İçeriğe atla

Nurdoğan Demir Abaşişi

Nurdoğan Demir Abaşişi

Nurdoğan Demir Abaşişi (1944, Sümer, Fındıklı, Rize - 2 Nisan 2008, Fındıklı) yazdığı Lazca masal, hikâye, destan, şiir ve şarkılarla tanınan Laz kökenli Türk yazar.[1] "Biz kişneyen atlarla gelmedik, biz buradaydık" dizeleriyle Nâzım Hikmet'in "Dört nala gelip uzak Asya'dan" dizesine nazire yaptığı şiiri, Lazlar arasında popülerdir.[2]

Hayatı

Nurdoğan Demir 1944 yılının Aralık ayında Fındıklı'da dünyaya geldi. Liseye kadarki eğitimini Fındıklı'da bitirdikten sonra liseye Pertevniyal Lisesi'nde başladı. Son sene liseyi bırakıp askerliğini yaptı. İş hayatına çay alım yerlerinde kantarcı, kayıtçı ve eksper olarak başladı. 1969'da SEKA'da çalışmaya başladı. Eş zamanlı olarak lise ve açık öğretim fakültesini bitirdi. Sonraki 30 yıl boyunca tiyatroyla ilgilendi, senaryo yazarlığı, oyunculuk ve yönetmenlik yaptı. 1993 yılında yayımlanan ilk Lazca dergi Ogni ile birlikte Lazcaya ilgi duymaya başladı.[3] Emekli olduktan sonra Fındıklı'ya yerleşti ve kemençe kursları vermeye başladı. Bu dönemde Lazca üzerine masal, şiir, hikâye, destan, şarkı ve tiyatro denemeleri hazırladı. Laz Halk Masalları adlı kitabında Fındıklı'nın köylerinden 52 halk masalını derledi.[4] Ayrıca bir dönem Fındıklı ÖDP ilçe başkanlığı yaptı.[5] Nurdoğan Demir, 2 Nisan 2008'de kalp krizi sonucu öldü.[6]

Kişisel hayatı

Nurdoğan Demir komünistti.[7] Evli olan Nurdoğan Demir'in oğlu Ceyhun Demir, Marsis grubunun kemençecisidir.[8]

Katkıda bulunduğu eserler

  • Lazca Deyimler Atasözleri-Deyimler ve Mecazlar Sözlüğü (2011) - Lazika Yayıncılık
  • Tu Şkurna Gale - Laz Şiirleri (2011) - Lazika Yayıncılık
  • Laz kültür üzerine notlar (2011) - Lazika Yayıncılık
  • Lazuri xalkuri paramitepe - Laz Halk Masalları (2005) - Kolhis Yayınları
  • Şina Laz Öyküleri (2015) - Lazika Yayıncılık
  • Lazca Deyimler Sözlüğü (2011) - Lazika Yayıncılık

Kaynakça

  1. ^ İsmail Avcı Bucaklişi (16 Nisan 2011). "Laz Şairi Nurdoğan Abaşişi'nin Ardından..." bianet.org. 6 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2021. 
  2. ^ İsmail Güney Yılmaz (18 Aralık 2019). "Uncire, Laz edebiyatını okuyucu ile buluşturacak". gazeteduvar.com.tr. 18 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2021. 
  3. ^ "Nurdoğan Demir Abaşı". kuzeymavi.com. 11 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2021. 
  4. ^ Levent Turhan Gümüş (12 Eylül 2019). "'Bir Varmış Bir Yokmuşla Başlayan Laz Masalı'". sondakikarize.com. 6 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2021. 
  5. ^ Dilek Aslan (2 Nisan 2008). "Nurdoğan Demir'e Hayata Veda Etti". cayhaber.net. 6 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2021. 
  6. ^ "Nurdoğan Demir (1944 - 2008)". kolkhoba.org. 6 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2021. 
  7. ^ İsmail Güney Yılmaz (21 Ocak 2021). "Toplumdaki "Laz" Algısı Ne Kadar Gerçekçi?". teorivepolitika.net. 21 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2021. 
  8. ^ Hayati Akbaş (17 Ekim 2009). "Artvinliler dev konsere hazırlanıyor". hopam.com. 6 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Koşma (edebiyat)</span>

Koşma, coşturucu duyguların dile getirildiği, İslamiyet öncesinde yazılan koşuk türünün bir devamı olan ladinî (dinî olmayan) Türk halk edebiyatı nazım biçimi. Koşmalar genellikle 11'li hece ölçüsü ile söylenir, en az 3 en çok 12 dörtlükten oluşur. Türk halk edebiyatının en çok kullanılan nazım şekli olan koşma, halk ozanları tarafından geliştirilmiş bir nazım şeklidir. Bu nazım biçimi Türk Dil Kurumu tarafından:

Hece ölçüsü, şiirin her dizesindeki hece sayısının eşit olmasına dayanan bir vezindir. Türkçenin millî ölçüsü olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Lazika</span>

Lazika ya da Egrisi, ayrıca Laz İmparatorluğu olarak da bilinir, Karadeniz'in güneydoğu kıyısında tarihsel bölge. Latince'de 'Lazika'; "Lazların ülkesi" anlamına gelmektedir. Aynı dönem devleti Perslerin resmi literatüründe ise "Lazistan" olarak yer almıştır. Bugün Türkiye, Rusya ve Gürcistan sınırları içinde yer alır. Bu bölgeden “Lazika” adıyla ilk kez 7. yüzyılda yazarı bilinmeyen, Ermenice "Coğrafya” adlı kitapta bahsedilmiştir. Lazika Krallığı'nın sınırları 4. yüzyılın ikinci yarısında batıda Trabzon kuzeyde Kafkas Sıradağları ve doğuda Lihi Dağları'na kadar uzanıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Lazca</span> Laz halkı tarafından kullanılan dil

Lazca Türkiye'nin Doğu Karadeniz kıyı şeridinde Rize ilinin Pazar ilçesinde bulunan Melyat Deresi'nden itibaren ve Gürcistan'ın Türkiye ile paylaştığı Sarp köyüne uzanan bölgede yaşayan Laz halkı tarafından konuşulan ve eski Kolhis dilinin devamı olduğu düşünülen Zanik bir Güney Kafkas dilidir.

<span class="mw-page-title-main">Fazıl Hüsnü Dağlarca</span> Türk şair

Fazıl Hüsnü Dağlarca, Türk şair. 2007 yılına kadar yayınlanmış 60'tan fazla şiir koleksiyonuyla Türkiye Cumhuriyeti'nin en üretken Türk şairlerinden birisi olan Dağlarca Struga Şiir Akşamları Altın Çelenk Ödülüne layık görüldü. 1971 yılında Şilili şair Pablo Neruda'nın aldığı Nobel Edebiyat Ödülü için hazırlanan listede adaylardan birisi olduğu 50 yıllık İsveç Akademisi arşivlerinin 2022'de kamuoyuna açılması ile ortaya çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Fuat Saka</span> Türk müzisyen

Fuat Saka Türk müzisyen. Batı müziğiyle harmanlanan özgün Anadolu folk-rock müziği yapmaktadır.

Pertev Naili Boratav ya da asıl adıyla Mustafa Pertev, Türk halk bilimci, halk edebiyatı araştırmacısı.

<span class="mw-page-title-main">Lazlar</span> Etnik grup

Lazlar (Lazca: Lazepe, Lazi Güney Kafkas dillerinden Lazca konuşan ve Türkiye ve Gürcistan'ın Karadeniz kıyısındaki bölgelerinde yaşayan bir etnik gruptur.

Kayıkçı Kul Mustafa, Türk halk edebiyatının Bektaşî koluna bağlı halk ozanı. Şairin doğum ve ölümüyle ilgili net bilgiler bulunmamakla beraber; 17. yüzyıl ozanı olduğu belirlenebilmiştir. Kimi kaynaklarca 1658'de öldüğü rivayet edilmektedir. Ancak bu iddianın tersi olarak 1659'dan sonra öldüğünü savunan araştırmalar da vardır. Edebiyatçı Ahmet Kabaklı ise Kayıkçı Kul Mustafa'nın ölümünün 1646'dan sonra gerçekleştiğini söylemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yılmaz Gruda</span> Türk oyuncu ve şair (1930—2023)

Ahmet Yılmaz Gruda, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu, şair, oyun yazarı, tiyatro yönetmeni, çevirmen ve reklamcı.

Genç Osman Destanı, 17. yüzyılda Kayıkçı Kul Mustafa tarafından yazılan ve Türk halk edebiyatının en önemli epik eserlerinden biri sayılan duygusal koçaklamadır. Yapıtta Osman adındaki genç bir yeniçerinin savaş sırasındaki yiğitliği ve ölümü anlatılmaktadır.

Halim Yağcıoğlu, Türk şair ve yazar.

A. Kadir Paksoy, Türk öğretmen, şair ve yazar.

Arhavili İsmail veya Arhaveli İsmail, Nâzım Hikmet'in Kurtuluş Savaşı Destanı isimli eserinin "Arhavili İsmail'in Hikâyesi" adlı şiirinde yer alan kurgusal bir karakterdir. Nâzım Hikmet, kendi dostu İsmail'in adını Arhavililere ithafen kullanarak, Lazların Kurtuluş Savaşı'na katkılarını onurlandırmıştır. Zülfü Livaneli'nin 1978 yılında çıkardığı Nazım Türküsü albümünde, Nâzım Hikmet'in şiirinden derlenmiş "Arhavili İsmail" adlı bir şarkı yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Tevfik Yücesoy</span>

Ahmet Tevfik Yücesoy Osmanlı Lazı yazar. Türkiye'deki ilk satranç derneği olan İstanbul Satranç Derneği'nin ve Laz Tekamül-i Milli Cemiyeti'nin kurucu başkanı olarak bilinmektedir.

Münir Yılmaz Avcı Laz kültürü üzerine yazdığı eserleriyle tanınan Laz kökenli Türk yazar ve şair.

Nazmi Ağıl, Türk şair, akademisyen, çevirmen.

Lazika Yayıncılık veya eski adıyla Lazika Yayın Kolektifi, 2011 yılında İstanbul'da kurulmuş, Lazca edebiyat ve dili üzerine yayıncılık yapan bir yayın şirketidir. Lazika Yayın Kolektifi, kuruluşundan itibaren 5'i Türkçe gerisi Lazca olmak üzere 80'den fazla kitap yayımlamıştır. Lazcadan Türkçeye resmi olarak çevrilen ilk kitap olan Küçük Prens, bu yayınevinde basılmıştır. Yayıncılığın yayınladığı türler arasında Lazca ders kitabı, sözlükler, çocuk kitapları ve çeviriler da yer almakta. Yayıncılık, TÜYAP kitap fuarı ve Doğu Karadeniz bölgesindeki şenlik ve festivallerde stant açmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hasan Çelebi (yazar)</span> Türk şair

Hasan Çelebi Türk şair, yazar, düşünür ve gazeteci.

<span class="mw-page-title-main">Reşit Hilmi Pehlivanoğlu</span>

Reşit Hilmi Pehlivanoğlu veya Pehlivanoğlu Reşîdî, Nikolay Marr'ın Lazistan'a Yolculuk adlı kitabında en iyi Laz ozan olarak bahsettiği Laz şair.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.