İçeriğe atla

Nordik ülkeler

Nordik ülkeler
Nordik ülkeler haritadaki konumu
Başkentler
Tarihçe
• İskandinav Kurulu açıldı
12 Şubat 1953
• Helsinki Antlaşması
23 Mart 1962
• İskandinav Bakanlar Konseyi ve Sekreterya açıldı
Temmuz 1971
Yüzölçümü
• Kara
3425804 km2
GSYİH (SAGP)2019 tahminî
• Toplam
$1.6 trilyon[1] (19.)
• Kişi başına
$58,000 (13..)
GSYİH (nominal)2019 tahminî
• Toplam
$1.6 trilyon (11.)
• Kişi başına
$58,000 (10.)
Trafik akışısağ

Nordik ülkeler,[2] Kuzey Avrupa ve Kuzey Atlantik'te en çok Norden olarak bilinen coğrafi ve kültürel bir bölgedir.[3] Bölge, Danimarka, Finlandiya, İzlanda, Norveç ve İsveç'in yanı sıra Faroe Adaları ve Grönland gibi özerk bölgeleri de kapsamaktadır. Buna Finlandiya Cumhuriyeti'nin özerk bir bölgesi olan Åland Adaları; Jan Mayen adası ve Svalbard takımadaları da dahil edilmiştir.[4] Norveç Krallığı'na bağlı olan Bouvet Adası, uzak coğrafi konumu nedeniyle bazen İskandinav ülkelerinin bir parçası olarak kabul edilmez. Avrupa'da Kuzey İskoçya Adaları ve Estonya gibi bazı bölgeler, İskandinav ülkeleriyle kültürel ve etnik bağları paylaşıyor ama bugün İskandinav ülkelerinin bir parçası olarak kabul edilmiyor. Bölge nüfusunun dörtte üçünden fazlasını oluşturan Kuzey Cermenler en büyük etnik grubu oluştururken, onu Finlandiya'da çoğunluğu oluşturan Finler izliyor; diğer etnik gruplar Grönland İnuitleri, Sámi halkı ve yeni göçmenler ve onların soyundan gelenlerdir. Ana diller Danca, Norveççe, İsveççe, İzlandaca ve Faroece, kökleri Eski Norsça olan Kuzey Cermen dilleridir. Ana din Lüterciliktir.[5][6]

Coğrafya

Ülke Nüfus Alan Nüfus yoğunluğu
Danimarka5,806,014 42,933 135
Faroe Adaları50,322 1,393 36
Finlandiya5,520,535 338,424 16
İzlanda355,620 102,775 312
Norveç5,323,933 385,203 16
İsveç10,313,447 450,295 23
Aland Adaları29,884 1,580 18
Toplam27,301,531 1,322,603 21
Kaynak:[7]

Danimarka açık farkla en yoğun nüfuslu ülke iken, İsveç, Norveç ve Finlandiya düşük nüfus yoğunluğuna sahiptir ve bu açıdan birbirlerine benzerler. İzlanda hem en düşük nüfusa hem de en düşük nüfus yoğunluğuna sahiptir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Report for Selected Countries and Subjects". www.imf.org. 11 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "The next supermodel". The Economist. 2 Şubat 2013. ISSN 0013-0613. 17 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2016. 
  3. ^ Götz, Norbert (2003). "Norden: Structures That Do Not Make a Region". European Review of History: Revue Européenne d'Histoire. 10 (2): 323-341. doi:10.1080/1350748032000140822. 
  4. ^ "Fact about the Nordic region". 9 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2018. 
  5. ^ "Protestantism in the Scandinavian countries". Musée protestant. 27 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2018. 
  6. ^ Markkola, Pirjo (2015). "The Long History of Lutheranism in Scandinavia. From State Religion to the People's Church" 29 Ağustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Perichoresis. 13 (2): 3-15. DOI:10.1515/perc-2015-0007.
  7. ^ Inhabitants and area taken from our articles Danimarka, Finlandiya, İzlanda, Norveç and İsveç, where these numbers have sources. Population density is calculated based on those figures. Faroe Islands and Greenland are not included in Denmark. Svalbard also excluded. Population density rounded to closest integer, with exception of Iceland where the number is rounded to closes "half people per square kilometre" (as that is very low)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Danimarka</span> Kuzey Avrupada bir ülke

Danimarka veya resmî adıyla Danimarka Krallığı, Kuzey Avrupa'da bir İskandinav ülkesidir. İskandinav ülkelerinin en güneyinde yer alan Danimarka'nın büyük bir bölümü Jylland yarımadası üzerindedir. Başkent, Danimarka adalarının en büyüğü olan Sjælland'ın üzerinde kurulmuştur. Sjælland, dar bir boğaz olan Øresund ile İsveç'ten ayrılır. Ayrıca, Fyn, Lolland, Falster, Langeland ve Baltık Denizi'ndeki Bornholm adaları da Danimarka'ya aittir.

<span class="mw-page-title-main">Grönland</span> Danimarka Krallığına bağlı federe özerk bölge

Grönland, Atlas Okyanusu'nun kuzeyinde, 2.166.086 km² ile kuzey kutbundaki en büyük buz örtüsüyle kaplı, Danimarka Krallığı'na bağlı özerk bir bölgedir. Kanada Arktik Adaları'nın doğusunda, Arktik ve Atlantik okyanusları arasında yer alan dünyanın en büyük adasıdır. Grönland, jeopolitik olarak Avrupa'nın bir parçasıdır. Ülkenin başkenti ve en büyük şehri Nuuk'tur. Fizyografik olarak Kuzey Amerika kıtasının bir parçası olmasına rağmen Grönland, 986'dan başlayarak bin yıldan fazla bir süredir siyâsî ve kültürel olarak Avrupa ile ilişkilendirilmiştir. Sakinlerinin çoğunun ataları Alaska'dan Kuzey Kanada'ya göç eden ve 13. yüzyılda yavaş yavaş adaya yerleşmeye başlayan İnuitlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Norveç</span> Kuzey Avrupada bir ülke

Norveç, resmî adıyla Norveç Krallığı, Kuzey Avrupa'da bulunan İskandinav Yarımadası'nın batısında bir ülke. Finlandiya, İsveç ve Rusya ile komşu olan ülkenin batıda Atlas Okyanusu'nun bir kolu olan Norveç Denizi'ne kıyısı vardır. Kıyıları binlerce fiyordla çizilidir.

<span class="mw-page-title-main">Faroe Adaları</span> Kuzey Atlantikte bulunan Danimarkaya bağlı özerk adalar topluluğu

Faroe Adaları, Kuzey Atlantik'te bulunan bir adalar birliğidir. Birleşik Krallık'ın 200 km kuzeybatısında, Norveç ile İzlanda'nın arasında bulunan özerk ülke, Grönland ile beraber Danimarka Krallığının parçasıdır. Toplam yüzölçümü 1400 km2 olmakla beraber Ekim 2017'de nüfusu 50322 kişiydi. İkinci Dünya Savaşı sonrası bağımsızlığını ilan etse de Danimarka hükûmeti tarafından tanınmadı, iki yıl sonra tekrar Danimarka Krallığı'na bağlandı ve özerk bölge ilan edildi

<span class="mw-page-title-main">İskandinavya</span> Avrupanın kuzeyinde bir bölge

İskandinavya, Kuzey Avrupa'da, kendisini oluşturan halklar arasında güçlü tarihi, kültürel ve dilsel bağları olan bir alt bölgedir. İngilizce kullanımında, İskandinavya genellikle Danimarka, Norveç ve İsveç'i ifade eder. Bazen daha geniş anlamda Finlandiya, İzlanda ve Faroe Adaları'nı da kapsayacak şekilde ifade edilebilir. Bu ülkelerin dilleri Fince dışında birbirine benzemektedir. Bu dillere Kuzey Cermen dilleri veya İskandinav dilleri denir. Danimarka Danca, Norveç Norveççe, İsveç İsveççe, İzlanda İzlandaca dillerini kullanmaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Kalmar Birliği</span> kalmar birliği Norveç, İsveç, Finlandiya, Grönland, İzlanda 5 eski devleti dir

Kalmar Birliği, 14-16. yüzyıllar arası üç İskandinav ülkesinin bir tahtın egemenliği altında bir araya gelmesi sonucu oluşan birliğe verilen addır. Bazı Avrupalı tarihçiler tarafından İskandinav Güçleri olarak da adlandırılır. Birlik üç kurucu ülke dışında bu ülkelere bağlı olan Finlandiya, Grönland, İzlanda ve diğer bağlı toprakları da kapsamaktaydı. 15. yüzyılın ilk çeyreği boyunca Avrupa'nın güçlü siyasi oluşumlarından biriydi. Finlandiya, Kalmar Birliği'nin bir parçası olmasına karşın birliğe katıldığı sırada İsveç toprağı olması ve Cermen kökenlere sahip olmamasından dolayı, Birlik içinde de fazla bir öneme sahip değildi.

Danimarka tarihi, bugünkü Danimarka Krallığı topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Danimarka-Norveç</span> 1536-1815 arasında var olan; Danimarka ve Norveçten oluşan monarşi ile yönetilen devlet

Danimarka-Norveç bugünkü Danimarka ve Norveç topraklarında kurulmuş bir ülkedir. Ayrıca İzlanda, Grönland ve Faroe Adaları'nı da içermekteydi. 1536 yılında kurulmuş, 1814 yılındaki Kiel Antlaşması'na kadar devam etmiştir. Bu tarihten sonra Norveç, İsveç'in bir parçası olmuş; İzlanda, Grönland ve Faroe Adaları ise Danimarka'ya bağlı kalmaya devam etmiştir.

Norveç tarihi, bugünkü Norveç Krallığı topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">İskandinav dilleri</span> Ağırlıklı olarak İskandinavyada konuşulan Kuzey Cermen dili.

İskandinav dilleri veya Nordik diller olarak da bilinen Kuzey Cermen dilleri, Hint-Avrupa dil ailesinin Cermen dilleri koluna bağlı, Kuzey Avrupa'da yaşayan Kuzey Cermenleri tarafından kullanılan bir dil grubu. Danca, İsveççe, Norveççe, İzlandaca ve Faroece, çağdaş Kuzey Cermen dillerini oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Danimarka bayrağı</span> ulusal bayrak

Danimarka bayrağı, Danimarka Krallığı'nın resmi ve dünyanın en eski bayrağıdır.

<span class="mw-page-title-main">İskandinav Kurulu</span>

İskandinav Kurulu ya da Kuzey Avrupa Kurulu, orijinal adıyla Nordic Council; II. Dünya Savaşı sonrasında üye ülkeler arasında serbest market oluşturmak ve ülke vatandaşlarının pasaporta gerek duymaksızın üye ülkeler içinde serbest dolanımını sağlamak amacıyla 1952 yılında kurulmuş bir organizasyondur.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Avrupa</span> Avrupanın yukarısında yer alan konum

Kuzey Avrupa, Avrupa'nın kuzey bölgesine verilen addır. Birleşmiş Milletler Kuzey Avrupa'yı aşağıdaki ülkeler ve bölgelerden oluşmuş olarak kabul etmektedir:

<span class="mw-page-title-main">Nordik Pasaport Birliği</span>

Nordik Pasaport Birliği İskandinav ülkeleri arasında İskandinav pasaport kontrolü anlaşmasına dayanan ve ülke vatandaşlarının pasaport göstermeden ülkeler arasında serbestçe seyahat edebilmesini içerir. Anlaşma Faroe Adaları ve Grönland için uygulanmaz. 1954 yılında Danimarka, İzlanda, İsveç, Finlandiya ve Norveç tarafından imzalandı.

İskandinav Kurulu Müzik Ödülleri, İskandinav Kurulunun müzik komitesi NOMUS tarafından verilen müzik ödülleridir. Her iki yılda bir dağıtılan ödüller, hayatını kaybetmemiş müzisyenlerin ürettikleri eserlere verilir.

İskandinav Kurulu Edebiyat Ödülü, İskandinav dillerinden birinde yazılmış olan, "yüksek edebi ve sanatsal değerler"e sahip olduğuna inanılan edebiyat eserlerine İskandinav Kurulu tarafından verilen edebiyat ödülür. İlk olarak 1962 yılında verilmiş ve o tarihten beri her yıl düzenli olarak verilmiştir. Ödülü kazanan edebiyatçı 350.000 Danimarka kronunun da sahibi olmaktadır. Yazarların bu ödülü kazanabilmesi için kısa hikâye, roman, tiyatro oyunu veya makalelerini en fazla iki yıl içerisinde yazmış ve dört yıl içerisinde yayınlamış olmaları gerekmektedir. İskandinavya'da verilen en prestijli edebiyat ödüllerinden biri olarak kabul edilir.

1998 FIFA Dünya Kupası Avrupa elemelerindeki maçlar ve grupların puan durumu.

<span class="mw-page-title-main">İskandinav haçı</span>

İskandinav haçı, genellikle İskandinavya ülkelerinin bayraklarında kullanılan bir haç çeşididir.

<span class="mw-page-title-main">Pihtipudas</span>

Pihtipudas, Finlandiya'nın Orta Finlandiya bölgesinde bulunan bir belediyedir. Belediye, bölgenin kuzeyinde yer almaktadır. Yüzölçümü 1.247,45 km² olan belediyenin nüfusu 31 Ağustos 2017 tarihi itibari ile 4.133'tür.

İskandinav Futbol Şampiyonası, İskandinav ülkelerindeki erkek millî futbol takımlarının mücadele ettikleri uluslararası bir futbol turnuvasıydı. 1924-1928 yılları arasında ilk kez düzenlenen turnuvaya Danimarka, Norveç ve İsveç katılmıştır. Turnuvaya ikinci düzenlenişinden itibaren Finlandiya da katılmaya başlamıştır. Turnuvanın son düzenlendiği 2000-2001 sezonunda İzlanda ve Faroe Adaları ülkeleri de dahil olmuştur.