Nona Gaprindaşvili - Turkipedia

Nona Gaprindaşvili
Nona Gaprindaşvili, Bad Kissingen, 1982
Doğum	3 Mayıs 1941 (83 yaşında)
Vatandaşlığı	Gürcistan
Milliyeti	Gürcü
Dünya Kadınlar Şampiyonluğu	1962–78
En yüksek ELO	2495 (Temmuz 1987)
FIDE unvanı	Büyük Usta

Nona Gaprindaşvili (d. 3 Mayıs 1941), Gürcü satranç oyuncusu ve FIDE unvanı Grandmaster olan ilk kadındır. Altıncı kadınlar dünya satranç şampiyonuydu (1962-1978).

Kariyeri

Gaprindaşvili, 1961'de dördüncü kadın Adaylar Turnuvasını kazandı ve dünya şampiyonu Elisaveta Bykova ile şampiyonluk maçı yaptı. Finalde 9-2 (+ 7−0 = 4) kazanan Gaprindaşvili dünya şampiyonu oldu. Alla Kuşnir'e karşı üç kez (1965: 10–6; 1969: 12– 7; 1972: 12–11) ve Gürcü rakibi Nana İskenderiye'ye (1975: 9-4) karşı bir kez kazanarak unvanını başarıyla savunmaya devam etti. 1978'de, başka bir Gürcü olan, 17 yaşındaki Maia Chiburdanidze'ye 6½ – 8½ (+ 2−4 = 9) yenilerek unvanını devretti.

Gaprindaşvili, 1963, 1966, 1969, 1972, 1974, 1978, 1980, 1982, 1984, 1986, 1990 Bayanlar Satranç Olimpiyatları'nda Sovyetler Birliği ve 1992'de Gürcistan için oynadı.^[1] 1980'lerin Kadın Olimpiyatlarını domine eden SSCB ekibine katkıda bulunan oyuncularından biriydi. 11 takım altın madalyası ve 9 bireysel altın madalya olmak üzere 25 madalya kazandı.^[2] Dubai 1986 Olimpiyatları'nda oynadığı on maçın onunu da kazandı.

1964, 1973, 1981, 1983 ve 1985'te Sovyet Kadınlar Şampiyonası'nın beş kez kazandı.

Gaprindaşvili, kariyeri boyunca, erkekler turnuvalarında başarılı bir şekilde yarıştı, 1963/4'te Hastings Challengers turnuvasını kazandı ve 1977'de Lone Pine Uluslararası turnuvasında birinci oldu.

1978'de Gaprindaşvili, Büyük Usta unvanını alan ilk kadın oldu. Toplam 23 oyunda iki büyük usta normunu kazandıktan sonra unvanı aldı. GM unvanı normalde 24 oyun gerektirse de, Lone Pine'daki GM 'norm' gereksinimini aştığı için, FIDE 23 oyunun sonuçlarının 24 oyuna eşdeğer olduğuna kanaat getirdi ve onu ilk kadın Büyük Usta ilan etti.^[3]

1975 bir parfüme adı verildi.

1995 yılında Gaprindaşvili ilk kez Kadınlar Dünya Yaşlılar Şampiyonasını kazandı. Ayrıca 2009, 2014, 2015 ve 2016'da (Son üçü 65+ kategorisinde olmak üzere) da bu şampiyonayı kazandı. Ayrıca 2011, 2015, 2016, 2017 ve 2018'de Avrupa Kadınlar Yaşlılar Şampiyonası'nı (Son dördü 65+ kategorisinde) kazandı.

Gaprindaşvili 2005'te Haarlem, Hollanda'da düzenlenen BDO Satranç Turnuvasını 6½ / 10 skor ve 2510 performans puanıyla kazandı.

Gaprindaşvili, 2015 yılında Gürcistan Cumhurbaşkanı Giorgi Margvelaşvili tarafından "ülkeye ve ülkeye yaptığı olağanüstü katkı" ve "Gürcistan'ı uluslararası düzeyde temsil etmesi" nedeniyle Mükemmellik Nişanı'na layık görüldü.^[4]

75. yıldönümü onuruna, FIDE Başkanı Kirsan Ilyumzhinov tarafından, Yenilmez satranç kraliçesi unvanıyla Caissa'nın değerli satranç ödülü ile ödüllendirildi. Ödül, Lobortas Klasik Mücevher Evi tarafından yapılmıştır.

Gaprindaşvili, 2018 yılında 77 yaşındayken Dünya Yaşlılar Şampiyonasını kazandı.

Kaynakça

^ "OlimpBase: Women's Chess Olympiads, Nona Gaprindashvili". 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2020.
^ Only her compatriot Maia Chiburdanidze won more: 28 medals in 15 olympiads (15 individual and 13 team medals, of which 15 gold)
^ Pal Benko wrote in Chess Life & Review (January 1979):
^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2020.

İlgili Araştırma Makaleleri

Alexander Valeryevich Khalifman, FIDE şampiyonu Rus satranç büyükustası.

Dünya Büyükler Satranç Şampiyonası 1991 yılından bu yana FIDE tarafından düzenlenen yıllık bir satranç turnuvasıdır. Turnuva katılımcıları o yılın 1 Ocak'ı itibarıyla 60 yaşına basmış olmalıdırlar.

Hou Yifan (Çince: 侯逸凡; pinyin: Hóu Yìfán Çinli satranç büyükustası. En genç Bayanlar Dünya Satranç Şampiyonluğu unvanının yanı sıra Grandmaster unvanını hak kazanan en genç kadın oyuncudur.

Betül Cemre Yıldız, WGM unvanlı Türk satranç oyuncusu. 11 Kez Türkiye Kadınlar Satranç Şampiyonası'nı kazanmış, 2004 yılında FIDE tarafından verilen WIM unvanı, 2012 yılında da WGM unvanını almıştır. WGM unvanını alan ilk Türk olup, 2007 yılında Dünya 18 Yaş Altı Kadınlar Şampiyonası ve 2009 yılında Dünya Genç Kadınlar Şampiyonalarında bronz madalya kazanmıştır.

FIDE ünvanları, uluslararası satranç yönetim organı FIDE tarafından üstün performans için verilen ünvanlardır. Bu ünvanların en yükseği Büyükustadır. Ünvanlar genellikle Elo derecesi ve diğer ünvanlı satranç oyuncularına karşı kazanılan karşılaşmalardan elde edilen normların birleşimiyle kazanılır. Ünvanlar bir kez verildiğinde, sahtekarlık veya hile durumları dışında ömür boyu elde tutulur. Açık ünvanlar tüm oyuncular tarafından kazanılabilirken, kadın ünvanları kadın oyuncularla sınırlıdır. Birçok güçlü kadın oyuncu hem açık hem de kadın ünvanlarına sahiptir. FIDE ayrıca hakemler, organizatörler ve eğitmenler için de ünvanlar verir. Yazışmalı satranç, satranç problemi oluşturma ve satranç problemi çözme ünvanları artık FIDE tarafından yönetilmemektedir.

Tan Zhongyi Çinli satranç büyükustası (GM) ve eski Kadınlar Dünya Satranç Şampiyonu (2017-2018).

Fédération Internationale des Échecs (FIDE) tarafından düzenlenen ve açık turnuvalar ve kadın turnuvalarının yanı sıra satranç oyununu tanıtmak için tasarlanmış çeşitli etkinliklerden oluşan 43. Satranç Olimpiyatları, 23 Eylül - 6 Ekim 2018 arası Batum, Gürcistan'da düzenlenen satranç olimpiyatlarıdır. Gürcistan Satranç Federasyonu'nun Tiflis'te ev sahipliği yaptığı 2017 Satranç Dünya Kupası'nın ardından Gürcistan'da gerçekleşen ilk Satranç Olimpiyatıydı.

Zurab Azmaiparaşvili, Gürcü satranç ustası. Eylül 2017 FIDE sıralamasında 2637 elo puanına sahiptir.

Maia Çiburdanidze, Gürcü satranç oyucusu. 1978'den 1991'e kadar sahip olduğu altıncı Dünya Kadınlar Satranç Şampiyonu ve Hou Yifan tarafından bu rekorun kırıldığı 2010 yılına kadar en genç olanıydı. Çiburdanidze dokuz kez Kadınlar Satranç Olimpiyatları'nı kazandı.

Ding Liren, Çinli dünya satranç şampiyonu, satranç büyükustasıdır. Liren, tarihteki en yüksek puan alan Çinli satranç oyuncusu ve aynı zamanda üç kez Çin Satrancı Şampiyonudur. Finalde Maxime Vachier-Lagrave'i yenerek 2019 Grand Chess Tour'un galibi oldu. 2019 yılında, 2007'den itibaren Magnus Carlsen'i playoff'ta yenen ilk oyuncu olarak Sinquefield Kupası'nı kazandı. Ding, bir Adaylar Turnuvasında oynayan ve FIDE dünya sıralamasında 2800 Elo puanını geçen ilk Çinli oyuncudur. Temmuz 2016'da 2875 Blitz reytingi ile dünyadaki en yüksek reytingli Blitz oyuncusu oldu.

Günay Memmedzade Uluslararası Usta (IM) ve Kadın Büyükusta (WGM) unvanlarına sahip Azerbaycanlı satranç oyuncusudur.

<span class="mw-page-title-main">Andreea Bollengier</span> Fransız satranç oyuncusu

Andreea Bollengier, Fransız-Rumen kadın satranç oyuncusu. Uluslararası Kadın Büyükusta (WIM) (2000) ve Fransa Kadınlar Satranç Şampiyonu madalyalarının sahibiydi.

Ana Matnadze, Gürcü-İspanyol satranç oyuncusu. FIDE tarafından 2002'de Woman Grandmaster (WGM) ve 2006'da International Master (IM) unvanları verildi. Matnadze kendi yaş kategorisinde Avrupa ve dünya kızlar şampiyonu oldu.

Nana Dzagnidze, 2008 yılında FIDE tarafından Grandmaster unvanına layık görülen Gürcü satranç oyuncusu. Dzagnidze, 2008'de Kadınlar Satranç Olimpiyatı'nda altın madalya kazanan Gürcü takımının bir üyesi ve 2017'de Avrupa Bayanlar Bireysel satranç Turnuvası şampiyonuydu.

Anna Olehivna Muzychuk ; ; d. 28 Şubat 1990) Grandmaster (GM) unvanına sahip Ukraynalı bir satranç oyuncusudur. Satranç tarihinde en az 2600 FIDE derecesine ulaşan dördüncü kadındır. Dünyada 197, kadınlar arasında 2. sırada yer aldı. Hızlı satrançta üç kez dünya şampiyonu olan Muzychuk, 2014'te Kadınlar Dünya Hızlı Satranç Şampiyonası'nı ve 2014 ve 2016'da iki kez Kadınlar Dünya Yıldırım Satranç Şampiyonası'nı kazandı. Klasik satrançta 2017 Kadınlar Dünya Şampiyonası ikincisi oldu.

<span class="mw-page-title-main">Koneru Humpy</span>

Koneru Humpy, daha çok 2019'da FIDE Kadınlar hızlı satranç şampiyonasını kazanmasıyla tanınan Hint bir satranç oyuncusu. 2002 yılında, 15 yıl, 1 ay, 27 gün ile Grandmaster (GM) unvanını elde eden en genç kadın oldu ve Judit Polgár'ın önceki rekorunu üç ay yendi. Ekim 2007'de Humpy, Polgár'dan sonra 2600 Elo puanını aşan ikinci kadın oyuncu oldu.

Alexandra Konstantinovna Kostenyuk ; 23 Nisan 1984, Perm, Rusya SFSR, Sovyetler Birliği) Rus - İsviçreli satranç oyuncusu. 2008–10'da on ikinci dünya satranç şampiyonuydu 2004 yılında Grandmaster (GM) unvanını kazandı. Temmuz 2012'de Rusya'nın Onurlu Spor Ustası ödülüne layık görüldü. 2021 Kadınlar Dünya Hızlı Satranç Şampiyonudur.

<span class="mw-page-title-main">Pia Cramling</span>

Pia Ann Rosa-Della Cramling, İsveçli satranç oyuncusu. 1992 yılında FIDE'nin Grandmaster (GM) unvanını kazanan beşinci kadın oldu. 1980'lerin başından beri dünyanın en güçlü kadın oyuncularından biri olmasının yanı sıra üç kez FIDE Dünya Sıralaması'nda en yüksek dereceye sahip kadın oyuncu olmuştur. Ocak 1984 reyting listesinde açık ara bir numara, Temmuz 1984 listesinde ise ortak bir numaraydı

Satranç ünvanı, satranç yönetim kurulu tarafından düzenlenen ve oyunculara performanslarına ve sıralamalarına göre verilen bir ünvandır. Bu ünvanlar genellikle ömür boyu verilir. Uluslararası Satranç Federasyonu FIDE, en prestijlisi Büyükusta olmak üzere çeşitli ünvanlar vermektedir; birçok ulusal satranç federasyonu da "Ulusalusta" gibi ünvanlar vermektedir. Daha genel anlamda, "usta" terimi herhangi bir yüksek beceriye sahip satranç oyuncusunu ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Sopiko Guramişvili</span>

Sopiko Guramişvili ; Uluslararası Usta (IM) ve Kadın Büyük Usta (WGM) unvanlarına sahip Gürcü ve Hollandalı satranç oyuncusu, yazar ve yorumcudur. Oyunculuk kariyerinin büyük bölümünde Gürcistan'ı temsil etmiş, 16 yaş altı kızlarda Dünya Gençler Şampiyonu ve 18 yaş altı kızlarda Gürcistan ulusal şampiyonu olmuştur. En yüksek FIDE derecesi 2441'dir ve kadınlar arasında dünyada 42. sıraya kadar yükselmiştir.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.