İçeriğe atla

Ok yılanı

İnce yılan
Korunma durumu

Asgari endişe altında (IUCN 3.1)[1]
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Squamata
Familya:Colubridae
Alt familya:Colubrinae
Cins:Platyceps
Tür: P. najadum
İkili adlandırma
Platyceps najadum
(Eichwald, 1831)
Sinonimler
  • Tyria najadum
    —Eichwald, 1831
  • Coluber najadum
    — K.P. Schmidt, 1939
  • Platyceps najadum
    — Schätti & Monsch, 2004[2]

Ok yılanı ya da İnce yılan (Platyceps najadum), Colubridae familyasının Platyceps cinsinde buluan zehirsiz bir yılan türüdür.[2][3] Yaşam Kataloğuna göre Platyceps najadum türünün bilinen 4 alt türü vardır.[4]

Özellikleri

Yetişkin bir Platyceps najadum

Vücut boyu ortalama 135–140 cm aralığındadır. Erkekler dişilerden daha ince ve biraz daha küçük görünür.[2] Baş vücuttan belirgin bir şekilde ayrılmıştır Göz bebekleri yuvarlak olup, vücudunu kaplayan pullar çıkıntısız düz yapıdadır. Yılanın sırt tarafı vücudun ön kısmında grimsi ya da mavimsi kahverengi tonlarında olup, arka kısımda ise sarımsı yahut kırmızımsı kahverengi tonlardadır. Boyun kenarlarından başlayarak geriye doğru sıralanır şekilde, etrafı beyazımsı veya açık renkli hatla çevrili siyah veya koyu renkli yuvarlağımsı lekeler bulunur. Bu lekeler vücudun arka kısmına doğru küçülüp gövde ortasına kaybolur. Gözlerin ön ve arka kenarları sarımsı/beyaz şerit ile çevrilidir.[2] Bazı durumlarda ensedeki ilk leke çifti tıpkı benzer yılan türü olan Toros yılanı (Platyceps collaris) de olduğu gibi birleşerek ensede kolye benzeri tek bir leke halinde olabilir. Bu durumlarda iki türü ayırt etmek için gözlerin önündeki ve arkasındaki açık renkli şeritler dikkate alınmalıdır. Karın altı bölgesi sarımsı beyaz renkte olup, lekesizdir.[2]

Coğrafi dağılım

Ok yılanı genel olarak dağılım alanı Avrupa'da kıyı Hırvatistan'dan başlar buradan güneye Bosna-Hersek, güney Sırbistan, Karadağ, Makedonya, orta ve güney Bulgaristan, Arnavutluk, Yunanistan (Limnos, Midilli, Sakız, Kalymnos ve Sisam adası), Kıbrıs ve Türkiye'nin Avrupa'da kalan Trakya kısmına kadar uzanır.[1][2] Batı Asya'da dağılım alanı ise Türkiye'nin Ege, Akdeniz ve Doğu Anadolu bölgeleri,[5] kuzey ve batı Suriye, Lübnan, kuzey ve doğu Irak, batı İran, güney Rusya, Gürcistan, Ermenistan ve Azerbaycan'ın Kafkas Dağları'nda yayılım gösterir. Güney Türkmenistan'da izole bir popülasyon bulunmaktadır.[1][2]

Yaşam alanı

Genel olarak kuru veya kserofitik ortamlarda bulunur. Tercih ettikleri habitatlar genellikle yarı çöller, kayalık çıkıntılar, ormanlarla kaplı dağ etekleri ve dağ yamaçları, kserofil çalılıklar, ardıç ormanları arasındaki açık alanlar, açık ormanlık alanlar, meşe korulukları ve orman sınırları gibi biyotoplarda yaşarlar. Ok yılanı insan yerleşimlerin olduğu bölgelerde özellikle de meyve bahçeleri, üzüm bağları ve eski bina kalıntıları gibi yerlerde görülebilir. Deniz seviyesinden yaklaşık 0–2200 metre yükseklikler arasında yaşarlar.[1]

Alt türler

Ok yılanın bilinen dört alt türü tanımlanmıştır.[2]

  • Platyceps najadum albitemporalis (Darevsky & Orlov, 1994)
  • Platyceps najadum dahlii (Fitzinger, 1826) – Balkanlar, Kıbrıs ve Türkiye'nin Ege bölgesi
  • Platyceps najadum kalymnensis (B. Schneider, 1979) – Ege denizi'ndeki Kalymnos adasında endemik olarak bulunur
  • Platyceps najadum najadum (Eichwald, 1831) – Kafkas Dağları ve Küçük Asya

Kaynakça

  1. ^ a b c d Petros Lymberakis, Rastko Ajtic, Varol Tok, Ismail H. Ugurtas, Murat Sevinç, Pierre-André Crochet, Ahmad Mohammed Mousa Disi, Souad Hraoui-Bloquet, Riyad Sadek, Idriz Haxhiu, Wolfgang Böhme, Aram Agasyan, Boris Tuniyev, Natalia Ananjeva & Nikolai Orlov (2009). "Platyceps najadum". IUCN Kırmızı Listesi. 2009: e.T157277A5068046. doi:10.2305/IUCN.UK.2009.RLTS.T157277A5068046.en. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2023. 
  2. ^ a b c d e f g h "Platyceps najadum najadum (EICHWALD, 1831)". The Reptile Database. J. Craig Venter Institute. 15 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2023. 
  3. ^ "Platyceps najadum". Bütünleştirilmiş Taksonomik Bilgi Sistemi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2023. 
  4. ^ "Platyceps najadum (Eichwald, 1831), Catalogue of Life". Catalogue of Life. Species 2000. 18 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2023. 
  5. ^ "Bayburt'ta ok yılanı görüntülendi". Yeni Şafak. 18 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2023. 

Konuyla ilgili yayınlar

  • Arnold EN, Burton JA (1978). A Field Guide to the Reptiles and Amphibians of Britain and Europe. (Illustrated by D.W. Ovenden). London: Collins. 272 pp. + Plates 1-40. 0-00-219318-3. (Coluber najadum, pp. 194–195 + Plate 35, figure 4 + Map 106).
  • Eichwald [K]E (1831). Zoologia specialis quam expositis animalibus tum vivis, tum fossilibus potissimum Rossiae in universum, et Poloniae in specie, in usum lectionum publicarum, in Universitate Caesarea Vilnensi [Volume 3]. Vilnius: J. Zawadzki. 404 pp. + one plate. (Tyria najadum, new species, p. 174). (in Latin).

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çayır engereği</span>

Çayır engereği, engerekgiller (Viperidae) familyasından sırt bölgesinin rengi genel olarak soluk kahverengi, grimsi, sarımsı ya da açık yeşil olan bir engerek türü.

<span class="mw-page-title-main">Serpens (takımyıldız)</span>

Serpens ya da Yılan takımyıldızı, modern 88 takımyıldızdan biridir. Serpens adı Latince'de yılan anlamına gelir ve modern takımyıldızlar arasında bir açıdan eşsizdir: Bu takımyıldız iki ayrı parça olarak ele alınır. Batıda kalan ucu Serpens Caput ve doğuda kalan ucu Serpens Cauda (kuyruk) olarak adlandırılır. Bu iki yarı arasında Yılancı takımyıldızı uzanır. Yılan, birinci yüzyıl astronomu Batlamyus tarafından listelenen 48 takımyıldızdan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Kara semenderi</span>

Kara semenderi, Salamandridae familyasından bir semender türü.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'deki sürüngenler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste, Türkiye'deki sürüngenleri listelemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Hemşin yılanı</span>

Hemşin yılanı veya bilimsel adıyla Natrix megalocephala, kırbaç yılanıgiller familyasından zehirsiz bir yılan türüdür.

<i>Lacerta strigata</i>

Lacerta strigata, Lacerta cinsine bağlı bir kertenkele türüdür. Gürcistan, Ermenistan, Azerbaycan, Türkmenistan, Türkiye ve iran'da bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Darevski engereği</span>

Darevski engereği veya bilimsel adıyla Vipera darevskii, küçük bir zehirli engerek türüdür. Türkiye'nin Artvin ve Ardahan illeri ve Kuzeybatı Ermenistan'da görüldüğü rapor edilmiştir. Ayrıca muhtemelen Güney Gürcistan'da da yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hazer yılanı</span>

Hazer yılanı ya da halk arasında Bozyörük yılanı, Colubridae familyasına dahil zehirsiz türlerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Van yılanı</span>

Van yılanı Colubridae familyasına dahil zehirsiz türlerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Mahmuzlu yılan</span> Yılan türü

Mahmuzlu yılan, Boagiller familyasının Türkiye'de bulunan tek yılan türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Avusturya yılanı</span>

Avusturya yılanı, Colubridae familyasından zehirsiz bir yılan türüdür ve Avrupa'nın büyük bir kısmı, Küçük Asya ile Orta Asya'ya kadar yayılış gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Ev yılanı</span> Yılan türlerinden biri

Ev yılanı, Colubridae familyasına bağlı zehirsiz bir yılandır. Yaşam Kataloğuna göre Zamenis situla türünün bilinen bir alt türü yoktur.

<span class="mw-page-title-main">Kırmızı yılan</span>

Kırmızı yılan, Colubridae familyasına bağlı zehirsiz bir türüdür. Batı Asya'da görülür ve görünüş olarak en yakın akrabası olan Hazer yılanına benzer.

<span class="mw-page-title-main">Sikkeli yılan</span>

Sikkeli yılan, Colubridae familyasına bağlı zehirsiz bir yılan türüdür. güneydoğu Avrupa, kuzeydoğu Afrika, Batı ve Orta Asya'da bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Toprak yılanı</span>

Toprak yılanı, Colubridae familyasında bulunan küçük, zarif ve zehirsiz bir yılan türüdür. Doğu Akdeniz ve Yakın Doğu'ya özgü endemik bir tür.

<span class="mw-page-title-main">Kedi gözlü yılan</span> yılan türü

Kedi gözlü yılan, Colubridae familyasınına dahil Akdeniz ve Kafkasya bölgelerine özgü zehirli bir türdür.

<span class="mw-page-title-main">Diadem yılanı</span> Yılan türü

Diadem yılanı, Colubridae familyasının Spalerosophis cinsine dahil, Kuzey Afrika, Batı ve Orta Asya'ya özgü bir yılan türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Eskülap yılanı</span>

Eskülap yılanı, Colubridae familyasının Zamenis cinsinde buluan Avrupa ve Batı Asya'ya özgü zehirsiz bir yılan türüdür. Eskülap yılanı, antik Yunan, Roma ve İlirya mitolojisindeki rolü ve türetilmiş sembolizmi nedeniyle kültürel ve tarihi öneme sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Çöl kobrası</span> Türkiyede yaşayan tek kobra türü

Çöl kobrası, Elapidae familyasınına bağlı Ortadoğu'ya özgü zehirli bir tür. Türkiye'de yaşayan tek kobra türüdür.

Lepus fagani, Lepus cinsine bağlı, Etiyopya'ya özgü endemik bir hayvan türüdür. Etiyopya tavşanı veya Çalı tavşanı olarak da bilinir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.