Numa Pompilius

Numa Pompilius, efsanelere göre Romulus'un ardından tahta çıkan ikinci Roma Kralı. Romulus'un ölümünün ardından Romalılar Sabin kökenli bir adamı kral yaparak onun her iki Roma kabilesine de sadık olmasını amaçlamışlardır.

Plutarch, Numa'nın Pomponius'un dört oğlunun en küçüğü olduğunu ve Roma'nın kurulduğu günlerde doğduğunu söyler. Hayatı katı bir disiplin içinde geçmiş ve evindeki tüm lükslerden uzak durmuştur. Sabinlerin kralı ve Romulus'un meslektaşı Titus Tatius, tek kızı olan Tatia'yı Numa ile evlendirmiştir. On üç yıllık bir evliliğin ardından Tatia'nın ölmesi Numa'nın emekliliğini hızlandırmıştır. Plutarch, bazı yazarların onun Pompilia adında tek bir kızı olduğuna inandığını, diğerlerinin ise onun Pomponius, Pinus, Calpus ve Mamercus adında dört oğlu olduğuna ve bu çocukların Roma'nın saygın ailelerinden olan Pomponii, Pinarii, Calpurnii, Aemilii ve Pompilii'nin ataları olduğuna inandıklarını aktarır. Diğer yazarlar ise bunun yaranmak için uydurulmuş bir yalan olduğuna inanırlar. Numa'nın kızı Pompilia, Marcius II ile evlenmiş ve ileride kral olacak olan Ancus Marcius'u doğurmuştur.

Numa, kendisine krallık görevi teklif edildiğinde yaklaşık kırk yaşındaydı. Sabinlerin Cures adını verdikleri ve daha sonra Romalılar ve Sabinlerin ortak olarak Quirites diye adlandırmaya başladıkları şehirde yaşıyordu (Plutarch). Başlangıçta teklifi reddetmiş ancak babası ve Marcius I'in (Marcius II'nin babası) baskıları sonucu kabul etmiştir.

Numa sonradan bilgeliği ve dindarlığıyla ünlendi. Efsaneye göre su perisi Egeria ona akıllı bir kanun koyucu olmayı öğretmişti. Lütfunu göstermek için tanrı Jüpiter, gökyüzünden Palatine tepesi'ne üzerinde kehanet harfleri bulunan ve Roma'nın kaderinin bağlı olduğu bir kalkan düşmesini sağlamıştır. Bu kalkanın önemini anlayan Kral Numa bu kalkana benzeyen on bir kalkan daha yaptırmıştır. Tanrı Jüpiter'in bu kutsal kalkanları ancilia diye adlandırılıyordu ve her yıl Salii rahipleri tarafından bir geçit töreniyle halka gösteriliyordu.

Efsanelere göre, Numa güneş ve ay yıllarına göre ayarlanabilen bir takvim yayınlamış ve Pontifex olarak adlandırılan rahiplerin ilk tüzüğünü oluşturmuştur. Plutarch, Numa tarafından oluşturulan diğer Roma kurumları üzerinde, "Numa, kendilerini Lacedaemonianların bir kolonisi olarak adlandırılan Sabinlerin soyundandır." diyerek Numa'nın Sabinlerle olan ilişkisine işaret eden bir Laconia etkisi olduğunu bulmuştur.

Numa'nın Roma'nın mevcut topraklarını pagi olarak böldüğü ve Roma'nın geleneksel meslek loncalarını kurduğuna inanılır:

"böylece, tüm insanları sanatçı ve esnaf olarak ayırmış, müzisyenler, kuyumcular, marangozlar, boyacılar, ayakkabıcılar, dericiler, pirinççiler ve çömlekçiler loncalarını oluşturmuş ve tüm diğer el sanatlarıyla uğraşan insanları da tek bir kurum altında toplamış, her lonca kendi uygun mahkemelerini, meclislerini ve dinsel adetlerini tayin etmiştir." (Plutarch)

Numa aynı zamanda Vesta bakireleri kurumunu da oluşturmuştur.

Numa, "Romalılara tanrıları insan ya da hayvan şeklinde betimlemeyi yasaklamıştır. Önceleri kutsal olarak herhangi bir imaj ya da heykel bulunmuyordu; Krallığın ilk 170 yılında tapınaklar ve diğer kutsal yerleri inşa ettiler ancak içlerine hiçbir şekilde figür yerleştirmemişlerdir. İnsanları kutsal varlıkları ölümlü şeylerle tasvir etmenin dine saygısızlık olduğuna ve tanrıyı kavrayamayacaklarını, ancak anlayabileceklerine ikna etmiştir." (Plutarch)

Numa Pompilius MÖ 673 yılında yaşlılık nedeniyle ölmüştür. Ardılı Tullus Hostilius'tur.

Numa hakkında var olan tarihsel verilerdeki tutarsızlıklar nedeniyle onun hakkında anlatılan hikâyeler efsane olarak kabul edilir. En ünlü olanı, MÖ 500 civarında öldüğü kabul edilen Pythagoras'la arkadaş olmasıdır.^[1]

• Numa Pompilius and the Idea of Civil Religion in the West (Numa Pompilius ve Batıda sivil din fikri), Mark Silk, Journal of the American Academy of Religion, cilt=72, baskı=4, yıl=2004, sayfalar 863-96, url=http://jaar.oxfordjournals.org/cgi/content/abstract/72/4/863 14 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Wikimedia Commons'ta Numa Pompilius ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• Plutarch'ın anlatımıyla wikikaynak'ta Numa Pompilius'un hayatı, (İngilizce)
• Livy'nin From the Founding of the City, Book 1: The Earliest Legends of Rome (Şehrin kuruluşundan itibaren kitap 1: Roma'nın en erken efsaneleri), (İngilizce)