İçeriğe atla

Nuri el-Maliki

Nuri Kamil el-Maliki
نوري كامل المالكي
Irak Cumhurbaşkanı Yardımcısı
Görev süresi
8 Eylül 2014 - 2 Ekim 2018
CumhurbaşkanıFuad Masum
Yerine geldiğiHudeyr el-Huzayi
Yerine gelenBoş
Irak Başbakanı
Görev süresi
20 Mayıs 2006 - 8 Eylül 2014
CumhurbaşkanıCelal Talabani
Fuad Masum
Yerine geldiğiİbrahim el-Caferi
Yerine gelenHaydar el-İbadi
Kişisel bilgiler
Doğum Nuri Kamil Muhammed Hasan el-Maliki
20 Haziran 1950 (74 yaşında)
El-Hindiye, Irak
Partisi İslami Davet Partisi
Dini Şii İslam

Nuri Kamil Muhammed Hasan el-Maliki (d. 20 Haziran 1950, el-Hindiye), Irak başbakanlığı görevinde bulunan Iraklı siyasetçi ve devlet adamıdır. Amerika Birleşik Devletleri ile ülkenin güneyindeki Şii topluluğunu barıştırmaya ve iki taraf arasında denge kurmaya yönelik bir politika izlemiştir.[]

Nuri El Maliki 1950 yılında Babil eyaletinde, el Hindiyye (Tuveyrih) kazasına bağlı Cenace köyünde doğdu. Ben-i Malik aşiretinin üyesidir. Bağdat'ta Usul el Din Kolejinden mezun olduktan sonra Bağdat Üniversitesi Arap edebiyatı bölümünü bitirdi. Maliki bir müddet Hille'de yaşadı ve eğitim dairesinde çalıştı.

1960'larda Şii eğilimli İslami Davet Partisi'ne üye oldu. Dedesi, Muhammad Hasan Abi el-Mahasin, şairdi ve 1920'de İngiltere sömürgesi Irak'ta kral Faysal bin Hüseyin'in eğitim bakanıydı.

Maliki evli ve dört çocuk babasıdır. Arap dilinde master yaptı. Eğitim Bakanlığı'nda 1970'li yılların sonuna doğru Hille’de memur olarak çalışmaktaydı. 1979 yılında Irak’a terk ederek İran’a gitti. 1987 yılına kadar, yani sekiz yıl boyunca İran’da kaldı. Bu müddet boyunca Dava Partisi’nin silahlı kanadının sorumluluğunu üstlendi. O zaman askeri kanadın adı Dava Partisi şehit Sadr Alayı ismini taşımaktaydı. Askerler Ahvaz şehrindeki İran Devrim Muhafızları Tugayı kara kuvvetleri üslerinden “Ramazan” üssüne bağlı Şayur adlı ana kampta konuşlanmaktaydı. İran-Irak Savaşı esnasında Maliki'ye bağlı milisler Irak toprakları içinde eylemler yapmaktaydı. İran Devrim Muhafızlarının gözetiminde bu güçlerin gerçekleştirdiği eylemlerin liderliğini Maliki yürütmekteydi.[1]

İstifası

Ulusal ve uluslararası baskılara rağmen Irak'ta sekiz yıldır oturduğu başbakanlık koltuğunu bırakmamakta direnen Şii lider Nuri el-Maliki televizyondan halka seslenerek görevi bıraktığını, hafta başında hükûmeti kurmakla görevlendirilen Haydar el-Abadi'yi destekleyeceğini açıkladı. Maliki, mezhepçi ve otoriter politikaları sebebiyle ülkedeki diğer dinî ve etnik grupları ötekileştirmekle eleştiriliyordu.[2]

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ Nuri Maliki'nin Biyografisi, Siyaseti ve Hükümeti[]
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2014. 
Siyasi görevi
Önce gelen
İbrahim el-Caferi
Irak Başbakanı
2006–2014
Sonra gelen
Haydar el-İbadi
Önce gelen
Hudeyr el-Huzayi
Irak Cumhurbaşkanı Yardımcısı
2014–2015
2016–2018
Sonra gelen
Boş
Parti siyasi görevi
Önce gelen
İbrahim el-Caferi
İslami Davet Partisi Lideri
2007–günümüz
Görevde

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İyad Allavi</span>

İyad Allavi, Iraklı siyasetçi ve sinirbilimcidir. Haziran 2004-Mayıs 2005 arasında Irak başbakanı olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Irak</span> Batı Asyada bir ülke

Irak, resmî adıyla Irak Cumhuriyeti, Batı Asya'da bir ülkedir. Kuzeyde Türkiye, doğuda İran, güneydoğuda Kuveyt, güneyde Suudi Arabistan, güneybatıda Ürdün, batıda ise Suriye ile sınır komşusudur. Başkenti ve en büyük şehri Bağdat olan federal parlamenter cumhuriyet ile yönetilen bir ülkedir.

<span class="mw-page-title-main">Saddam Hüseyin</span> 5. Irak cumhurbaşkanı

Saddam Hüseyin Abdülmecid et-Tikriti, Iraklı siyasetçi. Irak'ın beşinci cumhurbaşkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">İslami Davet Partisi</span> Irakta bir siyasi parti

İslami Davet Partisi veya İslami Çağrı Partisi, Irak'taki siyasi partilerden biridir. Irak Yüksek İslam Konseyi ile birlikte Şii Birleşik Irak İttifakı'nın iki ana partisidir. Ocak 2005 Irak seçimlerinde ve daha uzun vadeli Aralık 2005 seçimlerinde mecliste çok sayıda sandalye kazandı. Parti, İran-Irak Savaşı sırasında ve İran Devrimi'nde Ayetullah Ruhullah Humeyni'yi destekledi. Hala İran ile olan ideolojik farklılıklara rağmen Tahran'dan mali destek almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Irak-İran Savaşı</span> 1980-1988 yılları arasında İran ve Irak arasında geçen savaş

Irak-İran Savaşı, İran'da Tahmilî Savaş veya Mukaddes Müdafaa, Irak'ta Saddam'ın Kadisiyesi ve Arap Dünyasında Birinci Körfez Savaşı olarak anılan 1980-1988 yılları arasında İran ve Irak arasında yaşanmış savaş. Yaklaşık bir milyon kişinin ölümüne, iki milyon kişinin yaralanmasına, 150 milyar Amerikan Doları maddi hasara, her iki ülkede de ağır yıkımlara yol açmıştır. Irak'ın zaferleri ile başlayan savaş, İran'ın direnmesiyle yıpratma savaşına dönüşmüş ve galibi olmadan sonuçlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Hasan el-Bekir</span> 4. Irak cumhurbaşkanı

Ahmed Hasan el-Bekir, Iraklı asker ve siyasetçi. 1968-1979 yılları arasında Irak cumhurbaşkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">İbrahim el-Caferi</span>

İbrahim Abdülkerim Hamza El Aşakir El Caferi, 7 Nisan 2005-20 Mayıs 2006 tarihleri arasında Irak başbakanı olarak görev yapan Iraklı siyasetçi. 8 Eylül 2014 tarihi itibarıyla Irak dışişleri bakanıdır.

<span class="mw-page-title-main">II. Faysal</span>

II. Faysal, son Irak kralı. Babası Gazi bin Faysal'ın trafik kazası geçirdiği 4 Nisan 1939 tarihinden, 14 Temmuz Darbesinde infazına kadar 19 sene hüküm sürdü.

Irak Direnişi ABD Silahlı Kuvvetleri öncülüğündeki yabancı silahlı kuvvetler tarafından gerçekleştirilen Irak’ın işgalinin ardından işgal kuvvetlerine, işgal kuvvetlerinin sayesinde iktidara gelmiş olan yönetime karşı silahlı mücadele yürüten, destek veren Iraklı ve yabancı tüm unsurları kapsar. Direniş, ABD önderliğindeki Çokuluslu Güç birliklerinin yanı sıra, iş birliği yaptığı gerekçesiyle diğer Iraklı gruplarla da savaşmaktadır. Direniş, çeşitli farklı taktikler kullansa da asimetrik savaş gereğince genelde gerilla taktiklerine başvurmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kasım Süleymani</span> İranlı asker (1957–2020)

Kasım Süleymani, İranlı asker.

Kanun Devleti Koalisyonu, Irak'ta 2009 yılında kurulan siyasi bir koalisyondur. Koalisyonun lideri Nuri El Maliki'dir. Koalisyonun baskın partisi ve öncüsü Dava Partisi'dir. Şii İslamcılık görüşünü savunur ve destekler. Koalisyon en son 8 parti ile 2010 Irak parlamento seçimlerine girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Haydar el-İbadi</span> Eski Irak Başbakanı

Haydar Cevad Kazım el-İbadi Iraklı siyasetçi. Cumhurbaşkanı Fuad Masum tarafından 11 Ağustos 2014 tarihinde Irak Başbakanlığı için aday gösterildi. 8 Eylül 2014 tarihinde Irak Başbakanı olarak atandı.

<span class="mw-page-title-main">Baas döneminde Irak</span> 1968 ve 2003 yılları arasında Irak tarihinin dönemi

Baas döneminde Irak ya da resmî adıyla Irak Cumhuriyeti, Irak tarihinde ülkenin Arap Sosyalist Baas Partisi tarafından yönetildiği 1968 ila 2003 arasındaki dönemdir.

<span class="mw-page-title-main">Irak başbakanı</span> Irakın hükûmet başkanı

Irak başbakanı, Irak hükûmetinin başıdır. Irak Anayasası'nın koyduğu hükümler gereğince; Irak vatandaşı olan Şii Müslümanların arasından seçilir. Mevcut başbakan, 27 Ekim 2022 tarihinden beri Muhammed Şiya es-Sudani'dir.

<span class="mw-page-title-main">14 Temmuz Devrimi</span> 1958de Irakta monarşiyi deviren askeri darbe

1958 Irak askerî darbesi olarak da bilinen 14 Temmuz Devrimi, 14 Temmuz 1958 tarihinde Irak'ta gerçekleşen ve Kral II. Faysal'ın devrilmesi ve Haşimi liderliğindeki Irak Krallığı'nın yıkılmasıyla sonuçlanan bir darbedir. Bu darbenin ardından kurulan Irak Cumhuriyeti, altı ay önce Irak ve Ürdün arasında kurulan Haşimi Arap Federasyonu'nun sonunu getirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kasım 1963 Irak askerî darbesi</span> Irakta bir askeri darbe

Kasım 1963 Irak askerî darbesi, 13 - 18 Kasım 1963 tarihleri arasında, parti içindeki bölünmelerin ardından Nasır yanlısı Iraklı subayların Baas Partisi yönetimine karşı gerçekleştirdiği bir askeri darbedir. Darbenin kendisi kansız olmasına rağmen, ilgili eylemlerde 250 kişi öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Ramazan Devrimi</span> 1963teki Irak askeri darbesi

8 Şubat Devrimi ve Şubat 1963 Irak Darbesi olarak da anılan Ramazan Devrimi 1963 yılında Baas Partisi'nin Irak kanadının Irak Başbakanı Abdülkerim Kasım'ı deviren askeri darbesiydi. 8-10 Şubat 1963 tarihleri arasında gerçekleşti. Kasım'ın Baasçı olmayan eski yardımcısı Abdüsselam Arif'e büyük ölçüde törensel cumhurbaşkanlığı görevi verilirken, önde gelen Baasçı general Ahmed Hasan el-Bekir başbakan seçildi. Yeni hükûmetin en güçlü lideri, Ulusal Muhafız milislerini kontrol eden ve darbe sonrası yüzlerce hatta binlerce şüpheli komünist ve diğer muhaliflerin katledilmesini organize eden Irak Baas Partisi'nin genel sekreteri Ali Salih es-Sadi idi.

<span class="mw-page-title-main">Irak Cumhuriyeti (1958-1968)</span> Irak tarihinin dönemi

Irak Cumhuriyeti, halk arasında Birinci Irak Cumhuriyeti olarak da bilinen, 1958'de Cumhurbaşkanı Muhammed Necib er-Rubai ve Başbakan Abdülkerim Kasım'ın yönetimi altında kurulan bir devletti. Rubai ve Kasım ilk olarak Irak Krallığı'nın Haşimi monarşisinin devrildiği 14 Temmuz Devrimi ile iktidara geldi. Sonuç olarak, Krallık ve Arap Federasyonu feshedildi ve Irak Cumhuriyeti kuruldu. Dönem, 1968'de Baasçıların iktidara gelmesiyle sona erdi.

<span class="mw-page-title-main">Arap Sosyalist Baas Partisi - Irak Bölgesi</span> Bölünme sonrası Irak Baas Partisi

Arap Sosyalist Baas Partisi - Irak Bölgesi, resmi olarak Irak Bölgesel Şubesi, 1951 yılında Fuad er-Rikabi tarafından kurulmuş bir Irak Baasçı siyasi partisidir. Orijinal parti içindeki 1966 bölünmesinin ardından Irak egemenliğindeki Baas hareketine olan bağlılığını değiştirmeden önce, orijinal Baas Partisi'nin Irak bölgesel şubesiydi. Parti, 2003 yılında Amerika'nın Irak'ı istilasından sonra resmen yasaklandı, ancak buna rağmen hâlâ yeraltında çalışmaya devam ediyor.

<span class="mw-page-title-main">Ali Salih es-Sadi</span> Iraklı siyasetçi (1928-1977)

Ali Salih es-Sadi Iraklı bir siyasetçiydi. 1950'lerin sonlarından Kasım 1963 Irak Darbesi'ne kadar Baas Partisinin Irak kolunun genel sekreterliğini yaptı. 8 Şubat 1963'ten Kasım 1963 Irak Darbesi'ne kadar Ahmed Hasan el-Bekir'in başbakan yardımcısı, içişleri bakanı ve Ulusal Muhafızlar komutanı olarak görev yaptı.