İçeriğe atla

Nuit debout

Nuit debout
2016 Fransa protestolarından bir görünüm
Tarih 31 Mart 2016 - devam ediyor
Yer Fransa geneli;[1] Paris, Orléans, Lyon, Marsilya, Nantes, Rennes, Avrupa Birliği üyesi ülkeler;[2] Belçika, Almanya, Lüksemburg, Kanada, Portekiz, İspanya, Polonya, Yunanistan
Sebep Çıkarılan yeni iş yasası
Hedef Fransa Hükümeti
Yöntem
Protestocular
  • Yürüyüş ve slogan atma
  • Çeşitli protesto yöntemleri
  • Yol kapatma
  • Taş atma
  • Vandalizm ve çevreye zarar verme
  • Molotofkokteyli kullanma

Son durum Belirsiz.
Taraflar
Fransızlar'dan oluşan halk kitlesi Fransa Hükümeti
Fransa Polisi
Fransa Jandarması
Öne çıkan kişiler
Fransa François Hollande
Fransa Manuel Valls
Fransa Michel Sapin
Sayı
170,000 (Fransa Hükümeti)
500,000 (CGT)
Kayıplar
3'ü ağır 24 polis yaralandı[3]
Çatışmalarda 124 gösterici gözaltına alındı, polisin şiddetli müdahaleleri sonrası onlarca göstericinin yaralandığı düşünülüyor.[4]

"Nuit debout" protestoları (Türkçe"Gece Ayakta") protestoları olarak bilinen Fransa'da içerisinde "Yeni İş Yasası" adıyla[5] yer alan kısıtlayıcı kanunlarında yer aldığı çalışma reformlarına karşı gösteri ve grevlerinde yer aldığı, 31 Mart 2016'da Fransa hükûmetine karşı başlatılan,[6] Fransa geneline yayılan ve işçi sendikalarının da destek verdiği sivil halk ayaklanması. "Yeni İş Yasası" adıyla Fransa Hükûmeti tarafından çıkarılan kanunla günlük çalışma saatleri artırılmış,[7] çalışan işçilerin sosyal hakları kısıtlanmış ve işverenlere, çalışanlar aleyhine ek haklar tanınmıştır.

Arka plan

Fransa'da hükûmetin "çalışma piyasasına esneklik kazandırmak" amacıyla çıkardığını iddia ettiği İş Kanunu'na karşı Fransa genelinde sendikalar, öğrenci birlikleri ve gençlik örgütlerinin çağrılarıyla düzenlenen gösterilere dönüşmüş, göstericiler ile polis çatışmıştır.

Protestolar

Paris, Nantes, Marsilya, Toulouse, Bordeaux, Rennes ve Strazburg'un da dahil olduğu 163 yerde halk gösterileri düzenlendi. Fransa İçişleri Bakanlığı 12 Mayıs 2016 tarihindeki sokak gösterilerine ülke çapında 55 binden fazla kişinin katıldığını açıkladı. İşsizler, öğrenciler, emekliler, işçiler, güvencesiz çalışanlar, beyaz yakalar, evsizler ve diğer birçok gruptan oluşan göstericiler Paris'in en büyük meydanlarından Cumhuriyet Meydanında toplanarak eylem yapmıştır. Gece Ayakta adı verilen eylemler ülke geneline yayılmış Fransız medyası, eylemlerle New York'taki Wall Street'i İşgal Et (Occupy Wall Streeet) ve Madrid'deki 2011-2012 İspanya protestoları (İndgnados) hareketleri arasında benzerlik[] bulunduğunu belirtti.

Şiddet

Paris'te düzenlenen protestolarda eylemci topluluğun arasında yer alan bir grup, polise molotofkokteyli, taş ve cam şişe atmış, polisler ise göstericilere karşı göz yaşartıcı gaz atılmıştır. Polis helikopteri de sürekli olarak gösteri bölgesi üstünde gözlem uçuşu yapmıştır.[8]

Medyaya sansür ve dezenformasyon

Olaylar sırasında polisin hedef gözeterek bir göstericiye gaz bombası attığı bir video sosyal medyada kısa sürede yayılırken, görüntülerin yer aldığı internet sitelerinin sayfalarının tümünde görüntülerin kaldırılmıştır.[9] Rennes kentinde çatışma ve gösterileri görüntüleyen gazetecinin kaydettiği görüntülere polislerce müdahalede bulunulmuştur.[10] Yine Fransız Polisi göstericilere karşı orantısız güç kullanmış,[11] Toulouse kentindeki protestolarda bir polisin kadın göstericilerden birini boğazında tutarak gerçekleştirdiği orantısız müdahalesi ve bir göstericiyi hedef göstererek sıktığı gaz bombası görüntüleri ülkedeki eylemleri yakından takip eden uluslararası basında geniş yer buldu.[12] Ülke genelinde süren protestolara karşı polis müdahalesi sürmüş, gösterici ve güvenlik güçleri sık sık karşı karşıya gelmiş,[13] polis göstericilere sık sık biber gazı, göz yaşartıcı gaz, plastik mermi ve jop ile müdahalelerde bulunmaktadır.[14]

Etkileri

Ekonomi

Ülke geneline yayılan protestolarda demiryolu çalışanları ve nakliye işçilerinin greve gitme kararı sonrası şehirlerarası trenlerin yarısı, yüksek hızlı demiryolu treni seferlerinin üçte ikisi ve banliyö treni seferlerinin dörtte biri hizmet verememiş, Fransa'dan İspanya'ya giden trenlerin üçte birinin çalışmayacağı bildirildi. Nakliye işçilerinin ise Paris, Caen, Le Havre ve Bordeaux kentlerinde yol kapatma eylemi yapması sonucu trafikte büyük aksamalar yaşandı.[15]

Tepkiler

Uluslararası tepkiler

  • Türkiye Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan protesto hakkını kullanan göstericilere karşı Fransız polisinin uyguladığı şiddeti[16] kınadığını, insan hakları örgütlerini ve batılı politikacıları yaşananlara karşı duyarlı olmaya çağırmıştır.[17] Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Tanju Bilgiç de yaptığı açıklamada Fransız güvenlik güçlerinin göstericilere karşı sertleşen müdahalelerinden endişe duyduklarını yetkililerin göstericilere karşı orantısız güç kullanmaktan kaçınmasını beklediklerini söylemiştir.[18]

Ayrıca bakınız

  • Fransız banliyölerinde 2005 ayaklanmaları

Kaynakça

  1. ^ "Fransa alev alev yanıyor! 163 yerde büyük gösteri". Sadece Haber Tv. 13 Mayıs 2016. 4 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2016. 
  2. ^ ""Avrupa Baharı" mı başladı?". Takvim. 30 Mayıs 2016. 31 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2016. 
  3. ^ "Fransa'da eylemciler polisle çatıştı". Deutsche Welle. 29 Nisan 2016. 9 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2016. 
  4. ^ "'Gece Ayakta' olan Fransız muhalefeti gündüz de sokağa çıktı". Zete.com. 29 Nisan 2016. 4 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2016. 
  5. ^ "Paris alev alev yanıyor". Milliyet. 18 Mayıs 2016. 19 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2016. 
  6. ^ Hugh Schofield (26 Mayıs 2016). "Fransa grevde: Sendikalar ve hükümet karşı karşıya". BBC. 29 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2016. 
  7. ^ "Paris sokakları alev alev!". Haber3.com. 18 Mayıs 2016. 4 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2016. 
  8. ^ Gülten Özbey (28 Nisan 2016). "Fransa'da iş kanunu karşıtı eylemlerde çatışmalar çıktı". Paris: Hürriyet. 4 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2016. 
  9. ^ "Fransız polisinden medyaya sansür: Videoyu sildirdi". Haber10.com. 28 Mayıs 2016. 4 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2016. 
  10. ^ "Fransız polisi tek tek sildirdi". Sabah. 1 Haziran 2016. 2 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2016. 
  11. ^ "Paris'e sansür Gezi'ye belgesel". Güneş. 29 Mayıs 2016. 29 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2016. 
  12. ^ "Fransız polisinden sert müdahale". Hürriyet. 28 Mayıs 2016. 29 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2016. 
  13. ^ "Fransa'da binlerce kişi sokaklara çıktı, polis müdahale etti". Ulusal Kanal. 20 Mayıs 2016. 21 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2016. 
  14. ^ "France: Violent clashes rock Paris as tear gas used at labour reform demo" (İngilizce). Ruptly TV. 26 Mayıs 2016. 4 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2016. 
  15. ^ "Paris'te sokaklar alev alev yanıyor". Haber10.com 20 Mayıs 2016. 20 Mayıs 2016. 19 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2016. 
  16. ^ Hilmi Hacaloğlu (30 Mayıs 2016). "Erdoğan Fransız Polisinin Uyguladığı Şiddeti Kınadı". Amerikanın Sesi. 4 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2016. 
  17. ^ "Erdoğan, Fransa'daki polis şiddetini 'kınadı': "Bana nasihat ediyordunuz, akıl veriyordunuz"". Zete.com. 30 Mayıs 2016. 4 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2016. 
  18. ^ "Tanju Bilgiç'ten Fransa'ya uyarı: Orantısız güçten kaçının". Habertürk. 30 Mayıs 2016. 31 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2016. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Haymarket Olayı</span>

Haymarket Olayı, 1 Mayıs 1886'da Louisville, Kentucky'de (ABD) başlayan işçi grevleri sonucu 4 Mayıs'ta yine aynı şehirdeki Haymarket Alanında meydana gelen olay.

<span class="mw-page-title-main">1989 Tiananmen Meydanı protestoları</span>

1989 Tiananmen Meydanı Olayları, Çin'de (ÇHC) 15 Nisan - 4 Haziran 1989 arasında meydana gelen; öğrencilerin, aydınların ve işçilerin önderliğinde gerçekleşen gösterileri ve ardından yaşananları ifade eder. Gösterilerin odak noktası Pekin'de Tiananmen Meydanı idi, bununla birlikte göreceli olarak daha yumuşak gösterilerin gerçekleştiği Şangay gibi, Çin'in diğer şehirlerinde de kitlesel protestolar oldu.

<span class="mw-page-title-main">2008 Yunanistan ayaklanmaları</span>

2008 Yunanistan ayaklanmaları 6 Aralık 2008'de Atina'da polis Epaminondas Korkoneas'ın silahından çıkan mermiyle 15 yaşındaki Alexandros Grigoropoulos 'un ölümüyle sonuçlanmasıyla başladı. Bu olayın ardından öncelikle başkentte ardından tüm ülkede anarşistler ve hükûmet karşıtları polise karşı ayaklandı ve polisle çatışmaya başladı. Göstericiler molotofkokteylleri ile özel mülklere saldırdı. Atina'nin ardından çatışmalar ülkenin ikinci büyük şehri Selanik'e sıçradı.

Sharpeville Katliamı, 21 Mart 1960 tarihinde Güney Afrikalı güvenlik güçlerinin siyahi protestoculardan oluşan bir gruba ateş açması sonucu 69 kişinin ölümüne neden olan olay. Katliam, bugünkü Gauteng eyaletinin sınırları içinde bulunan Sharpeville'de meydana gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de 1 Mayıs İşçi Bayramı</span>

1 Mayıs İşçi Bayramı, Türkiye'de ilk kez 1923'te resmî olarak kutlanmıştır. 2008 Nisan'ında, "Emek ve Dayanışma Günü" olarak kutlanması kabul edilmiştir. 22 Nisan 2009 tarihinde TBMM'de kabul edilen 5892 sayılı yasanın, 27 Nisan 2009'da Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmesi ile, 1 Mayıs resmî tatil ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gezi Parkı olayları</span> 2013te İstanbulda başlayan protesto

Gezi Parkı olayları veya Gezi Parkı direnişi, 28 Mayıs 2013 tarihinde, ilk olarak İstanbul'daki Taksim Gezi Parkı için hazırlanan kentsel gelişim planına karşı çıkmak amacıyla düzenlenen, daha sonrasında ifade özgürlüğü, medya sansürü, otoriteryanizm gibi toplumsal sorunlara ve Erdoğan'ın görece baskıcı yönetimine karşı toplumsal bir harekete dönüşen protesto hareketleridir.

1968 Mayıs olayları, Fransa'nın yakın tarihinin en önemli kırılma noktalarından birini oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Gezi Parkı olayları zaman çizelgesi</span> Vikimedya liste makalesi

Aşağıdaki zaman çizelgesi Gezi Parkı olayları sırasında ve sonrasında yaşanan olayları kronojik sıralamasını içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">2014 Ferguson protestoları</span>

2014 Ferguson protestoları, Missouri eyaletine bağlı Ferguson kasabasında yaşayan Michael Brown isimli silahsız siyahi gencin beyaz bir polis tarafından uygulanan polis şiddeti sonucu ölümüne yönelik başlayan tepkiler ve ardından Missouri genelinde başlayan protestolardır. Protestolar Amerika'nın dört bir yanına yayılmıştır. Türkiye Devleti, Amerikan Hükûmetine sorumluluk ve itidal çağrısı yaparak eylemcilere yapılan orantısız güç kullanımı için ' kaygı verici ' ifadelerini kulanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kobani Olayları</span> 7-12 Ekim 2014 tarihinde Türkiyede çıkan eylemler

Kobani Olayları veya 6-7 Ekim Olayları, IŞİD'in Kobani'yi kuşatmasına karşılık YPG militanlarının Türkiye sınırları üzerinden silah nakli yapmasına izin vermeyen 62. Türkiye Hükûmeti'ne tepki olarak HDP Merkez Yürütme Kurulunun 6 Ekim'de aldığı kararla ve sokağa çıkma çağrısıyla başlayan protesto eylemleri ve silahlı çatışmalar bütünü. Silahlı çatışmalar, YDG-H üyelerinin öncülüğünde başlatıldı ve daha sonra HÜDA-PAR taraftarlarının ve ülkücülerin de çatışmalara katılımıyla ve ardından polis güçlerinin müdahaleleriyle büyüdü. Olaylar sırasında güneydoğu Anadolu'da Türk güvenlik güçleri ile PKK militanları arasında meydana gelen ve can kayıplarıyla sonuçlanan çatışmalar da gerginliğin tırmanmasına katkıda bulundu.

Feminist Gece Yürüyüşü Türkiye'de, her 8 Mart'ta, çeşitli kadın örgütlerinden, çevrelerden, forumlardan katılan kadınların; patriyarkaya, cinsiyetçiliğe, ayrımcılığa, heteroseksizme, erkek şiddetine karşı yaptığı yürüyüş.

Tariş Olayları, İzmir'de TARİŞ'e bağlı fabrikalarda silah ve patlayıcı madde bulunduğuna dair haberler üzerine 22 Ocak 1980'de TARİŞ'in 5 ünitesinde arama yapan polislere ateş açılması sonucu başlayan olaylar.

<span class="mw-page-title-main">2015 Paris saldırıları</span>

2015 Paris saldırıları, 13 Kasım 2015 tarihinde, yerel saatle 21:16'da başlayan (OAS) Paris'in birinci, onuncu ve on birinci bölgeleriyle birlikte Fransa Stadyumu'nda düzenlenen silahlı ve bombalı saldırılardır. Bataclan tiyatrosunda yapılan rehin alma eyleminin yanı sıra başkent çevresinde en az altı silahlı ve üç bombalı saldırı yapıldığı açıklanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">1905 Moskova Ayaklanması</span>

1905 Moskova Ayaklanması, 1905 yılında gerçekleşen Rus Devrimi kapsamında 7-17 Aralık 1905 tarihinde Moskova'da ortaya çıkan ayaklanma. İlk 2 gün barışçıl geçen ayaklanma, 9 Aralık günü silahlı çatışmalara dönüşmüş ve Çarlık ordusu saldırıları sonucu yüzlerce kişi ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Mart 2006 Diyarbakır olayları</span>

Mart 2006 Diyarbakır olayları, 28-31 Mart 2006 tarihleri arasında Diyarbakır'da yaşanan protestolar ve sonrasında gerçekleşen toplumsal olaylardır.

<span class="mw-page-title-main">Donald Trump karşıtı protestolar</span>

Donald Trump karşıtı protestolar, 16 Haziran 2015'ten 20 Ocak 2021'e kadar 2016 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri öncesi ve sonrasında söylemleri ve davranışları yüzünden 45. ABD Başkanı Donald Trump'a karşı başlayan protestolar. Trump'ın başkanlığı öncesi adaylık kampanyasına karşı örgütlü ve sivil eylemler düzenleyen göstericiler, Trump'ın mitinglerinde ve konferanslarında protestolar gerçekleştirdi. Donald Trump'un başkanlığa seçilmesinin ardından, öğrenciler ve aktivistler New York, Boston, Chicago, Portland ve Oakland başta olmak üzere ABD genelinde birçok büyük şehirde protesto gösterileri düzenledi.

2017 Fransa ayaklanmaları 2 Şubat tarihinde medyaya yansıyan kamera kayıtlarında Paris'te bulunan "Aulnay-sous-Bois" banliyösünde kimlik kontrolü için polis tarafından durdurulan 22 yaşındaki Siyahi Théo adında gencin Fransız polisince tecavüze uğradığının görülmesinin ardından Paris banliyölerinde bir dizi ayaklanma meydana gelmiş, polis karşıtı protestolar Fransa'nın bazı bölgelerine yayılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ceyda Sungur</span> Türk akademisyen ve aktivist

Ceyda Sungur veya bilinen takma adıyla Kırmızılı Kadın; Türk akademisyen ve aktivist. 2013 yılında İstanbul'da düzenlenen Gezi Parkı protestoları sırasında, üzerindeki kırmızı elbisesi ve beyaz çantasıyla gösteri alanındayken bir polisin yüzüne biber gazı sıktığı esnada çekilen fotoğrafıyla ünlenmiş ve eylemin simgelerinden biri haline gelmiştir.

Türkiye'deki 2011–2012 Kürt protestoları, ülkedeki Kürt azınlık haklarının kısıtlanmasına karşı BDP liderliğinde Türkiye'de yapılan protestolardır. Türkiye'deki Kürtlerin uzun protesto eylemlerin sonucu olarak, Orta Doğu ve Kuzey Afrika'da da protestolar olmuştur. Hürriyet gazetesi, Mısır ve Tunus'ta devrimlere neden olan ve "Arap Baharı" olarak adlandırılanın kalkınmanın, Ortadoğu'nun kuzey kesimlerinde bir "Kürt Yazı"na yol açabileceğini öne sürdü. Protestocular hem İstanbul'da hem de Türkiye'nin güneydoğusunda sokaklara döküldü. Bazı gösteriler de Anadolu ve İzmir'de yapıldı.

<span class="mw-page-title-main">Nahel Merzouk isyanları</span> Nahel Merzoukun ölümünün ardından başlayan isyan

Nahel Merzouk isyanları, 27 Haziran 2023'te Fransa'nın Nanterre şehrinde trafik polisinin dur ihtarına uymayan ismi Nahel Marzouk olarak açıklanan 17 yaşındaki Cezayir asıllı bir gencin göğsünden vurulup hayatını kaybetmesiyle başlayan isyanlardır. Fransa Cumhurbaşkanı Macron, her ne kadar olay hakkında "Affedilemez." açıklaması yapsa da isyan bitmedi ve daha da şiddetlendi. Olaylarda çok sayıda polis yaralanırken ülke genelinde devlet binalarına kundaklama girişimleri başlatıldı. Protestolar, günler ilerledikçe bir kitlesel isyan hâlini aldı. Fransa, 4 Temmuz 2023 itibarıyla isyanı durdurmayı başardı.