimi altında kaldıktan sonra 1800'de Fransızların eline geçti. 1803'te Louisiana Alımı çerçevesinde ABD'ye bağlandı. 1828'de ABD Kongresi'nde alınan bir kararla Yerlilere ayrıldı. Amerikan İç Savaşı başlangıcında Beş Uygar Kabile'nin Güney eyaletleriyle bir dizi antlaşma imzalamaları üzerine 1865'ten sonra federal hükûmet bölgeye daha fazla müdahalede bulunmaya başladı. 1880'e gelindiğinde Yerli Toprakları olarak anılan bu bölgeye 60'tan fazla Yerli kabilesi yerleşmişti. 1889'da Kongre kararıyla Yerli Topraklarının bir bölümü beyazların yerleşimine açıldı. 1907'de Yerli Toprakları'nın geri kalan bölümünün Oklahoma topraklarına katılmasıyla oluşturulan Oklahoma Eyaleti ABD'nin 46. eyaleti oldu.

19 Nisan 1995'te eyaletin başkenti Oklahoma City'de bir kamu binasına yönelik olarak bombalı saldırı düzenlendi. 168 kişinin ölümü ve 800'ün üzerinde yaralanmayla sonuçlanan olayın 11 Eylül saldırılarından sonra ABD toprakları üzerinde gerçekleşmiş en büyük ikinci şiddet eylemi olduğu iddia edildiyse de sonraları bu olayın da 11 Eylül gibi derin şüpheler bırakan delillerle birlikte kapatıldığını söyleyen uzmanlar da vardır.

Ayrıca bakınız: Oklahoma City saldırısı

Coğrafya & iklim

ABD'nin en büyük coğrafi oluşumlarından üçü kısmen eyalet sınırları içinde kalır. Doğudaki İç Dağlık Bölge, güneydeki Kıyı Düzlüğü ve eyaletin geri kalan kesiminde uzanan İç Alçak Bölge. Kuzeybatıdaki engebeli Ozark Platosu (en) güzel manzaralarıyla dikkat çeker. Eyaletin kuzey ve orta kesimlerinin sularını toplayan Red Irmağı(en) aynı zamanda eyaletin güney sınırını çizer.

Nüfus

Nüfus olarak ABD'nin 27. büyük eyaleti olan Oklahoma ülkenin en kalabalık yerli nüfusuna sahip ikinci eyaletidir. Amerikan Yerlileri nüfusun % 11.3'ünü oluşturur. Etnik dağılım; Beyazlar % 82,2, Siyahlar % 8,55 ve Asyalılar % 1,9 (2005).

Spor

Oklahoma City şehrinin takımı Oklahoma City Thunder NBA basketbol liginde mücadele etmektedir.

Ekonomi

Kaynakça

  1. ^ Bureau, US Census (26 Nisan 2021). "2020 Census Apportionment Results". The United States Census Bureau. 26 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2021. 
  2. ^ "Median Annual Household Income". The Henry J. Kaiser Family Foundation. 20 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2016. 
  3. ^ "Oklahoma - Definitions from Dictionary.com". Dictionary.com. 15 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2007. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2015. 
  5. ^ "AISRI Dictionary Database Search--prototype version. "River", Southband Pawnee". American Indian Studies Research Institute. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2012. 
  6. ^ "Cayuga: Our Oral Legacy - Home. Cayuga Digital Dictionary". 21 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2012. 
  7. ^ 2007 Economic Census: Regions and Divisions 29 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., United States Census Bureau
  8. ^ Wright, Muriel (Haziran 1936). "Chronicles of Oklahoma". Oklahoma State University. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2007. 

Ayrıca bakınız


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Arkansas</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Arkansas, ABD'nin Güney Bölgesi'ndeki eyaletlerinden biridir. Yaklaşık olarak 3 milyon nüfusu ile, 137.754 km²lik bir alan üzerinde yer almaktadır. Dağlık bölgeler ve ovalar olmak üzere iki coğrafi alana ayrılır. Doğudaki ve batıdaki ovalar Mississippi Alluvial ve West Gulf Coastal düzlüğünden oluşur. Kuzeyde ve batıdaki dağlık bölgeler, Ozark Platosu, Ouachita Dağları ve onların arasından akan Arkansas Nehri vadisidir.

<span class="mw-page-title-main">Georgia</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Georgia, Amerika Birleşik Devletleri'nin güneyinde bulunan bir eyalettir. 153,952 km²'lik yüzölçümüyle Doğu ABD'nin en büyük eyaletidir. 2020 verilerine göre nüfusu 10.711.908 kişidir. Eyalet kuzey dağları, Piedmont Platosu ve kıyı düzlüğü olarak üç bölgeye ayrılır. Savannah Nehri, St. Marys Nehri ve Chattahoochee Nehri başlıca nehirlerdir. Başkenti ve en büyük şehri Atlanta'dır. 6 milyon nüfusuyla Atlanta metropolitan alanı eyalet nüfusunun %57'sini kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kaliforniya</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Kaliforniya veya California, Amerika Birleşik Devletleri'nin batısında bir eyalettir. Doğusunda Nevada, güneydoğusunda Arizona, batısında Pasifik Okyanusu, kuzeyinde Oregon ve güneyinde Meksika'nın Baja California eyaleti ile sınırlanan eyalet, Amerika'nın üçüncü büyük ve 39,5 milyonu aşkın nüfusuyla en kalabalık eyaletidir. Aynı zamanda Kuzey Amerika'daki en kalabalık, dünyanın ise 34. en kalabalık yönetim birimidir. Büyük Los Angeles Alanı ve San Francisco Körfez Bölgesi, sırasıyla ABD'nin ikinci ve beşinci en kalabalık metropolitan alanıdır; ilki 18,7 milyondan fazla, ikincisi ise 9,6 milyondan fazla nüfusa sahiptir. Sacramento eyaletin başkentidir, Los Angeles eyaletteki en kalabalık şehirdir ve ülkenin ikinci kalabalık şehridir. Los Angeles İlçesi ülkenin en kalabalık ilçesidir, San Bernardino İlçesi ise ülkenin alan açısından en büyük ilçesidir. Hem şehir hem de ilçe olan San Francisco, New York City'nin beş ilçesinden dördünün arkasında, ülkedeki en yoğun nüfuslu büyük şehir ve ülkedeki en yoğun nüfuslu beşinci ilçedir.

<span class="mw-page-title-main">Kentucky</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Kentucky, ABD'nin Güneydoğu eyaletlerinden birisidir. Kuzeyinde İndiana ve Ohio, doğusunda Virginia ve Batı Virjinya, güneyde Tennessee, batısında Missouri vardır. Kuzey ve batı sınırları tamamen Mississippi nehri ile çizilmiştir. Başkenti Frankfort, en büyük şehirleri ise Louisville ve Lexington'dur. Nüfusu 2020 itibarıyla 4,5 milyon kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Missouri</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Missouri, Amerika Birleşik Devletleri'in ortabatısında bulunan bir eyalettir. 6 milyonu aşan nüfusuyla ülkenin en yüksek nüfuslu 18. eyaletidir. Yüzölçümü bakımından ise 21. sıradadır. Adını eyaletin ortasından geçen Missouri Nehri'nden alır.

<span class="mw-page-title-main">Oregon</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Oregon, ABD'nin eyaletlerinden birisidir. Pasifik kıyısında yer alan eyalet, kuzeyde Washington, güneyde Kaliforniya ve Nevada, doğuda ise Idaho ile komşudur. Columbia nehri kuzey, Snake nehri ise doğu sınırlarının büyük bir kısmını oluşturmaktadır. Willamette nehri vadisi, eyaletin en yüksek nüfus yoğunluğuna sahip olan ve en yüksek tarımsal üretimin yapıldığı bölgesidir.

<span class="mw-page-title-main">Utah</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Utah, ABD'nin batı eyaletlerinden birisidir. 4 Ocak 1896'da Birleşik Devletler'e eklenmiştir ve Birleşik Devletler'e eklenen 45. eyalettir. ABD'nin 50 eyaletinin içerisinde büyüklük açısından 13. sırada, nüfus açısından 34. sırada ve nüfus yoğunluğu açısından 41. sırada yer almaktadır. Utah ismi, bölgede yaşayan Amerikan yerli kabilesi olan Utelerden türetilmiş ve Utecede "dağların halkı" anlamına gelmektedir

<span class="mw-page-title-main">Vermont</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Vermont, ABD'nin eyaletlerinden birisidir. Ülkenin kuzeydoğu kesiminde, New England bölgesinde yer alır. Güneyde Massachusetts, doğuda New Hampshire, batıda New York ve kuzeyde de Québec'le çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Virginia</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Virginia, ABD'nin Atlas Okyanusu sahilindeki bir eyaletidir. Amerika Birleşik Devletleri'nin eyaletleri arasında 8,5 milyon kişiyle nüfus açısından 12., yüzölçümü açısından 35. sıradadır. Washington'a yakınlığından dolayı stratejik önemi yüksektir. CIA ve Pentagon'a ev sahipliği yapan eyaletin kodu VA'dır.

<span class="mw-page-title-main">Iowa</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Iowa, ABD'nin Ortabatı eyaletlerinden birisidir. Amerika Birleşik Devletleri'ne 1846 yılında katılmıştır. Başkenti ve en büyük şehri Des Moines'dur.

<span class="mw-page-title-main">Salt Lake City</span>

Salt Lake City, ABD'nin Utah eyaletinin başkenti, "Salt Lake Kontluğu" merkezi ve eyaletin en kalabalık kentidir. 285.9 km²'lik bir alan üzerinde kurulmuş olan kent, deniz seviyesinden 1320 m yüksektedir.

<span class="mw-page-title-main">Washington (eyalet)</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Washington, Amerika Birleşik Devletleri'nin kuzeybatısında bulunan eyaletlerinden birisidir. Eyalet, Amerika Birleşik Devletleri'nin Büyük Okyanus kıyısındaki eyaletlerinin en kuzeyde olanıdır. Eyalet, Seattle, Spokane gibi ABD'nin sayılı büyük şehirlerini barındırır. Eyaletin kuzey sınırları Kanada'ya komşudur.

<span class="mw-page-title-main">Güney Karolina</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Güney Carolina, Amerika Birleşik Devletleri'nin Güneydoğu bölgesinde bir eyalettir. Kuzeyinde Kuzey Karolina, güneydoğusunda Atlas Okyanusu ve güneybatısında Savannah Nehri boyunca Georgia ile sınırlanmıştır. Güney Carolina, 2020 nüfus sayımına göre 5.124.712 kayıtlı nüfusuyla ABD'nin en geniş 40. ve en kalabalık 23. eyaletidir. 2019'da GSYİH'si 213,45 milyar dolardı. Güney Carolina 46 ilçeden oluşmaktadır. Başkent, 2019'da 133.273 nüfusa sahip Columbia'dır; en büyük şehri ise 2019 nüfusu 135.257 olan Charleston'dur. Greenville–Anderson–Mauldin metropol bölgesi, 2018'de 906.626 nüfus tahminiyle eyaletteki en büyük bölgedir.

<span class="mw-page-title-main">Teksas</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Teksas, Amerika Birleşik Devletleri'nde en kalabalık ikinci ve en geniş ikinci eyalettir. Coğrafi olarak ülkenin merkezi güneyinde yer alır. Dünya'da ve Amerika Birleşik Devletleri ekonomisinde önemli bir yer tutar. Teksas güneyde Meksika'nın Chihuahua, Coahuila, Nuevo León ve Tamaulipas eyaletleri ile uluslararası sınır; batıda New Mexico, kuzeyde Oklahoma, kuzeydoğuda Arkansas ve doğuda Louisiana eyaletleri ile sınır oluşturur. Teksas, 696.200 kilometrekare alana ve sürekli artan 30 milyon (2023) nüfusa sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Guangdong</span> Güney Çin denizi kıyısında bulunan, Çinin en kalabalık eyaleti.

Guangdong, Güney Çin'de, Güney Çin Denizi'nin kuzey kıyısında Çin'in 23 eyaletinden (sheng) biridir. Eyalet başkenti Guangzhou'dur. Toplam yaklaşık 179,800 km2 (69,421 sq mi), alanda 126,84 milyon nüfusuyla Guangdong, Çin'in en kalabalık eyaleti ve bölgeye göre 15'inci en büyük ve aynı zamanda dünyanın en kalabalık üçüncü ülke alt bölümüdür.

<span class="mw-page-title-main">Oklahoma City</span>

Oklahoma City (/oʊkləˌhoʊmə -/), resmî adıyla Oklahoma City Şehri ve genellikle OKC olarak kısaltılır, ABD'nin Oklahoma eyaletinin başkenti ve en kalabalık şehridir. Oklahoma County'nin ilçe merkezidir, nüfus bakımından Amerika Birleşik Devletleri şehirleri arasında 20. sırada yer alır ve Güney Amerika Birleşik Devletleri'nin 8. büyük şehridir. Kentin nüfusu 2010'daki sayımdan beri hızla arttı ve 2020 nüfus sayımında 681.054'e ulaştı. Oklahoma City metropolitan alanının nüfusu 1.396.445, Oklahoma City-Shawnee Birleşik İstatistik Alanı'nın nüfusu ise 1.469.124 olup, nüfus bakımından Oklahoma'nın en büyük belediyesi ve metropolitan alanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Shuyak Adası</span>

Shuyak, Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı Alaska eyaletinin güneyinde Alaska Körfezinde bulunan Kodiak Takımadası'nın en kuzeydeki Barren Adaları'nin güneyinde Afognak adasının ise kuzeyinde yer alan ve 168.3 km² olan ada. Kodiak Island Borough ilçesinin sınırları içindeki adanın yerlileri Eskimo halklarından Pasifik Yupikleri de denen Supiklerdir.

<span class="mw-page-title-main">Yakima, Washington</span>

Yakima ABD'nin Washington eyaletine bağlı Yakima ilçesinin merkezi olan eyaletin en kalabalık 11. şehridir. Şehrin nüfusu 2010 sayımına göre 91.067'dir. 2020 nüfus sayımı itibarıyla şehrin toplam nüfusu 96.968 ve metropol nüfusu 256.728'dir. West Valley ve Terrace Heights'ın şirketleşmemiş banliyö bölgeleri Yakima'nın daha büyük bir parçası olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Auburn, New York</span> ABDnin New York eyaleti, Cayuga ilçesinde yer alan bir şehir

Auburn, ABD'nin New York eyaletine bağlı Cayuga il merkezi olan şehirdir. Şehrin nüfusu 2010 sayımına göre 27.687'dir.

<span class="mw-page-title-main">Glendale, Kaliforniya</span>

Glendale ABD'nin Kaliforniya eyaletine bağlı Los Angeles ilçesinde bulunan bir şehirdir. Şehrin nüfusu 2010 sayımına göre 191.719'dur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.