İçeriğe atla

Ogni

Ogni, 1993 yılında yayın hayatına başlayan ve ancak altı sayı çıkabilen Laz kültürel dergisidir. Dergi, Laz halkının yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olan dilini, kültürünü yaşatma ve çok az bilinen tarihini gün yüzüne çıkarıp Laz halkını bilinçlendirme amaçlarını taşıyordu. Derginin en önemli misyonlarından biri de Lazlar'a Kafkasyalılık bilincini aşılamak için mücadele vermek ve diğer Kafkas kökenli aydınlarla dayanışma içinde çalışmaları ilerletmek olarak görülüyordu. Ogni, ayrıca sol bir terminolojiye de sahipti; ancak kimi yazılarda Laz milliyetçisi söylemlere de rastlanır. Ogni'nin ilk sayısı içindeki iki yazı sebebiyle 'bölücülük' iddiasıyla toplatıldı ve dergiye bu iddia temelli dava açıldı. Derginin sorumlu yazı işleri müdürü Mehmedali Barış Beşli de bu dava dolayısıyla Türkiye'de ilk kez Lazistan ayrılıkçılığı yapmak sebebiyle yargılanan insan olmuştur. Sonuçta dergi 4. sayısının arifesinde beraat etti ancak bu sefer de kendi iç sorunları nedeniyle 6. sayıdan sonra yayın hayatına iradî olarak son verdi. Derginin altıncı sayısıysa yayın kurulundan habersiz yayınlanmış olmasından dolayı Ogni'nin alışılmış diline göre farklılıklar ihtiva eder. Laz Kültür Hareketi için bir okul işlevi gören Ogni yurtta ve dünyada yoğun ilgiyle karşılanmış, Lazlar'daki 'kültürel rönesans'ın başlangıcı olmuştur. Sloganı "Ogni, Sk'ani Nena!" (Duy sesini!) olan dergi Türkiye'de cumhuriyet tarihinin Lazlar'la doğrudan alakâlı ilk dergisidir.

Sayı: I, Kasım 1993

  • "Çıkarken" s. 2
  • Sarigina Beşli: "Kendinde/Kendin Olma Bilinci Üzerine Düşünceler" s. 3-4.
  • Çuta Noxlams: "Dil, Kültür, Kimlik Sorununa Kısa Bir Giriş" s. 5-6.
  • "Laz Vakfı Girişim Komitesi'nden Yüksel Yılmaz ile Görüşme" s. 7, 8, 9
  • Tank Zafer Tunaya: "Laz Tekamül-ü Milli Cemiyeti" s. 10,11.
  • "Kazakistan'a Sürülen Lazlar, Ocak 1989, Radio Liberty" Çeviren: Hayri Hayrioğlu. s. 12-14.
  • Yakop Gogebaşvili: "Yüz Yıl Önce Samegrelo" Çeviren: Hayri Hayrioğlu. s. 15-17.
  • Zakaria Laşkaraşvili "Yüz Yıl Önce Çaneti" Çeviren: Hayri Hayrioğlu. s. 18-19.
  • Yılmaz Erdoğan: "Lazlar" s. 20-22.
  • Ali İslamoğlu: "Altın Post Efsanesi" s. 23-28.
  • Haşim Karpuz: "Kültürel Değerler" s. 29-30.
  • Sarigina Beşli (Hazırlayan): "Laz Alfa­besi" s. 31-33.
  • Faik Ateş: "Lazca ve Megrelce Arasın­daki İlişki" s. 34-41.
  • "Txa Do Mgeri" s. 43.
  • "Mçaraloba: Nani, Uça Biç'i, Ç'uta Nusa, Biç'iş Obiru, Lazuri Oxaçkuşi Birapa, Çut'a Karmat'e, Bundun K'vai K'ak'ali, Çilik Gyabgart'u Komocis" s. 43-44.
  • Ruşen Çakır - Sarigina Beşli: "Bir Laz Masalı: Of"s. 45
  • Sonat Gök: "Lazlar ve Laz Dili İle İlgili Kaynaklar" s. 46-48.

Sayı: 2, Ocak 1994

  • "Ogni'den" s. 1.
  • "Yorum, 'Agik Ruhu' ve Yaratılan Görüntü" s. 2-3.
  • Ahmet Hacaloğlu: "Herkes İçin Zor Bir Yıl, Zorunlu Evlilikler Yürümüyor" s. 4-5.
  • Yahbab Yakalozi: "Kolkhida'nin Yeniden Doğuşu" s. 6-8.
  • "Mürekkebi Kurumadan: Yorumsuz" s. 9
  • "Nüfus Sayımlan Yalan Söyler (Mi?)" s. 10.
  • "Yankılar, Prof. Dr. Yılmaz Altuğ, Abhazya Cumhuriyeti" s. 11.
  • Şemseddin Sami: "Kâmüs-ul Alam, Lazlar ve Lazistan" s. 12.
  • Ali İslamoğlu: "'Laz' Sözcüğünün Kö­keni" s. 13-16.
  • Faik Ateş: "Nuh Tufanı ve Nuh'un Evlâtları" s. 17-18.
  • Wolfgang Feurstein: "Bir Alman Gö­züyle Lazlar" s. 19-22.
  • Fahrettin Çiloğlu: "Bir Başka Açıdan Laz­lar" s. 23-24.
  • Ç'ut'a Noxlams: "Kendini Var Etmenin Yolu, Var Olmanın Koşullarını Yaratmaktan Geçer" s. 25-26.
  • Yıldız Süleymanoğaoğlu: "Çalışan Kadının Yaşam Koşulları" s. 27-29.
  • Eza Dutxe: "Kadınlar İçin (Oxorzalepeşeni)" s. 30-31.
  • Ali İhsan Aksamaz (Hazırlayan): "Bir Kitap, Ortaçağ'da Abhazlar, Lazlar" s. 32.
  • Bedia Leba: "Latin Alfabesi'nin Zorunlu­luğu Üzerine" s. 33.
  • Ena Guguli: "Nananena Mo Giçondrinam!" s. 34-35.
  • Esat Sarı (Hazırlayan): "Mçaraloba" s. 36-37.
  • Sarigina Beşli (Hazırlayan): "Korbalişi Sva" s. 38.
  • Yılmaz Erdoğan (Hazırlayan): "Ndğalepe" s. 39.
  • "Yeni Yıl, Mzkiriş Okvaru, Mjora Ntoli" s. 40.
  • Toti Mboli: "Yüz Yıl Sonra Yaka­lanan Sıcaklık" s. 41.
  • "A 3'ulu ti Bz’i3at" s. 42.
  • "Anadolu'nun En Eski Halklarından Biri: Lazlar" s. 43-44.
  • Toktamış Ateş, Yalçın Pekşen: "Ogni'nin Yankıları" s. 45-46.
  • "Okurdan" s. 47-48.

Sayı: 3, Mart-Nisan 1994

  • "Ogni'den" s. 1.
  • "Mahalli Seçimler Sonun Başlangıcı" s. 2-3.
  • Ahmet Hacaloğlu: "Yeni Bir Dünyanın Eşiğinde Batı Narsist Neron'u Oynuyor" s. 4-6.
  • Dr. Ali Genç: "Kafkasya'da Oyun ve İhanetler" s. 7-8.
  • Besa Gunzegza: "Topal Osman: Bir Kahraman (Mı?)" s. 9-11.
  • Prokopius: "Bizans-Pers Savaşları" Çeviren: Yılmaz Cebi. s. 12-15.
  • Paul Henze: "Çeçenler" Çevi­ren: Gökhan Menteş. s. 16-17.
  • N3a Dutxe: "Be Oxorzalepe Be Dalepe" s. 18.
  • "8 Mart'ı Kutlarken" s. 19.
  • Bedia Leba: "Anadilin Önemi" s. 20.
  • Ali İslamoğlu: "Terminolojik Karışıklıklar" s. 21-23.
  • Paolo Rossi: "Yeni Argonotlar Kolkhis'te" Çeviren: Ali İhsan Aksamaz. s. 24-25.
  • "Kafkaslar ve Mozayik" s. 26.
  • Piki Tutaste (Hazırlayan): "Georgia, Kolkhis (Lazika) Ve İberya Sikkeleri" s. 27-28.
  • Fatih Yıldız (Hazırlayan): "Atina (Pazar) İlçesi" s. 29-30.
  • "Tiflis Devlet Üniversitesi Bilim Adamları Ve Üniversite Görevlilerinden Bay Edward Şevardnadze'ye Çağrı" s. 31-32.
  • Yaşar Ba­balık: "Karadenizliler'e Küçük Bir Hatırlatma Ya Da Güner Ümit(ler)'e Kısa Bir Cevap" Karikatür: s. 33.
  • D. M. Lang: "Anadolu'da Kafkas Metinleri" Çevi­ren: Ali İhsan Aksamaz. s. 34.
  • Niko Marr: "Lazca Metinler" Hazırla­yan: Faik Ateş. s. 35-39.
  • Fexri Mtanebiva: "Mç’araloba" s. 40.
  • Sarigina Beşli (Hazırlayan): "Padişaişi bee" s. 41-42.
  • (Moxti, A Zeri Lazi) 43.
  • Sarigina Beşli (Hazırlayan): "Korbalaşi Sva" s. 44.
  • Sarigina Beşli (Hazırlayan): "A 3'ulu ti Bz’i3at" s. 45.
  • Sarigina Beşli: "Bölgesel Radyolar ve Düşündürdükleri" s. 46
  • "Ognigate" s. 47.
  • "Okurdan Mektup­lar" s. 48.

Sayı: 4, Mayıs-Haziran 1994

  • "Ogni'den" s. 1.
  • Besa Gunz'egza: "Nasıl Bir Anayasal Vatandaşlık" s. 2.
  • Ahmet Hacaloğlu: "Dün­ya Ekonomisi Ve Türkiye'nin Payına Düşen: İflas" s. 3-5.
  • Dr. Ali Genç: "İzmir Suikastı - Dikensiz Gül Bahçesi" s. 6-7.
  • Yaşar Babalık: "Fareli Köyün Tulumcusu (Karikatür)" s. 8.
  • N3a Dutxe: "Anadilin Çocuk Üze­rindeki Etkisi" s. 9.
  • "Şurimşine Azlağa" s. 10.
  • Kamil Aksoylu: "Laz Edebi­yatı (Mç’araloba) Üzerine" s. 11-14.
  • Ali İslamoğlu: "Tçani ve Laz Bağlantısı" s. 15-17.
  • Şehzat Ayartepe: "Lazların Etnik Kökeni" s. 18.
  • Hayri Ersoy - Aysun Kamacı: "Çerkesler" s. 19.
  • A. Kiziria: "Zan Dili" Çeviren: Candan Badem. s. 24.
  • Bedia Leba: "Lazuri Tkvanişeni" s. 25-29.
  • Sarigina Beşli (Hazırlayan): "Bir Metin" s. 30
  • "Nenaşi Oropa" s. 31.
  • Niko Marr: "Lazca Metinler" Hazırlayan: Faik Ateş, s. 32-35.
  • "Osman Nuri" s. 36.
  • "Gürcü Bilmeceleri" s. 37.
  • Loti Kolhurişi: "Beyaz Tilkinin Gerçek Amacı, Bazı Gürcü Aydınlarına Kolay Sorular" s. 38-41.
  • "Birapa" s. 42.
  • Cemil Bucaklişi: "Lazuri Grameri" s. 43.
  • "Albay'a Mektup Yok" s. 44.
  • Mustafa Çakırusta: "Lazuri Nena (Berepeşeni), Mskva Mç’araloba, Murun3xi" s. 46.
  • "Okurdan" s. 47.

Sayı: 5, Temmuz-Ağustos 1994

  • Mustafa Çeçen: "Lazepe So idasen" s. 2-4.
  • Çuta Noxlams: "Göç olgusu" s. 5-6.
  • Ahmet Hacaloğlu Kırım: "Çay Tarımı ve Sosyo-Ekonomi" s. 7-9.
  • Faik Ateş: "Gürcü Halkının Yiğit Evlâdı: Özkan Melaşvili" s. 10.
  • Semih Seyyid Dağıstanlı: "Türkiye'deki Dağıstanlılar" s. 11.
  • "Adige- Dağıstan-Avar Deyim ve Atasözleri" Çevirenler: Kemalettin Barlas. s. 12.
  • "Halkbilimci Wolfgang Feurstein'la Söyleşi" s. 13-16.
  • Ali İslamoğlu: "Gürcü/ Kartveli/ Georgian Terimleri Ve Lazlarla ilişkisi" s. 17-19.
  • Joakin Enwall: "Kazakişi Gazeti" Çeviren: Ali İhsan Aksamaz s. 20-22.
  • Nodar Lomouri: "Egrisi/ Lazika Tarihi" Çeviren: Ali İhsan Aksamaz. s. 23-26.
  • Muxamedi: "Osman Nuri" s. 27-28.
  • Münir: "Fakfukişi Foni" s. 29.
  • Yaşar Babalık: (Karikatür) s.30.
  • Niko Marr: "Lazca Metinler" Hazırlayan: Ali İhsan Aksamaz. s. 31-34.
  • Nuri Duduşi: "Sicalepeşi Destani" s. 35.
  • Bahadır Keleş: "Andğani Panda Var Bz’irat" s. 36
  • Mecit Çakırusta: "Oropere ni" s. 37.
  • Bedia Leba: "Lazuri Tkvanişeni, Berobaşkimi Ndğalepe" s. 38-41.
  • Cemil Bucaklişi: "Lazuri Grameri" s. 42-44.
  • "Ogni Beraat Etti" s. 45-46.
  • "Okurdan" s. 47-48 (Memleketim, Havva Topaloğlu).

Sayı: 6 Eylül-Ekim 1994

  • "Ogni'den" s. 1.
  • "Demokratikleşme Ve Beklenenler" s. 2.
  • Ahmet Hacaloğlu Kırım: "İslam Radikalizmi, Refah Partisi Ve ABD'nin Yeni Politikaları" s. 3.
  • Ahmet Hacaloğlu Kırım: "Birinci Meclis'te Muhalefet, Ziya Hurşit Ve Ali Şükrü" s. 4-5.
  • Toktamış Ateş: "1. Meclis Ve Lazistan Milletvekilleri" s. 6-7.
  • Richard Clogg: "Güney Kafkasya'da Karmaşa" s. 8-10.
  • "Kafkasya-Laz Dayanışma Komitesi Basın Sözcüsü Avukat Ahmet H. Kırım'la Söyleşi" s. 11-13.
  • "Yeltsin: Kafkas Halkları Kahramanca Mücadele Etmişlerdir" s. 14.
  • Bedri Habiçoğilu: "Svanlar, Osetler, Tatlar" s. 15.
  • Halil Halilov - Sergo Haydakov: "Lak Masalları" Çeviren: Musa Ramazan. s. 16.
  • Nugzar Dzhodzhua: "Ben Bir Megrelim" Çeviren: Ali İhsan Aksamaz. s. 17-18.
  • "Kafkasya Çeçen Dayanışma Komitesi Basın Açıklaması" s. 19.
  • "Abhazya Örnek Ola­bilir" s. 20-22.
  • Sonat Gök (Hazırlayan): "Bir Kitap: Rus Gözüyle Kafkasya ve Kafkasyalılar" s. 23.
  • Bedia Leba: "Lazuri Ç’anda (Laz Dü­ğünü)" s. 24-29.
  • Kenan İskender: "Başköy, Ortacalar Köyü, Ko­naklı Köyü, Arhavi/ Artvin: 27 Eylül 1986 (I)" s. 30-31.
  • Münir: "Oxoriçkini" s. 32.
  • Faik Ateş: "Eski/Yeni İsimleriyle Yöre Yöre Doğu Karade­niz" s. 33-36.
  • Bedia Leba: "Lazuri Tkvanişeni" s. 37-39.
  • Mecit Çakırusta: "Sayılar, Aylar, Mevsimler, Günler" s. 40.
  • Levent Sezgin Genç: "Lazuri Grameri" s. 41-42.
  • Guram Kartozia: "Laz Atasözle­ri" Hazırlayan: Faik Ateş. s. 43
  • Guram Kartozia: "Laz Bilmeceleri" Hazırlayan: Faik Ateş. s. 44.
  • Levent Sezgin Genç: "Laz Böreği ve Ekmeğaş" s. 45.
  • Yaşar Babalık: "Karika-Lazuri" (Karikatür) s. 46.
  • "Okurdan Mektuplar" s. 47, 48 (Badi, Mesut Aşkın, çeviren: Çuta Noxlamsu).

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sabahattin Ali</span> Türk yazar, şair, gazeteci ve öğretmen (1907–1948)

Sabahattin Ali, Türk yazar ve şair. Edebî kişiliğini toplumcu gerçekçi bir düzleme oturtarak yaşamındaki deneyimlerini okuyucusuna yansıttı ve kendisinden sonraki Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatını etkileyen bir figür hâline geldi. Daha çok öykü türünde eserler verse de romanlarıyla ön plana çıktı; romanlarında uzun tasvirlerle ele aldığı sevgi ve aşk temasını, zaman zaman siyasi tartışmalarına gönderme yapan anlatılarla zaman zaman da toplumsal aksaklıklara yönelttiği eleştirilerle destekledi. Kuyucaklı Yusuf (1937), İçimizdeki Şeytan (1940) ve Kürk Mantolu Madonna (1943) romanları Türkiye'deki edebiyat çevrelerinin takdirini toplayarak hem 20. yüzyılda hem 21. yüzyılda etkisini sürdürdü.

<span class="mw-page-title-main">Sait Faik Abasıyanık</span> Türk hikâye ve roman yazarı, şair (1906–1954)

Sait Faik Abasıyanık, Türk hikâye ve roman yazarı, şair. Türk hikâyeciliğinin önde gelen yazarlarından birisi olan Sait Faik, çağdaş hikâyeciliğe yaptığı katkılar nedeniyle Türk edebiyatının köşe taşlarından biri olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Sözlük</span> dilin veya dillerin kelime haznesini (sözvarlığını), söyleyiş ve yazılış şekilleriyle veren, sözcüğün kökünü esas alarak, bunların başka unsurlarla kurdukları sözleri ve anlamlarını, değişik kullanışlarını gösteren yazılı

Sözlük, bir dilin veya dillerin kelime haznesini (sözvarlığını), söyleyiş ve yazılış şekilleriyle veren, sözcüğün kökünü esas alarak, bunların başka unsurlarla kurdukları sözleri ve anlamlarını, değişik kullanışlarını gösteren yazılı eserdir. Eski dilde lügat, kamus denir. Leksikografi sözlükbilimidir. Sözlükçüye leksikografır denir. Lügatça, sadece bir kitapta geçen terimleri anlatır (glossary).

İbrahim Necdet Ayral, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu, tiyatro yönetmeni, seslendirme sanatçısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Lazca</span> Laz halkı tarafından kullanılan dil

Lazca Türkiye'nin Doğu Karadeniz kıyı şeridinde Rize ilinin Pazar ilçesinde bulunan Melyat Deresi'nden itibaren ve Gürcistan'ın Türkiye ile paylaştığı Sarp köyüne uzanan bölgede yaşayan Laz halkı tarafından konuşulan ve eski Kolhis dilinin devamı olduğu düşünülen Zanik bir Güney Kafkas dilidir.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Haşim</span> Türk şair

Ahmed Haşim, Fecr-i Ati topluluğu üyesi Türk şair ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Yusuf Atılgan</span> Türk yazar

Yusuf Atılgan, Türk yazar ve öğretmen. Türk edebiyatının ve Türk romanının modernist bir düzleme geçtiği 1950-1980 yılları arasında yazdı. Bu dönemin ilk modernist Türk yazarlarından birisiydi.

<span class="mw-page-title-main">İzmir Suikastı</span> Atatürkün hedeflendiği 1926 tarihli suikast planı

İzmir Suikastı, Türkiye Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Paşa'ya 14 Haziran 1926 tarihinde, İzmir'de yapılması planlanan suikast girişimidir. Aralarında eski bakanlar, milletvekilleri ve valiler de bulunan bir grup tarafından planlanmış ancak hayata geçirilmeden engellenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Âşık Veysel</span> Türk halk ozanı (1894-1973)

Âşık Veysel, gerçek adıyla Veysel Şatıroğlu, Türk halk ozanı ve şair. Afşar boyunun Şatırlı obasına mensup olan Veysel Şatıroğlu, Gülizar ve Ahmet Şatıroğlu çiftinin çocuklarından biri olarak 25 Ekim 1894'te Sivas Vilayeti'nin Tenos kazasında doğdu. Çocukken görme yetisini kaybetmesine rağmen şiirlerinde hoşgörü, sevgi, birlik ve beraberlik, vatanseverlik ve tabiat konularını işleyen Âşık Veysel; "Uzun İnce Bir Yoldayım", "Dostlar Beni Hatırlasın", "Kara Toprak" ve "Güzelliğin On Para Etmez" gibi birçok eser bıraktı. Türkiye'de âşıklık geleneğinin en önemli temsilcilerinden birisi olarak kabul gören Veysel, Türkçeyi en yalın ve güçlü şekilde kullanan isimlerden birisi olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Lazlar</span> Etnik grup

Lazlar (Lazca: Lazepe, Lazi Güney Kafkas dillerinden Lazca konuşan ve Türkiye ve Gürcistan'ın Karadeniz kıyısındaki bölgelerinde yaşayan bir etnik gruptur.

<span class="mw-page-title-main">Megiddo Muharebesi (1918)</span> I. Dünya Savaşında İtilaf Devletlerinin zaferiyle sonuçlanan bir muharebe

Megiddo Muharebesi, Nablus Yarması veya Nablus Meydan Muharebesi, I. Dünya Savaşı'nda İtilaf Kuvvetleri karşısında Osmanlı Ordusunun yenilgisi ve tüm Suriye'nin Osmanlı İmparatorluğu tarafından kaybı ile sonuçlanan muharebedir.

Ali İhsan Aksamaz, Ardeşen Laz kökenli Türkiye cumhuriyeti vatandaşı yazar ve araştırmacıdır. Laz dili, edebiyatı ve tarihi ile ilgili çalışmalarıyla tanınır.

Mjora, Ocak 2000 ve Nisan 2000'de iki sayı olarak çıkan, Lazları ve Lazcayı konu alan Lazca ve Türkçe dergidir. Çiviyazıları yayınevi tarafından yayımlanan dergi "dergi künyesine sahip olmadığı" gerekçesiyle 2. sayıdan sonra toplatılmıştır. Lazcada "güneş" anlamına gelen mjora, 1993'te yayın hayatına başlayıp 6. sayıdan sonra kapanan Ogni dergisinin devamı niteliğindedir ve hemen hemen aynı kadro tarafından yayımlanmıştır.

Dersim İsyanı, Dersim'de 1937-1938 yıllarında merkezî Türk Hükûmetiyle bazı Dersim aşiretleri arasında bölgenin hâkimiyeti ile ilgili çıkan anlaşmazlıklar sonucu yaşanan olaylara verilen isim. Dersim'de aşiretlerin isyanı sonucunda mutlak devlet hâkimiyetini sağlamak için Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından aşiretler üzerine Dersim Harekâtı düzenlendi. İsyancıların önemli kesimini 1920'de Sivas'ın Zara ve İmranlı ilçelerinden sığınan isyancılar oluşturuyordu. Harekât neticesinde sayılar hakkında birçok iddia bulunurken yaygın kanı olarak 11.683 kişi göçe tâbi tutulurken, 1.401 kişi öldürülmüştür.

<i>Perihan Abla</i> Türk televizyon dizisi

Perihan Abla, 8 Ekim 1986 ile 3 Temmuz 1988 tarihleri arasında TRT 2'de yayımlanan komedi ve dram türündeki Türk yapımı televizyon dizisidir. Başrollerini Perran Kutman ile Şevket Altuğ paylaşmaktadır. 2 sezondan oluşan dizi, 74. bölümü ile sona erdi.

Sabiha Ziya Hanım, Türk ressam ve heykeltıraş. Sanayi-i Nefise Mektebi'nin heykel bölümünden mezun olan ilk kadın sanatçıdır.

Selma Koçiva,, Almanyalı Laz yazar, şair ve aktivist.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Tevfik Yücesoy</span>

Ahmet Tevfik Yücesoy Osmanlı Lazı yazar. Türkiye'deki ilk satranç derneği olan İstanbul Satranç Derneği'nin ve Laz Tekamül-i Milli Cemiyeti'nin kurucu başkanı olarak bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Laz kültür hareketi</span>

Laz kültür hareketi, Lazlarda etnisite olma bilincinin kültürel eyleme yönlendirilmesini ifade eden süreçtir. Günümüzde Lazların çoğunluğu kendilerini önce Türk, sonra Laz olarak kabul etmekte ve Laz kültür hareketine katkı sunmayıp Türk milliyetçiliğine yönelmektedirler.

<span class="mw-page-title-main">Sima Doğu Karadenizliler Hizmet Vakfı</span>

Sima Doğu Karadenizliler Hizmet Vakfı, SİMA Vakfı veya yaygın olarak bilinen adıyla Sima Laz Vakfı, 1996 yılında İzmit'te kurulmuş, temel olarak Lazcayı ve Laz kültürünü yaşatma amacı güden bir vakıftır. Türkiye'de Laz kültürü ve Lazca üzerine faaliyetlerde bulunan ilk vakıf olan Sima, Ogni dergisinin Lazca makaleler içermesi nedeniyle Devlet Güvenlik Mahkemesi tarafından yargılanmasına tepki olarak kuruldu. Vakıf, Lazların yaşadığı bölgelerde ekonomik ve sosyal dayanışmayı teşvik etmeyi, ortak kültürü korumayı, eğitim, sağlık, spor ve turizmi güçlendirmeyi amaçlamaktadır. Vakıf, Sima adında, Ogni ve Mjora'dan sonraki ilk Lazca dergiyi çıkardı ve Sima Yayınları'nı kurdu. 2012 yılında vakıf, adını "Sima Laz kültür ve Dayanışma Vakfı" olarak değiştirmek için başvuruda bulundu ama başvuru, yeni adın vakfın kuruluş senediyle uyumsuz olması gerekçe gösterilerek reddedili.