İçeriğe atla

Nobel Fizik Ödülü

1903 Nobel Fizik Ödülü belgeleri, Marie Curie ve Pierre Curie'ye verildi

Nobel Fizik Ödülü, İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi tarafından her yıl Stokholm'de Alfred Nobel'in ölüm günü olan 10 Aralık'ta verilir. Bu ödül, Alfred Nobel'in 1895 yılında isteği ile başlatılan ve 1901 yılından beri devam eden 5 Nobel Ödülü'nden birisidir. Diğer kategoriler; Nobel Kimya Ödülü, Nobel Edebiyat Ödülü, Nobel Barış Ödülü, Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'dür. İlk Nobel Fizik Ödülü, x-ışını keşfinden dolayı sunduğu üstün hizmetlerden dolayı Alman Wilhelm Conrad Röntgen'e verilmiştir.

Ödülün verilmesi

En fazla üç adaya veya iki bilimsel çalışmaya verilir.

Ödülü kazananlar

Ana madde: Nobel Fizik Ödülü kazananlar listesi
  • Ödülü ilk kez kazanan 1901 yılında Alman Wilhelm Conrad Röntgen olmuştur.
  • Şu ana kadarki en genç ödül kazanan 25 yaşında ödüle layık görülen William Lawrence Bragg'tır. (1915).
  • Şu ana kadarki en yaşlı ödül kazanan ise 96 yaşında kazandığı ödülle Arthur Ashkin'dur (2018).[1]
  • Albert Einstein; Nobel Fizik Ödülü'nü sanılanın aksine Genel Görelilik ve Özel Görelilik kuramları sayesinde değil, fotoelektrik etki üzerine yaptığı çalışmalar sayesinde kazanmıştır. (1921)[2]
  • John Bardeen iki kez ödülü alan tek kişidir (1956 ve 1972); Marie Curie ise Nobel Fizik Ödülü (1903) yanı sıra Nobel Kimya Ödülü'nü de kazanmıştır (1911).
  • 2018 yılına kadar ödülü kazanan 209 kişi arasında yalnızca üç kadın vardır. Bunlar Marie Curie, Maria Goeppert-Mayer ve Donna Strickland'dır. Bu özelliği ile Nobel Fizik Ödülü kadınlara en az verilen Nobel ödüllerinden biridir (2017 yılına kadar Nobel Ekonomi Ödülü'nü kazanmış yalnızca bir kadın vardır).
  • Marie ve Pierre Curie karı-koca olarak 1903 yılında ödülü kazandılar (kızları Irène Joliot-Curie ise 1935 yılında kocasıyla beraber Frédéric Joliot Nobel Kimya Ödülünü kazandı).
  • Şu ana kadar 4 kez baba ve oğul bu ödülü kazandı: William Bragg ve Lawrence Bragg (1915), Niels Bohr (1922) ve Aage Niels Bohr (1975), Manne Siegbahn (1924) ve Kai Manne Siegbahnn (1981) ve Joseph John Thomson (1906) ve George Paget Thomson (1937)
  • 2018 yılı itibarıyla 47 kez ödülü bir kişi kazandı (en son 1992 yılında Georges Charpak). 35 kez iki kişi ve 37 kez ise 3 kişi ödülü paylaştı.

Kaynakça

  1. ^ "2018 Nobel Fizik Ödülü'nü kazanan isimler belli oldu". Yeni Şafak. 2 Ekim 2018. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2020. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Wilhelm Röntgen</span>

Wilhelm Conrad Röntgen, Alman fizikçi. Nobel Fizik Ödülü sahibi olup, Röntgen ışınlarını bulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Nobel Ödülü</span> İnsanlığa hizmet ödülü

Nobel Ödülü, 27 Kasım 1895 tarihli ve 30 Aralık 1896 tarihinde Stockholm'de açıklanan vasiyetnamesiyle Alfred Nobel tarafından kurulan derneğin verdiği, insanlığa hizmet edenleri ödüllendirmek amacını taşıyan prestijli bir ödüldür. İlk Nobel Ödülleri 1901 yılında verilmeye başlanmıştır. Nobel Ödülleri her yıl Alfred Nobel'in ölüm yıl dönümü olan 10 Aralık'ta verilir.

<span class="mw-page-title-main">Ernest Rutherford</span> Yeni Zelanda asıllı İngiliz fizikçi (1871-1937)

Ernest Rutherford, Yeni Zelandalı-İngiliz deneysel fizikçidir. 1908 yılı Nobel Kimya Ödülü sahibi.

<span class="mw-page-title-main">Niels Bohr</span> Danimarkalı fizikçi (1885–1962)

Niels Henrik David Bohr, kuantum mekaniği ve atomun yapısının anlaşılması üzerine yaptığı katkılarla tanınan, 1922'de Nobel Fizik Ödülü almış Danimarkalı fizikçi.

<span class="mw-page-title-main">Marie Curie</span> Fransız-Polonyalı fizikçi ve kimyager

Marie Skłodowska Curie, radyoaktivite alanında öncü araştırmalar yapmış ve bu araştırmaları sonucunda Nobel Ödülü'ne layık görülmüş Polonyalı-Fransız fizikçi ve kimyagerdir.

<span class="mw-page-title-main">Nobel Ödülü sahipleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Nobel Ödülleri, İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, İsveç Akademisi, Karolinska Enstitüsü ve Norveç Nobel Komitesi tarafından kişiler veya kuruluşlara fizik, kimya, edebiyat, barış ve fizyoloji veya tıp alanlarındaki olağanüstü başarılarına verilmektedir. 1895 yılındaki Alfred Nobel'in vasiyeti doğrultusunda, 1896 yılından bu yana Nobel Vakfı tarafından idare edilmekte ve yürütülmektedir. Ekonomi dalında verilen bir başka ödül ise 1968 yılında Sveriges Riksbank ile merkez bankasının İsveç ekonomisine yapmış olduğu katkılar nedeniyle verilmeye başlanmıştır.

Kimyager, Üniversitelerin Fen Fakülteleri'nin Kimya Lisans Bölümlerinden mezun olan; organik kimya, anorganik kimya, analitik kimya, biyokimya, fizikokimya gibi kimya bilimi konularında ileri düzeyde eğitim alan kimya bilimcilerdir. Araştırma geliştirme, kalite kontrol, kalite güvence, üretim, teknik yönetim, sorumlu müdürlük başlıca çalışma sahalarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Lawrence Bragg</span> Britanyalı fizikçi

William Lawrence Bragg, Avustralya doğumlu Britanyalı fizikçi. Bragg'in X-ray yasalarının ve X-ray kristalograferi kâşifi. 1915 yılında babası William Henry Bragg ile kristallerin yapılarını x ışınları yardımıyla analiz etmesindeki çalışmalarından dolayı Nobel ödülünü kazanmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">William Bragg</span> Britanyalı biliminsanı

William Henry Bragg,, İngiliz fizikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Frédéric Joliot-Curie</span> Fransız bilim insanı (1900 – 1958)

Jean Frédéric Joliot-Curie, Irene Joliot-Curie'nin eşi ve Nobel Kimya Ödülü sahibi Fransız fizikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Irène Joliot-Curie</span> Fransız bilim insanı (1897 – 1956)

Irène Joliot-Curie, Fransız bilim insanı. Marie Skłodowska-Curie ve Pierre Curie'nin kızı ve Frédéric Joliot-Curie'nin karısıydı. Kocası ile ortak çalışmaları olan yapay radyoaktivite keşfi ile 1935'te Nobel Kimya Ödülü kazandı. Bu ödül Curieleri en fazla Nobel kazanmış aile yaptı. Joliot-Curie'nin iki çocuğu Hélène ve Pierre de saygın bilim insanları arasındadır. 1946'da laboratuvarlarında patlayan polonyum nedeniyle hayatı boyunca lösemiyle uğraştı. Birinci Dünya Savaşında annesiyle birlikte hemşire radyografi olarak çalıştı.

<span class="mw-page-title-main">Barry Sharpless</span> Amerikalı kimyager

Karl Barry Sharpless Amerikalı kimyager.

<span class="mw-page-title-main">Ülkelerine göre Nobel Ödülü sahipleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste Nobel Ödülü kazanan kişileri ülkelerine göre sıralamaktadır. Ülke referansları Nobel Ödül Komitesi'nin resmi internet sitesinde bildirdiği şekilde alınmış ve ülkeler alfabetik sıraya göre listelenmiştir. Ödül yılları azalan sırayla eklenmiştir. Bazı kişilerin birden fazla ülke başlığı altında yer almasının nedeni, resmi web sitesinin ödül sahibi ile ilgili olarak birden fazla ülkeden bahsetmesidir. Resmi sitede yer almayan ülke bağlantıları bu listede kabul edilmemiştir. Ödül sahibinin yanına doğduğu ülkenin o anki durumu ve yeni durumu gibi bilgiler verilmiştir. Liste 2011 yılına kadarki verileri içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Manne Siegbahn</span> İsveçli bilim insanı

Karl Manne Georg Siegbahn FRS X-ışını spektroskopisi alanında yaptığı buluşlar ve araştırmalar için 1924 yılında " Nobel Fizik Ödülü " kazanan İsveçli fizikçidir. Aynı ödülü 1981 yılında oğlu "Kai M. Siegbahn","Arthur L. Schawlow" ve "Nicolaas Bloembergen" ile paylaşmıştır. Şu ana kadar 4 kez baba ve oğul bu ödülü kazandı. Diğer baba-oğullar : William Bragg ve Lawrence Bragg (1915); Niels Bohr (1922) ve Aage Niels Bohr (1975); Joseph John Thomson (1906) ve George Paget Thomson (1937)

<span class="mw-page-title-main">Kai Siegbahn</span> İsveç fizikçi (1918-2007)

Kai Manne Börje Siegbahn 1981'de "yüksek çözünürlükte elektron spektroskopisinin geliştirilmesine katkısı" dolayısıyla Nobel Fizik Ödülü kazanmış İsveç fizikçidir.

<span class="mw-page-title-main">École supérieure de physique et de chimie industrielles de la ville de Paris</span>

École supérieure de physique et de chimie industrielles de la ville de Paris, geçmişi 1882 yılına kadar uzanan, Fransa'nın başkenti Paris'te bulunan Teknik Üniversitenin ismidir.

<span class="mw-page-title-main">Wolfgang Pauli</span> Avusturyalı fizikçi (1900 – 1958)

Wolfgang Ernst Pauli, Avusturya asıllı Nobel Fizik Ödülü sahibi Avusturyalı teorik fizikçidir. Kuantum fiziğinin öncülerinden birisi olarak kabul edilir. 1945 yılında Pauli dışarlama ilkesi olarak adlandırılan yeni bir doğa yasasını keşfetmesi sonrasında Nobel Fizik Ödülü'ne aday olarak gösterilmiş ve ödülü kazanmıştır. Kendisi aynı zamanda 21 yaşındayken doktorasını alarak fizik alanındaki yeteneğini erken bir yaşta göstermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Matteucci Madalyası</span> ödül

Matteucci Madalyası fizikçilere verilen bir İtalyan ödülüdür. Forlì bölgesinden Carlo Matteucci adlı kişiden adını alır. Fizik alanında çalışan bilim insanlarının bilime temel katkılarını ödüllendirmek için verilmeye başlanmıştır. 10 Temmuz, 1870 tarihli İtalyan Kraliyet Kararnamesine göre İtalyan Bilimler Topluluğu'nun Carlo Matteucci'den bağış alarak bu ödülü vermeye başlamasına izin verilmiştir.

2020 itibarıyla, 57 kadın Nobel Ödülü kazandı ve kadınlara toplam 58 Nobel Ödülü verildi. 2020 yılı itibarıyla tam bir sayım henüz tamamlanmamış olsa da, 2019 yılında 866 erkek, 53 kadın ve 24 kuruluşa Nobel Ödüllerinin verildiği görülmektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.