İçeriğe atla

Nystad Antlaşması

Nystad Antlaşması
Savaş öncesi İsveç sarı, Rusya yeşil; Rus kazanımları çizgili
İmzalanma10 Eylül (EU 30 Ağustos) 1721
YerNystad, İsveç
(günümüzde Uusikaupunki, Finlandiya)

Nystad Antlaşması (Rusça: Ништадтский мир, Fince: Uudenkaupungin rauha, İsveççe: Freden i Nystad, Estonca: Uusikaupunki rahu), Büyük Kuzey Savaşı (1700-1721)'nın son barış antlaşmasıdır. Rus Çarlığı ile İsveç İmparatorluğu arasında, 10 Eylül (EU 30 Ağustos) 1721'de, İsveç kasabası Nystad (günümüzde Finlandiya'daki Uusikaupunki)'da imzalanmıştır.

Avrupa'daki güç dengesi değişimini belgeleyen anlaşma sonucunda İsveç'te imparatorluk dönemi sona ermiş, Rus İmparatorluğu ortaya çıkmıştır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tartu</span> Estonyada bir şehir

Tartu, Estonya'nın en büyük ikinci kentidir. 38,8 kilometre karelik yüzölçümü olan kentin nüfusu 2020 sayımına göre 92.972'dir. Tartu ile ilgili ilk yazılı belgeler 1030'a kadar dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ziştovi Antlaşması</span> Barış antlaşması

Ziştovi Antlaşması, 4 Ağustos 1791 tarihinde Kutsal Roma-Cermen İmparatorluğu'na bağlı Avusturya Arşidüklüğü ile Osmanlı İmparatorluğu arasında imzalanan bir barış antlaşmasıdır. 1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı çerçevesinde gelişen 1787-1791 Osmanlı-Avusturya Savaşı sona erdirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">I. Petro</span> Rus hükümdar (1672-1725; imparator 1721-1725)

Büyük Petro, I. Petro veya Pyotr Alekseyeviç, Rusya Çarlığı'nı 7 Mayıs 1682'den 1696'ya kadar üvey ağabeyi V. İvan ile birlikte, daha sonra 1696'dan 1725'te ölümüne kadar Rus İmparatorluğu'nu yönetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Prut Antlaşması</span> 1711 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu ile Rusya arasında yapılmış bir antlaşma

Prut Antlaşması, 21 Temmuz 1711 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu ile Rusya arasında yapılmış bir antlaşmadır.

Aynalıkavak Antlaşması (Tenkihnamesi), 21 Mart 1779 Osmanlı İmparatorluğu ile Rus İmparatorluğu arasında imzalanan bir düzenleme ve ticaret antlaşmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Çar</span> bazı Slav ülkelerinde monarşik unvan

Çar kelimesinin kökeni Sezar'a dayanır. Roma İmparatorluğu yıkıldıktan sonra diğer birçok imparatorluk Roma İmparatorluğu'nun devamı ve Sezar'ın varisi olduğunu iddia etmiş ve tüm Avrupa'da egemenlik hakkı iddia etmiştir. Bu imparatorluklar Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu, Doğu Roma İmparatorluğu (Bizans) ve Rus İmparatorluğu'dur. Osmanlı'da Sezar'ın unvanını ilk Fatih Sultan Mehmet Kayzer-i Rum şeklinde kullanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Saare (il)</span>

Saare, Estonya'nın ada vilâyetlerinden biridir. Yüzölçümü 2,922 km²dir. Nüfusu 36,000'e yakındır. Merkezi Kuressaare'dir.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Çarlığı</span> 1547de Korkunç İvanın Çar unvanı almasıyla başlayan ve 1721 de I. Petronun Rusyayı imparatorluğa çevirmesiyle son bulan Rus devleti

Rusya Çarlığı, 1547 yılında Korkunç İvan'ın Çar unvanı almasıyla başlayan ve 1721'de Çar I. Petro'nun Rus İmparatorluğu'nu kurmasıyla son bulan Rus devletinin resmî adıdır. Çarlıktan önce bu topraklarda Moskova Knezliği egemen olduğu için çarlık Batı Avrupa dillerinde Moskova olarak adlandırılmaktadır. Ayrıca Rusça ve Türkçe kaynaklarda da Moskova Çarlığı olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">İsveç İmparatorluğu</span> Bir Avrupa İmparatorluğu

İsveç İmparatorluğu, 17. yüzyılda ve 18. yüzyılın başlarında Baltıklar ile İskandinavya bölgesinde hüküm sürmüş bölgesel bir güçtür. 1711' de Büyük Kuzey Savaşı'nda topraklarını kaybetmesiyle son bulmuştur

Estonya tarihi, bugünkü Estonya topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Poltova Muharebesi</span> I. Petronun Demirbaş Şarl ile giriştiği muharebe

Poltava Muharebesi, Rusya çarı I. Petro'nun İsveç kralı Demirbaş Şarl'ı büyük bir yenilgiye uğrattığı muharebe.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Kuzey Savaşı</span> Rus Çarlığı önderliğindeki koalisyonun İsveç İmparatorluğuna karşı giriştiği çatışma

Büyük Kuzey Savaşı (1700–1721) Rusya Çarlığı önderliğindeki koalisyonun İsveç İmparatorluğu'nun Kuzey, Orta ve Doğu Avrupa'daki üstünlüğüne başarıyla karşı koyduğu çatışmaydı. İsveç karşıtı ittifakın baştaki liderleri Rusya Çarı I. Petro, Danimarka-Norveç Kralı IV. Frederik ve Polonya Kralı Güçlü II. Augustus'tu. IV. Frederik ve II. Augustus, XII. Charles komutasındaki İsveç tarafından mağlup edildi ve sırasıyla 1700 ve 1706'da ittifaktan çekildi ancak 1709'da XII. Charles'ın Poltova Muharebesi'ndeki yenilgisinden sonra yeniden katıldı. Büyük Britanya Kralı I. George ve Hanover Elektörlüğü, 1714'te Hanover ve 1717'de Britanya için ve Prusya Kralı I. Frederick William 1715'te koalisyona katıldı.

Niş Antlaşması, Osmanlı Devleti'nin 3 Ekim 1739 tarihinde de Rusya'yla imzalamış olduğu Belgrad Antlaşması'nın eki niteliğinde 1735-1739 Osmanlı-Rus-Avusturya Savaşı'nı sona erdiren barış antlaşmalarının sonuncusudur. Bu sebeple bu antlaşma da Belgrad Antlaşması olarak da bilinir. Avusturya'nın savaştan çekilmesiyle yalnız kalan Rusya'da, 3 Ekim 1739'da, savaş beklentilerinin çok gerisinde bir barış antlaşması yaptı. Rusya'ya Azak Kalesi yıkılıp verildi. Rusya; Azak Kalesi'ni askerden arındırmayı, burada bir tahkimat kurmamayı, Azak Denizi ve Karadeniz'de savaş gemisi bulundurmamayı, Karadeniz'deki ticaretini Osmanlı gemileriyle yürütmeyi, Orta Kafkaslarda önemli dağ geçitlerini kontrol eden ve koruması altında tuttuğu Kabarda'dan çekilmeyi ve burasını tarafsız bir bölge olarak tanımayı kabul etti.

<span class="mw-page-title-main">Uusikaupunki</span> Finlandiyada bulunan şehir

Uusikaupunki, Finlandiya'nın Güneybatı Finlandiya bölgesinde bulunan bir şehirdir. Şehir, bölgenin kuzeybatısında yer almaktadır. Yüzölçümü 551,38 km² olan şehrin nüfusu 31 Ağustos 2017 tarihi itibari ile 15.777'dir.

<span class="mw-page-title-main">Sortavala</span>

Sortavala, Rusya'nın Karelya Cumhuriyeti'na bağlı Sortavala rayonunun merkezi olan şehirdir. Şehir Ladoga Gölü'nün kuzey ucunda yer almaktadır. Şehrin nüfusu 2010 itibarı ile 19,235'tir.

<span class="mw-page-title-main">Livonya Guberniyası</span>

Livonya Guberniyası, Rus İmparatorluğu'nun guberniyalarından biriydi. Guberniya, üç Baltık guberniyasından biri olup günümüz Letonya'nın kuzeyini ve Estonya'nın güneyini kapsamaktaydı. Guberniyanın merkezi Riga idi.

<span class="mw-page-title-main">I. Frederick (İsveç)</span> İsveç kralı (1676-1751; hd. 1720-1751)

I. Frederick 1718'den 1720'ye kadar İsveç kraliçesi Ulrika Eleonora'nın eşi, 1720 ve 1751 yılları arasında hüküm süren İsveç kralı. Büyük Kuzey Savaşı'nda ölen kayın biraderi XII. Karl'ın ölümü üzerine I. Frederick'in eşi tahta çıktı. Ulrika'nın tahttan feragât ettikten sonra I. Frederick tahtın tek sahibi kaldı ve 1720'de tahta çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Lehistan-İsveç savaşları</span>

Lehistan-İsveç savaşları, Lehistan-Litvanya Birliği ile İsveç İmparatorluğu arasında geçen savaşlar. Genel olarak yorumlandığında, bu terim 1563 ve 1721 arasındaki bir dizi savaşları yer alır. Daha özetleyici olarak, 1600 ve 1629 arasındaki belirli savaşları ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">İsveç Livonyası</span>

İsveç Livonyası 1629'dan 1721'e kadar İsveç İmparatorluğu'nun hakimiyetindeydi. Modern Estonya'nın güney bölümünü ve kuzey bölümünü oluşturan bölge Modern Letonya'nın, 1600-1629 Polonya-İsveç Savaşı sırasında Polonya-Litvanya Livonia Dükalığı'nın büyük bölümünün fethini temsil ediyordu. Livonia'nın bir kısmı ve Riga şehri, 1621 gibi erken bir tarihte İsveç kontrolü altındaydı ve durum 1629 Altmark Ateşkesi'nde resmileştirildi, ancak tüm bölge 1660'ta Oliva Antlaşması'na kadar resmen devredilmedi. Wenden'in azınlık kısmı Polonya-Litvanya Topluluğu tarafından tutulan Voyvodalık, bugün Letonya'nın Latgale bölgesine karşılık gelen Infllanty Voyvodalığı olarak yeniden adlandırıldı.