İçeriğe atla

O Fortuna

O Fortuna on üçüncü yüzyılda oluşan Latin Orta Çağ goliardic şiiridir, Carmina Burana olarak bilinen koleksiyonun bir parçasıdır. O Fortuna, kadere ve Fortuna'ya, Roma mitolojisindeki tanrıça ve şansı kişiselleştirerek sitem eder. 1935-1936'da Alman besteci Carl Orff tarafından yirmi dört hareketli Cantana Carmina Burana için bestesi yapıldı. O Fortuna, serideki en ünlü parçadır ve döngünün açılışını ve kapanışını yapar.

Orff'un şiir üzerindeki düzenlemeleri oldukça popüler olup sayısız orkestra ve sanatçı tarafından sahnelenmiş durumdadır. Kompozisyon sayısız film ve televizyon yapımında dramatik ve dehşet verici duyguları işlemek için kullanılıp popüler kültürün önemli bir parçası durumuna gelmiştir.[1]

Serinin bu parçası İngiltere'de son 75 yılın en çok dinlenen klasik müzik eseri haline gelmiştir.[2]

Şiir

Carmina Burana'dan "O Fortuna"nın orijinal metni

O Fortuna
velut luna
statu variabilis,
semper crescis
aut decrescis;
vita detestabilis
nunc obdurat
et tunc curat
ludo mentis aciem,
egestatem,
potestatem
dissolvit ut glaciem.

Sors immanis
et inanis,
rota tu volubilis,
status malus,
vana salus
semper dissolubilis,
obumbrata
et velata
michi quoque niteris;
nunc per ludum
dorsum nudum
fero tui sceleris.

Sors salutis
et virtutis
michi nunc contraria,
est affectus
et defectus
semper in angaria.
Hac in hora
sine mora
corde pulsum tangite;
quod per sortem
sternit fortem,
mecum omnes plangite!

Ey Kader,
ay gibi
döneksin,
hep büyüyen
veya küçülen;
menfur hayat
önce zulmeder
ve sonra teselli eder
canının istediği gibi;
sefalet
ve kudreti
buz gibi eritir.

Kader — korkunç
ve boş,
sen çark-ı felek,
art niyetlisin,
refah boşunadır
ve daima hiçliğe dönüşür,
gölgeli
ve örtülü
bana da bulaştın;
şimdi hilekarlık ile,
çıplak sırtımı
kötülüğüne teslim ediyorum.

Kader, sağlıkta,
ve erdemde,
bana karşıdır,
sürülen
ve ezilen,
daima esarette.
Öyleyse şu saatte
gecikmeden
kopar titreyen telleri;
mademki Kader
güçlü adamı yere serer,
herkes ağlasın benimle!

Kaynakça

  1. ^ "Popüler kültürde "O Fortuna"". 24 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2015. 
  2. ^ "O Fortuna is 'most listened to classical piece'". BBC News UK. BBC. Erişim tarihi: 30 Eylül 2015. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Güvenç Dağüstün</span>

Güvenç Dağüstün, Türk opera sanatçısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Carl Orff</span> Alman besteci

Carl Orff, Carmina Burana isimli sahne kantatının yaratıcısı olan Alman bestecidir. Orff, çocuklara müzik öğretmek için özel bir eğitim yöntemi geliştirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Blues</span> bir müzik tarzı

Blues terimi Batı Afrika kültüründe cenaze ve yas törenlerinde ''acının ifadesi'' olarak kullanılan "çivit rengi" üzerinden mistisizme dayanır. Blues, 400 yıllık geçmişi olan ve temeli Afrika'ya dayanan, bir müzik türüdür. Kökleri Afrika'da bulunan blues, 17. yüzyıldan itibaren Afrika'dan getirilen kölelerin tarlalarda çalışırken söyledikleri hüznü, umudu, özgürlüğü ve derin acıyı anlatan şarkılardan doğmuştur. İlk yayınlanan Blues notası Hart Wand'ın 1912 tarihli "Dallas Blues"udur.

<span class="mw-page-title-main">Dallas</span>

Dallas, ABD'nin dördüncü en kalabalık nüfuslu Dallas–Fort Worth metropolitan alanının en büyük şehri olup Teksas eyaletinde yer almaktadır. Şehir nüfus bakımından ABD'nin en büyük dokuzuncu, Teksas'ın ise Houston ve San Antonio'dan sonra üçüncü en büyük şehridir. Şehir, tarihi boyunca petrol ve pamuk sanayisi ile çok sayıdaki demir yolu hattının geçtiği bir yerde olması sebebiyle öne çıkmıştır. 2010 yılı ABD Nüfus Sayımı'na göre Dallas'ın nüfusu 1.197.816 kişidir. ABD Sayım Bürosu'nun 2014 verilerine göre ise şehrin nüfusu 1.281.047 kişiye yükselmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Joseph Brodsky</span> Rus-Amerikalı şair (1940 – 1996)

Josef Brodski (d. 24 Mayıs 1940, Leningrad, Rus ve Amerikalı şair ve deneme yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mumbai</span> Hindistanın en büyük ve Dünyanın dokuzuncu büyük şehri

Mumbai, Hindistan'ın Maharaştra eyaletinin başkenti, Hindistan'ın en büyük ve Dünya'nın dokuzuncu büyük şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Popüler kültür</span>

Popüler Kültür veya Pop Kültürü, 20. yüzyıldan sonra özellikle toplumsal modernleşme ile toplu kültür olarak yayılan, kavram olarak kültürel gelişmeleri ve günlük uygulamaları kapsamakta, aynı zamanda genel ve tarafsız olarak eski halk kültürü kavramı yerine geçmekte. Popüler kültür daha çok bir alan jargonu iken, pop kültürü daha çok ortam jargonu olarak kabul görmektedir. Türk Dil Kurumu sözlüğüne göre ise, popüler kültür kavramının tanımı "isim; belli bir dönem için geçerli olan, hızlı üretilen ve hızlı tüketilen kültürel ögelerin bütünü" olarak açıklanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Çuha Adası</span> Yunanistana bağlı ada

Çuha Adası Mora Yarımadası'nın güneyinde bulunan ve günümüzde Yunanistan sınırları içerisinde yer alan ada. Afrodit'in bu adada doğduğu rivayet edilir. Çuha Adası'nın doğu kıyıları Ege Denizi olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Disko</span> Müzik Tarzı

Disko, dans müziğinin bir tarzıdır. Funk, soul, pop ve salsa ögeleri içerir.

Ömer Yılmaz Devlet opera ve balesi sanatçısı, tenor.

<span class="mw-page-title-main">Carmina Burana</span>

Carmina Burana, Burana el yazıtları olarak da bilinir. Münih'teki Bavyera Kütüphanesinde bulunan,11 ile 12. yüzyıllara tarihli 254 şiirden oluşur. Hiciv geleceğinde yazılan şiirler 1803'te Münih yakınlarındaki bir manastırda bulunmuştur ve çoğunluğu Orta Çağ latincesiyle kaleme alınmıştır. Müzisyen kökenli bir aileden gelen Alman Carl Orff bu şiirlerden 24 tanesi ile 1935 yılında sahne kantatı oluşturmuş ve 1937'de ilk defa gösterime koymuştur. En bilinen şiiri O Fortuna'dır.

<i>Salo ya da Sodomun 120 Günü</i>

Salo ya da Sodom'un 120 Günü 1975 İtalya Fransa ortak yapımı dramatik filmdir. Özgün adı Salò o le 120 giornate di Sodoma ya da daha yaygın bilinen şekliyle kısaca Salò'dur. Pier Paolo Pasolini'nin yönettiği film Türkiye'de önce Mart 1992'de 11. Uluslararası İstanbul Film Festivali'nde, sonra da Nisan 2007'de 26. Uluslararası İstanbul Film Festivali'nde gösterilmişti. Passolini, Sergio Citti ile birlikte filmin senaryosunu da yazmıştır.

<i>The New Yorker</i>

The New Yorker, ABD'de, röportajların, yorumların, eleştirilerin, denemelerin, kurmaca yazınların, hicivlerin, karikatürlerin ve şiirin içinde bulunduğu bir dergidir. Haftalık olarak 1925'te Amerikalı gazeteci Harold Ross'un kuruculuğunda yayın hayatına başlamış dergi günümüzde yılda 47 kez çıkmaktadır. Dorothy Parker, Ralph Barton, Alexander Woollcott, Ring Lardner ve Robert Benchley gibi isimler dergiye erken dönemlerinde katkı sağlayanlar arasındadır. Yayın içeriği çoğunlukla New York'un kültürüne yönelik olsa da New York'un dışında da büyük bir okuyucu kitlesine sahiptir. Dergi resimli ve belirli bir konuyla alakalı kapaklarıyla olduğu kadar popüler kültüre yönelik yorumlarıyla, yayınladığı kısa hikayelerle ve edebi eleştirilerle tanınmaktadır. Dergi 1984'te Samuel Irving Newhouse tarafından satın alınmış ve Advance Publications medya grubunun bünyesine dahil edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Devlet Çoksesli Korosu</span>

Devlet Çoksesli Korosu, Kültür Bakanlığı Korosu, Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesinde 1988 yılından beri hizmet vermekte olan çoksesli bir korodur.

Ankara Marşı, Ankara'yı konu alan marş. Güftesi Mehmet Ali Ertekin'e, bestesi Halil Bediî Yönetken'e aittir.

The Screen Behind the Mirror Alman müzikal proje Enigma tarafından, İbiza' daki A.R.T Stüdyolarında kaydedilip, Virgin Records tarafından 2000 yılında yayımlanan 4.stüdyo albümdür.Bu albüm 11 şarkıdan oluşmakta olup, birçok şarkısında Alman müzisyen Carl Orff'un Carmina Burana şarkısı sample olarak kullanılmıştır.

<i>Tîroj</i> Türkçe ve Kürtçe olarak iki dilde iki ayda bir yayınlanan kültür, sanat, edebiyat ve siyaset dergisi

Tîroj, Evrensel Basım Yayın tarafından Türkçe ve Kürtçe olarak iki dilde iki ayda bir yayınlanan kültür, sanat, edebiyat ve siyaset dergisi.

<span class="mw-page-title-main">Biçim değiştirme</span> ilahi müdahale, şeytani manipülasyon veya insanüstü yeteneklerle bedenen biçim değiştirme

Mitoloji, folklor ve spekülatif kurguda görülen biçim değiştirme, ilahi müdahaleyle, şeytani manipülasyonla, sihirle veya doğuştan gelen insanüstü yeteneklerle bedenen şekil değiştirme yeteneğidir. Biçim değiştirme fikrinin en eski formuna totemcilik ve şamanizmde rastlanmaktadır. Gılgamış Destanı ve İlyada gibi epik şiirlerde de biçim değiştirme görülmektedir. Günümüzde komplo teorileri, modern fantezi, çocuk edebiyatı ve popüler kültürün bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Çekirdek aile</span>

Çekirdek aile, ebeveynlerden ve çocuklardan oluşan ve tipik olarak bir evde yaşayan bir aile grubudur. Bazı sosyologlar ve antropologlar çekirdek aileyi en temel toplumsal örgütlenme biçimi olarak görürler. Dğerleri ise geniş aile yapısının çoğu kültürde ve çoğu zaman en yaygın aile yapısı olduğunu düşünüyor.

Carmina Burana; Carl Orff tarafından 1935 ve 1936'da bestelenmiş ve orta çağ koleksiyonu Carmina Burana'dan 24 şiire dayanan bir kantattır. Tam Latince başlığı Latince: Carmina Burana: Cantiones profanae cantoribus et choris cantandae comitantibus instrumentis atque imaginibus magicis. İlk kez 8 Haziran 1937'de Oper Frankfurt tarafından sahnelendi. Catulli Carmina ve Trionfo di Afrodite'i de içeren müzikal bir üçlü olan Trionfi'nin bir parçasıdır. Parçanın ilk ve son bölümlerine "Latince: Fortuna Imperatrix Mundi" adı verilir ve "O Fortuna" ile başlar.