İçeriğe atla

Nodar Dumbadze

Nodar Dumbadze
ნოდარ დუმბაძე
Doğum14 Temmuz 1928
Tiflis, Gürcistan
Ölüm4 Eylül 1984
Tiflis, Gürcistan
Meslekyazar
MilliyetGürcü

Nodar Dumbadze (Gürcüce: ნოდარ დუმბაძე, 14 Temmuz 1928, Tiflis – 4 Eylül 1984, Tiflis), dünyaca ünlü Gürcü yazardır. 20. yüzyıl Gürcü edebiyatının en ünlü adlarından biridir. Romanları otobiyografik özellikler taşır. Güneşi Görüyorum (1967) adlı romanı Almancadan ve Güneşli Gece (2015) ile Ben, Ninem, İliko ve İlarion adlı romanları ise Gürcüceden Türkçeye çevrilerek yayımlanmıştır.

Yaşamı

14 Temmuz 1928 yılında Tiflis’te doğdu. Babası Vladimer Dumbadze, Gürcistan Komünist Partisi’nin Mayakovski (bugünkü Bağdati) ilçesi komitesinin birinci sekreteri, annesi Ana Bahtadze ise ev kadınıydı. Nodar Dumbadze Tiflis’te ilkokula gidiyorken, 1937 yılında Büyük Temizlik sırasında babası tutuklandı; annesi ise sürgüne gönderildi. Babası 22 Kasım 1937'de kurşuna dizildi. Nodar Dumbadze ise, Çohatauri ilçesine bağlı Zenobani köyüne, ninesinin yanına gitmek zorunda kaldı. 1945 yılında Hidistavi köyünde ortaöğrenimi tamamlayan Nodar Dumbadze, yükseköğrenim için Tiflis’e döndü. 1950 yılında Tiflis Devlet Üniversitesi Ekonomi Fakültesi’ni bitirdi. Aynı yıl Gürcüce gazete ve dergilerinde ilk şiirleri ve mizah öyküleri yayımlandı. 1967–1972 arasında, Sovyet Yazarlar Birliği üyesi Gürcistan Yazarlar Birliği sekreteri iken Niangi adlı mizah dergisinin editörlüğünü yaptı. Tiflis’te ölen yazar, kentteki "Mziuri" adlı çocuk parkında toprağa verildi. Eylül 2009'da naşı buradan Mtatsminda Panteonu'na nakledildi.

Yazarlığı

Nodar Dumbadze'nin yapıtlarında yalınlık, akıcılık, mizah, hüzün dikkat çeker. Dumbadze 1975 yılında Şota Rustaveli Devlet Ödülü ve 1980 yılında Lenin Ödülü aldı. Ben, Ninem, İliko ve İlarion (მე, ბებია, ილიკო და ილარიონი; 1960), Güneşi Görüyorum (მე ვხედავ მზეს; 1962), Güneşli Gece (მზიანი ღამე; 1967), Korkma, Anne! (ნუ გეშინია, დედა!; 1971), Beyaz Bayraklar (თეთრი ბაირაღები; 1973) ve Sonsuzluk Yasası (მარადისობის კანონი; 1978) başlıca romanlarıdır.Yapıtlarının neredeyse tamamı tiyatroya uyarlanmış ve filme alınmıştır.

Dumbadze'nin yapıtları Türkçe dışında Rusça, Ukraynaca, Romence, Ermenice, Azerice, İngilizce, Fransızca, Almanca, İspanyolca, Lehçe, Japonca, Arapça gibi pek çok dile çevrildi. Dört romanı tiyatro oyunu olarak sahnelendi. Ben, Ninem, İliko ve İlarion (1962; Yönetmen Tengiz Abuladz), Güneşi Görüyorum (1965; Yönetmen L. Gogoberidze), Korkma Anne (1972; Yönetmen M. Kokoçaşvili) adlı romanları sinemaya uyarlandı. Dumbadze'nin şiirleri ve öyküleri pek çok kez kitap halinde yayımlandı.

Romanları

  • Ben, Ninem, İliko ve İlarion (2019; მე, ბებია, ილიკო და ილარიონი; 1960),
  • Güneşi Görüyorum (1969; მე ვხედავ მზეს; 1962),
  • Güneşli Gece (2015; მზიანი ღამე; 1967),
  • Korkma, Anne! (ნუ გეშინია, დედა!; 1971),
  • Beyaz Bayraklar (თეთრი ბაირაღები; 1973)
  • Sonsuzluk Yasası (მარადისობის კანონი; 1978) - Romanın baş kişisi olan yazar Baçana Ramişvili, kalp krizi geçirince hastaneye düşer. Burada bütün hayatını anımsar ve sonsuzluk yasasını keşfeder. 1982'de sinemaya uyarlanmıştır.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

21 Nisan, Miladi takvime göre yılın 111. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 254 gün vardır.

<span class="mw-page-title-main">Fakir Baykurt</span> Toplumcu gerçekçi Türk yazar

Fakir Baykurt, Türk yazar ve sendikacı.

Tengiz Abuladze, Gürcistan sinemasının en önemli yönetmenlerinden biridir. Özellikle Vedreba (Yakarış), Natvris He ve Monanieba (Nedamet) adlı üçlemesiyle tanınmıştır.

Gürcü sineması ya da Gürcistan sineması, Avrupa’nın önde gelen sinematografilerinden biridir. İtalyan film yönetmeni Federico Fellini, Gürcü sinemasının hayranlarından biriydi: "Gürcü sineması tamamen benzersiz bir fenomen, canlı, felsefi açıdan ilham verici, çok bilgece, çocuk ruhlu. Beni ağlatabilecek her şey var ve söylemeliyim ki (ağlamam) kolay bir şey değil.”

<span class="mw-page-title-main">Türk edebiyatı</span> Türkçe yazılmış edebî eserler

Türk edebiyatı, Türk yazını veya Türk literatürü; Türkçe olarak üretilmiş sözlü ve yazılı metinlerdir.

<span class="mw-page-title-main">V. S. Naipaul</span> İngiliz yazar (1932-2018)

Sir Vidiadhar Surajprasad Naipaul, Trinidad ve Tobago doğumlu, Britanyalı kurgu ve kurgu olmayan İngilizce eserler yazarı. Trinidad'da geçen erken dönem komik romanları, genişleyen dünyadaki yabancılaşmaya dair kasvetli romanları ve ihtiyatlı yaşam ve seyahat günlükleriyle tanınır. Çoğunlukla beğenilen, ancak bazen tartışmalara yol açan düzyazılar yazdı. Elli yılda otuzdan fazla kitap yayımladı.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan sineması</span>

Azerbaycan sineması, Azerbaycan'ın uluslararası film kültürü ve sinematografisinin bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Fahrettin Çiloğlu</span> Türk yazar

Fahrettin Çiloğlu, Türkiye'ye göç etmiş Gürcü bir aileden gelen yazardır. İki dilde yazan yazar, Gürcüce yazar adı olarak önce ფარნა ჭილაძე, sonra ფარნა-ბექა ჩილაშვილი ve bazı Türkçe çevirilerde Parna-Beka Çiladze ile Parna-Beka Çilaşvili adlarını kullanmıştır. Tanrı'nın Sıcak Eli adı öykü kitabında Parna-Beka Çiladze adını kullanmıştır.

<i>Charlienin Çikolata Fabrikası</i> Roald Dahlın 1964 tarihli çocuk kitabı

Charlie'nin Çikolata Fabrikası, İngiliz yazar Roald Dahl tarafından yazılan 1964 tarihli çocuk kitabı. Hikâye çikolatacı Willy Wonka'nın çikolata fabrikası içinde Küçük Charlie Bucket'ın maceralarını anlatıyor.

Otar Çiladze, Gürcü şair ve yazardır. Stalin sonrası dönemde Gürcü edebiyatının canlanmasında belirleyici rol oynadı. Romanlarında Sümer ve Yunan mitolojilerinden büyük ölçüde yararlandı. Efsanevi bir Yunan anlatısını trajik bir aşk hikâyesiyle birleştiren Yolda Bir Adam Gidiyordu adlı epik romanı Türkçeye çevrilmiştir.

<i>Güneşli Gece</i>

Güneşli Gece, Gürcü yazar Nodar Dumbadze'nin romanı. Yazarın başyapıtlarından biridir. Roman, 1967 yılında ilk kez Gürcüce basıldı. 2015'te Gürcüce aslından çevrilerek Türkçe yayımlandı.

<i>Güneşi Görüyorum</i>

Güneşi Görüyorum, Gürcü yazar Nodar Dumbadze'nin romanı. Yazarın önemli yapıtlarından biridir. Roman, 1962 yılında ilk kez Gürcüce basıldı. Mehçure Karaören tarafından Almancadan çevrilerek 1969'da Türkçe yayımlandı. Roman daha sonra birkaç kez yeniden basıldı.

<i>Ben, Ninem, İliko ve İlarion</i> Nodar Dumbadze’nin ilk romanı

Ben, Ninem, İliko ve İlarion, Gürcü yazar Nodar Dumbadze'nin ilk romanıdır. Mizahın yoğun biçimde kullanıldığı bir yapıt olarak bilinir. Roman, 1960 yılında ilk kez Gürcüce basılmış, 2019'da Türkçe yayımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Miheil Cavahişvili</span>

Miheil Cavahişvili , Gürcü yazar.

<span class="mw-page-title-main">Giorgi Leonidze</span> Gürcü şair

Giorgi Leonidze, Gürcü şair ve yazar. "Dilek Ağacı" adlı öyküsü, Gürcü sinema yönetmeni Tengiz Abuladze'nin aynı adlı filmine esin kaynağı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Beka Kurhuli</span>

Beka Kurhuli, Gürcü yazar. "Başka Yerdeki Ev" adlı öyküsü, Türkçe Sessiz Harfler Antolojisi (2017) adlı antolojide yayımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Davit Kldiaşvili</span>

Davit Kldiaşvili, Gürcü yazar. Romanları ve oyunlarında ülkenin yozlaşması ve köylülüğün sefaletini ele almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gürcü edebiyatı</span>

Gürcü edebiyatı, 4. yüzyılda Hristiyanlığın benimsenmesinden sonra dinsel kitapların ana dile çevrilmesine duyulan gereksinme sonucunda ortaya çıktı. Dinsel kitapların çevirilerini azizlerin yaşamlarını anlatan ürünler izledi.

<span class="mw-page-title-main">Yasuhiro Kojima</span>

Yasuhiro Kojima, Japon dilbilimci, Kartvelolog, Kafkasolog ve çevirmen.

Yidiş edebiyatı, Aşkenaz Yahudilerinin Yidiş dilinde üretilmiş yazılı eserler bütünü.