İçeriğe atla

Odo (Akitanya dükü)

Odo veya Eudes (yaklaşık 687 - yaklaşık 740) Akitanya Düküdür. Hüküm sürdüğü dönemde Karolenj Frank Krallığına karşı mücadele etmiş, dönemsel olarak Morolarla ittifak yapmıştır. 9 Haziran 721 tarihinde Toulouse kentini kuşatan Al-Samh ibn Malik al-Havlani komutasındaki Endülüs Emevî Devleti Ordusu karşısında aldığı askerî galibiyetle bilinir. Bu zafer sayesinde Emevîlerin İber Yarımadasından kuzeye, Avrupa içlerine doğru ilerleyişi durdurulmuş olur. 732 yılındaki Puvatya Muharebesinde de düşmana önemli zararlar verdirmiş, zaferde pay sahibi olmuştur.

Gençliği

Odo'nun gençlik dönemine dair bilgi bulunmamaktadır. Ataları ve etnik kökeni de bilinmemektedir. Odo'nun atalarında dair Frank kaynaklarında çeşitli teoriler bulunsa da bunların dayanağı bulunmamaktadır.

Hükümdarlığı

Odo'nun iktidarında Akitanya sınırları

Kendisine dair bilinen en eski veri 711 yılında Pamplona'da Vizigot kral Roderic'e karşı savaşmasıdır. 715 yılında Galya'da süren iç savaş sırasında kendisini hükümdar ilan etmiştir. Ancak buna rağmen kral ünvanını almadığı bilinmektedir. 718 yılında Neustria hükümdarı II. Chilperic'in akitanya topraklarında egemenliğini kabul etmesine karşılık Basklardan oluşan bir ordu meydana getirmiştir. Charles Martel'e karşı yürütülen bu seferde desteklediği Chilperic yenilse de Martel'e teslim olarak arasını düzeltir.

Emeviler ve Franklar arasında

Odo, iktidarı döneminde topraklarına saldıran Frankların yanı sıra Endülüs Emevi Devletiyle de mücadele etmek zorunda kaldı. 9 Haziran 721'de Toulouse Muharebesi'nde Emevileri yenerek Al-Samh ibn Malik al-Havlani komutasında orduya büyük zayiat verdirdi. Bu muharebe Emevilerin Avrupa içlerine ilerleyişini durduran önemli muharebelerdendir. Kazandığı zaferin ardından Papa tarafından Hristiyanlığın komutanı ilan edilip hükümdarlığı tanınsa da Odo durumunu sağlamlaştırmak için Katalunya'yı denetiminde tutan ve merkezi Emevi hükümdarlığına karşı ayaklanan Osman bin Nissa ile ittifak kurmak için kızıyla evlenir. Frank kralı Charles Martel Saksonlara karşı galip geldikten sonra Müslümanlarla ittifak yaptığını öğrendiği Odo'ya karşı harekete geçer. Yaptığı anlaşmanın geçersiz olduğunu belirterek Akitanya'yı yağmalar. Odo Frank Ordularının karşısına çıksa da yenilmekten kaçamaz. Bu sırada müttefiki Osman bin Nissa da Emevi saldırılarıyla uğraşmaktadır. Üzerine gönderilen birlikler karşısında mağlup olan Osman bin Nissa öldürülür, Odo'nun kızı esir alınarak Şam'a esir olarak gönderilir. Odo, Franklarla mücadele etmekte olduğu için müttefikine yardım edemese de Bordeaux bölgesine doğru ilerleyen Emevilere saldırır. Ancak mağlup olan Odo, çareyi Charles Martel'e sığınmakta bulur. Artık 80'li yaşlarına merdiven dayamış olan Odo, oluşturulan Frank Ordusunun sol kanadına komuta etmiş ve Puvatya Muharebesi'nin kazanılmasında büyük yararlılık göstermiştir.

Ölümü

Zaferin ardından Akitanya'daki hükümdarlığı tanınan Odo'nun 735 yılında ya tahtan oğlu lehine feragat edip inzivaya çekildiği ya da öldüğü düşünülmektedir. Dükalığın başına oğlu Hunald geçecek ve on yıl boyunca idare edecektir. Odo'nun şöhreti ise öldükten sonra Vita Pardulfi gibi hakkında yazılan eserlerle devam edecektir.[1]

Kaynakça

  1. ^ Open Edition Journal içinde ilgili madde 20 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Fransızca) 20 Kasım 2021 tarihinde erişilmiştir

İlgili Araştırma Makaleleri

719 yılı, Pazar günü başlayan bir ortak yıldır.

<span class="mw-page-title-main">Emevîler</span> İslam tarihinin ikinci hâlifeliği (661–750)

Emevîler ya da Emevîler Hilâfeti, Dört Halife Dönemi'nden (632-661) sonra kurulan Müslüman Arap devleti. Ali bin Ebu Talib'in 661'de öldürülmesinden sonra başa geçen Emevîler, 750'de Abbâsîler tarafından yıkılıncaya kadar hüküm sürdüler. Başkenti Şam olan devlet, en geniş sınırlarına Halife Hişâm bin Abdülmelik döneminde sahip oldu. Devletin sınırları Kuzey Afrika, Endülüs, Güney Galya, Mâverâünnehir ve Sind'in fethedilmesiyle doğuda Afganistan'a batıda ise Güney Fransa'ya kadar ulaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Endülüs Emevî Devleti</span> 756–1031 yılları arasında İber Yarımadasında hüküm sürmüş Arap kökenli Müslüman devlet

Endülüs Emevîleri Devleti, Abbasilerin, Emevî hanedanına son vermesi ile 10. Emevi halifesi Hişam bin Abdülmelik'in torunu ve Muaviye bin Hişâm'in oğlu Abdurrahman'ın İspanya'ya giderek burada 756 yılında kurduğu devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Franklar</span> Roma İmparatorluğunun yıkılmasında büyük rol oynamış bir Cermen boyu

Franklar, Roma İmparatorluğu'nun yıkılmasında büyük rol oynamış bir Cermen boyudur. 4. yüzyıl sonlarından itibaren Galya eyaletinin kuzeyine Roma müttefiki sıfatıyla sızmaya başlar, 406 tarihinden itibaren ise tam güçle Kuzey Galya'yı istila ederler. 6. yüzyılda Güney Galya'dan Vizigotları kovarak hakimiyetlerini pekiştirirler. Bu tarihten sonra Galya artık Fransiya yani Fransa olarak anılacaktır.

<span class="mw-page-title-main">Charles Martel</span>

Charles Martel,, Franklar Krallığı'nda bir devlet adamı ve komutan. Franklar Krallığı'nda çıkan fetret döneminde krallığı; Saray Nazırı, Frankların Dükü ve Prensi unvanları ile 718'den ölümüne kadar kral vekili olarak fiilen yönetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Puvatya Muharebesi</span>

Puvatya Muharebesi ya da Tours Muharebesi, 10 Ekim 732'de Emevîler ile Fransa'yı yöneten Franklar arasında yapılmış bir muharebedir. Bu savaşı Franklar kazanmış, böylece Müslümanların Avrupa'nın içine ilerlemeleri durdurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">I. Velîd</span> 6. Emevi halifesi

I. Velid, Emevilerin altıncı halifesi (705-715).

Taştan aletler, bundan yaklaşık 1.8 milyon yıl önce Fransa'da ilkel insanın bulunduğunu kanıtlamaktadır. Bölgede ilk modern insan 40.000 yıl önce ortaya çıkmıştır. Fransa tarihi için ilk yazılı kayıtlar Demir Çağı'ndan itibaren bulunmaktadır. Günümüzdeki Fransa, Galya olarak bilinen bir Roma İmparatorluğu eyaletinin üstüne kuruludur. Romalı tarihçiler, bölgede, dil farkıyla ayrılan üç büyük etnik grubun varlığını ortaya koymuşlardır: Galyalılar, Akuitanlar ve Belgalar. En büyük ve bölgeye en hakim grup olan Galyalılar, Galyaca konuşan Keltlerdi.

<span class="mw-page-title-main">II. Charles (Kutsal Roma imparatoru)</span>

Dazlak Charles (Fransızca: Charles II le Chauve; İngilizce: Charles the Bald, Kutsal Roma İmparatoru ve Batı Frank Krallığı kralı, İmparator Dindar Louis ve onun eşi Judith'in en genç oğullarıdır.

<span class="mw-page-title-main">II. Yezîd</span> 9. Emevi halifesi

II. Yezîd, Yezîd bin Abdülmelik, dokuzuncu Emevî halifesidir. 720 yılında kuzeni olan halife Ömer bin Abdülaziz'in ölümü ile halife olmuş ve böylece kardeşlerinin halifelik üzerindeki haklarını tekrar ortaya çıkarmıştır. Daha önceki halifelerden Abdülmelik'in halifelik yapan üçüncü oğludur. Şam'dan uzakta Hazarlara karşı sefer yapmakta iken 724 yılında ölmüştür. Ancak ölüm haberi Şam'a geç ulaştığından kardeşi Hişâm bin Abdülmelik 724 yılında Emevî halifesi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Hişâm bin Abdülmelik</span> 10. Emevi halifesi

Hişâm bin Abdülmelik, onuncu Emevî halifesidir. Kardeşi halife II. Yezîd 724'te öldüğü zaman halife olmuş ve 18 yıllık uzun bir halifelikten sonra 6 Şubat 743'te ölmüş, yerini II. Velîd olarak anılan kardeşinin oğlu Velîd bin Yezîd bin Abdülmelik'e bırakmıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Abdurrahman</span>

I. Abdurrahman Tam kunyesi Abdurrahman bin Muaviye bin Hişam bin Abdülmelik bin Mervan. "Dakhil (muhacir)", "Sakr Kureyş " ve "Endülüs Doğanı"lakapları ile de anılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Covadonga Muharebesi</span>

Covadonga Muharebesi, Asturias Krallığı'nın kurucusu ve ilk kralı olan Vizigot kökenli asilzade Pelayu ile Endülüs Emevî Devleti arasında 718 veya 722 yılında yapılan muharebedir. Cantabria Dağlarındaki Picos de Europa Tepelerindeki Covadonga yakınlarında gerçekleşen muharebe Pelayu komutasındaki ordu galip gelmiştir. Müslüman fetihlerine karşı Hristiyanların kazandığı bu önemli zafer sayesinde Hristiyanlar İber Yarımadasından atılmaktan kurtulmuştur. Uzunca bir süre önemli bir direniş noktası olan Asturias Krallığı, kıtanın yeniden Hristiyan egemenliğine girdiği süreç olarak tariflenen Reconquista'nın ilk dayanak noktası olarak tanımlanır.

Osman bin Nissa veya Batılı kaynaklardaki haliyle Munuza Endülüs Emevî Devleti komutanlarındandır. İber Yarımadasının Emevîler tarafından fethedildiği 8. yüzyılda Asturias bölge valisidir. Covadonga Muharebesi sonrasında Asturias Kralı Pelayu tarafından öldürülmüştür.

Al-Samh ibn Malik al-Havlani Endülüs Emevî Devleti üst düzey yöneticilerindendir. İber Yarımadasının Emevîler tarafından fethedildiği 8. yüzyılda Endülüs çapında idarecilik ve komutanlık yapmıştır. 719-721 yılları arasında Hispania böglesinde çok sayıda kenti ele geçirmenin ötesinde bugünkü Fransa sınırları içindeki Frank Krallığının güney bölgelerine seferler düzenlemiştir. 721 yılındaki Toulouse Muharebesi sırasında yenilmiş ve ağır yaralı şekilde ordusuyla beraber geri çekilmiş, çok geçmeden de ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Toulouse Muharebesi</span>

Toulouse Muharebesi Akitanya Dükü Odo komutasındaki Frank birliklerinin Toulouse kentini kuşatan Al-Samh ibn Malik al-Havlani komutasındaki Endülüs Emevî Devleti Ordusu karşısında 9 Haziran 721 tarihinde aldığı askerî galibiyeti anlatır. Bu zafer sayesinde Emevîlerin İber Yarımadasından kuzeye, Avrupa içlerine doğru ilerleyişi durdurulmuş olur.

Bu sayfada, 710'larda Emevi Halifeliği'nde yaşanan olaylar yer alıyor.

Bu sayfada, 720'lerde Emevi Halifeliği'nde yaşanan olaylar yer alıyor.

Bu sayfada, 740'larda Emevi Halifeliği'nde yaşanan olaylar yer alıyor.

Abdurrahman bin Abdullah el-Gafikî, Endülüs Müslüman güçlerini Franklara karşı yöneten bir Arap Emevi komutanı ve valisiydi. Harekâtları başarısız oldu ve 10 Ekim 732'de Puvatya Muharebesi'nde Charles Martel'in güçlerine karşı yapılan çatışmada öldürüldü.