Odalık

Odalık Osmanlı saraylarında bulunan çeşitli bölgelerden savaş tutsağı olarak ülkeye getirilmiş ya da padişaha armağan edilmiş kadın kölelere verilen addır. Cariyelik ile padişahın eşi statüsüne yükselme şansları olan bu kadınlardan Osmanlı hareminde onlarca bulunurdu.

Görevleri padişaha hizmet sunmaktan çok valide sultanlarla ve cariyelerin gereksinimleri ile ilgilenmek olan bu kadınların cariyelik statüsüne yükselmesi de mümkündü. Odalıkların büyük çoğunluğu başta Gürcistan olmak üzere Kafkasların farklı bölgelerinden saraya getirilmekteydiler.

Genelde, odalıklar padişah tarafından hiçbir zaman görülmezdi. Odalıkların gözetim ve denetimini valide sultan yapardı. Eğer bir odalık çok güzel ise ya da şarkı söyleme, dans etme, müzik aleti çalabilme gibi yetenekleri varsa cariye olabilmesi için özel bir eğitim süreci içine sokulurdu. Bu süreç sonunda hareme cariye olarak seçilirse sultana cinsel yönden hizmet etmeye hazır duruma gelmiş olurdu. Sultan tarafından seçilir ve sultanla bir gece geçirirse yeniden statüsü yükselirdi. Genelde bu kadınlar, dans, şarkı söyleme ya da seksüel sanatlarda olağanüstü bir yetenekle padişahı etkilememişlerse, sultanı yalnızca bir kez görürlerdi. Padişah ile olan birlikteliğinde gebe kalabilirse padişahın eşlerinden biri olurdu.

Batı kültüründe, 19. yüzyıl boyunca harem yaşamı ve odalıklar sanatsal hareketlerde ortak tema hâline geldi. Oryentalizm adı ile anılmaya başlanan bu sanat akımı içinde haremi hiç görmemiş olan sanatçılar hayallerindeki Osmanlı haremini anlatan erotik eserler verdiler. Odalıkların ana temayı oluşturduğu sanatsal çalışmalarda odalık terimi batı dillerine odalisque, odahlic, odalisk, odaliq gibi biçimlerde girdi.^[]

Wikimedia Commons'ta Odalık ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.