İçeriğe atla

Noni suyu

Noni meyve ve meyve suyu

Noni suyu, Güneydoğu Asya ve Avustralasya'ya özgü Morinda citrifolia ağacının meyvesinden elde edilen meyve suyudur. Bazı durumlarda yasadışı olarak, bir dizi insan hastalığına çare olarak tanıtılmıştır. Bununla birlikte, herhangi bir terapötik fayda iddiasını destekleyecek hiçbir kanıt yoktur.[1]

Toksisite

Araştırmalar noni kökleri, yaprakları ve meyvelerinde[2][3] bulunan antrakinonların karaciğer ve diğer organlar için potansiyel olarak toksik olduğuna işaret etti.[4] 2005 yılında, yayınlanan iki klinik vaka raporu, Tahiti Noni suyunun yutulmasından kaynaklanan akut hepatit olaylarını tanımlamıştır. Bu vaka raporları, 2006 yılında Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (EFSA) tarafından incelendi ve ilk olarak vaka raporları sırasında mevcut olan verilerin meyve suyu tüketimi ile hepatotoksisite arasında nedensel bir ilişki kurmak için yeterli olmadığını bildirdi.[5] Bununla birlikte, artan sayıda takip eden vaka raporları, bazı bireylerin meyve olmayan ürünlerin hepatotoksik etkilerine karşı özellikle duyarlı olabileceğini düşündürmektedir.[6] ABD Ulusal Tamamlayıcı ve Bütünleştirici Sağlık Merkezi, karaciğer bozukluğu öyküsü varsa noni ürünlerin tüketilmemesini tavsiye etti.[7]

Noni meyve sularının neden olduğu toksisite potansiyeli, EFSA, Fransa,[8] Finlandiya[9] ve İrlanda'daki[10] bireysel gıda güvenliği yetkilileri ve Almanya'daki tıbbi müfettişler tarafından gözetim altında tutuldu.[11]

Noni ürünleri yüksek miktarda potasyum içerebilir, bu da böbrek sorunları nedeniyle potasyum kısıtlı diyet uygulayan kişilerin noni kullanmaktan kaçınmaları gerektiği yönünde bir tavsiyeye yol açar.[7]

Amerikan Kanser Derneği görüşü

Noni bitkiler ve meyve suları alternatif tıp uygulayıcıları tarafından HIV, kalp hastalığı ve kanser dahil olmak üzere bir dizi insan hastalığına çare olarak tanıtılmasına rağmen, Amerikan Kanser Derneği, "noni meyve suyunun insanlarda kanseri veya başka herhangi bir hastalığı önlemede veya tedavi etmede etkili olduğuna dair güvenilir klinik kanıt bulunmadığı" sonucuna vardı.[1]

Kaynaklar

  1. ^ a b "Noni Plant". Amerikan Kanser Derneği. 1 Kasım 2008. 4 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2020. 
  2. ^ Pawlus AD, Su BN, Keller WJ, Kinghorn AD (December 2005). "An anthraquinone with potent quinone reductase-inducing activity and other constituents of the fruits of Morinda citrifolia (noni)". J. Nat. Prod. 68 (12): 1720-2. doi:10.1021/np050383k. PMID 16378361. 
  3. ^ Millonig G, Stadlmann S, Vogel W (Nisan 2005). "Herbal hepatotoxicity: acute hepatitis caused by a Noni preparation (Morinda citrifolia)". European Journal of Gastroenterology & Hepatology. 17 (4): 445-7. doi:10.1097/00042737-200504000-00009. PMID 15756098. 
  4. ^ Dodd, D. E.; Layko, D. K.; Cantwell, K. E.; Willson, G. A.; Thomas, R. S. (2013). "Subchronic Toxicity Evaluation of Anthraquinone in Fischer 344 Rats". International Journal of Toxicology. 32 (5): 358-367. doi:10.1177/1091581813501701. PMID 23966314. 
  5. ^ "EFSA re-assesses safety of noni juice". European Food Safety Authority. 6 Eylül 2006. 21 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2020. 
  6. ^ "Opinion on the safety of Tahitian Noni® 'Morinda citrifolia (noni) fruit puree and concentrate' as a novel food ingredient". The EFSA Journal. European Food Safety Authority. 998 (4): 1-16. 2009. doi:10.2903/j.efsa.2009.998. 
  7. ^ a b "Noni". National Center for Complementary and Integrative Health, US National Institutes of Health. Nisan 2012. 20 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2020. 
  8. ^ Patton, Dominique (26 Ekim 2005). "France warns consumers off noni juice". Nutraingredients.com. 20 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2020. 
  9. ^ "Press release: National Food Agency warns about illegal noni products - Finnish Food Safety Authority Evira". Evira.fi. 17 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2011. 
  10. ^ (August 4, 2004), FSAI - Food Safety Authority Warns of Unsubstantiated Claims on Noni Juice 25 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 19 Ekim 2020'da erişildi.
  11. ^ Yüce B, Gulberg V, Diebold J, Gerbes AL (Şubat 2006). "Hepatitis induced by Noni juice from Morinda citrifolia: a rare cause of hepatotoxicity or the tip of the iceberg?". Digestion. 73 (2–3): 167-70. CiteSeerX 10.1.1.659.2649 $2. doi:10.1159/000094524. PMID 16837801. 

Okumalar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yeşil çay</span>

Yeşil çay, Camellia sinensis yapraklarından elde edilen çay. Aynı bitkiden elde edilen siyah çay için yapraklar yavaş yavaş kurutulur, yeşil çay ise yaprakların toplanır toplanmaz kavrulup hızla kurutulması ile elde edilir. Siyah çay ve oolong kurutulurken oksijenle tepkimeye girer, yeşil çayın ise tepkimeye girmesine izin verilmez.

<span class="mw-page-title-main">Üzüm</span> meyve, cins için Q191019 kullanın, türler için Q30046 kullanın

Üzüm, yaprak döken odunsu asmaların vitis cinsinden çiçekli bitki meyvesinin adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Prostat kanseri</span> Kanser çeşidi

Prostat kanseri eril üreme sisteminde yer alan bir bez olan prostatta gelişen bir kanserdir. Prostat kanserlerinin çoğu yavaş gelişim gösterir; bununla beraber, görece hızlı gelişim gösterenleri de vardır. Prostat kanseri hücreleri prostattan vücudun diğer kısımlarına, özellikle kemiklere ve lenf düğümlerine yayılabilir. Başlangıçta hiçbir belirti vermeyebilir. İlerleyen aşamalarda ise işemede zorluk, idrarda kan ya da pelviste, sırtta veya işeme sırasında ağrıya sebep olabilir. İyi huylu prostat büyümesi olarak bilinen hastalık da benzer belirtiler verebilir. İleri aşamada ortaya çıkan diğer belirtiler arasında düşük alyuvar hücresi sayısından kaynaklanan yorgunluk hissi sayılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Sodyum nitrat</span> Kimyasal Bileşik

Sodyum nitrat formülü NaNO3 olan kimyasal bileşiktir. Güherçile'den ayırmak için Şili güherçilesi (bu ülkede büyük miktarda yığınlar halinde bulunması nedeniyle bu ad verilmiştir) adı da verilen bu beyaz renkli kristal tuz, potasyum nitrata oranla suda çok fazla çözünmektedir. Havadan nem çeker.

<span class="mw-page-title-main">Hepatit C</span> Karaciğeri etkileyen enfeksiyon

Hepatit C özellikle karaciğeri etkileyen bir enfeksiyondur. Hastalığa, hepatit C virüsü (HCV) sebep olur. Hepatit C, genellikle herhangi bir belirtiye sahip değildir ancak kronik enfeksiyon, karaciğerde yara oluşumu ve uzun yıllar sonra siroza sebep olabilir. Aynı zamanda, bazı durumlarda, sirozlu hastalarda, karaciğer yetmezliği ve karaciğer kanseri ya da ölümcül kanamaya sebebiyet verebilecek, yemek borusu ve midedeki damarlarda aşırı şişmeye yol açabilir.

<span class="mw-page-title-main">Çin koca yemişi</span>

Çin koca yemişi, Myricaceae familyasından bir bitki ve onun yenebilir meyvesi. Çince yangmei olarak bilinir. Subtropik, ılıman iklimlerde özellikle adından anlaşılacağı gibi Çin'in çeşitli eyaletlerinde özellikle Yangtze nehrinin güneyinde yetişen bir ağaçtır. Bununla birlikte Japonya, Tayland,Kore, Filipinler'de de kültür türleri yetiştirilmektedir. Çin kadar Japon sanatında da bu ağacın izlerine rastlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Baruch Samuel Blumberg</span> Amerikalı hekim (1925 – 2011)

Baruch Samuel "Barry" Blumberg Yahudi kökenli Amerikalı doktor ve 1976 yılı Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi. Nobel Ödülü'nü enfeksiyöz olduğu gösterilen ilk insan prion hastalığı olan kuru hastalığı üzerine yaptığı çalışmalarla kazanmıştır. Ayrıca 2005 yılından ölümüne kadar Amerikan Felsefe Topluluğu başkanlığını yürütmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Hepatit A</span> hepatit A virüsünün karaciğerde yol açtığı akut bulaşıcı hastalık

Hepatit A, hepatit A virüsünün (HAV) karaciğerde yol açtığı akut bir bulaşıcı hastalıktır. Çoğu vakada, özellikle küçüklerde çok az belirti verir ya da hiç vermez. Hastalığın bulaşması ile belirtilerin ortaya çıkması arasındaki süre iki ila altı haftadır. Hastalık belirti verdiğinde bu belirtiler tipik olarak sekiz hafta devam eder. Bu belirtiler arasında halsizlik, bulantı, kusma, ishal, sarılık, ateş ve karın ağrısı sayılabilir. Hastaların yaklaşık %10–15'inde hastalığın bulaşmasını izleyen altı ay içerisinde belirtilerin tekrarlandığı görülür. Akut karaciğer yetmezliği nadiren görülür ve daha çok yaşlılarda rastlanır.

<span class="mw-page-title-main">Akrilamid</span> kimyasal bileşik

Akrilamid (ya da akrilik amid) C3H5NO kimyasal formülüne sahip kimyasal bileşik. IUPAC ismi prop-2-enamiddir. Beyaz kokusuz bir kristal katıdır, su, etanol, eter ve kloroform içinde çözünür. Akrilamid asit, baz, oksitleyici ajanlar, demir ve demir tuzlarının bulunduğu ortamda parçalanır. Termal olmayarak bozunması amonyak ve termal bozunması karbon monoksit, karbon dioksit ve azot oksitleri üretir.

<span class="mw-page-title-main">Glifosat</span>

Glifosat, geniş spektrumlu bir sistemik herbisit ve desikanttır. Bir organofosfor bileşiği olan madde, özellikle bitksel bir enzim olan 5-enolpiruvilshikimat-3-fosfat sentazı inhibe ederek etki eden bir fosfonattır. Yabancı otları, özellikle de mahsullerle rekabet eden tek yıllık geniş yapraklı yabani otları öldürmek için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Peynir mayası</span>

Peynir mayası veya rennet, geviş getiren memelilerin midesinde üretilen ve peynircilikte kullanılan bir dizi enzim. Peynir mayasının en önemli bileşeni olan kimozin, bir proteaz enzimi türü olup, sütün içindeki kazeinin pıhtılaşmasını sağlar. Kimozine ek olarak, peynir mayası pepsin ve lipaz gibi diğer enzimleri de içerir. İsminde her ne kadar maya geçse de, peynir mayası maya ihtiva etmez ve enzimlerden oluşur.

<i>Listeria monocytogenes</i> patojenik bakteri türü

Listeria monocytogenes, listeriosis enfeksiyonuna neden olan bir patojenik bakteri türü. Oksijenin varlığında veya yokluğunda hayatta kalabilen bir fakültatif anaerobik bakteridir. Konakçı hücrelerin içinde büyüyebilen ve üreyebilen bakteri, en virülan gıda kaynaklı patojenlerden biridir. Yüksek riskli bireylerde gıda kaynaklı listeriosis enfeksiyonlarının %20'si ila %30'u ölümcül olabilir. Amerika Birleşik Devletleri'nde yılda yaklaşık 1.600 hastalık ve 260 ölümden sorumlu olan listeriosis, gıda kaynaklı bakteriyel patojenler arasında toplam ölüm sayısında üçüncü sırada olup, ölüm oranı bakımından Salmonella spp. ve Clostridium botulinum patojenlerinden daha yukarıda yer almaktadır. Avrupa Birliği'nde listeriosis, 2008 yılında başlayan yükseliş eğilimini takip ederek, 2014 yılında 2.161 teyit edilmiş vaka ve 210 ölüm bildirimine neden olarak 2013'e göre %16 artış göstermiştir. AB'de Listeriosis mortalite oranları diğer gıda kaynaklı patojenlere göre daha yüksektir.

<span class="mw-page-title-main">Antosiyanin</span>

Antosiyaninler, pH'larına bağlı olarak kırmızı, mor, mavi veya siyah görünebilen suda çözünür koful pigmentlerdir. Antosiyanin bakımından zengin besin bitkileri arasında yaban mersini, ahududu, siyah pirinç ve siyah ve diğerlerinin yanı sıra kırmızı, mavi, mor soya fasulyesi bulunur. Sonbahar yapraklarının bazı renkleri antosiyaninlerden oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hepatit B</span> İnsan viral enfeksiyonu

Hepatit B hastalığı (sarılık), karaciğeri etkileyen hepatit B virüsünün (HBV) neden olduğu bulaşıcı bir hastalıktır ve bir tür viral hepatittir. Hem akut hem de kronik enfeksiyona neden olabilir. Virüs bulaştıktan sonra hastalık bulgularını yaratması, sonrasında iyileşmesi ve virüse ait vücutta bir iz kalmaması akut enfeksiyon iken, virüsün karaciğer hücrelerine yerleşerek orada uzun süreli bulunması ve çoğalması ise kronik enfeksiyondur.

<span class="mw-page-title-main">Hepatit D</span>

Hepatit D, hem viroid hem de virüsoid ile benzerlikler paylaşan küçük, küresel zarflı bir partikül olan hepatit delta virüsünün (HDV) neden olduğu bir viral hepatittir HDV, bilinen beş hepatit virüsünden biridir: A, B, C, D ve E. HDV, yalnızca hepatit B virüsü (HBV) varlığında yayılabildiği için bir uydu virüs olarak kabul edilir. HDV bulaşı eş zamanlı olarak HBV enfeksiyonu yoluyla gerçekleşebilir (birlikte-enfeksiyon) ya da kronik hepatit B veya hepatit B taşıyıcılığında sonradan gelişebilir.

<i>Campylobacter jejuni</i>

Campylobacter jejuni ( ) Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri'nde gıda zehirlenmesinin en yaygın nedenlerinden biridir. Vakaların büyük çoğunluğu, tanınan salgınların bir parçası olarak değil, izole olaylar olarak ortaya çıkar. Gıda Kaynaklı Hastalıklar Aktif Gözetim Ağı (FoodNet) aracılığıyla aktif gözetim, ABD'de her 100.000 kişi için her yıl yaklaşık 20 vakanın teşhis edildiğini gösterirken, daha pek çok vaka teşhis edilmemiş veya bildirilmemiştir. CDC, her yıl toplam 1,5 milyon enfeksiyon tahmin etmektedir. Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi 2018'de 246.571 vaka bildirdi ve Avrupa Birliği'nde yılda yaklaşık dokuz milyon insanda kampilobakteriyoz vakası tahmin etti.

<span class="mw-page-title-main">2009 Gujarat Hepatit B salgını</span>

2009 Gujarat hepatit B salgını, 2009 yılında Hindistan'ın kuzey Gujarat eyaletindeki Modasa'da ortaya çıkan bir hepatit B salgınıdır. 125'ten fazla kişi enfekte oldu ve 49'a kadar kişi öldü. Salgınların ardından birkaç doktor soruşturuldu ve tutuklandı.

<span class="mw-page-title-main">2022 çocuk hepatit salgını</span> 2022 yılında 30dan fazla ülkeye yayılan ve 16 yaş altındaki çocuklarda görülen kaynağı belirsiz akut hepatit salgını

2022 yılında, çeşitli ülkelerden Dünya Sağlık Örgütü'ne (WHO) çocuklarda kökeni bilinmeyen şiddetli akut hepatit vakaları bildirilmiştir. Daha önce, Ekim 2021'de, ABD'nin Alabama eyaletindeki bir çocuk hastanesinde, kaynağı bilinmeyen ciddi hepatit vakaları tespit edildi.

<span class="mw-page-title-main">Nar suyu</span>

Nar suyu, nar meyvesinden yapılan meyve suyudur. Yemek pişirmede hem taze meyve suyu hem de konsantre şurup olarak kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Kızılcık suyu</span>

Kızılcık suyu, kızılcık meyvesinden üretilen meyve suyudur. Özellikle 'Kızılcık Kokteyli' olarak isimlendirildiğinde, genellikle şeker, su ve diğer meyve sularını içerecek şekilde üretilen şekli anlamına gelmektedir. Kuzey Amerika'ya özgü bir meyve olan kızılcık, parlak kırmızı rengi, ekşi tadı ve ürün imalatındaki çok yönlülüğü ile tanınır. Başlıca kızılcık ürünleri arasında kızılcık suyu, kurutulmuş kızılcık, kızılcık sosu, dondurulmuş kızılcık, kızılcık tozu ve kızılcık özleri içeren diyet takviyeleri bulunur.