İçeriğe atla

Ohri Çerçeve Anlaşması

Ohri Çerçeve Anlaşması, Kuzey Makedonya hükümeti ile bu ülkede yaşayan Arnavut temsilcileri arasında imzalanan barış anlaşmasıdır. Anlaşma 13 Ağustos 2001 tarihinde yapılmıştır. Anlaşma, Makedonya’nın güneybatısında yer alan Ohri şehrinde imzalanmış ve şehrin adını almıştır.

Ohri Çerçeve Anlaşması, 2001 yılında Makedonya’da yaşanan etnik çatışmaları sona erdirmiştir. Neticede Makedonya’da etnik haklar konusunda birçok değişiklik yaşanmıştır.

Bu anlaşma, ülkedeki dil kullanımında yenilikler getirmiş, Makedonya genelinde % 20’den fazla kişinin konuştuğu dil veya diller Makedonca ile beraber resmî dil özelliği kazanmıştır. Şu an bu uygulama sadece Arnavutça için geçerli olmuştur.[1] Makedonya’daki büyük ve asli etnik topluluklardan olan Türkler, bu anlaşmadan olumlu olarak yararlanmamışlardır.[2]

Tarih

Anlaşma, Ohri görüşmeleri denen ve Arnavut ve Makedon temsilcileri arasında gerçekleştirilen birçok görüşme sonrasında oluşturulmuştur. Uluslararası camiadan Avrupa Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri temsilcileri de anlaşmada yer almışlardır. Kuzey Makedonya’nın güneybatısındaki turizm ve kültür merkezi Ohri, görüşmelerin ve anlaşmanın yapıldığı yerdir.

Ohri Çerçeve Anlaşması, Cumhurbaşkanı Boris Trajkovski’nin genel sekreteri Zoran Jolevski tarafından müzakere edilmiştir. Anlaşmada Makedon tarafı VMRO-DPMNE ve SDSM partileriyle, Arnavut tarafı ise DPA ve PDP partileriyle temsil edilmiştir. Millî Kurtuluş Ordusu görüşmelerde doğrudan yer almamıştır.[3]

Anlaşmayı imzalayanlar

  • Boris Trajkovski – Kuzey Makedonya Cumhuriyeti 2. Cumhurbaşkanı
  • Ljubco Georgievski – Kuzey Makedonya Cumhuriyeti 3. Başbakanı
  • Branko Crvenkovski – Kuzey Makedonya Cumhuriyeti 3. Cumhurbaşkanı, o dönemde SDSM Lideri
  • Arbën Xhaferri – PDSH Lideri
  • Ymer Ymeri – PDP Lideri
  • François Léotard – Avrupa Birliği arabulucusu
  • James W. Pardew – Amerika Birleşik Devletleri arabulucusu

Anlaşmanın etkisi

Ohri Çerçeve Anlaşması, 2001 yılından sonra Makedonya’da siyasi ve sosyal alanda etkili olmuştur. Bu anlaşma genelde Makedonya’da yaşayan Arnavutların siyasi ve sosyal haklarını düzeltmiştir. Oysa anlaşma Makedonya’da yaşayan diğer etnik topluluklara (başta en büyük topluluk olan Türklere) uygulanmamıştır. Çerçeve anlaşmasının hazırlanmasında Türklere danışılmadığı, düşüncelerinin alınmadığı belirtilmiştir.[4] Bu anlaşma ile hakça temsil olarak belirtilen ilkeden Türkler nüfusları oranında değil, çok daha düşük oranda yararlanmışlardır. Daha önceki yıllarda olduğu gibi, 2011 yılı itibarıyla, Makedonya kamu kurumlarında Türklerin çalışan olarak yer alma oranları, Makedonya’daki nüfus oranlarının altında gerçekleşmiştir. “Adalet beklediğimiz Ohri Çerçeve Anlaşması’ndan Makedonya’da yaşayan Arnavutların durumu iyileştirilerek, çeşitli kurum ve kuruluşlarda yer alması sağlandı. Türkler unutuldu.”[2]

Kaynakça

  1. ^ Ulf Brunnbauer, The implementation of the Ohrid Agreement: Ethnic Macedonian resentments, Journal on Ethnopolitics and Minority Issues in Europe, 2002 5 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
  2. ^ a b Enes İbrahim, Ohri Çerçeve Anlaşması’nın Türklere Getirdikleri, Ufuk Dergisi, S: 15, Eylül-Ekim 2011, Üsküp 2011, s. 2-3.
  3. ^ Vasko Popetrevski ve Veton Latifi, The Ohrid Framework Agreement Negotiations, The 2001 Conflict in FYROM - Reflections, Conflict Studies Research Centre, 2004 18 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 1-904423-77-9 (İngilizce)
  4. ^ Ohri Çerçeve Anlaşması’nın 10. Yılında Türkler, Ufuk Dergisi, S: 15, Eylül-Ekim 2011, Üsküp 2011, s. 18-19.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Makedonya</span> Balkanlarda bir ülke

Kuzey Makedonya, resmî adıyla Kuzey Makedonya Cumhuriyeti, Balkanlar'da denize kıyısı olmayan bir ülkedir. 1991'de Yugoslavya'dan ayrılarak bağımsız olmuştur. Kuzeyde Sırbistan ve Kosova, batıda Arnavutluk, güneyde Yunanistan, doğuda Bulgaristan ile komşudur. Makedonya'nın kuzeyden üçte birlik bölümünü kaplamaktadır. Nüfusu yaklaşık 2 milyondur. Başkenti ve en büyük şehri Üsküp'tür ve nüfusun dörtte biri bu şehirde yaşar. Ülkedeki en büyük etnik grup Güney Slavlarına dâhil olan Makedonlardır. Arnavutlar nüfusun %25'ini oluşturur ve en büyük azınlıktır. Türkler, Çingeneler, Sırplar, Boşnaklar ve Ulahlar diğer etnik gruplardır.

<span class="mw-page-title-main">Üsküp</span> Kuzey Makedonyanın başkenti

Üsküp, Kuzey Makedonya'nın başkenti ve en büyük kentidir. Ülkenin politik, kültürel, ekonomik ve akademik merkezi olan kent, ortasından geçen Vardar Nehri tarafından ikiye ayrılır.

<span class="mw-page-title-main">Ohri</span>

Ohri, yaklaşık 42.000 kişilik nüfusu ile Kuzey Makedonya'nın en büyük sekizinci kentidir. İçinde bulunduğu eş isimli belediyenin idari koltuğudur ve ülkenin güneybatısında, Ohri Gölü'nün kenarında, Arnavutluk sınırına gayet yakın bir konumda bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Makedonya Türkleri</span> Kuzey Makedonyada yaşayan Türkler

Kuzey Makedonya Türkleri, Kuzey Makedonya'da yaşayan Türklerdir. Türkler, Asya'dan Makedonya’ya iki yoldan gelmiştir…

<span class="mw-page-title-main">Makedonya Türk Demokratik Partisi</span>

Türk Demokratik Partisi veya Makedonya Türk Demokratik Partisi Kuzey Makedonya'daki Türkler tarafından kurulan siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">Gostivar</span> Kuzey Makedonyada bir yerleşim yeri

Gostivar, Kuzey Makedonya'nın kuzeybatısında bulunan bir şehirdir. Ülkenin kuzeybatı kesiminde Kalkandelen'le beraber büyük yerleşim yerlerinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Branko Srvenkovski</span> 3. Kuzey Makedonya cumhurbaşkanı

Branko Srvenkovski, Makedon siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Resne</span>

Resne Kuzey Makedonya’da Manastır ile Ohri arasında yer alan bir kasaba ve belediye merkezidir. Ülkenin güneybatı kesiminde yer alan Resne, elma üretimi ile oldukça meşhurdur.

<span class="mw-page-title-main">Kırçova</span>

Kırçova Kuzey Makedonya'nın batı kesiminde bir kasaba ve belediye merkezi. Kırçova, Makedonya’nın batı kesimindeki ana kara yolu hattı üzerinde yer alır. Bu ulaşım güzergâhı üzerindeki büyük yerleşim yerleri kuzeyden güneye doğru Üsküp-Kalkandelen-Gostivar-Kırçova-Ohri şeklindedir.

<span class="mw-page-title-main">Struga</span>

Struga, Kuzey Makedonya'nın güneybatısında, Ohri Gölü’nün kenarında bulunan turistik bir şehirdir. Hemen batısında, oldukça yakın bir konumda Arnavutluk sınırı vardır. Şehrin adı bazı eserlerde Ustruga şeklinde görülür.

<span class="mw-page-title-main">Ohri Belediyesi</span> Kuzey Makedonyada belediye (opština)

Ohri Belediyesi Kuzey Makedonya'nın batısında bulunan bir belediyedir. Belediyenin merkezi Ohri’dir. Belediye, Kuzey Makedonya'nın idari dağılımında Güneybatı Bölgesi'nde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Resne Belediyesi</span> Kuzey Makedonyada belediye (opština)

Resne Belediyesi Kuzey Makedonya'nın güneybatısında bulunan bir belediyedir. Belediyenin merkezi Resne’dir. Belediye, Kuzey Makedonya'nın idari dağılımında Pelagonya Bölgesi'nde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Demir Hisar Belediyesi</span> Kuzey Makedonyada belediye (opština)

Demir Hisar Belediyesi Kuzey Makedonya'nın güneyinde bulunan bir belediyedir. Belediyenin merkezi Demir Hisar'dır. Belediye, Kuzey Makedonya'nın idari dağılımında Pelagonya Bölgesi'nde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Makedonya Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Makedonya Sosyalist Cumhuriyeti Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti’ni oluşturmuş olan anayasal-federal cumhuriyettir. 1963 yılına dek “Makedonya Halk Cumhuriyeti” olan cumhuriyetin adı, 1963 tarihinde Makedonya Sosyalist Cumhuriyeti olarak değiştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Makedonya'da İslam</span>

Kuzey Makedonya'da İslam, ülkede Hristiyanlık'tan sonra en çok takipçisi olan dindir. 2002 yılında yapılan nüfus sayımına göre 2.022.547 vatandaştan 674.015'i Müslümandır. Bu oran toplam nüfusun %33,33'ünü teşkil etmektedir. Bu oranlara göre Kuzey Makedonya; Türkiye, Kosova, Arnavutluk ve Bosna Hersek ardından en fazla Müslüman vatandaşı barındıran 5. Avrupa ülkesidir.

<span class="mw-page-title-main">Lubço Georgievski</span> 3. Kuzey Makedonya başbakanı

Lubço Georgievski Makedon yazar ve siyasetçi. 1998-2002 yılları arasında Makedonya başbakanı olarak görev yaptı.

Hari Kostov, Ulah asıllı Makedon siyasetçi. Haziran 2004'ten Kasım 2004'e kadar Kuzey Makedonya Başbakanıydı. Cumhurbaşkanı Branko Zrvenkovski tarafından atandıktan iki hafta sonra 31 Mayıs 2004'te Parlamento tarafından Başbakanlığa seçildi. Kostov, 1980'li ve 1990'lı yıllarda Makedon hükûmeti ve Dünya Bankası için ekonomik bir danışmandı. Zrvenkovski liderliğindeki ve 2002'den 2004'e kadar süren önceki hükûmet içişleri bakanıydı ve Zrvenkovski cumhurbaşkanı seçildiğinde görevi sona erdi. Kostov, Zrvenkovski hükûmetinden yetkililerin çoğunu elinde tuttu.

<span class="mw-page-title-main">Talat Caferi</span> 12. Kuzey Makedonya başbakanı

Talat Caferi Arnavut asıllı bir siyasetçi, eski Savunma Bakanı ve eski Kuzey Makedonya Cumhuriyeti Meclisi Başkanı. Arnavut topluluğunun bir üyesi.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Makedonya Anayasası</span>

Kuzey Makedonya Anayasası, Kuzey Makedonya'nın hükûmet sistemini ve temel insan haklarını ana hatlarıyla belirleyen kodlanmış bir anayasadır. O zamanki Makedonya Cumhuriyeti Parlamentosunda 17 Kasım 1991'de kabul edildi.

<span class="mw-page-title-main">Ali Ahmeti</span>

Ali Ahmeti, Arnavut kökenli bir Makedon politikacı, Demokratik Bütünleşme Birliği lideri ve 2008'den beri Makedon hükûmetinde küçük koalisyon ortağı. Ahmeti, Makedonya'daki 2001 isyanında eski Arnavut Ulusal Kurtuluş Ordusu'nun siyasi lideri olarak da biliniyor.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.