İçeriğe atla

Odoacer

Odoacer
Flavius Odoacer sikke portresi
İtalya kralı
Hüküm süresi476–494
Önce gelenRomulus Augustus (Batı Roma İmparatoru olarak)
Sonra gelenBüyük Teoderik (Ostrogot kralı olarak)
Doğumyak. 433
Ölüm15 Mart 493 (yaş: 60)
Ravenna
BabasıEdeko
DiniAriusçuluk
Odoacer

Odoacer (433 - 15 Mart 493), 5. yüzyılda yaşamış İtalya kralı. Batı Roma İmparatorluğu'nun son imparatoru olan Romulus Augustus'u 476 yılında düşüren ve imparatorluğu çökerten kumandan olarak ün yapmıştır. Batı Roma İmparatorluğu'na son vererek Orta Çağ'ı başlatan kişi olarak bilinir. Tarihte Romalı olmayıp tüm İtalya'yı yönetmiş olan tek kraldır.

Hayatı

Odoacer'in geçmişi hakkında tam olarak kesin bilgiler bulunmamaktadır. Odoacer'in kabilesinin başında bulunan Edekon, Hun kralı Attila'nın boyunduruğunu kabul etmişti. Ailesinin kökeni tam olarak belli değildir. Kimi kaynaklar Ostrogot asıllı olduğunu savunmaktadır. Özellikle geçmişte Ostrogot kabilelerinde yaşadığına dair önemli deliller bulunuyordu.

Aynı yıllarda yaşamış tarihçi Jordanes ise Odoacer'in İtalya kralı olmadan önce, ismi Turcilingi olan, kökeni bilinmeyen bir kavmin lideri olduğundan bahsetmiştir. Turcilingi kavmi hakkında kesin olarak bilinen tek şey Avrupa kökenli bir kavim olmadığıdır. Bu kavmin Hunlar ile beraber Asya'dan gelmiş bir Türk kavmi olabileceği yönünde teoriler de vardır.

Odoacer'in aslı hakkında 1946'da "American Historical Review" adlı büyük akademik itibarlı bir tarih akademik kaynağında Amerikan tarihçileri R.L.Reynolds ve R.E.Lopez diğer bir tez ortaya atmışlardır. Bu yazarlara göre, Odoacer'ın aslı Germen değildir, çünkü bu sözcüğün Germenik dillerde etimolojisi bulunamamıştır. Bu tarihçilere göre "Odoacer" sözcüğü bir Türk dili kökünden gelmektedir. "Ot-togar" ("ottan" veya "ateşten doğan") sözcüğünden türetilmiş veya "otgar" ("at sürüsü güder") sözcüğünden çıkartılmıştır. Bu ismin Romalılar tarafından Odoacer olarak telaffuz edilmesine de "Nasıl 'Ratchis' 'Radagaisus' oldu ise, aynı nedenle 'Ot-gâr' veya 'ot-gar' neden 'Odoacer' olmasın?" şeklinde bir soru ile yanıt vermektedirler.[1]

Lider oluşu ve yükselişi

470 yılında Odoacer, lider oldu. Lider olduğu toplulukta yaklaşık 30.000 insan vardı. Bu toplulukta sadece Cermenler değil, Ostrogotlar ve İtalyanlar da vardı. Kabilesi, Apenin Dağları'nın etrafında kuruluydu. 475 yılında Odoacer, Julius Nepos'u Roma'nın Genelkurmay Başkanı ve patrici olarak atadı.

Kaynakça

  1. ^ Robert L. Reynolds ve Robert S. Lopez, "Odoacer: German or Hun?" American Historical Review 5 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Cilt: 52 (1946), s:45

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Batı Roma İmparatorluğu</span> Roma İmparatorluğunun bağımsız yönetilmiş batı yarısı

Batı Roma İmparatorluğu, Roma İmparatorluğu'nun 395 yılında İmparator I. Theodosius tarafından ikiye bölünmesiyle ortaya çıkan bir devlettir. Diğer yarısı ise Doğu Roma İmparatorluğu olan devlet, MS 3. ile 5. yüzyıllar arasında var olmuştur. Batı Roma İmparatorluğu, ayrı bir bağımsız İmparatorluk mahkemesi tarafından yönetildikleri herhangi bir zamanda Roma İmparatorluğu'nun batı eyaletlerinden oluşuyordu. Batı Roma İmparatorluğu ve Doğu Roma İmparatorluğu terimleri modern zamanlarda fiilen bağımsız olan siyasi varlıkları tanımlamak için icat edildi; Çağdaş Romalılar İmparatorluğun iki ayrı imparatorluğa bölündüğünü düşünmediler, ancak onu iki ayrı imparatorluk mahkemesi tarafından yönetilen tek bir yönetim olarak idari bir çare olarak gördüler.

<span class="mw-page-title-main">Balamir</span>

Balamber Han, Avrupa Hunlarının ilk kabile reisiydi. Bizanslı tarihçi Jordanes tarafından, Getica eserinde de Balamir'den aynı şekilde söz edilir. Jordanes, Balamir'i "Hunların kralı" olarak adlandırmıştır ve 370 yılında; 370'li yıllarda ve yaklaşık olarak 376 yılında Ostrogotlara karşı aldığı ezici galibiyetleri aktarmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gotlar</span>

Gotlar, Güney İskandinavya'nın Gotland bölgesinde oturan eski bir Cermen kavmi. Gotlar 2. yüzyıldan itibaren İskitya, Dacia ve Pannonia'da yaşamışlar 3. ve 4. yüzyıllarda Bizans'ı yağma etmişler ve Aryanizmi benimsemişlerdir. 5. ve 6. yüzyıllarda Vizigotlar ve Ostrogotlar şeklinde ikiye bölünmüşler ve İberya ile İtalya'yı istila etmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Hun İmparatorluğu</span> Orta Çağda kurulmuş, çeşitli etnik gruplardan oluşmuş bir konfederasyon

Batı Hun İmparatorluğu ya da Avrupa Hun İmparatorluğu, 376 yılında başlayan çeşitli akınlarla Avrupa'daki Hun etkisinin artmasının kuruluşuna zemin hazırladığı, 434 ile 469 yılları arasında hüküm süren Hun kavimlerinin birleşmesi ile oluşmuş bir bozkır konfederasyonu.

<span class="mw-page-title-main">Vizigotlar</span> Cermen kabilesi Gotların en büyük iki kolundan birisi ve en iyisidir

Vizigotlar büyük bir Cermen kabilesi olan Gotların en büyük iki kolundan biridir. MS 370 yılından itibaren Kavimler Göçü ile beraber hareket eden en önemli topluluklardandır. Batı Roma İmparatorluğunun çökmesinden sonra Batı Avrupa tarihinin şekillenmesinde önemli rol oynamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kavimler Göçü</span> İlk XIX. yüzyıl Alman tarihyazımında ortaya atılan ve Avrupada 375-568 arasındaki büyük istilalar ve göçlerin tümüne verilen isim

Kavimler Göçü, MS 350-800 yılları arasında Avrupa'ya yapılan şiddetli insan göçüdür. İlk dönem ve ikinci dönem olarak ikiye ayrılmaktadır. İlk dönemki kavimler göçü Batı Roma İmparatorluğu ve Hunlar arasındaki yoğun sınır değişikliklerini kapsar. İkinci dönem kavimler göçüyse ilk dönemkinin devamı niteliğindedir. İlk gelen göçmenler Hunlar, Slavlar, Ön Bulgarlar, Alanlar tarafından Batı'ya doğru sürülen Gotlar, Anglo-Saksonlar, Vandallar ve Franklar gibi Cermen kabileleriydi. İkinci dönem göçleri de Kuzey Afrika, Anadolu ve Avrupa'da derin değişimlere sebep olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ostrogotlar</span>

Ostrogotlar (Ostrogoth), Roma İmparatorluğu'nun son dönemlerinde ortaya çıkmış bir Cermen kabilesiydi. Ostrogotlar, Gotların doğu koluydu. Gotların batı koluna ise Vizigotlar deniyordu.

<span class="mw-page-title-main">Romulus Augustus</span>

Flavius Romulus Augustus, 31 Ekim 475 ile 4 Eylül 476 tarihleri arasında hüküm sürmüş son Batı Roma imparatorudur. Tarihi olarak döneminin Roma'nın Batı'daki varlığının sonuna işaret ettiği kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Glycerius</span>

Glycerius 473-474 yılları arasında Batı Roma İmparatorluğu tahtına çıkmış ve sonradan erken dönem Katolik Kilisesinde bir Piskopos olarak hizmet vermiş olan Roma imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">Julius Nepos</span> 474-475 yılları arasında tahta çıkmış olan Batı Roma İmparatoru

Julius Nepos Batı Roma İmparatorluğu'nun son dönemleri olan 474-475 yılları arasında tahta çıkmış olan Batı Roma imparatoru. Aynı zamanda bazen tahta çıkan son De jure (yasal) Batı Roma imparatoru olarak telakki edilir. Başlangıçta İtalya ve halâ Roma İmparatorluğu'nun elindeki topraklarda hüküm sürmüştür. 475 yılından itibaren, görevden alınıp Romulus Augustus'la (Augustulus) yer değiştirildiği için sadece Dalmaçya'da hüküm sürmüş ve Galya üzerinde yasal hakları devam etmiş olsa da Batı Roma İmparatorluğundan geriye kalan diğer topraklar üzerinde otoritesini kaybetmiştir. Doğu Roma İmparatorluğu, görevden alınmasına rağmen onu yasal olarak Batı imparatoru olarak kabul etmeye devam etmiştir. 476 yılında Odoacer tarafından görevden alınacak olan Romulus hiçbir zaman bu şekilde bir kabul görmemiştir.

<span class="mw-page-title-main">İtalya (eyalet)</span> Antik Roma döneminde İtalya yarımadasının ismix

İtalya (Italia), Roma Cumhuriyeti ve ardından gelen Roma İmparatorluğu döneminde İtalya yarımadasına verilen isim.

<span class="mw-page-title-main">Zeno (imparator)</span> Doğu Roma İmparatorluğu İmparatoru

Flavius Zeno (y. 425- 9 Nisan 491) iki defa tahta geçmiş Doğu Roma İmparatorluğu İmparatorudur. İlk imparatorluk dönemi 9 Şubat 474-9 Ocak 475'te; sonraki ise Ağustos 476 - 9 Nisan 491 arasında olmuştur. Kendisi İsaurialı asıllı olup orijinal ismi Tarasicodissa veya Trascalissaeus idi. İlk Bizans imparatorları arasında ismi iyi bilinen imparatorlardan biridir. Hükümdarlığı sırasında içişleri alanında yurt içi isyanları ve dinsel uyuşmazlıklar çok önemli olmuştur; fakat bunlara rağmen dışişleri alanında büyük başarılar kazanmıştır. Doğu İmparatorluğunu dengeli tutmayı başarmakla beraber, İmparatorluk döneminde Julius Nepos ve Romulus Augustus imparatorluklarından sonra Batı Roma İmparatorluğu ortadan kalkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Teoderik</span> Ostrogotlar Krallığı kralı.

Büyük Teoderik Latince: Flāvius Theodericus; Yunanca: Θευδέριχος, Theuderikhos; Eski İngilizce: Þēodrīc; Eski Norsça: Þjōðrēkr, Þīðrēkr;, Teoderik, 471-493 döneminde Doğu Roma'ya tabi Germen Ostrogotlar kavminin kralı ve 493 - 526 döneminde İtalya'da Ostrogotlar Krallığı kralı. Vizigotlar'ın Kral naibi ve Doğu Roma İmparatorluğu genel valisi olarak isimlendirilir. Onun Gotça ismi Þiudareiks, "İnsanlar-kral" ya da "insanların kralı" olarak çevrilir.

<span class="mw-page-title-main">Gotlar Savaşı (535-554)</span> Bizans–Cermen çatışması (535–554)

Gotlar Savaşı, 535'ten 554'e kadar Bizans İmparatorluğu ile Ostrogot Krallığı arasında yapılan ve İtalya ve Dalmaçya'da yer alan savaştır. Tarihçiler bu savaşı iki safhada incelerler: Birinci safha 535-540 dönemindedir; bu safhada Bizanslı General Belisarius komutasındaki Bizanslılar, İtalya'yı tekrar Bizans hakimiyeti altına almayı başarmışlardır ve en sonunda Batı Roma İmparatorluğu son döneminde başkent olan Ravenna şehrinin ellerine geçmesi ile bu safha sona ermiştir. İkinci safhada yeni Ostrogot kralı Totila, yeni bir Ostrogot ordusu toplayıp, İtalyan şehirlerini tekrar işgal etmiştir. Ostrogotlar'ın direnişi uzun ve zorlu çabalar sonucunda Bizans generali Narses tarafından bastırılmıştır. Narses, bu safhada Frank ve Alaman kavimlerinin 554'te Kuzey İtalya'ya yaptıkları hücumları da geri püskürtmeyi başarmıştır. Aynı yıl, 554'te, Bizans İmparatoru I. Justinianus, "Pragmatik Sanction" adı verilen bir İmparatorluk buyruğu ile İtalya'nın Bizans yönetimi altında nasıl organize olacağını açıklamıştır. Bu galibiyetlere rağmen, Kuzey İtalya'da bulunan bazı şehirler Bizanslılar'a teslim olmayıp, 560'lı yılların ortalarına kadar bu direnişlere devam etmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Ostrogot Krallığı</span>

Ostrogot Krallığı, Germen asıllı Ostrogotlar kavmininin kralları Büyük Teoderik yönetimi altına İtalya'ya göçüp yerleşip kurduğu ve 493-553 döneminde İtalya'da ve Kuzeybatı Balkanlarda hüküm süren krallık.

Athalarik, 516-534 döneminde İtalya'da Ostrogot Krallığı ikinci kralı.

<span class="mw-page-title-main">Theodahad</span>

Theodahad 534-536 döneminde İtalya'da Ostrogotlar Krallığı üçüncü kralı.

Vitiges 536-540 döneminde İtalya'daki Ostrogotlar Krallığı'nın dördüncü kralı.

<span class="mw-page-title-main">Heruliler</span> tarihsel etnik grup

Heruliler MS'in üçüncü yüzyılında, görünüşe göre Azak Denizi yakınında Karadeniz’in kuzeyinde yaşayan ve daha sonra Orta Avrupanın Tuna’sındaki Roma sınırına göç eden bir Doğu Cermen kabilesidir. Geç Antik Çağı boyunca Gotlar, Hunlar, Scirii, Rugii ve Alanlar gibi doğu barbarlarındandırlar.

Amal Hanedanı, amalin, amalun olarak da bilinen Cermen kavmi Gotlara önderlik eden aile, Batı Roma imparatorluğu çöktükten sonra gotların kraliyet ailesi olarak İtalya'yı işgal etmiş ve Ostrogot Krallığı'nı kurmuşlardır. Tarihçi Hyun Jin Kim'e göre Amal Hanedanı, Hun hükümdarı Uldin'in soyundan gelmektedir.