İçeriğe atla

Nokul

Nokul
Alternatif isimLokum, Lokul
Ülke(ler)Türkiye
TürüPoğaça
ÇeşitleriHaşhaşlı Nokul, Cevizli Nokul, Peynirli Nokul, Kıymalı Nokul
Nokul

Nokul, nukul (نقل) mayalı hamurla yapılan bir çeşit poğaça. Türkiye'de lokum, lokul gibi farklı isimlerle adlandırılan hamur işidir. Rulo şeklinde yapılması en ayırt edici özelliğidir. Haşhaşlı, tahinli fındıklı, sakızlı türleri de mevcuttur. Bayram sofralarının vazgeçilmezlerindendir.[1]

Anadolu Selçuklu döneminde un, kıyma, ceviz ve toz şekerden yapılmaktaydı.[2]

İç Malzemesine Göre Nokul Çeşitleri

Haşhaşlı Nokul

Cevizli Nokul

İç malzemesi ceviz ile hazırlanan nokuldur. Bursa'da Cevizli Lokum olarak adlandırılır.

Peynirli Nokul

İç malzemesi peynir ile hazırlanan nokuldur.

Kıymalı Nokul

İç malzemesi kıyma ile hazırlanan nokuldur.

Yörelere Göre Nokul Çeşitleri

Samsun Yöresi Nokulu

İçine genelde, Karadeniz Bölgesi'nin tipik bir ürünü olan fındık ve kuru üzüm konulur. Ancak tahinli ve haşhaşlı şekilleri de yaygındır.

Bu tatlıya karakterini veren içine dövülüp karıştırılan karanfil baharatıdır. İçine konulan fındık olarak belirtilmişse de ceviz de yakışır. Hamuru tatlı olduğu gibi tercihe göre fındık veya ceviz, toz şeker ile karıştırılarak daha lezzetli hale getirilebilir. Dini bayramların vazgeçilmez ikramıdır.Bafra nokulu Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[3]

Isparta Yöresi Nokulu

Isparta yöresinde yapılan Nokul, şekersiz hamurdan yapılır, genellikle içine tahin ve ceviz konulur, ancak içine sadece haşhaş konularak da yapılabilir.[4]

Bursa Yöresi Cevizli Lokum

Bursa geleneksel mutfak kültürü içinde bayram, düğün ve özel günlerde cevizli lokum yapılır.[5] Orijinal cevizli lokumlar eskiden taş fırınlarda pişirilirdi. Bursa Cevizli Lokum Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından 01.11.2021 tarihinde tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[6]

Sinop Yöresi Nokulu

Sinop yöresinde yapılan nokuldur. Sinop nokulu Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[3]

Erzurum Tuzlu Lokumu

Erzurum Tuzlu Lokumu; tereyağı, sıvıyağ, yumurta, yoğurt, kabartma tozu, buğday unu ve tuz ile hazırlanır. Erzurum Tuzlu Lokumu Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tarihinde tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[7]

Kaynakça

  1. ^ Şafak, Yeni (30 Nisan 2017). "Selçukludan günümüze kalan lezzet Nokul". Yeni Şafak. 7 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2020. 
  2. ^ "SELÇUKLU ANADOLUSU'NDA EKMEK". Marmara Türkiyat Araştırmaları Dergisi • Cilt 1, Sayı 1, Bahar 2014, ISSN, ss. 43-72 DOI: 10.16985/MTAD.201417924. 
  3. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 25 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2021. 
  4. ^ "NOKUL". Kültür Portalı. 30 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2020. 
  5. ^ "Cevizli Lokum". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2021. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2021. 
  7. ^ "Erzurum Tuzlu Lokumu". Türk Patent ve Marka Kurumu. 3 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Peksimet</span>

Peksimet askeri amaçlarla üretilmiş hamurun nem miktarının en az düzeye indirilmesiyle dayanıklılığı artırılan yiyecek türüdür. Uzun yıllar bayatlamadan dayanabilen ve genellikle savaş, kıtlık gibi durumlarda tüketilen ekmek çeşididir. Etimolojik olarak Yunan kökenli olduğu düşünülse de pek ve simit kelimelerinin birleşiminden oluşmuş olması da mümkündür. Türkiye'de genellikle İzmir başta olmak üzere Ege Bölgesi'nde sıkça tüketilir, Erzincan gibi Doğu yörelerinde de farklı şekilleri bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Erzurum kadayıf dolması</span>

Erzurum kadayıf dolması, Erzurum mutfağından Türkiye'ye yayılan bir tatlıdır. Tel kadayıf hamuru, ceviz ya da fındık içi, yumurta, sıvıyağ ile yapılır. Şerbeti toz şeker ve limon suyundan hazırlanır.

<span class="mw-page-title-main">Krep</span>

Krep, cızlama veya akıtma ; un, yumurta, süt, erimiş yağ, şeker, tuz ve kabartma tozu ile hazırlanan sulu hamurun kızgın bir yüzeye dökülmesiyle yapılan yiyecek veya tatlı. Anadolu'da cızlama, Rumeli'de akıtma denir.

<span class="mw-page-title-main">Tahinli pide</span> tahin içeren tatlı pide

Tahinli pide, bir içli pide türüdür.

<span class="mw-page-title-main">İçli köfte</span> dışı bulgur içi kıyma dolgulu olan, kızartılmış veya haşlanmış topak

İçli köfte ya da oruk, bulgurun hamur hâline getirilerek içinin doldurulması suretiyle yapılan, Orta Doğu mutfağında bir yemektir.

<span class="mw-page-title-main">Katmer</span> tatlı veya tuzlu yenilebilen bir hamur işi

Katmer, Türk mutfağında ve Orta Asya'da yaygın olarak yapılan, hamurun yaklaşık 2 mm kalınlığında açılıp arasına yağ, haşhaş, tahin, antep fıstığı ya da kaymak konulup 4-5 kez katlanarak saçta pişirilmesi ile elde edilen hamur işi yiyecektir.

<span class="mw-page-title-main">Gözleme</span> Türk mutfağından hamur işi

Gözleme ince olarak açılmış yufkanın çeşitli iç malzemelerle doldurulduktan sonra, sac üzerinde odun ateşinde pişirilmesiyle hazırlanan bir çeşit aperatif Türk böreğidir. Abhaz mutfağında velibah olan çeşidi vardır.Gjomleze olan bir çeşidi Kuzey Makedonya'da yapılmaktadır.Zuraced ve chudu çeşidi Osmanlı mutfağında ve Dağistan mutfağında yapılmaktadır. Kırım Tatar mutfağında cantık çeşidi yapılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kavurma</span> et pişirme ve saklama yöntemi ve bu şekilde saklanan et, Türk mutfağından yemek

Kavurma Türk mutfağında bir et saklama yöntemidir. Bu yöntemle saklanan kırmızı etlere de kavurma denir. Eski Türkler av etlerini kavurma yöntemiyle saklıyorlardı.

<span class="mw-page-title-main">Nevzine</span> şerbetli tatlı

Nevzine, şerbetli tatlılardandır. Un ve kabartma tozu ile elde edilen hamura, ana malzeme olarak tahin, yoğurt ve ceviz ilave edilir. Elde edilen harç koyu bir kıvam elde edilene kadar yoğrulur. Hamur, yağlı bir kalıba alınır ve üzeri kızarıncaya kadar pişirilir. Pişirme işleminden sonra su, şeker, üzüm pekmezi ve limon suyu ile hazırlanan şerbet ilave edilir. Dilimlenerek soğuk olarak servis yapılır. Kayseri yöresi tatlılarındandır. Şerbetinde şeker ve üzüm pekmezinin birlikte kullanılması, bu tatlıyı diğer şuruplu tatlılardan ayıran en önemli özelliklerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Kalburabastı</span> Türk mutfağından şerbetli hamur tatlısı

Kalburabastı, adını hamuru bir kalbura ya da kevgire bastırıldığı için almıştır. Şerbetli bir tatlıdır. Hamur için malzeme olarak margarin, un, yoğurt, sıvı yağ, yumurta, kabartma tozu, ceviz içi kullanılır. Şerbeti için toz şeker, su, limon suyu kullanılır. Yunanistan'da yapılan melomakarono tatlısı kalburabastının ballı ve karanfilli çeşididir. Abhaz mutfağında benzer tatlı hurmitadır.

<span class="mw-page-title-main">Muhammara</span> biberli geleneksel bir yiyecek

Muhammara, Suriye'nin Halep şehrine özgü, kahvaltılık ve yemeklik olarak iki çeşidi olan, biber, ceviz ve çeşitli baharatların karışımından yapılan tuzlu meze.

<span class="mw-page-title-main">İçli pide</span> içli pide

İçli pide, pide hamuru üzerine kavurma, kıyma, peynir veya başka bir malzeme konarak fırında pişirildiğinde başlı başına tüketilebilen bir yemek olma özelliğini kazanır. Pideler hazırlanmasında kullanılan içe veya ait olduğu yöreye göre çeşitli adlarla tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Kahke</span>

Kahke veya Ka'ak(Arapça: كعك) Arap dünyası ve Yakın Doğu'da üretilen birkaç farklı türde unlu mamulü ifade edebilir. Orta Doğu ülkelerindeki ekmek, kuru ve sertleştirilmiş bir bisküviye benzer ve çoğunlukla halka şeklindedir. Bu hamur işi Endonezya'da popülerdir ve "kue kaak" olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Asma yaprağı sarması</span> asma yaprağı pirinç veya kıyma ile doldurularak yapılan yemekler

Asma yaprağı sarması veya Asma yaprağı dolması, asma yaprağının içerisine bulgur ya da pirinç başta olmak üzere yöresine göre değişen diğer iç malzemeleri konarak yapılan bir yemektir. Zeytinyağlı sarma ya da kıymalı sarma şeklinde farklı çeşitleri vardır. Malzemeler karıştırılarak harmanlanır. Daha sonra salamura asma yaprağıyla sarılır. Üzerine limon suyu sıkılarak ya da yoğurt konularak yenir.

Bayram çöreği, Türk mutfağında yer alan bir çörek türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Kesme kadayıf</span>

Kesme kadayıf, bir çeşit kadayıf tatlısıdır.

Aksaray tahinlisi, bir çeşit çörektir. Malzemeleri hamuru için, buğday unu, kepekli buğday unu, su, beyaz toz şeker, tuz, kuru maya, tereyağı veya zeytinyağı, tahin, süt kullanılır. İç harç için ise tahin, zeytinyağı, tereyağı kullanılır.

Muska pestili, bir çeşit pestildir. Pestilin içerisine fıstık veya ceviz, tarçın ve şeker katkısı ile üçgen şeklinde sarılarak elde edilmektedir. Ayrıca pestilin arasına istenirse ceviz, badem, fındık, fıstık ezmesi gibi ürünlerden herhangi biri veya birkaçı konula bilir.

Yumurta pilavı, bir çeşit makarna ya da erişte yemeğidir.

<span class="mw-page-title-main">Kapalı pide</span>

Kapalı pide iki hamur arasına veya tek hamur katlanarak iç malzemesi içine konularak hazırlanır. İçli pidenin açık pide ile birlikte hazırlanan diğer şeklidir.