İçeriğe atla

Nomen nudum

Nomen nudum (Latince "çıplak isim", çoğulu nomina nuda) zoolojik veya botanik bir türe ait olmayan, kabul edilmemiş adlandırmanın tatbikinde kullanılan terimdir.

Terimi tam olarak benzeyen bir atama göstermek için kullanılan bilimsel adı, bir organizmanın ve iyi aslında bilimsel bir adı olması amaçlanmıştır olabilir, ama (henüz ya sahiptir) değil, çünkü biri olarak başarısız yayımlanmıştır Böylece yeterli bir açıklama (ya da böyle bir açıklama için bir referans) ve "çıplak" ya da "çıplak" adı, bugünkünden olarak kabul edilemez biridir.

Terim, aslında bilimsel bir adının olmasını sağlamak amacıyla bir organizmaya olası bilimsel adlandırma yapıldığında, yeterli bir açıklamaya, yeterli kaynaklara sahip olmayan ve yayınlanmasına izin verilmemiş bir makaleye dayandırılması durumunda adın çıplak veya açıkta kaldığını belirtir.[1]

Bir nomen nudum resmi bir bilimsel ad olarak kabul edilmediği ve uyduruk olarak nitelendirildiğinden dolayı daha sonra bir yazar bunu başka gerçek bir organizmanın bilimsel adı olarak yayınlayabilir. Eğer tek ve aynı yazar, nomen nudum' olan tanımlamasını, gerekli resmi açıklamaları yaparak ikinci kez kullanırsa ikincisinin yayımlandığı tarih esas alınarak uygun yayın haline geldiği için kullanılabilir (ICZN Makale 50,21).[2]

Zoolojik isimlendirme kurallarına göre bir “nomen nudum” mevcut olmayan bir adtır; Uluslararası Zoolojik Adlandırma Kanunu (International Code of Zoological Nomenclature; ICZN) sözlüğünün tanımına göre:[3]

nomen nudum (çoğulu nomina nuda),
Eğer 1931'den önce yayınlandıysa Makale 12'ye, eğer 1930 yılından sonra yayınlandıysa Makale 13'e göre başarısız olmuş adlandırılmaları belirten Latince bir terimdir.[…]

Ve yine aynı Zooloji yönetmeliğine göre:

12.1. 1931 yılı öncesinde yayınlanmış her yeni adın kullanılabilir olması için … taksonun açıklamasını ya da onu ifade eden tanımını sağlamalı, ya da bir bulguya dayanmalıdır [ki, böyle bir açıklama ya da tanım için bir referanstır]. …
13.1. 1930'dan sonra yayınlanan her yeni adın kullanılabilir olması için … taksonu ayırt edilebilir kılan kelimelerle ifade eden bir açıklama veya tanımla, ya da bunu destekleyen daha önceden yayınlanmış bibliyografik bir referans eşliğinde sunulmalıdır.

Uluslararası Botanik Terminolojisi Yönetmeliği ("International Code of Botanical Nomenclature (ICBN)") tanımına göre: [4]

Bir açıklama veya yeterli kaynağa sahip olmayan, tanı ve teşhis konulmamış yeni bir takson için yapılmış adlandırmadır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "What is a nomen nudum?". International Commission on Zoological Nomenclature. 13 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2012. (İngilizce)
  2. ^ [1] 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Kuzey Carolina Müzesi,ICZN Sözlüğü-erişim 26 Mart 2012,(İngilizce)
  3. ^ International Commission on Zoological Nomenclature. "ICZN Glossary". International Trust for Zoological Nomenclature. 12 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2012. (İngilizce)
  4. ^ McNeill & al. (2006). International Code of Botanical Nomenclature (Vienna Code), Appendix VII: GLOSSARY OF TERMS USED AND DEFINED IN THIS CODE (İngilizce). ISBN 978-3-87429-425-6. 18 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2012. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Biyolojik sınıflandırmada alt tür, bir türün dağılım alanı içinde farklı bölümlenmelerde yaşayan ve birbirlerinden morfolojik özelliklerinin farklılıkları ile ayrılan iki ya da daha fazla popülasyondan her biri için kullanılan terimdir. Tek bir alt tür kendi başına tanınamaz: Bir türün ya hiç alt türü yoktur ya da soyu tükenmiş dahi olsa en az iki alt türü olabilir. Bilimsel literatürde alt tür için subsp. ya da ssp. kısaltması kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Dinozorlar listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu listede dinozor cinsleri kapsamlı bir şekilde listelenmiştir. Listede, geçerli olan veya henüz resmi isimlendirmesi yapılmamış 1379 cins ve alt sınıf dinozor ismi yer almıştır. Bazı isimlerin yanına aşağıdaki terminolojide belirtilen açıklamalar eklenmiştir.

Uluslararası Zoolojik Adlandırma Kodu, hayvan olarak kabul edilen organizmaların resmi isimlendirme kurallarını belirleyen ve zoolojide yaygın olarak kabul edilen isimlendirme sistemidir. Kurallar temel olarak şunları düzenler;

  1. Binominal isimlendirme çerçevesinde isimlerin doğru bir şekilde nasıl belirleneceği,
  2. Çeşitli isimler arasındaki çatışmada hangi ismin kullanılacağının seçilmesi,
  3. Bilimsel literatürde hangi isimlerin kullanılacağının belirlenmesi.

Bu, Güney Amerika Kıtasında fosilleri ve kalıntıları bulunmuş dinozorların listesidir.

Bu, Asya'da fosilleri ve kalıntıları bulunmuş, kuş olmayan dinozorların listesidir. En çok dinozor türü Asya kıtasında keşfedilmiştir.

Bu, Avrupa'da fosilleri ve kalıntıları bulunmuş olan dinozorların listesidir.

Plesiyozorlar listesi, yerel dilde yazılan terimler de dahil olmak üzere Plesiosauria takımına dahil edilen tüm cinsleri alfabetik bir sıralama ile göstermektedir. Liste yaygın olarak kabul edilen tüm cinsleri, aynı zamanda günümüzde şüpheli, geçersiz ya da resmen yayımlanmış olmayan, mevcutsa herhangi bir cinsin genç versiyonunu ve artık plesiyozorlar takımından çıkarılmış cinsleri de içermektedir.

Nomen dubium zoolojik bir türe bilimsel adlandırma yaparken bilinmeyen veya şüpheli bir tatbikte kullanılan terimdir. Uluslararası Terminoloji Kanunu; su yosunu, mantarlar ve bitkiler için ve Uluslararası Bakteri Terminolojisi Kanunu sistemlerinde "nomen dubium" yerine eş anlamlısı nomen ambiguum kullanılmaktadır.

Tarihöncesi amfibyumlar listesi, yerel dilde yazılan terimler de dahil olmak üzere Amphibia sınıfına dahil edilen ve fosil kayıtlardan bilinen tüm cinsleri alfabetik bir sıralama ile göstermektedir. Liste yaygın olarak kabul edilen tüm cinsleri, aynı zamanda günümüzde şüpheli, geçersiz ya da resmen yayımlanmış olmayan, mevcutsa herhangi bir cinsin genç ya da daha yaşlı versiyonunu (sinonimini) ve artık Acanthodii sınıfından çıkarılmış cinsleri de içermektedir.

Nomen oblitum bazı sebeplerde yaygın olarak kullanılmayan zoolojik isimlendirmede kullanılan teknik bir terimdir.

Filogenetik adlandırma sistemi kısaltılmış adıyla Filogenetik adlandırma veya genellikle kullanılan adıyla kladistik adlandırma, takson adları için filogenetik tanımları kullanan, biyolojide takson için isimlendirmenin bir yöntemidir.

<i>Systema Naturae</i>nin 10. baskısı

Systema Naturae'nin 10. baskısı, Carl Linnaeus tarafından yazılan ve 1758 ila 1759 yıllarında yayımlanan, zoolojik sınıflandırmanın başlangıç noktası olarak kabul edilen bir kitaptır. Bu kitapta Linnaeus hayvanlar için ikili adlandırma yöntemini sunmaktadır. Linnaeus bitkiler için sınıflandırma yöntemini 1753 yılında yayımladığı Species Plantarum adlı eserinde yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Tip tür</span>

Tip tür, zoolojik adlandırmada, ait olduğu cinsin sınıflandırmada gözlemlenen önemli, belirleyici özelliklerin atfedilen türde birebir gözlemlenmesi durumudur. Benzer bir kavram, tip cins adı verilen suprajenerik gruplar için kullanılır.

Biyolojik sınıflandırma sisteminde taksonomik seviye takson adı verilen bir grup canlının taksonomik hiyerarşi için göreceli olarak bulundukları sıradır. Taksonomik seviyeye örnek olarak tür, cins, familya, takım, sınıf, şube, âlem ve üst âlem verilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Paratip</span>

Zooloji ve botanikte, bir paratip, bir türün ve diğer taksonların bilimsel adının gerçekte neyi temsil ettiğini tanımlamaya yardımcı olan bir organizmanın örneğidir; ancak holotip değildir. Genellikle birden fazla paratip vardır. Paratipler genellikle müze araştırma koleksiyonlarında yapılır.

Botanik isimlendirmesinde yazar alıntısı, geçerli bir botanik adı yayınlayan, yani adı alg, mantar ve bitkiler için Uluslararası İsimlendirme Kanunu'nda (ICN) belirtilen resmi gereklilikleri yerine getirirken ilk kez yayınlayan kişi veya gruba atıfta bulunmak anlamına gelir. Bir türün artık orijinal jenerik yerleşiminde olmadığı durumlarda, hem orijinal cins yerleşiminin yazarları hem de yeni kombinasyonun yazarları verilir.

Zooloji terminolojisinde, bir taksonun geçerli adı, Uluslararası Zooloji Nomenklatürü Kanunu (ICZN) kurallarına göre o takson için kullanılacak olan zoolojik isimdir. Başka bir deyişle: geçerli bir ad, bir taksonun doğru zoolojik adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Holotip</span>

Bir holotip, türlerin resmi olarak tanımlandığı zaman kullanıldığı bilinen bir organizmanın tek bir fiziksel örneğidir. Ya bu tür fiziksel bir örnek ya da bunlardan bir tanesidir; ancak açıkça holotip olarak belirtilmiştir. Uluslararası Zoolojik İsimlendirme Kanunu (ICZN) uyarınca, bir holotip çeşitli isim taşıyan türlerden biridir. Algler, mantarlar ve bitkiler (ICN) ve ICZN için Uluslararası İsimlendirme Kanunu'nda türlerin tanımları niyet bakımından benzerdir ancak terminoloji veya temel kavramda aynı değildir.

<span class="mw-page-title-main">International Commission on Zoological Nomenclature</span>

International Commission on Zoological Nomenclature (ICZN) ya da Türkçe çevirisiyle Uluslararası Zooloji İsimlendirme Komisyonu hayvanların düzenli bir şekilde bilimsel adlandırılması için kurulmuş uluslararası bir organizasyondur. 1895 yılında kurulmuş komisyon 18 ülkeden 24 komisyon üyesi tarafından yönetilmektedir. Uluslararası Zoolojik Adlandırma Kodu olarak adlandırılan isimlendirme sistemini düzenler.

Korunan ad veya nomen conservandum' özel isimlendirme korumasına sahip bilimsel isimdir. Yani, aksi takdirde meşru olmasını engelleyecek bir veya daha fazla kuralı ihlal etmesine rağmen ad korunur. "Nomen conservandum", "korunacak bir isim" anlamına gelen Latince bir terimdir. Terimler genellikle birbirinin yerine kullanılır, örneğin Yosun, Mantarlar ve Bitkiler için Uluslararası Adlandırma Yasası (ICN), Uluslararası Zoolojik Adlandırma Kodu ise "korunan ad" terimini destekler.