İçeriğe atla

Ocak 2022 Burkina Faso Darbesi

Ocak 2022 Burkina Faso Darbesi
Tarih 23 - 24 Ocak 2022
Yer Ouagadougou, Burkina Faso
Yöntem Askeri Darbe
Sonuç • Darbe başarılı.
• Devlet Başkanı Roch Marc Christian Kaboré gözaltına alındı ve görevden alındı
• Parlamento ve hükümetin feshedilmesi.
• Askeri cuntanın kurulması.
Burkina Faso, Afrika Birliği, La Francophonie ve ECOWAS'tan uzaklaştırıldı.
Taraflar
 Burkina Faso Hükümeti  Burkina Faso Silahlı Kuvvetleri
Öne çıkan kişiler
 Burkina Faso Roch Marc Christian Kaboré

 Burkina Faso Lassina Zerbo

 Burkina Faso Alassane Bala Sakandé

 Burkina Faso Paul-Henri Sandaogo Damiba

 Burkina Faso Rohilla de Amit

 Burkina Faso Sidsoré Kader Ouedraogo

Kayıplar
Ölü2 sivil öldü.

23 Ocak 2022'de Burkina Faso'da bir darbe başlatıldı.[1] Burkina Faso'nun başkenti Ouagadougou'daki cumhurbaşkanlığı konutu ve şehir çevresindeki birkaç askeri kışlanın önünde silah sesleri yükseldi.[2] Askerlerin başkentteki askeri üssün kontrolünü ele geçirdiği bildirildi.[3] Ancak hükümet, ülkede devam eden bir darbe olduğunu yalanladı.[4] Birkaç saat sonra, Başkan Roch Marc Christian Kaboré'nin başkentteki askeri kampta askerler tarafından gözaltına alındığı bildirildi.[5] 24 Ocak'ta ordu televizyonda Kaboré'nin cumhurbaşkanı olarak görevinden alındığını duyurdu.[6] Açıklamanın ardından ordu, parlamentonun, hükûmetin ve anayasanın feshedildiğini açıkladı.[7] Darbe, askeri subay Paul-Henri Sandaogo Damiba tarafından yönetildi.[8] Paul-Henri Sandaogo Damiba ülkeyi iyi yönetemedi, 8 ay sonra bir darbeyle yönetimden indirildi.

Kaynakça

  1. ^ "Burkina Faso's writer-colonel coup leader starts a new chapter in country's history". France 24 (İngilizce). 25 Ocak 2022. 25 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2022. 
  2. ^ "Burkina Faso: Shots heard near presidential palace". BBC News (İngilizce). 24 Ocak 2022. 24 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2022. 
  3. ^ Welle (www.dw.com), Deutsche. "Burkina Faso: Heavy gunfire heard near president's house | DW | 23.01.2022". DW.COM (İngilizce). 24 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2022. 
  4. ^ "Burkina Faso gov't denies army takeover amid mutinies by soldiers". www.aljazeera.com (İngilizce). 23 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2022. 
  5. ^ "Burkina Faso 'coup attempt' condemned by Ecowas". BBC News (İngilizce). 24 Ocak 2022. 24 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2022. 
  6. ^ "Burkina Faso army says it has deposed President Kabore". www.aljazeera.com (İngilizce). 24 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2022. 
  7. ^ "Burkina Faso military says it has seized power". BBC News (İngilizce). 24 Ocak 2022. 24 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2022. 
  8. ^ "Who is Paul-Henri Damiba, leader of the Burkina Faso coup?". www.aljazeera.com (İngilizce). 25 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Burkina Faso</span> Batı Afrikada bulunan bir ülke

Burkina Faso, Afrika kıtasının batı bölümünde yer alan, denize kıyısı bulunmayan bir kara ülkesidir. Ülkenin sınır komşularını Mali, Nijer, Benin, Togo, Gana ve Fildişi Sahili oluşturmaktadır. Geçmişte Fransa sömürgesi olan ülke 1960 yılında Yukarı Volta adı ile bağımsızlığa kavuşmuştur. Bağımsızlık sonrası dönemde siyasi belirsizlikler neticesinde darbeler yaşanmış, 4 Ağustos 1983 tarihinde Thomas Sankara önderliğinde devrim gerçekleştirilmiş, ülkenin ismi de devrim neticesinde Burkina Faso olarak değiştirilmiştir. Ülkenin başkenti Vagadugu'dur.

<span class="mw-page-title-main">Batı Afrika Ülkeleri Ekonomik Topluluğu</span>

Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (CEDEAO/ECOWAS), onbeş Batı Afrika ülkesinin oluşturduğu bölgesel bir gruptur. Lagos Antlaşması'nın imzalanması ile 28 Mayıs 1975 tarihinde kurulan bu kuruluşun misyonu bölgede ekonomik entegrasyonu teşvik etmektir.

<span class="mw-page-title-main">Charles Kaboré</span> Fransız futbolcu

Charles Kaboré, Burkina Faso'lu millî futbolcudur. Krasnodar'da forma giymektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yacouba Isaac Zida</span> Burkina Faso devlet başkanı (2014)

Yarbay Yacouba Isaac Zida, Burkina Faso'un eski başbakanı ve devlet başkanı olarak görev yapan bir Burkinalı subaydır. Bir üst kıdemli subay olan Honoré Traoré'nin yerine 2014 Burkina Faso ayaklanmasının ardından iktidarı ele aldı. Birkaç hafta sonra, bir sivil olan Michel Kafando, geçiş sırasında devlet başkanı olarak Zida'nın yerine seçildi; Kafando sonradan 19 Kasım 2014 tarihinde Başbakan olarak Zida'yı göreve atadı.

<span class="mw-page-title-main">Michel Kafando</span> Burkina Faso devlet başkanı (2014-2015)

Michel Kafando, Burkina Fasolu siyasetçi. Kafando, Afrika ülkesi Burkina Faso'da 2014 ile 2015 yılları arasında geçici olarak devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Roch Marc Christian Kaboré</span> Burkina Faso devlet başkanı (2015-2022)

Roch Marc Christian Kaboré, Burkinalı bankacı ve siyasetçi. Kaboré, Afrika ülkesi Burkina Faso'da 2015'ten askerî darbe ile görevden uzaklaştırıldığı 2022'ye kadar devlet başkanlığı makamında bulunmuştur. Kaboré, 1994-1996 arası başbakanlık görevinde de bulunmuştu.

<span class="mw-page-title-main">Paul Kaba Thieba</span>

Paul Kaba Thieba, Burkina Fasolu ekonomist ve siyasetçi. Thieba, Afrika ülkesi Burkina Faso'da 2016 ile 2019 yılları arasında başbakanlık makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Sudan başbakanları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu madde, 1952 yılında başbakanlık makamının kurulmasından günümüze kadar Sudan'ın hükûmet başkanlarını listelemektedir. Başbakanlık makamı 1989 darbesinden sonra kaldırılmış ve 2017 yılında Bekri Hasan Salih'in Cumhurbaşkanı Ömer el-Beşir tarafından başbakan olarak atanmasıyla yeniden kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Christophe Joseph Marie Dabiré</span>

Christophe Joseph Marie Dabiré, Burkina Fasolu siyasetçi. Dabiré, Afrika ülkesi Burkina Faso'da 21 Ocak 2019-10 Aralık 2021 tarihleri arası başbakanlık makamında bulunmuştur. 8 Aralık 2021'de Başkan Roch Marc Christian Kabore, bir “istifa mektubu” yazarı olan başbakan Dabiré'nin görevlerini sonlandırdı ve otomatik olarak tüm hükûmetin görevine son verdi.

<span class="mw-page-title-main">Burkina Faso-Türkiye ilişkileri</span>

Burkina Faso-Türkiye ilişkileri, Burkina Faso ile Türkiye arasındaki ikili ilişkilerdir.

<span class="mw-page-title-main">Lassina Zerbo</span>

Lassina Zerbo, Burkina Fasolu siyasetçi. Zerbo, Afrika ülkesi Burkina Faso'da 10 Aralık 2021 ile 24 Ocak 2022 tarihleri arasında başbakanlık makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Paul-Henri Sandaogo Damiba</span> Burkinalı asker ve cunta lideri

Paul-Henri Sandaogo Damiba, 31 Ocak 2022'den bir darbeyle görevden alındığı 30 Eylül 2022'ye kadar Burkina Faso'nun geçici cumhurbaşkanı olarak görev yapan Burkinalı subaydır. Damiba, sadece sekiz ay önce, 24 Ocak 2022'de Cumhurbaşkanı Roch Marc Christian Kabore'yi bir darbeyle görevden aldığında iktidara gelmişti.

<span class="mw-page-title-main">Koruma ve Restorasyon için Yurtsever Hareket</span> 2022 darbesinden bu yana Burkino Fasoyu yöneten askerî cunta

Koruma ve Restorasyon için Yurtsever Hareket 2022 darbesinden bu yana Burkina Faso'yu yöneten askeri cuntadır. Aslen Paul-Henri Sandaogo Damiba tarafından yönetildi. Damiba, Eylül 2022 Burkina Faso Darbesi ile yönetimden memnun olmayan cunta üyeleri tarafından devrildi. Onun yerine Yüzbaşı Ibrahim Traore yönetimi devraldı.

<span class="mw-page-title-main">Albert Ouédraogo</span> Burkina Faso başbakanı

Albert Ouédraogo, Ocak 2022 Burkina Faso Darbesi'nin ardından 3 Mart'tan 30 Eylül'deki ikinci darbeye kadar Burkina Faso başbakanı olarak görev yapan Burkina Fasolu bir ekonomisti.

30 Eylül 2022'de Burkina Faso'da Cihatçı isyanla başa çıkılmaması nedeniyle Geçici Devlet Başkanı Paul-Henri Sandaogo Damiba'yı görevden alan bir darbe gerçekleşti. Damiba sadece sekiz ay önce bir darbeyle iktidara gelmişti. Kaptan Ibrahim Traore geçici lider olarak devraldı. Teğmen Ibambe L'Monsein, darbeden saatler sonra Traore tarafından kurulan Ulusal Geçiş Konseyi'nin başkan yardımcılığını üstlendi.

<span class="mw-page-title-main">Ibrahim Traore</span> Burkinalı asker ve cunta hükûmet lideri

Ibrahim Traoré, Burkina Fasolu asker. Traoré, Afrika ülkesi Burkina Faso'da darbe ile iktidara gelen geçici devlet başkanı Paul-Henri Sandaogo Damiba'ya karşı düzenlediği 30 Eylül 2022 darbesinden bu yana geçici olarak devlet başkanlığı makamında bulunan askerî subay. 34 yaşındaki Traoré, aktif olarak dünyada görev yapan en genç 2. başkandır.

<span class="mw-page-title-main">Apollinaire Joachim Kyélem de Tambèla</span>

Apollinaire Joachim Kyélem de Tambèla (d.1955) Burkina Fasolu avukat, yazar ve siyasetçi. Tambèla, Afrika ülkesi Burkina Faso'da 21 Ekim 2022 tarihinden bu yana başbakanlık makamında bulunmaktadır.

26 Temmuz 2023'te Nijer'de, Nijer'in cumhurbaşkanlığı muhafızlarının cumhurbaşkanı Mohamed Bazoum'u tutukladığı ve cumhurbaşkanlığı muhafızları komutanı general Abdourahamane Tchiani'nin kendisini yeni bir askeri cuntanın lideri ilan ettiği bir darbe meydana geldi. Cumhurbaşkanlığı koruma güçleri ülke sınırlarını kapattı, devlet kurumlarını askıya aldı ve sokağa çıkma yasağı ilan etti.

Abdourahamane Tchiani Nijerli bir askeri subay ve Nijer başkanlık muhafızlarının şefidir. Başkan Mohamed Bazoum'u tutuklayarak 2023 Nijer darbesinde kilit rol oynadı. Daha sonra 28 Temmuz 2023'te kendisini "Anavatanı Koruma Ulusal Konseyi başkanı" olarak ilan etti.

Darbe Kuşağı, darbelerin yaygınlığının yüksek olduğu ülkelerden oluşan Batı Afrika, Orta Afrika ve Sahel bölgesini tanımlamak için 2020'lerde ortaya çıkan modern bir jeopolitik kavram ve neolojizmdir. 2023 Nijer darbesinden sonra bu ülkeler Afrika'nın doğu kıyılarından batı kıyılarına uzanan bir zincir şeklinde meydana gelmiştir.