Sudan, resmî adıyla Sudan Cumhuriyeti, Kuzey Doğu Afrika'da bir ülkedir. Başkenti Hartum, en yüksek nüfuslu şehri Omdurman'dır. Sudan kuzeyden Mısır, kuzey doğudan Kızıldeniz, doğudan Etiyopya ve Eritre, güneyden Güney Sudan, batıdan Orta Afrika Cumhuriyeti ve Çad, kuzey batıdan da Libya'yla çevrilidir. Yüz ölçümü bakımından Afrika'nın en büyük üçüncü ülkesidir. Nil, Sudan'ı Batı ve Doğu Sudan olmak üzere ikiye ayırır. Hartum'un Rafediye bölgesi yakınlarında Beyaz Nehir ile Mavi Nehir birleşir. Sudan'ın ortasından, dış ilişkilerinde kültürel, toplumsal ve ekonomik olarak büyük rol oynayan Nil Vadisi geçer.
Darfur Sudan'ın batısında bölge.
Ömer Hasan Ahmed el-Beşir, Sudanlı asker ve siyasetçi. 1989-2019 yılları arasında Sudan devlet başkanı ve Ulusal Kongre Partisi'nin lideri. 1989'da tuğgeneral rütbesiyle görev yaptığı Sudan ordusu kansız bir darbeyle hükûmeti devralmış, Ekim 1993'te cuntanın kendisini feshetmesinden sonra devlet başkanlığına getirilmiştir.
Working Class Hero, John Lennon'un Beatles sonrası çıkardığı John Lennon/Plastic Ono Band isimli albümünden bir şarkı. Green Day, Marilyn Manson ve Ozzy Osbourne gibi birçok isim şarkıyı yeniden yorumlamıştır.
RG-31 Nyala Güney Afrikada bulunan BAE Systems Land Systems South Africa firması tarafından geliştirilmiş çok amaçlı mayın korumalı bir taşıttır. Aracın yapımında TFM Industries firmasının ürettiği Mamba APC temel alınmıştır. Araç sahip olduğu kaynakla birleştirilmiş monokok V şekilli şasesi ve yüksek süspansiyon sistemi sayesinde iki adet TM-57 tanksavar mayınının patlaması durumda bile taşıdığı mürettebatı koruyabilir.
Sirte, Libya'nın Akdeniz kıyısında yer alan bir kenttir. Aynı zamanda Libya'nın Sirte belediyesinin merkezidir. Libya Devlet Başkanı Muammer Kaddafi'nin doğup büyüdüğü ve 20 Ekim 2011 tarihinde vurularak öldürüldüğü kenttir. 2011 Libya İç Savaşı'nda Trablus'un düşmesi sebebiyle Muammer Kaddafi Sirte'yi 1 Eylül 2011'de Libya'nın yeni başkenti ilan etmiştir. 15 Eylül - 20 Ekim 2011 tarihleri arasında gerçekleşen Sirte Muharebesi sonucunda Ulusal Geçiş Konseyi güçleri şehri almış, şehir muharebe sırasında neredeyse tamamen yıkılmıştır.
Sudan, idari olarak 15 eyalete ayrılır. 9 Temmuz 2011 tarihine kadar 25 olan eyalet sayısı Mayıs 2011'de Güney Sudan'ın bağımsız bir devlet olmasıyla 15'e düştü. Bu eyaletler şunlardır:
- Mavi Nil
- El Cezire Eyaleti (7)
- Mavi Nil Eyaleti (24)
- Sennar Eyaleti (*) (25)
- Beyaz Nil Eyaleti (8)
- Darfur
- Kuzey Darfur Eyaleti (10)
- Güney Darfur Eyaleti (11)
- Batı Darfur Eyaleti (12)
- Kassala
- Kassala Eyaleti (5)
- El Kadarif Eyaleti (6)
- Kızıl Deniz Eyaleti (3)
- Hartum
- Kordofan
- Kuzey Kordofan Eyaleti (9)
- Güney Kordofan Eyaleti (13)
- Kuzey Sudan
- Kuzey Eyaleti (1)
- Nil Nehri Eyaleti (2)
Güney Darfur Eyaleti, Sudan'ın 18 eyaletinden birisidir.
Batı Darfur Eyaleti, Sudan'ın 15 eyaletinden birisidir.
El Cuneyna veya uluslararası adıyla Geneina, Sudan'ın Batı Darfur Eyaleti'nin yönetim merkezi olan şehir.
Darfur temsilcisi futbol takımı ya da Darfur United, Darfur'un, Sudan'ın batısında bir bölgeyi temsil eden bir futbol takımıdır. Darfur millî futbol takımı, 2012 VIVA Dünya Kupası ve 2014 ConIFA Dünya Futbol Kupası'nda mücadele etti. Oyuncuları, Çad-Sudan sınırındaki mülteci kamplarında yaşamaktadırlar.
Gana İmparatorluğu 100 veya 300 ile 1200 yılları arasında günümüzde Mali ve Moritanya devletlerinin bulunduğu Afrika'nın batı sahillerinde kurulmuş ve Awkar, Wagadou isimleriyle bilinen monarşiyle yönetilmiş imparatorluktur.
Afrika Birliği/Birleşmiş Milletler Darfur Hibrit Operasyonu (İng:African Union/United Nations Hybrid operation in Darfur) (UNAMID) Birleşmiş Milletler ve Afrika Birliği'nin Sudan'ın Darfur eyaletinde sürdürdüğü ortak barışı destekleme harekâtıdır. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1769 sayılı kararıyla Darfur savaşı sonrasında gerçekleştirilen barış görüşmeleri ve sonrasında bölgede stabilizasyonu sağlamak ve barış anlaşmasının yürürlükte kalmasını temin etmek maksadıyla 31 Temmuz 2007 tarihinde kurulmuştur. Kuruluşunda belirtilen 12 aylık süre sonunda Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1881 sayılı kararı ile görev süresi 31 Temmuz 2010 tarihine dek uzatılmıştır. 2008 yılı için aylık bütçesi 106 milyon Amerikan Doları olarak belirlenmiştir. 2007 yılının ekim ayından itibaren 26,000 personel bölgeye atanmış, 9,000 kişilik Afrika Birliği Sudan Kuvveti (AMIS) 31 Aralık 2007 itibarıyla görevini tamamen UNAMID kuvvetlerine devretmiştir. UNAMID Darfur'daki görevini 19,555 askerî personel ve 3.772 polis ve her biri 140'ın üzerinde personeli olan 19 silahlı polis birliğiyle icra etmektedir. Barışı Koruma Görevlileri (İng:Peacekeepers) sivilleri koruma ve insancıl görevleri açısından güç kullanmaya yetkilendirilmiştir. UNAMID Birleşmiş Milletler ve Afrika Birliğinin ortak görev yaptığı ilk ve en geniş barış korunma misyonudur. Aralık 2008'de 12.194 askerî personel, 175 askeri gözlemci ve 2.767 polis olmak üzere 15.136 üniformalı; 768 uluslararası, 1.405 Sudanlı ve 266 Birleşmiş Milletler gönüllüsü olmak üzere 2.439 sivil görevli istihdam etmiştir.
El Faşir, Al-Fashir ya da El Fasher Kuzey Darfur eyaletinin başkenti. Nyala kent merkezinin 195 kilometre kuzeydoğusundadır. Şehirde 1990 yılında Sudan Cumhurbaşkanı Ömer el-Beşir tarafından kurulan El Faşir Üniversitesi ve Sudan içi ticari uçuşlar gerçekleştirilen havaalanı mevcuttur.
Nyala Havalimanı Sudan'ın Güney Darfur eyaletinin başkeni Nyala'daki havalimanıdır. Birleşmiş Milletler, UNAMID barışı koruma operasyonu kapsamında Nyala Havalimanının ayrı bir terminalini kullanmaktadır.
Sudan-Türkiye ilişkileri, Sudan ile Türkiye arasında sürdürülen uluslararası politikaları içerir. Osmanlı İmparatorluğu'ndan bu yana iki ülke arasında önceki tarihsel bağlara sahip olan nispeten yakın bir ilişki yaşamışlardır. Bu tarihsel bağ nedeniyle, Sudan ve Türkiye, diğer Arap devletleriyle karşılaştırıldığında çok az da olsa bir Osmanlı mirasını paylaşmaktadır.
Darfur Savaşı, Sudan'ın Darfur bölgesinde Şubat 2003'te Sudan Kurtuluş Hareketi (SLM) ve Adalet ve Eşitlik Hareketi (JEM) adlı grupların, Darfur'un Arap olmayan nüfusunu ezmekle suçladıkları Sudan hükûmeti ile savaşmaları sonucunda başladı. Hükûmet, saldırılara Darfur'un Arap olmayan etnik gruplarına karşı etnik temizlik kampanyası yürüterek karşılık verdi. Bu, yüz binlerce sivilin ölümüne yol açtı ve Sudan Devlet Başkanı Ömer el Beşir'in Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından soykırım, savaş suçları ve insanlığa karşı suçlardan ithamı ile sonuçlandı.
2012 yılının sonlarında Sudan'ın Darfur bölgesinde, son yirmi yılda Afrika'yı vuran en büyük sarıhumma salgını meydana geldi. 10 Ocak 2013 tarihinde, Sudan Federal Sağlık Bakanlığı ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO), 2 Eylül 2012'den bu yana, tahmini vaka ölüm oranı %20 olan 171 ölüm dahil 847 şüpheli vaka olduğunu bildirdi. Kasım ayının ortalarında toplu bir aşı kampanyası başlatıldı. Ocak ayı başlarında, Darfur'un beş eyaletinde yeni vaka görülmedi.
El Cuneyna katliamı olarak da bilinen El Cuneyna Muharebesi, Sudan'daki Batı Darfur'un başkenti El Cuneyna'nin kontrolü için paramiliter Hızlı Destek Güçleri (RSF) ile Sudan Silahlı Kuvvetleri (SAF) arasında yaşanan bir muharebedir. 25 Nisan 2023'e gelindiğinde çatışmalar yoğunlaştı. Masalit ve Arap olmayan halkların, —Sudan Kurtuluş Hareketi/Ordusu ve Adalet ve Eşitlik Hareketi dahil olmak üzere eski isyancı gruplardan oluşan Ortak Darfur Gücü'nün— tamamı, bizzat hükûmet gücü olan Sudan Silahlı Kuvvetlerini, isyancı RSF ve müttefik Arap milislere karşı desteklemesiyle muharebe kabile hatlarına yayıldı.
Sudan
