İçeriğe atla

Ocak kümesi

Koordinat:Sky map 03sa 38d 30,9s; -35º 27' 16″
Ocak Kümesi
Gözlem verisi (Dönem J2000)
TakımyıldızOcak
Sağ açıklık (α)03sa 38d 30,9s[1]
Dik açıklık (δ)-35° 27′ 16″[1]
Galaksi sayısı58[1]
Özellikler
Kırmızıya kayma (z)0,004600[1]
Dikey hız ()1379 km/sn[1]
Uzaklık62+5,9-5,5 MIy (19+1,8-1,7 Mpc)[2]
Katalog belirtmeleri
Fornax CLUSTER • ABELL S0373 • AM 0336-353 • NGC 1399 GROUP

Uzaklığı yaklaşık olarak 62.0+5.9-5.5 MIy (19.0+1.8-1.7 Mpc),[2] olan Ocak Kümesi, 100 milyon ışık yılı içinde, Başak kümesi'nden çok daha küçük ikinci en zengin gökada kümesidir. Irmak kümesi ile birlikte, güney yarımkürede yer alan çok ünlü bir kümedir. Birbirlerine yakın görünseler de aralarında 20 milyon ışıkyılı mesafe vardır. Bu iki kümenin etrafına saçılmış birçok başka gökada grupları da vardır ve bu gruplar toplu olarak sık sık "Ocak Süperkümesi" veya "Güney Süperkümesi" olarak adlandırılırlar.[3][4] Kümenin merkezinde NGC 1399 bulunur,[2] gökyüzünde iki derecelik bir alana yayılmış gökadalardan oluşan yoğun bir çekirdeği vardır ve bu da kümeyi amatör gök bilimci için popüler bir hedef haline getirmektedir. Bu küme, ayrıca iki çok büyük gökada içermektedir. Bunlar NGC 1316 ve NGC 1365'tir. Bu gökadalar, Ocak Kümesi'ndeki diğer tüm gökadalardan daha büyüktür.

Yapı

Ocak kümesi, iki altkümeye ayrılabilir: Birincisi, NGC 1399 merkezli altküme ve diğeri merceksi gökada NGC 1316 merkezli altkümedir. NGC 1316 merkezli altküme, yoğun bir yıldız oluşum bölgesidir.[5]

Küme içi ortam

Diğer birçok gökada kümelerinde olduğu gibi Ocak kümesi'nin küme içi ortamı, bazıları novalar olan gökadalararası yıldızlar ile sıcak ve X-ışınları[6] yayan düşük yoğunluklu gaz ile doludur.[7]

Dikkat çekici üyeler

ESO tarafından elde edilen NGC 1365 fotoğrafı.

Ocak Kümesi'ndeki en büyük iki gökada. NGC 1316, kocaman bir merceksi gökadadır. Gökadadaki hafif sarmal yapı belirtileri, onun yakın zaman önce sarmal bir gökada yuttuğunu gösteriyor olabilir. NGC 1316, aynı zamanda güçlü bir radyo kaynağıdır (radyo gök bilimciler tarafından Ocak A olarak tanınmaktadır). Gökadanın üzerinde görülen, NGC 1317'dir. Sarmal bir gökada olan NGC 1317, bu kocaman gökada yamyamının bir diğer kurbanı haline gelebilir. NGC 1365 (solda), Ocak Kümesi'ndeki en meşhur gökadadır. Güzel biçimiyle, bir çubuklu sarmal gökadadır.

Ocak kümesi'ndeki Gökadalar

Ocak Kümesi'nin başlıca gökadaları aşağıda listelenmiştir. Listedekiler, kümenin en büyük gökadalarıdır. Bu sayı, Başak Kümesi'ndeki karşılaştırılabilir gökadaların yaklaşık üçte biridir.[8]

Gökada TürParlaklık
ESO 357-07 SBm 14,7
ESO 357-12 SBcd 14,8
IC 1913 SBb 14,5
NGC 1310SBc 13
PGC 12625 Irr ?
NGC 1316S0 9,8
NGC 1317SBa 11,8
NGC 1326S0 11,5
IC 1919 E 13,9
NGC 1336E 13,4
NGC 1341SBab 13,3
NGC 1339E 12,8
NGC 1344E 11,2
ESO 358-10 E 14,8
NGC 1351E 12,4
Gökada TürParlaklık
NGC 1350SBab 11,2
NGC 1365SBb 10,3
NGC 1366S0 13,1
NGC 1374E 12,0
NGC 1375S0 13,4
IC 335 S0 13,4
NGC 1379E 11,9
NGC 1380S0 11,1
NGC 1381S0 12,7
NGC 1369Sa 13,6
NGC 1386S0 12,2
NGC 1387E 11,8
NGC 1382E 13,8
NGC 1389E 12,6
NGC 1399E 10,3
Gökada TürParlaklık
NGC 1404E 10,9
NGC 1406SBbc 12,9
ESO 358-50 S0 13,9
ESO 358-51 Sa 14,1
NGC 1425Sb 11,4
NGC 1427E 11,8
NGC 1428E 14,0
ESO 358-54 SBd 14,2
NGC 1437 SBab 12,9
ESO 358-60 Irr 15,6
ESO 358-61 Sc 14,0
NGC 1460S0 13,5
ESO 358-63 Sc 12,6
IC 1993 SBb 12,5
NGC 1484Sb 13,9
Gökada TürParlaklık
NGC 1427AIrr 14,2
NGC 1326ASBm 14,7
NGC 1326BSBm 13,7
NGC 1351ASBbc 14,2
NGC 1380AS0 13,4
IC 2006E 12,5
ESO 359-03 Sab 14,1
ESO 302-14 Irr 15,5
ESO 302-09 SBd 14,6
_
_
_
_
_
_

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c d e "NASA/IPAC Extragalactic Database". NED results for object FORNAX CLUSTER. Erişim tarihi: 30 Aralık 2012. 
  2. ^ a b c Georgiev, Iskren Y.; Hilker, Michael; Puzia, Thomas H.; Chanamé, Julio; Mieske, Steffen; Goudfrooij, Paul; Reisenegger, Andreas; Infante, Leopoldo (Haziran 2006), "The old globular cluster system of the dIrr galaxy NGC 1427A in the Fornax cluster", Astronomy and Astrophysics, 452 (1), ss. 141-153, doi:10.1051/0004-6361:20064880 
  3. ^ "Hubble Heritage Project". Dwarf Irregulars and Galaxy Clusters. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2006. 
  4. ^ "Chandra X-Ray Observatory". Fornax Cluster: Motions of Nearby Galaxy Cluster Reveal Presence of Hidden Superstructure. 7 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2006. 
  5. ^ Drinkwater, Michael J.; Gregg, Michael D.; Colless, Matthew (Şubat 2001). "Substructure and Dynamics of the Fornax Cluster". The Astrophysical Journal Letters. 548 (2). doi:10.1086/319113. 10 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2012. 
  6. ^ "Fornax Cluster: Motions of Nearby Galaxy Cluster Reveal Presence of Hidden Superstructure". NASA. 30 Nisan 2005. 7 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2012. 
  7. ^ Neill, James D.; Shara, Michael M.; Oegerle, William R. (Ocak 2005). "Tramp Novae between Galaxies in the Fornax Cluster: Tracers of Intracluster Light". The Astrophysical Journal. 618 (2). ss. 692-704. 15 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2012. 
  8. ^ "SEDS". 14 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2009. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">NGC 1300</span> galaksi

NGC 1300, Irmak takımyıldızı kenarında, yaklaşık 61 milyon ışık yılı uzaklıkta yer alan çubuklu sarmal gökadadır. John Herschel tarafından 11 Aralık 1835 tarihinde keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Başak Süperkümesi</span>

Başak Süperkümesi veya Yerel Süperküme, Samanyolu ve Andromeda gökadaları ile diğerlerini de içeren Başak Kümesi ve Yerel Grup'u barındıran süperkümedir. Çapı yaklaşık 33 megaparsek olan bu süperkümede en az 100 adet gökada grubu ve kümesi bulunmaktadır. Gözlemlenebilir evrendeki yaklaşık 10 milyon süperkümeden biri olan Başak Süperkümesi, Balıklar-Balina Süperküme Kompleksi adı verilen bir gökada iplikçiği içinde yer alır.

NGC 4631 Grubu Av Köpekleri ve Berenis'in Saçı takımyıldızlarında bulunan zayıf-tanımlı gökada kümesi. En parlak üyesi, Dünya'dan yan görünen sarmal gökada NGC 4631'dir.

<span class="mw-page-title-main">Başak kümesi</span>

Başak Kümesi yaklaşık olarak 59 ± 4 milyon ışık yılı (18.0 ± 1.2 Mpc) uzaklıkta Başak takımyıldızında bulunan Gökada kümesi. Yaklaşık olarak 1300 (2000 ve üzeri de olabilir) gökada içerir Küme daha büyük olan Yerel süperküme'nin kalbini oluşturur ve Yerel grub'un uzak bir üyesidir. Kütlesi yaklaşık olarak 1.2×1015 M olarak hesap edilir ve yarıçapı 2.2 milyon pc'dir.

<span class="mw-page-title-main">Saç Kümesi</span>

Saç Kümesi, 1.000'in üzerinde tanımlanmış gökada içeren büyük bir gökada kümesidir. Aslan kümesi ile birlikte Saç Süperkümesi'ni oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Pavo-Indus Süperkümesi</span>

Pavo-Indus Süperkümesi, Yerel Grubu da içeren Yerel süperkümenin komşusu olan ve yaklaşık olarak 212 MIy (65 Mpc)uzaklıkta bulunan bir süperkümedir. Erboğa Süperkümesi'ni ve büyük bir ihtimalle Başak Süperkümesi'ni çevreleyen uzun bir gökada duvarının bir ucunu oluşturan oldukça zayıf bir süperkümedir. Önemli bir süperküme olarak kabul edilmemektedir. Dikkat çeken yoğun bir gökadalar topluluğu değildir ve herhangi birçok verimli gökada kümesi içermez.

<span class="mw-page-title-main">Irmak kümesi</span> Galaksi topluluğu

Irmak Kümesi, uzaklığı yaklaşık olarak 68,49 MIy (21 Mpc)olan ve güney yarımkürede yer alan çok ünlü bir gökada kümesidir. Ocak kümesi ile birlikte bu iki kümenin etrafına saçılmış birçok başka gökada grupları vardır ve bu gruplar toplu olarak sık sık "Ocak Üstkümesi" veya "Güney Üstkümesi" olarak adlandırılırlar. Bu küme, Ocak Kümesi'ne kıyasla, biraz gökadaların daha geniş bir alana yayılmış olmasından, biraz da kümenin daha uzak ve bu nedenle de Ocak Kümesi'nden daha sönük olmasından dolayı, daha az şaşırtıcıdır. Irmak Kümesi kabaca iki parçaya ayrılmıştır. Bunlar, NGC 1407 çevresindeki kuzey alt grubu ve NGC 1395 çevresindeki güney alt grubudur. Kümenin bilinen diğer adı Ocak II Kümesi'dir.

<span class="mw-page-title-main">M94 Grubu</span> Av Köpekleri ve Berenisin Saçı takımyıldızları bölgesinde gökada grubu

M94 Grubu Av Köpekleri ve Berenis'in Saçı takımyıldızları bölgesinde yaklaşık 13 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan gevşek ve geniş bir gökada grubudur. Grup, Başak Süperkümesi içerisinde bulunan pek çok gökada kümesinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">M109 Grubu</span> sarmal gökada çıkıntısı

M109 Grubu, Büyük Ayı Grupları Başak kümesi'nin bir kenarında, uzayda 20 milyon ışıkyılı büyüklüğünde bir alana yayılan, büyük bir sarmal gökada çıkıntısıdır. Muhtemelen burada iki ana grup bulunmaktadır; Büyükayı Kuzey ve Büyükayı Güney.

<span class="mw-page-title-main">M83 Grubu</span> Suyılanı, Erboğa ve Başak takımyıldızları bölgesinde bulunan bileşik gökadalar grubu

Erboğa A/M83 Grubu, Suyılanı, Erboğa ve Başak takımyıldızları bölgesinde bulunan karmaşık bir gökada grubudur. Grup, büyük olasılıkla iki alt gruptan oluşur. Erboğa A Grubu, yaklaşık olarak 11,9 MIy uzaklıktaki yakın bir radyo gökada olan Erboğa A merkezinin etrafındadır. M83 Grubu, yaklaşık olarak 14,9 MIy uzaklıkta ve karşıdan görünen bir sarmal gökada olan Messier 83 merkezi etrafındadır.

<span class="mw-page-title-main">Kahraman kümesi</span>

Kahraman Kümesi Kahraman takımyıldızı bölgesinde bulunan gökada kümesi.

<span class="mw-page-title-main">Pompa kümesi</span>

Pompa Kümesi Suyılanı-Erboğa Süperkümesi içinde yaklaşık olarak 174,49 MIy (53,5 Mpc)uzaklıkta bulunan bir gökada kümesidir. Başak kümesi ve Ocak kümesi'nden sonra Yerel Grubumuza en yakın üçüncü kümedir.

<span class="mw-page-title-main">Su Yılanı Kümesi</span>

Suyılanı Kümesi, Suyılanı takımyıldızında yaklaşık olarak 193,1 Mly (59,2 Mpc) uzaklıkta bulunan ve 158 parlak gökadadan oluşan bir gökada kümesidir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 1316</span> galaksi

NGC 1316, Ocak takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 62 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan bir merceksi gökadadır. James Dunlop tarafından 2 Eylül 1826 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve Arp 154 olarak "İç emilim ile bozulmuş gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir. NGC 1316 bir radyo gökadadır. Gökyüzündeki dördüncü en parlak radyo kaynağıdır.

<span class="mw-page-title-main">NGC 1427A</span>

NGC 1427A, Irmak takımyıldızı yönünde bulunan bir düzensiz gökada. Uzaklık modülü, küresel yıldız kümesi aydınlatma işlevi metodu ile uzaklık 31.01 ± 0.21 yaklaşık olarak 52 milyon ışık yılı hesaplanmaktadır. Ocak kümesi'indeki en parlak düzensiz gökadadır ve kümenin merkezi NGC 1399'un önplanında bulunur.

<span class="mw-page-title-main">M74 Grubu</span>

M74 Grubu Balıklar takımyıldızı yönünde bulunan küçük bir gökada kümesidir. Sarmal gökada Messier 74, grubun en parlak üyesidir. Diğer üyeler ise tuhaf sarmal gökada NGC 660 ile bazı küçük düzensiz gökadalardır. M74 Grubu, Başak Süperkümesi içinde yer alan birçok gökada grubundan birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Abell 262</span>

Abell 262, Andromeda takımyıldızı yönünde ve Üçgen takımyıldızı sınırında yaklaşık olarak 206,45 MIy (63,3 Mpc)uzaklıkta bulunan bir gökada kümesidir.

<span class="mw-page-title-main">Tip-cD galaksi</span> Biçimsel galaksi sınıflaması

Tip-cD gökada D tipi eliptik dev galaksinin bir alt türü olan morfolojik bir gökada sınıflandırmasıdır. Yıldızlardan oluşan büyük bir hale ile karakterize edilirler. En dikkat çeken cD tipi gökadalar, genellikle bireysel olarak veya çiftler halinde ortaya çıkar ve 1 milyon ışık yılını bulan yarıçaplarıyla muazzam boyutlara ulaştıkları zengin gökada kümelerinin merkezinde bulunabilirler. Ayrıca süper dev eliptikler veya merkezi baskın gökadalar olarak da bilinirler.

<span class="mw-page-title-main">Cüce sarmal galaksi</span> bir sarmal gökadanın cüce türüdür

Cüce sarmal gökada, bir sarmal gökadanın cüce türüdür. Cüce gökadalar; düşük aydınlatma güçleri, küçük çapları, düşük yüzey parlaklıkları ve düşük hidrojen kütleleri ile karakterizedir. Bu tip gökadalar, düşük yüzey parlaklığına sahip gökadaların (LSB) bir alt sınıfı olarak düşünülebilir.

<span class="mw-page-title-main">Saç I Grubu</span> Berenisin Saçı takımyıldızındaki gökada grubu

Saç I Grubu, Berenis'in Saçı takımyıldızında yaklaşık olarak 14,5 Mpc (47,3 Mly) uzaklıkta bulunan bir gökada grubudur. Sarmal gökadalar açısından zengin olmakla birlikte az sayıda eliptik ve merceksi gökada içeren grubun en parlak üyesi NGC 4725'tir. Saç I, daha uzakta bulunan Saç ve Aslan kümelerinin önünde yer alır ve Başak Süperkümesi'ne dahildir.