İçeriğe atla

Nowa Huta

Koordinatlar: 50°04′20″K 20°02′15″D / 50.07222°K 20.03750°D / 50.07222; 20.03750
Nowa Huta
Koordinatlar: 50°04′20″K 20°02′15″D / 50.07222°K 20.03750°D / 50.07222; 20.03750
Yüzölçümü
 • Toplam65,41 km2 km²
Nüfus
 (2014)
54.588
 • Yaz (YSU)UTC+01.00
Alan kodu+04.008 12

Nowa Huta, kelimenin tam anlamıyla "Yeni Çelik Fabrikası" Polonya'nın Kraków kentinin en doğusundaki bölgesidir. Nowa Huta, şimdiye kadar inşa edilmiş en büyük planlı Sosyalist gerçekçi yerleşim yerlerinden veya bölgelerden biridir (bir diğeri Rusya'daki Magnitogorsk'tur) ve tüm dünyada "kasıtlı sosyal mühendisliğin en ünlü örneklerinden biridir."[1] Ütopik bir ideal şehir olarak inşa edilen sokak düzeni ve binaların belirli ihtişamı genellikle Paris ve Londra'yı andırır. Nowa Huta'daki park ve yeşil alanların çokluğu burayı Kraków'un en yeşil bölgesi haline getirmektedir.[2]

Nowa Huta, 1949 yılında Kraków yakınlarında, Sosyalist hükûmet tarafından eski Mogiła, Pleszów ve Krzesławice köylerinden alınan arazi üzerinde ayrı bir şehir olarak kuruldu. Devasa bir ağır sanayi merkezi olarak planlandı. Şehrin Sosyalist propaganda için ideal bir şehir olması ve öncelikle sanayi işçileri tarafından doldurulması amaçlanıyordu. 1951 yılında Kraków şehrinin yeni bölgesi olarak şehrin bir parçası haline geldi ve ertesi yıl tramvay bağlantılarının inşasına başlandı.[3]

22 Temmuz 1954'te Vladimir Lenin Çelik Fabrikası açıldı ve yirmi yıldan kısa bir süre içinde fabrika Polonya'nın en büyük çelik fabrikası haline geldi. 1960'larda şehir hızla genişledi. Plac Centralny'nin (Merkez Meydanı) anıtsal mimarisi devasa apartman bloklarıyla çevrildi. 1970'lerde çelik üretimi yılda yedi milyon tona ulaştı. Aynı zamanda Polonya'nın en büyük tütün fabrikası ve devasa bir çimento fabrikası da burada açıldı.

1980'ler boyunca Nowa Huta, Dayanışma hareketinin polisle çatıştığı birçok gösterinin ve şiddetli sokak protestolarının yaşandığı bir şehir haline geldi. O dönemde Lenin Çelik Fabrikasında çalışan 38.000 işçinin yaklaşık 29.000'i Solidarność'a üyeydi.[4]

Sosyalizmin çöküşünden bu yana, bir zamanlar Stalinizm'in vitrini olan kentte artık ideolojinin ateşli muhaliflerine adanmış pek çok anıt bulunuyor. Eskiden Vladimir Lenin ve Küba Devrimi'nin adını taşıyan caddeler, II. Ioannes Paulus ve Polonyalı II. Dünya Savaşı kahramanı Władysław Anders'i onurlandırmak üzere yeniden adlandırıldı.

Kaynakça

  1. ^ "Nowa Huta – Krakow". www.inyourpocket.com. 29 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2017. 
  2. ^ Trappman, V.; Trappmann, Vera (7 Mayıs 2013). Fallen heroes in global capitalism: Workers and the Restructuring of the Polish Steel Industry. Springer. ISBN 9781137303653. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2017 – Google Books vasıtasıyla. 
  3. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; N-H isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
  4. ^ "60 lecie Nowej Huty". www.60nh.pl. 5 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dortmund</span> Kuzey Ren-Vestfalyada büyükşehir (Almanya)

Dortmund, Almanya'nın Ruhr bölgesinde bulunan bir şehir. Kuzey Ren-Vestfalya eyaletine bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Oberhausen</span> Ruhrgebiette büyükşehir (Kuzey Ren-Vestfalya, Almanya)

Oberhausen, Almanya'nın batı kesiminde Kuzey Ren-Vestfalya eyâletinde (Land) bir şehir.

<span class="mw-page-title-main">Sorocaba</span> Brezilyanın São Paulo eyaletinde belediye

Sorocaba, Brezilya'nin "Güneydoğu Bölgesi"'nde São Paulo eyaletinde "Sao Paolo Metropoliten Meso-Bolgesi"'nde bulunup "Sorocaba Mikro-Bolgesi"nin merkezi olan bir kenttir.

<span class="mw-page-title-main">Samara</span> rusyanın Volga Federal Bölgesinde bulunan Samara Oblastının başkenti olan şehir

Samara, Rusya'nın Volga Federal Bölgesi'nde bulunan Samara Oblastı'nın başkenti olan şehir. Tatarların yoğunlukla yaşadığı bir şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Novosibirsk</span> Rus şehri

Novosibirsk, Novosibirsk Oblastı ve Sibirya Federal Bölgesi'nin başkenti ve 2018 nüfus sayımına göre Sibirya'nın en kalabalık, bütün Rusya'nın ise Moskova ve Sankt-Peterburg'dan sonra 1.612.833 kişilik nüfusuyla en kalabalık üçüncü kentidir. Şehir, Güneybatı Sibirya'da Obi Nehri kıyısında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Norrköping</span>

Norrköping, İsveç'in doğusunda yer alan Östergötland bölgesindeki bir İsveç şehridir. Kentin nüfusu, kent merkezinde 84.000, çevresiyle beraber 127.059 kadardır. Bu nüfusla beraber Norrköping, İsveç'in en büyük onuncu kentidir.

<span class="mw-page-title-main">Nijni Novgorod</span>

Nijni Novgorod (Rusça: Ни́жний Но́вгород;

<span class="mw-page-title-main">Ulyanovsk Oblastı</span> Rusyanın Volga Federal Bölgesinde bulunan oblast

Ulyanovsk Oblastı, Rusya'nın Volga Federal Bölgesi'nde bulunan oblast. Oblastın idarî merkezi Ulyanovsk şehridir. 19 Ocak 1943'te SSCB Yüksek Sovyet kararı ile yönetim merkezi oldu. Şehir adını burada doğan 1917 Büyük Ekim Sosyalist Devrimi'nin lideri ve Sovyetler Birliği'nin kurucusu Vladimir İliç Lenin'nin asıl soyadı Ulyanov'dan almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Carlisle</span>

Carlisle, İngiltere'nin kuzey batısında bulunan Cumbria Kontluğu'na bağlı, Carlisle Vilayeti'nin ve Cumbria Kontluğu'nun idarî merkezlerinin bulunduğu kenttir.

<span class="mw-page-title-main">Pittsburgh</span>

Pittsburgh, ABD'nin doğusunda Pensilvanya eyaletindeki Philadelphia'dan sonra 2. büyük şehirdir. "Allegheny County" merkez şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Ostrava</span>

Ostrava, Çekya'nın en büyük üçüncü kenti ve Prag'dan sonra ikinci büyük şehirleşme merkezidir. Moravya-Silezya ilindeki Ostrava ilçesinin merkez kentidir ve özel yetkileri bulunan bir belediye idaresi bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Stoke-on-Trent</span>

Stoke-on-Trent, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinin Batı Midlands bölgesinde ve törensel Staffordshire kontluğunda bulunan ama 1997'den itibaren Tek-Seviyeli Yerel İdare olarak idare edilen ve 1925'te krallık beratı ile şehir olma statüsü de kazanan bir yerleşke ve idare merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Terni</span> İtalyanın Umbria bölgesinde, Terni iline bağlı ilçe (komün)

Terni, İtalya'nın merkezinde Umbria bölgesinin ve aynı adlı Terni ilinin merkezi olan bir komündür.

<span class="mw-page-title-main">Silezya (voyvodalık)</span>

Silezya Voyvodalığı, Polonya'nın güney kesiminde voyvodalık.

<span class="mw-page-title-main">Blaenavon</span>

Blaenavon Galler Ülkesi güney-doğusunda bulunan Torfaen "kontluk beldesi "ne dahil bir küçük köy. Pontypool kentinin kuzeyinde bulunan köy Afon Llwyd Irmağı'nın kaynağı yakınındadır. Koyun nüfusu 6.349 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Vladimir Lenin heykelleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Sovyetler Birliği zamanından beri birçok şehirde Vladimir Lenin'in heykelleri bulunmaktadır. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra heykeltıraşlarından izin almaksızın birçoğu kırılmış ve tahrip edilmiştir. Daha öncelerinde de post-komünizm ülkeleri olan Baltık devletlerindede bu tip olaylar yaşanmıştır. Hâlen daha bazı eski Sovyet ülkelerinde heykeller durmakta ya da yenileri yapılmaktadır.

Obuhov Savunması, Sankt-Peterburg'da 7 Mayıs 1901'de Obuhov Çelik Fabrikası'ndaki işçilerin, polis ve askerî birlikler ile karşılıklı mücadelesini anlatan terim.

<span class="mw-page-title-main">Subbotnik</span>

Subbotnikler ya da komünist subbotnikler, Rusya'daki Ekim Devrimi'nin ardından ortaya çıkan ücretsiz ve gönüllü çalışma grupları.

<span class="mw-page-title-main">1923 Krakow isyanı</span>

1923 Kraków İsyanı, 6 Kasım 1923'te Polonya'nın Kraków kentinde bir grev sırasında meydana gelen şiddetli bir isyandı. Olay, özellikle Marksist kaynaklar tarafından 1923 Kraków ayaklanması olarak da adlandırılıyor. Göstericiler, Ana Pazar Meydanı bölgesinin kontrolünü ele geçirdi ve bazı birlikleri silahsızlandırdı. Sonunda askerlere ve polise işçilere ateş açma emri verildi, ancak bazı askerler bunu reddetti. Biri Dziadek ("Dede") adlı üç zırhlı araç, Pazar Meydanı bölgesindeki işçiler tarafından ele geçirildi. 18-30 kadar işçi ve 14 asker öldürüldü. Polis ölmedi, ancak 31 kişi yaralandı.

<span class="mw-page-title-main">Sovyet Askerî Mezarlığı (Varşova)</span>

Sovyet Askeri Mezarlığı, Varşova'nın Mokotów semtinde yer alan, Polonya'nın Nazi Almanyası işgalinden kurtuluşu sırasında ölen 21.468 Kızıl Ordu mensubu askeri anmak için inşa edilen anıt mezar.