İçeriğe atla

Norfolk

Koordinatlar: 52°40′21″K 00°57′00″D / 52.67250°K 0.95000°D / 52.67250; 0.95000
Başlığın diğer anlamları için Norfolk (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Norfolk
Ülke İngiltere
BölgeDoğu İngiltere
MerkezNorwich
Yüzölçümü
 • Toplam5.372 km²
Nüfus
 (2011)
 • Toplam857.900
 • Yoğunluk171/km²

Norfolk, İngiltere'nin Doğu İngiltere (İngilizce: East of England) bölgesinde bulunan ve shire olarak tabir edilen bir county'dir. Batı ve güneybatıda Lincolnshire ve Cambridgeshire, güneyde ise Suffolk county'leri ile sınır komşusudur. Bölge, kuzeyde ve doğuda Kuzey Denizi ile çevrilidir. Norfolk ve Lincolnshire arasında The Wash adı verilen bir tuz bataklığı da bulunmaktadır. Doğu Anglia ve İngiltere'nin adını aldığı Angllar, MS beşinci yüzyıldan itibaren buraya yerleşmiş ve daha sonra kuzey halkı ("kuzey halkı") ve güney halkı ("güney halkı") haline gelmiştir. Bu da "Norfolk" ve "Suffolk "un ortaya çıkmasına neden olmuştur.

Başkent ve idarî merkez Norwich'tir. Diğer büyük şehirler King's Lynn ve Great Yarmouth'tur.

Tarihi

Roma öncesi dönemlerde, bugünkü Norfolk'un kuzey kesimleri özellikle kalabalıktı. Burada büyük kuvars yatakları bulunmaktadır. En eski eserler 600.000 yıldan daha eskidir; madencilik 4000 yılı aşkın bir süredir belgelenmiştir. Tunç Çağı'nda bölge bir metal işleme merkeziydi. Keltler, zamanında bile bugünkü Norwich önemli bir merkezdi. Romalıların fethinden sonra, Kelt İzenliler M.S. 47 ve 60/61 yıllarında işgalcilere karşı ayaklanmışlardır. Suffolk'ta olduğu gibi, sahil de 367 yılında Saksonlar, Piktler ve İskoçlar tarafından fethedilen bir dizi Roma kalesi (örneğin Waveney Vadisi'ndeki Burgh Kalesi ve Caister Kalesi) tarafından korunmuştur. 5. yüzyılda Angllar istila etmiş, nehirler boyunca yerleşmiş ve Suffolk ve komşu toprakları da içeren Doğu Anglia Krallığı'nı kurmuşlardır. 9. yüzyıldan itibaren, 1004 yılında Norwich ve Thetford'u yok eden Viking akınları olmuştur. Verimli bataklıkları yoğun bir şekilde dolduran ve Billockby veya Scratby gibi -by ile biten yer adlarına sahip yerleşimler kuranlar da onlardı; ancak kıyı denizden gelen akınların tehdidi altında kalmaya devam etti. Norman Fethi'nden sonra, eski Roma kalelerinin surları veya Demir Çağı kale surları (Thetford Kalesi örneğinde olduğu gibi) üzerine Motte ve Bailey Şatosu inşa edilmiştir.

Orta Çağ'da yün işlemeciliği gelişmiş ve 1349 yılında veba salgını bölgeyi kısmen terk edene kadar Norfolk Horn koyun yününün kıtaya ihracatı sayesinde büyük bir refah ve çok sayıda kilisenin kurulmasına yol açmıştır. 1549'da Robert Kett, kamu arazilerinin devlet ya da özel mülkiyete dönüştürülmesine ve küçük kiracıların kovulmasına karşı bir köylü ayaklanmasına önderlik etti ve o zamanlar İngiltere'nin ikinci büyük şehri olan Norwich'i ele geçirdi. Norfolk 1579 ve 1665 yıllarında veba salgınlarından tekrar etkilendi. Sonuç olarak bölge seyrek nüfuslu ve tarımla geçinen bir yer olarak kaldı. 1953'teki fırtına dalgası sırasında kıyı şeridi kopmuştur. Kıyı şeridinin bir kısmı, yoğunlaştırılmış kıyı savunmasına rağmen, yükselen deniz seviyesinin bir sonucu olarak muhtemelen gelecekte terk edilmek zorunda kalacaktır. North Walsham yakınlarındaki Bacton Gaz Terminali de kıyı erozyonu tehdidi altındadır.[1]

Alt-idare birimleri

Norfolk County, aşağıdaki idarî bölgelerden oluşur:

Bölgeler Harita ayrıntıları
  1. Norwich
  2. South Norfolk
  3. Great Yarmouth
  4. Broadland
  5. North Norfolk
  6. King's Lynn and West Norfolk
  7. Breckland
Törensel KontlukYerel bölge/boroughİdare MerkeziÖnemli yerleşkelerGörüntü
Norfolk KontluğuNorwich ŞehriNorwichNorwich
Norwich Şehir Konağı
South Norfolk Yerel BölgesiLong StrattonHingham, Loddon, Long Stratton, Wymondham
Long Stratton'da South Norfolk Yerel İdare Merkezi
Great YarmouthGreat YarmouthGreat Yarmouth, Burgh Castle
Great Yarmouth Şehir Konağı
Broadland Yerel BölgesiThorpe St AndrewAcle, Aylsham, Beighton, Reepham, Salle, Thorpe St. Andrew, Wroxham
Thorpe St Andrew Kilisesi
North Norfolk Yerel BölgesiCromerCromer, Fakenham, Happisburgh, Holt, Mundesley, North Walsham, Sheringham, Stalham, Trunch, Wells-next-the-Sea, Weybourne
Cromer'da North Norfolk Yerel İdare Merkezi
King's Lynn and West Norfolk BoroughKing's LynnKing's Lynn, Burnham Thorpe, Downham Market, Fring, Hunstanton, Sandringham, Snettisham
King's Lynn'de eski gümrük binası
Breckland Yerel BölgesiEast Dereham Attleborough, East Dereham, Swaffham, Thetford
East Dereham Yeldeğirmeni

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Barkham, Patrick (20 Eylül 2019). "Norfolk slows down coastal erosion with sandscaping scheme". The Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. 9 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2024. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Anglosaksonlar</span> eski bir Cermen halkı

Anglosaksonlar, Anglus, Sakson ve Jüt karışımı bir Cermen halkı. 5. yüzyıldan itibaren Romalıların Britannia olarak isimlendirdiği adayı istila etmiş ve 865'teki Viking istilasına kadar adanın tamamını yönetmişlerdir; Viking istilasından Norman istilasına kadar geçen sürede ise bazen adanın bir kısmını, bazen tamamını yönetmiş ve bazen de adanın kontrolünü tamamen Vikinglere kaptırmışlardır. Vikinglerin gelişiyle İngiltere'deki Anglosakson kontrolü önemli ölçüde zayıflamış ve Normanların gelişiyle birlikte tamamen sona ermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Cornwall</span>

Cornwall veya Kernevekeli, Güney Batı İngiltere'de bir county'dir. Bölgenin tarihî merkezleri Bodmin ve Launceston iken, idarî merkezi Truro şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Galatlar</span> Antik bir ulus

Galatlar, MÖ 280-274 yıllarında Balkanlar ve Batı Anadolu'da yaşadıktan sonra Orta Anadolu'da Ankara ve Çorum, Yozgat yöresine yerleşen Orta Avrupa kökenli Kelt kavmine mensup Galyalılara, Yunanların ve Romalıların verdiği ad. Galatların yerleştiği bölgeye Antik Çağ'da Galatya adı verildi. Aşiret yapısına dayanan Galat krallıkları Roma İmparatorluğu'nun egemenliği altına girdikleri MÖ 1. yüzyıla kadar bu bölgede varlıklarını sürdürdüler. Orta Anadolu'da Galat dilinin MS 7. yüzyıla dek konuşulduğuna dair belirtiler vardır.

<span class="mw-page-title-main">Noricum</span>

Noricum bugünkü Avusturya ve Slovenya toprakları üzerinde kurulmuş bir Kelt krallığı idi. Geçmişte Roma İmparatorluğu'nun bir eyaletiydi. Kuzeyde Tuna nehri, batıda Rhaetia, doğuda Pannonia ve güneyde de İtalya ve Dalmaçya ile çevriliydi. Kabaca bugünkü Steiermark, Karintiya ve Viyana'nın batısında kalan Avusturya, Bavyera ve Salzburg'un bir bölümüne tekabül eder.

<span class="mw-page-title-main">Essex</span>

Essex, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinde Doğu İngiltere Bölgesinde birinci seviyede yerel idari birim olarak metropoliten olmayan bir kontluk ve coğrafi bakımdan ve krallık seremonileri için bir törensel kontluktur. Merkezi Chelmsford'dur. En yüksek noktası Hertfordshire yakınlarında, Langley köyü civarında Chrishall.

<span class="mw-page-title-main">King's Lynn</span>

King's Lynn, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinin Doğu İngiltere bölgesinde birinci seviyeli yerel idare olan Norfolk Kontluğu'na bağlı ikinci seviyeli metropoliten olmayan "Lynn's Lynn ve Batı Norfolk Bölgesi" merkezi olan bir liman kentidir. Yerlileri tarafından kısaca Lynn diye anılır.

<span class="mw-page-title-main">Cumbria</span>

Cumbria, İngiltere'nin kuzey-batısında idarî bakımdan shire tipi bir county'dir. County'nin idarî merkezi, Carlisle şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Norwich</span>

Norwich, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesindeki Doğu İngiltere'nin "East Anglia" coğrafi bölgesinde "Wensum Irmağı" kıyılarında kurulmuş bulunan, 1195'ten beri "şehir" olma statüsü de taşıyan bir kentsel yerleşkedir. "East Anglia" bölgesi ve "shire" tipi kontluk tipte yerel idare birimi olan Norfolk Kontluğu'nun merkezi şehridir. Orta Çağlarda ve ta İngiltere'de 1760'lı yıllarda Sanayi Devrimi başlayıncaya kadar Norwich, başkent olan Londra'dan sonra, İngiltere Krallığı içinde gayet önemli ikinci büyük şehirdi.

<span class="mw-page-title-main">Ely</span> Cambridgeshire, İngiltere şehrindeki katedral

Ely, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinin Doğu İngiltere bölgesinde olan Cambridgeshire Kontluğu'nun bir şehri, özel şehirsel "mahalle yerel idaresi" (parish) olan ve katedrali ve piskoposu olduğu için ve 1974'te verilen bir kraliyet beratı ile şehir statüsü bulunan bir yerel idare birimi ve yerleşkedir.

<span class="mw-page-title-main">Devon</span>

Devon, Birleşik Krallık'ta İngiltere ülkesinin Güney Batı bölgesinde bulunan, hem iki seviyeli yerel idarenin üst seviyesi olan bir kontluk hem de kraliyetle ilgili seremoniler için bir törensel kontluktur. Gayriresmî olarak bazen "Devonshire" olarak da anılmakla beraber bu shire tipi kontluk olduğunu göstermek için kullanılmakta ve Devon'da yaşayan halk arasında genellikle kabul edilmemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Lincolnshire</span>

Lincolnshire, İngiltere'nin Doğu Midlands bölgesinde bir "shire" tipi kontluktur. Yönetim merkezi Lincoln'dadır.

<span class="mw-page-title-main">Suffolk</span> İngilterenin Doğu bölgesinde kontluk

Suffolk, İngiltere'nin Doğu bölgesinde bir "shire" tipi kontluktur. Yönetim merkezi Ipswich'dedir.

<span class="mw-page-title-main">II. Æthelberht</span>

Æthelberht veya Aziz Kral Ethelbert, sekizinci yüzyılda yaşamış Doğu Anglia kralı ve Hristiyanlar için bir aziz idi. Bir Anglosakson krallığı olan Doğu Anglia Krallığı, günümüzde İngiltere'nin Norfolk ve Suffolk bölgelerini kapsamaktadır. Æthelberht'in saltanatı hakkında fazla bilgi bulunmamaktadır, bazı kaynaklara göre hükümdarlığı 779 yılında başladı. Anglo-Sakson Kronolojisi'ne dayanan bilgilere göre 794 yılında Mercialı Offa'nın emri ile öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Anglia Krallığı</span>

Doğu Anglia Krallığı, günümüzde İngiltere'nin Norfolk ve Suffolk bölgelerine hakim olan küçük bir krallık idi. 5. yüzyılda Britanya'da Roma hakimiyeti sona erince, Cermen dili konuşan ve pagan bir topluluk olan Angluslar tarafından kuruldu. Doğu Anglia'nın kuzeyi ve doğusu Kuzey Denizi ile çevrilidir. Batısında Fens bölgesi, güneyinde ise Essex bulunuyordu. Yedi krallık olarak adlandırılan krallıklardan birisidir, 917 yılında İngiltere Krallığı'na katıldı.

I. Æthelred, günümüz Norfolk ve Suffolk bölgelerini kapsayan Doğu Anglia Krallığı'nın bir hükümdarı idi. 760 - 790 yılları arasında hüküm sürdüğü düşünülmektedir. Para bastırdığına dair herhangi bir bilgi yoktur, hakkındaki bilgiler ancak İngiltere'nin Norman istilası sonrası kaynaklara dayanmaktadır. Æthelred, II. Æthelberht'in babası idi.

Wuffingalar, uzun süreli bir Anlosakson devleti olan Doğu Anglia Krallığı'nda hüküm sürmüş bir hanedandır. Hakimiyet bölgeleri günümüz İngiltere'sinin Norfolk ve Suffolk bölgelerini kapsamaktadır. Wuffingalar'ın ismi Doğu Anglia Kralı Wuffa'dan gelmektedir. Wuffingaların İskandinav dili konuşan Geatish hanedanı kökenli olduğu öne sürülmüştür. 599 - c. 624 yılları arasında Wuffingalar'dan gelen Rædwald öncesi hanedan üyeleri kesin olarak bilinmemektedir. Kesin Wuffinga hakimiyeti 749 yılında Ælfwald'ın ölmesi ile sona ermiş olsa da, Wuffinga hanedanı sonraki dönemlerde de yönetimde bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Viking Ordusu</span>

Büyük Viking Ordusu, 865 yılında Danimarka ve güney İsveç'ten yola çıkarak İngiltere'yi istila eden birleşik silahlı kuvvete verilen addır. Bu döneme kadar Viking saldırıları genellikle vur-kaç şeklinde olmuş, özellikle yağma amaçlanmıştır. Büyük Viking Ordusunun ise amacı yeni topraklar fethetmek olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">East Riding Yorkshire</span> İngilterede idarî bölüm

East Riding of Yorkshire, Birimsel otorite statüsü ile bir yerel yönetim birimi ve İngiltere'de bir Törensel Kontluk'tur. Törensel amaçlı olarak, ayrı bir birimsel otorite olan Kingston upon Hull şehrini de içinde bulundurmaktadır. Manzaraya kuş bakışı bakıldığında hilâl şeklini alan kavisli görünümüyle kireç tepeleri görünür. Kavisli görünümüyle tepeler doğu yönü tarafında verimli alçak ovalarla çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Sussex</span>

Doğu Sussex, İngiltere'nin Güney Doğu bölgesinde idarî bakımdan shire tipi bir county'dir. County idarî merkezi, Lewes'de bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Isle of Ely</span>

Isle of Ely, İngiltere'nin doğu kesiminde, Cambridgeshire kontluğunda bir bölgedir. İngiltere'nin Doğu Anglia bölgesinde yer alır ve batıda Huntingdonshire, kuzeyde Lincolnshire, doğuda Norfolk ve güneyde Cambridgeshire ile çevrilidir. Isle of Ely, tarih boyunca önemli bir bölge olmuştur ve çeşitli siyasi, sosyal ve kültürel değişimlere tanıklık etmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.