Oğlak Dönencesi (anlam ayrımı)
- Oğlak Dönencesi, yeryüzünün güney yarım küresinde Ekvator'un güneyinden geçtiği varsayılan enlem.
- Oğlak Dönencesi (roman), Henry Miller'ın 1938'de yayımlanan kitabı. Özgün adı Tropic of Capricorn.
Ekvator ya da eşlek, kuzey ve güney yarımküreleri birbirinden ayıran hayalî dairesel hattır. Kuzey ve güney kutup noktalarına eşit uzaklıkta olan noktaların birleştirilmesiyle elde edilen çizgidir. Ekvatorun enlemi tanım gereği 0°dir. Yerkürenin Ekvator uzunluğu 40.076,4 km'dir.
Dönence veya Tropika, yeryüzü üzerinde, güneş ışınlarının yılda her birine bir kez dik açı ile geldiği, sıcak kuşağın kuzey ve güney sınırlarını oluşturan ve Ekvator'un (eşlek) 23° 27′ kuzey ve güneyinden geçtiği varsayılan iki enlemden her biri. Bu iki enlem arasındaki bölgeye tropikal kuşak denir.
Yengeç Dönencesi, yeryüzünün kuzey yarım küresinde Ekvator'un 23° 27' kuzeyinden geçtiği varsayılan enlemdir. 23° 27' kuzey enlemine Yengeç Dönencesi adı verilir. Yerküre 23° 27' eksen eğikliğine sahip olduğu için oluşur. Yerküre yörüngesinde 21 Haziran konumunda iken, kuzey yarımküre güneşe doğru 23° 27' eğiktir. Bu durumda güneş ışınları Ekvator'dan 23° 27' kuzeye, yani Yengeç Dönencesine dik düşer.
Oğlak Dönencesi, yeryüzünün güney yarım küresinde Ekvator'un 23° 27' güneyinden geçtiği varsayılan enlemdir.
Capricornus ya da Oğlak takımyıldızı, zodyak kuşağında yer alan modern 88 takımyıldızlarından biridir. Bulunmuş olduğu konum nedeniyle Güney Yarımküre'de kış, Kuzey Yarımküre'de ise yaz mevsiminde gözlemlenebilir. Takımyıldızı Aquila, Kova, Yay, Mikroskop ve Güneybalığı takımyıldızları ile çevrilidir. Takımyıldızı'nın bilimsel adı olan Capricorni Latince "keçi boynuzu" anlamına gelen kelimeden türemiştir. İlk kez Yunan astronom Claudius Ptolemy tarafından listelenmiştir.
Tropikal yağmur ormanı ekvatoral bölgede yer alan, sıcaklık ortalaması 20-30 derece arasında değişilik gösteren, yıllık yağış ortalaması 2000-4000 milimetre arasında değişen bir yağmur ormanları türlüdür. Latin Amerika, Orta Afrika ve Güneydoğu Asya'da geniş alan kaplarlar.
İletişim Yayınları, 12 Eylül 1980 darbesi askeri yönetimi yerini sivil partilere bıraktığı süreçte oluşmuş olan bir yayınevidir. Kolektif bir ürün olarak şekillenmiş olsa da kurucusu ve mimarı Murat Belge olarak bilinir. Kuruluş sürecinin de etkileri sonucu, yayınevi muhalif isimler tarafından "demokratikleşme sorunu"na yönelik bir ilgiyle kuruldu. Bu nedenle, gazetecilik eksenli faaliyetlerle yayınevi hayatına başlamış ve bir dergi ekseninde faaliyet yürütmüştür. Daha sonra, 1984 yılında önce onbeşgünlük ardından da haftalık yayımlanan bir dergi olarak faaliyet yürütülmüştür. Yayınevi faaliyeti birçok dergi ile devam ettirildi.
Gündönümü ya da gün dönümü, yılda iki kez tekrarlanan ve Güneş'in yarımkürelerde en büyük açılarla düştüğü günlerdir. Bulunulan yarımküreye göre gündüzlerin veya gecelerin, kısalmaya veya uzamaya başladığı tarihlerdir.
Güney Kutup Dairesi, Dünya haritasında gösterilen, Kuzey Kutup Dairesi, Oğlak Dönencesi, Yengeç Dönencesi ve Ekvator Çizgisi ile birlikte beş büyük enlemden biridir. 66° 33′ 39″ enleminde Kuzey Yarımküre'deki karşıtı Kuzey Kutup Dairesi ile simetrik duran daire, her yıl kıta hareketleri nedeniyle güneye kaymaktadır. Gündönümlerinde yerkürenin 23.5 derecelik açı ile eğik olması sebebi ile kış mevsiminin yaşandığı Haziran ayında dairenin her noktasında en azından 24 saatlik gece, yaz mevsiminin yaşandığı Aralık ayında ise en azından 24 saatlik gündüz yaşanır.
Kuzey Kutup Dairesi, Dünya haritasında gösterilen Güney Kutup Dairesi, Oğlak Dönencesi, Yengeç Dönencesi ve Ekvator Çizgisi ile birlikte beş büyük enlemden biridir. 66° 33′ 39″ enleminde Güney Yarımküre'deki karşıtı Güney Kutup Dairesi ile simetrik duran daire her yıl Dünya'nın eğiklik açısının değişmesinden dolayı 2 derece 15 dakika kuzeye kaymaktadır. Gündönümlerinde yerkürenin 23.5 derecelik açı ile eğik olması sebebi ile kış mevsiminin yaşandığı Aralık ayında dairenin her noktasında en azından 24 saatlik gece, yaz mevsiminin yaşandığı Haziran ayında ise en azından 24 saatlik gündüz yaşanır.
Henry Valentine Miller Amerikalı yazar. Yaşadığı dönemdeki edebiyat formlarının dışına çıkarak roman, otobiyografi, felsefe ve mistizmi karıştırarak kendi tarzını yaratmıştır. Kendi hayatından aldığı gerçekleri yeniden kurgulayarak kitaplarına aktarmıştır.
Astropika veya dönencealtı, tropikal bölgelerin hemen üzeri ve hemen altındaki bölgeleri tanımlamak için kullanılan terim. Sıfat olarak, astropikal şeklinde kullanılır. Tropikal bölgelerin bittiği noktadan itibaren astropikal bölgeler başlar. Genellikle 20 °- 36 ° kuzey ve 20 °- 36 ° güney enlemleri arası astropika kabul edilir. Ortalama sıcaklık 20 °C derece ve üzerinde yağış ortalaması ise 1000'mm ile 1500'mm. arasında değişir.
Metis Yayınları, 1981'de İstanbul merkezli olarak kurulan yayınevidir. Kurucuları arasında Müge Gürsoy, Semih Sökmen, Şahin Beygu, Reha Erdem ve Cüneyt Vardar gibi isimler yer aldı. Bu ilk ekipte yer alanların bir kısmı daha sonra mesleklerine ve diğer ilgilerine yöneldiler.
Subtropikal bölgeler dünyanın tropik kuşağının hemen kuzey ve güney sınırında kuzey ve güney 23.5 °'paralellerinde yer alan Yengeç dönencesi ve Oğlak dönencesi ile sınırlanmış coğrafik bölgelerdir. 'Subtropikal' terimi tropikal ve astropikal kuşağa komşu olan ve genellikle her iki yarım kürede 36 ve 44 paralelleri arasında yer alan ancak bazen daha üst paralellerde de görülen iklim bölgelerini ifade eder. Dönencealtı iklime nazaran sıcaklık değerleri biraz daha düşüktür ve yıllık sıcaklık farklı daha yüksektir. Astropikal iklimde görülmeyen kar yağışları ve don az ya da nadiren de olsa bu iklimde görülür.
Kış gündönümü,, güneş ışınlarının Oğlak Dönencesi'ne dik geldiği an. Kuzey yarımkürede günler uzamaya, güney yarımkürede kısalmaya başlar. Bu tarih bazı ülkelerde kuzey yarımkürede kışın, güney yarımkürede yazın başlangıcı sayılır. Bununla beraber bazı ülkelerde de yazın veya kışın tam ortası kabul edilir. Güney yarımkürede en uzun gündüz, Kuzey yarımkürede en uzun gece yaşanır.
23. güney enlemi, Dünya üzerinde merkez enlem olan ekvatorun 23 derece güneyinde yer alan enlem dairesidir. Oğlak dönencesi'nin 50 km. kuzeyindeki bu enlem, başlangıç meridyeninden doğuya doğru Atlas Okyanusu, Afrika, Hint Okyanusu, Avustralasya, Büyük Okyanus ve Güney Amerika'yı geçer.
Güney Konisi Güney Amerika kıtasının Oğlak Dönencesi'nin altında kalan güney kısmıdır. Yerbilimsel olarak bu bölge Güney ve Güneydoğu Brezilya'yı tanımlıyor olsa da, politik coğrafyada Arjantin, Şili, Paraguay ve Uruguay da bu bölgedeki ülkelerdir. Pasifik Okyanusu ve Atlas Okyanusu'nu güneyden birbirine bağlayan bölge ayrıca kıtanın Antarktika'ya en yakın alanıdır (1000 km). Bu coğrafyadaki yüksek ortalama yaşam süresi, Latin Amerika'nın en yüksek İnsani Gelişme Endeksi, yüksek yaşam standartları, küresel piyasalara önemli katılımı ve yükselen ekonomileri bu alanı Güney Amerika'nın en müreffeh bölgesi yapmaktadır.
Enlem dairesi, belirli bir enlemdeki tüm noktaları birleştiren soyut doğu-batı dairesine verilen isimdir. Bu daire üzerindeki konum, daire üzerindeki boylamın bilinmesi ile bulunabilir. Enlem dairelerine genellikle "paraleller" denilmektedir. Bunun nedeni boylam dairelerine nazaran bu dairelerin birbirlerine eşit uzaklıkta, paralel şekilde yer almasıdır. Dairelerin uzunlukları genel bir sinüs ya da kosinüs fonksiyonuyla hesaplanabilmektedir.
Cem Yayınevi, 1964'te Oğuz Akkan tarafından kurulan yayınevidir. İlk olarak Nobel edebiyat serisinde Jean Paul Sartre'ın Hürriyet Yolları adlı üçlemesinin ilk kitabı olan Akıl Çağı'nı yayımlamıştır. Sonraki yıllarda Dünya klasikleri, Türk eserleri, çocuk kitapları, dünya şiirlerini içeren kitaplar da basmıştır. Ayrıca Kafka, Çehov, Rilke ve Cengiz Aytmatov'un toplu eserlerini yayımlamıştır.1988'de, Oğlak Dönencesi ve Sudaki İz kitaplarına yönelik sansür kararına karşı ortak bildiriye imza atmıştır.
Adam Yayınları, 1981 yılında Nazar Büyüm tarafından kurulan Türk yayınevi. Nâzım Hikmet, Yaşar Kemal, Aziz Nesin, Orhan Veli, Oktay Rıfat, Edip Cansever, Özdemir Asaf, Server Tanilli gibi yazarların bütün yapıtlarını yayımlamıştır. 1982'de yayımladığı kitap yüz yirmi iken 2000'de yedi yüz yetmişe ulaşmıştır.1988'de Oğlak Dönencesi ve Sudaki İz kitaplarına yönelik sansür kararına karşı ortak bildiriye imza atmıştır.