İçeriğe atla

Nurhaci

Nurhaci (Mançuca:Mançucaᠨᡠᡵᡤᠠᠴᡳ nurgaci ; Basitleştirilmiş Çince: 努尔哈赤; Geleneksel Çince: 努爾哈赤; pinyin: Nǔ'ěrhāchì; d. 21 Șubat 1559 ö. 30 Eylül 1626) 16. yüzyılın sonlarına doğru Mançurya'da önem kazanan Curçen lider. Aisin Gioro boyunun bir üyesi olup Curçen kabilelerini bir araya toplayarak Mançu Qing Hanedanı'nı kurmuş, Moğolların ve Han Çinlilerinin de bulunduğu Sekiz Sancak Ordusu'nu oluşturmuştur.

Kaynakça

Nurhaci
Qing Hanedanı
Resmî unvanlar
Önce gelen:
Makam oluşturuldu
Qing İmparatoru
1626 – 1636
Sonra gelen:
Hong Taiji

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çing Hanedanı</span> Doğu Asyada kurulan Çinin son imparatorluk hanedanı

Çing Hanedanı, 1644-1911 yılları arasında Çin'de hüküm sürmüş hanedandır. Kurucusu, Çin'in kuzeydoğusunda yaşayan Mançuların Aisin Gioro klanıdır; bu nedenle Mançu Hanedanı olarak da adlandırılır. Çin'in son imparatorluk hanedanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Amur Nehri</span> Asyada bir nehir

Amur, dünyanın en uzun dokuzuncu nehridir. Uzunluğu 2874 km olup, Argun kolu ile birlikte uzunluğu 4444 km'yi bulur. Havzası 1.843.000 kilometrekaredir. Japon Denizi ile Obiotsk Denizlerini birleştiren Tatar Boğazı'ndan Büyük Okyanus'a dökülür. Uzakdoğu Rusya ile Çin'in Mançurya bölgesi arasındaki doğal sınırdır. Bölgede muson iklimi görülür. Kışın Sibirya'dan esen soğuk rüzgarlar nedeniyle altı ayda bir donar. Donma sırasında ulaşımda yer almaz. Yazları bol suyla çoşar ve ulaşımda bölge halkına kolaylık sağlar. Amur Nehri balık türünden zengindir. Bölgede 25'ten fazla balık tesisi bulunmaktadır. Hidroelektrik santralleri için uygun bir ortama sahip olsa bile fazla baraj bulunmamaktadır. Çin ile Rusya'nın doğal sınırını oluşturması bakımından önemlidir.

<span class="mw-page-title-main">Kin Hanedanı (1115-1234)</span>

Kin Hanedanı, Curçen Hanedanı olarak da bilinen hanedan, yaklaşık 500 yıl kadar önce Çin Hanedanı'nı kuran Mançuların, ataları olan Curçen'lerin, Vanyan kabilesi tarafından kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Mançuca</span>

Mançuca, Tunguz dillerinden Kuzey Çin'deki Mançurya'da konuşulan dil. Mançuların ana dili genelde Çincedir. Günümüzde Dünya üzerinde sadece 20 kişinin ana dili Mançucadır. Mançucanın kendine özgü bir alfabesi vardır. Mançuca bugün ölmek üzere olan dillerdendir.

<span class="mw-page-title-main">Tunguz dilleri</span>

Tunguzca veya Tunguz dilleri, Sibirya, Moğolistan ve Mançurya'da konuşulan bir dil grubu. Bu dil grubuna ait dillerin günümüzde sadece 75,000 konuşanı bulunmaktadır ve ölü bir dil olma tehlikesi ile karşı karşıyadır.

<span class="mw-page-title-main">Yoshiko Kawashima</span> Çinde bir Japon ajanı (1907-1948)

Yoshiko Kawashima ; asıl adı (Mançuca): 愛新覺羅顯玗 / 爱新觉罗显玗 Aisin Gioro Şanyu, Japonca okunuşu: Aishin Kakura Kenshi, 東珍, Çince adı: 金璧輝; d. 24 Mayıs 1907 - ö. 25 Mart 1948 ?; lakaplar: 東洋のマタ・ハリ Tōyō-no Mata Hari / Doğunun Mata Hari'si, 男装の麗人 Dansō-no Reijin / Erkek kıyafetli görkemli kişi, 東洋のジャンヌ・ダルク Tōyō-no Jannu Daruku / Doğunun Jeanne d'Arc'ı, 満洲のジャンヌ・ダルク Manshū-no Jannu Daruku / Mançurya'nın Jeanne d'Arc'ı), Mançu imparator ailesi mensubu Prens Su 'nun 14. prensesi.

<span class="mw-page-title-main">Sahalin</span> Kuzey Pasifikte bulunan Rus adası

Sahalin, ayrıca Kuye olarak da bilinen, Kuzey Pasifik Okyanusu'nda 45°50' ve 54°24' K paralelleri arasında yer alan, Rusya'nın en büyük adası. Rusya'da Sahalin Oblastına bağlıdır. Japonya'nın beşte biri büyüklüğünde olan ada Rusya'nın doğu kıyısında ve Japonya'nın hemen kuzeyinde bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Qiqihar</span>

Qiqihar, Çin'in Heilongjiang eyaletinde bulunan bir il düzeyi şehirdir. Yüzölçümü 42,205.82 km² olan şehrin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 5,367,003 olup Heilongjiang'ın en büyük ikinci şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Jiamusi</span>

Jiamusi, Çin'in Heilongjiang eyaletinde bulunan bir il düzeyi şehirdir. Şehir, Heilongjiang eyaletinin kuzeydoğusunda Songhua Nehri'nin güney kıyısında yer almakta olup güneybatıda eyalet başkenti Harbin, batıda Yichun, kuzeybatıda Hegang, doğuda Shuangyashan ve güneydoğuda Qitaihe il düzeyi şehirleri ile kuzeyde Ussuri ve Amur nehirleriyle Rusya'nın Habarovsk Krayı ile komşudur. Yüzölçümü 31,528 km² olan şehrin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 2,552,097'dir.

<span class="mw-page-title-main">Chengde Dağ Konutu</span>

Chengde Dağ Konutu, Çin'in Hebei eyaletine bağlı Chengde kentinde bulunan imparatorluk sarayları ve bahçeler kompleksidir. 1703-1792 yılları arasında inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hong Taiji</span> Eski Çin imparatoru

Hong Taiji, Çin'in Qing Hanedanı'nın ikinci imparatorudur. Saltanatı 1636'dan 1643 yılına kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Hebei</span>

Hebei (Çince: 河北; pinyin: Héběi, Çin'in Kuzey Çin bölgesinde bulunan bir eyalet. Eyalet isminin "jì" şeklinde kısaltılması, eski Han Hanedanı'na ait Ji Eyaleti 'nden alınır. Ji Eyaleti, günümüz güney Hebei'in üstünde bulunurdu. "Hebei" isminin tam anlamı "ırmağın kuzeyi". Bu, eyaletin Sarı Irmak 'ın kuzeyinde yer almasından dolayıdır.

<span class="mw-page-title-main">Heilongjiang</span>

Heilongjiang, Çin'in kuzeydoğusunda bulunan bir eyalet. "Heilongjiang"'ın asıl anlamı 'Kara Ejderha Nehri'; bu, Amur Nehri'nin Çince ismidir. Heilongjiang'ın tek karakterli kısaltılması 黑 (Hēi)'dir. Bölgenin Mançuca ismi, "Sahalin" isminin türettiği Sahaliyan ula 'dır; aynı anlamı taşıyan Moğolca ismi ise Qaramörin.

Aisin Gioro, Çin'in Mançu Çing Hanedanı'nın imparatorluk hanedanıdır. Aisin Gioro, Çin'i 1644'ten 1912'de cumhuriyetin ilan edildiği Xinhai Devrimi'ne kadar yönetti. Aisin kelimesi, Mançu dilinde altın anlamına gelir ve Gioro ise Aisin Gioro'nun Heilongjiang eyaletinde bulunan atayurdudur. Mançu geleneğinde, aidiyet öncelikle aile veya boy adı ve daha sonra bireysel ailelere aittir.

<span class="mw-page-title-main">Liaoning</span>

Liaoning, Çin'in kuzeydoğusunda bulunan bir eyalettir. Eyalet, günümüzdeki haliyle 1907 yılında Fengtian ismiyle kuruldu, ancak isim 1929'da "Liaoning" olarak değiştirildi. Eyalet başkenti ayrıca o dönemde Shenyang'ın eski ismi olan Shengjing'in Mançuca telaffuzu olan Mukden olarak bilinirdi. Japon Mançukuo kukla rejimi altında eyaletin ismi 1907'deki ismine dönüştürüldü, fakat Liaoning ismi 1945'te yine geri getirildi.

<span class="mw-page-title-main">Jilin</span>

Jilin, Çin'in kuzeydoğusunda bulunan bir eyalet. Doğuda Kuzey Kore ve Rusya, kuzeyde Heilongjiang eyaleti, güneyde Liaoning eyaleti ve batıda İç Moğolistan ile sınır paylaşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yalu Nehri</span>

Yalu Nehri, Amnok Nehri olarak da bilinir, Çin ile Kuzey Kore arasındaki sınırda bulunan bir nehir. Yalu Nehri, sınırın doğusundaki Tumen Nehri'yle ve Baekdu Dağı'nın küçük bir kısmıyla beraber Çin ile Kuzey Kore arasındaki sınırı oluşturur ve tarih boyunca Birinci Çin-Japon Savaşı, Rus-Japon Savaşı, II. Dünya Savaşı ve Kore Savaşı gibi çeşitli askeri çatışmalarının yer aldığı mekan olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Mançu alfabesi</span>

Mançu alfabesi, Mançu dilini yazmak için kullanılan yazı sistemidir. Geleneksel Moğol alfabesinin Mançucaya uyarlanmasıyla 1599 yılında Curçen lideri Nurhaci tarafından yaratıldı. Hem ünlü hem de ünsüz seslerin harflerle yazıldığı bir alfabedir. Dikey şekilde yazılır; yazılar, yukarıdan aşağı yönüne, soldan sağ yönüne gider. Günümüzde Sibolar, Mançu diliyle büyük oranda benzerlik gösteren Sibo dilini yazmak için Mançu alfabesine benzeyen bir sistem kullanmaktadırlar.

Sekiz Sancak, Çin'de Sonraki Jin ve Çing hanedanları altında tüm Mançu hanelerinin yerleştirildiği idari ve askeri bölümlerdi. Savaşta, Sekiz Sancak ordu olarak işlev gördü, ancak sancak sistemi aynı zamanda tüm Mançu toplumunun temel örgütsel çerçevesiydi. 17. yüzyılın başlarında Nurhaci tarafından oluşturulan sancak orduları, onun parçalanmış Curçen halkını birleştirmesinde ve Çing Hanedanı'nın Ming Hanedanı'nı fethinde araçsal bir rol oynadı.

<span class="mw-page-title-main">Sonraki Jin (1616-1636)</span>

Sonraki Jin, Çin'de Mançurya'da bir imparatorluk hanedanı ve Çing Hanedanı'nın öncülüydü. 1616 yılında Jianzhou Curçen şefi Nurhaci tarafından Curçen kabilelerinin yeniden birleşmesi üzerine kurulan, adı 12. ve 13. yüzyıllarda kuzey Çin'i yöneten Wanyan boyu tarafından kurulan daha önceki Jin Hanedanı'ndan türetilmiştir.