İçeriğe atla

Nobel Ödülü sahibi kadınlar listesi

2020 itibarıyla, 57 kadın Nobel Ödülü kazandı ve kadınlara toplam 58 Nobel Ödülü verildi (Marie Curie, bir kez fizikte ve bir kez kimyada olmak üzere iki kez kazandı). 2020 yılı itibarıyla tam bir sayım henüz tamamlanmamış olsa da, 2019 yılında 866 erkek, 53 kadın ve 24 kuruluşa (birden fazla ödül kazananlar dahil) Nobel Ödüllerinin verildiği görülmektedir.[1]

Nobel ödüllü kadınların dağılımı şu şekildedir:[2][3]

  • On yedi kadın Nobel Barış Ödülü'nü kazandı (107 kişi ve toplam 28 kuruluşun %12.6'sı)[4])
  • On altısı Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazandı (toplamda 117 ödül sahibinin %13.7'si),
  • On iki tanesi Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü kazandı (toplamda 222 ödül sahibinin %5,4'ü [5])),
  • Yedisi Nobel Kimya Ödülü'nü kazandı (toplamda 186 ödül sahibinin %3.8'i [6])),
  • Dördü Nobel Fizik Ödülü'nü kazandı (toplam 216 ödül sahibinin %1.9'u [7]),
  • İkisi (Elinor Ostrom ve Esther Duflo) Nobel Ekonomi Ödülü'nü kazandılar (toplamda 84 ödülün %2,4'ü).

Nobel Ödülü kazanan ilk kadın, 1903 yılında eşi Pierre Curie ve Henri Becquerel ile birlikte Nobel Fizik Ödülü'nü kazanan Marie Curie'dir.[2][8] Curie ayrıca birden fazla Nobel Ödülü kazanan tek kadındır. 1911'de Nobel Kimya Ödülü'nü kazandı. Curie'nin kızı Irène Joliot-Curie, 1935'te Nobel Kimya Ödülü'nü kazandı ve bu ikisini Nobel Ödülü kazanan tek anne-kız çifti haline getirdi.

Nobel Ödülü'ne layık görülen en son kadınlar, Edebiyatta Louise Glück, Fizikte Andrea M. Ghez, Kimyada Emmanuelle Charpentier ve Jennifer A. Doudna (2020), Ekonomide Esther Duflo (2019), Fizikte Donna Strickland, Frances oldu. Arnold Kimyada, Nadia Murad Barış için ve Olga Tokarczuk Edebiyat alanında Ödül kazandı (2018).

Ödül kazananlar

yılResimÖdüllüÜlkeKategoriGerekçe
1903 Curie, Marie SkłodowskaMarie Skłodowska Curie
(Pierre Curie ve Henri Becquerel ile paylaşıldı)
Polonya ve FransaFizik"Henri Becquerel tarafından keşfedilen radyasyon fenomeni üzerine ortak araştırmalarıyla sağladıkları olağanüstü hizmetler nedeniyle"[8]
1905 Suttner, Bertha vonBertha von SuttnerAvusturya-Macaristan BarışDaimi Uluslararası Barış Bürosu, Bern, İsviçre Onursal Başkanı; Silahlarını Bırak kitabının yazarı.[9]
1909 Lagerlof, SelmaSelma LagerlöfİsveçEdebiyat"Yazılarını karakterize eden yüce idealizm, canlı hayal gücü ve ruhsal algının takdiriyle"[10]
1911 Curie, Marie SkłodowskaMarie Skłodowska Curie Polonya ve FransaKimya"radyum ve polonyum'u keşfettiği için"[11]
1926 Deledda, GraziaGrazia DeleddaİtalyaEdebiyat"Doğduğu adadaki yaşamı plastik bir netlikle resmeden ve genel olarak insan sorunlarını derinlemesine ve sempatiyle ele alan idealist bir ilham kaynağı olan yazıları için"[12]
1928 Undset, SigridSigrid UndsetNorveçEdebiyat"esas olarak Orta Çağ boyunca Kuzey yaşamının güçlü açıklamaları için"[13]
1931 Addams, JaneJane Addams
(Nicholas Murray Butler ile paylaşıldı)
Amerika Birleşik DevletleriBarışSosyolog; Uluslararası Başkan, Uluslararası Barış ve Özgürlük Kadın Birliği.[14]
1935 Joliot-Curie, IreneIrène Joliot-Curie
(Frédéric Joliot-Curie ile paylaşıldı)
FransaKimya"yeni radyoaktif elementlerin sentezi için"[15]
1938 Buck, Pearl S.Pearl S. BuckAmerika Birleşik DevletleriEdebiyat"Çin'deki köylü yaşamının zengin ve gerçekten destansı tasvirleri ve biyografik başyapıtları için"[16]
1945 Mistral, GabrielaGabriela MistralŞiliEdebiyat"Güçlü duygulardan ilham alan lirik şiiri, adını tüm Latin Amerika dünyasının idealist özlemlerinin bir sembolü haline getirdi."[17]
1946 Balch, Emily GreeneEmily Greene Balch
(John Raleigh Mott ile paylaşıldı)
Amerika Birleşik DevletleriBarışEski Tarih ve Sosyoloji Profesörü; Uluslararası Onursal Başkan, Uluslararası Kadınlar Barış ve Özgürlük Ligi.[18]
1947 Cori, Gerty TheresaGerty Theresa Cori
(Carl Ferdinand Cori ve Bernardo Houssay ile paylaşıldı)
Amerika Birleşik DevletleriFizyoloji veya Tıp "glikojen'in katalitik dönüşüm sürecini keşfettikleri için"[19]
1963 Goeppert-Mayer, MariaMaria Goeppert-Mayer
(J. Hans D. Jensen ve Eugene Wigner ile paylaşıldı)
Amerika Birleşik DevletleriFizik"nükleer kabuk yapısıyla ilgili keşifleri için"[20]
1964 Hodgkin, Dorothy CrowfootDorothy Crowfoot HodgkinBirleşik KrallıkKimya"önemli biyokimyasal maddelerin yapılarının X-ışını teknikleri ile yaptığı tespitler için"[21]
1966 Sachs, NellyNelly Sachs
(Samuel Agnon ile paylaşıldı)
İsveç ve AlmanyaEdebiyat"İsrail'in kaderini dokunaklı bir şekilde yorumlayan olağanüstü lirik ve dramatik yazıları için"[22]
1976 Williams, BettyBetty Williams Birleşik KrallıkBarışKuzey İrlanda Barış Hareketi'nin kurucusu (daha sonra Barış İnsanları Topluluğu olarak değiştirildi)[23]
Maguire, MaireadMairead Maguire İrlanda Barış
1977 Sussman Yalow, RosalynRosalyn Sussman Yalow
(Roger Guillemin ve Andrew Schally ile paylaşıldı)
Amerika Birleşik DevletleriFizyoloji veya Tıp "peptid hormonu radyoimmunoassay'lerinin geliştirilmesi için"[24]
1979 Teresa, AnneAnne Teresa Hindistan ve
Yugoslavya
BarışHayırsever Misyonerler Lideri, Kalküta.[25]
1982 Myrdal, AlvaAlva Myrdal
(Alfonso García Robles ile paylaşıldı)
İsveçBarışEski Kabine Bakanı; Diplomat; Yazar.[26]
1983 McClintock, BarbaraBarbara McClintockAmerika Birleşik DevletleriFizyoloji veya Tıp "mobil genetik elementler'i keşfettiği için"[27]
1986 Levi-Montalcini, RitaRita Levi-Montalcini
(Stanley Cohen ile paylaşıldı)
İtalya ve
Amerika Birleşik Devletleri
Fizyoloji veya Tıp "büyüme faktörleri'ni keşifleri için"[28]
1988 Elion, Gertrude B.Gertrude B. Elion
(James W. Black ve George H. Hitchings ile paylaşıldı)
Amerika Birleşik DevletleriFizyoloji veya Tıp "ilaç tedavisi için önemli ilkeleri keşfettikleri için"[29]
1991 Gordimer, NadineNadine GordimerGüney AfrikaEdebiyat"Muhteşem epik yazılarıyla - Alfred Nobel'in sözleriyle - insanlığa çok büyük fayda sağlayan kişi"[30]
Suu Kyi, Aung SanAung San Suu Kyi Burma Barış"demokrasi ve insan hakları için şiddet içermeyen mücadelesi için"[31]
1992 Menchu, RigobertaRigoberta MenchúGuatemalaBarış"yerli halkların haklarına saygıya dayalı sosyal adalet ve etno-kültürel uzlaşı için yaptığı çalışmaları takdirle"[32]
1993 Morrison, ToniToni MorrisonAmerika Birleşik DevletleriEdebiyat"vizyoner güç ve şiirsel içe aktarma ile karakterize edilen romanlarda, Amerikan gerçekliğinin temel bir yönüne hayat veren kişi"[33]
1995 Nusslein-Volhard, ChristianeChristiane Nüsslein-Volhard
(Edward B. Lewis ve Eric F. Wieschaus ile paylaşıldı)
AlmanyaFizyoloji veya Tıp "erken embriyonik gelişimin genetik kontrolüne ilişkin keşifleri için"[34]
1996 Szymborska, WislawaWisława Szymborska PolonyaEdebiyat"ironik bir kesinlikle, tarihsel ve biyolojik bağlamın insan gerçekliğinin fragmanlarında gün ışığına çıkmasına izin veren şiir için"[35]
1997 Williams, JodyJody Williams
(Uluslararası Kara Mayınlarını Yasaklama Kampanyası ile paylaşıldı)
Amerika Birleşik DevletleriBarış"anti-personel mayınların yasaklanması ve temizlenmesi çalışmaları için"[36]
2003 Ebadi, ŞirinŞirin EbadiİranBarış"demokrasi ve insan hakları çabalarından dolayı. Özellikle kadın ve çocuk hakları mücadelesi için"[37]
2004 Jelinek, ElfriedeElfriede JelinekAvusturyaEdebiyat"Olağanüstü dilsel coşkuyla toplumun klişelerinin absürtlüğünü ve onların boyun eğdirici gücünü ortaya koyan roman ve oyunlardaki müzikal ses ve karşı-ses akışı için"[38]
Maathai, WangariWangari MaathaiKenyaBarış"sürdürülebilir kalkınma, demokrasi ve barışa katkılarından dolayı"[39]
Buck, Linda B.Linda B. Buck
(Richard Axel ile paylaşıldı)
Amerika Birleşik DevletleriFizyoloji veya Tıp "Olfaktör reseptör'leri keşfettikleri ve olfaktör sistem'in organizasyonu için"[40]
2007 Lessing, DorisDoris LessingBirleşik KrallıkEdebiyat"Şüphecilik, ateş ve hayal gücüyle bölünmüş bir uygarlığı incelemeye tabi tutan kadın deneyiminin destancısı"[41]
2008 Barre-Sinoussi, FrancoiseFrançoise Barré-Sinoussi
(Harald zur Hausen ve Luc Montagnier ile paylaşıldı)
FransaFizyoloji veya Tıp "HIV'i keşfettikleri için"[42]
2009 Blackburn, ElizabethElizabeth Blackburn
(Jack W. Szostak ile paylaşıldı)
Avustralya ve Amerika Birleşik DevletleriFizyoloji veya Tıp "kromozomların telomerler ve telomeraz enzimi tarafından nasıl korunduğunun keşfi için"[43]
Greider, Carol W.Carol W. Greider
(Jack W. Szostak ile paylaşıldı)
Amerika Birleşik DevletleriFizyoloji veya Tıp "telomer yapısının telomeraz enzimi ile ilerleyici kısalmalardan nasıl korunduğunu keşfetmesi sebebiyle"
Yonath, Ada E.Ada E. Yonath
(Venkatraman Ramakrishnan ve Thomas A. Steitz ile paylaşıldı)
İsrailKimya"ribozomun yapısı ve işleviyle ilgili çalışmalar için"[44]
Müller, HertaHerta MüllerAlmanya ve RomanyaEdebiyat"şiir yoğunluğu ve düzyazının açık sözlülüğü ile mülksüzleştirilmişlerin manzarasını tasvir eden yazıları için"[45]
Ostrom, ElinorElinor Ostrom
(Oliver E. Williamson ile paylaşıldı)
Amerika Birleşik DevletleriEkonomi "ekonomik yönetişim, özellikle müşterekler konusundaki analizi için"[3]
2011 Johnson Sirleaf, EllenEllen Johnson SirleafLiberyaBarış"Kadınların güvenliği ve kadın hakları için barışı inşa etme çalışmalarına tam katılım için verdikleri şiddet içermeyen mücadele için"[46]
Gbowee, LeymahLeymah GboweeLiberyaBarış
Karman, TawakkolTawakkol Karman YemenBarış"kadınların sesini güçlendirmek için verdiği çabalar nedeniyle"
2013 Munro, AliceAlice MunroKanadaEdebiyat"çağdaş kısa öykünün ustası"[47]
2014

Moser, May-BrittMay-Britt Moser
(Edvard Moser ve John O'Keefe ile paylaşıldı)
NorveçFizyoloji veya Tıp "beyinde bir konumlandırma sistemi oluşturan hücreleri keşfettikleri için"[48]
Yousafzai, MalalaMalala Yousafzai
(Kailash Satyarthi ile paylaşıldı)
PakistanBarış"çocukların ve gençlerin ezilmesine karşı verdikleri mücadele ve tüm çocukların eğitim hakkı için".[49]
2015 Youyou, TuTu Youyou
(William C. Campbell ve Satoshi Ōmura ile paylaşıldı)
ÇinFizyoloji veya Tıp "Sıtmaya karşı yeni bir tedavi ile ilgili keşifleri için (artemisinin)"[50]
Alexievich, SvetlanaSvetlana Alexievich BelarusEdebiyat"çok sesli yazıları için, çağımızın acı ve cesaret anıtı"[51]
2018 Strickland, DonnaDonna Strickland
(Gérard Mourou ve Arthur Ashkin ile paylaşıldı)
KanadaFizik"yüksek yoğunluklu, ultra kısa optik darbeler üretme yöntemleri için"[52]
Arnold, FrancesFrances Arnold
(Gregory Winter ve George Smith ile paylaşıldı)
Amerika Birleşik DevletleriKimya"enzimlerin yönlendirilmiş evrimi için"[53]
Murad, NadiaNadia Murad
(Denis Mukwege ile paylaşıldı)
IrakBarış"cinsel şiddetin bir savaş ve silahlı çatışma silahı olarak kullanılmasına son verme çabaları için"[54]
Tokarczuk, OlgaOlga TokarczukPolonyaEdebiyat"Bir yaşam biçimi olarak sınırların aşılmasını ansiklopedik tutkuyla temsil eden anlatısal bir hayal gücü için"[55]
2019

Duflo, EstherEsther Duflo
(Abhijit Banerjee ve Michael Kremer ile paylaşıldı)
Fransa ve Amerika Birleşik DevletleriEkonomi "küresel yoksulluğu azaltmaya yönelik deneysel yaklaşımları için"[56]
2020 Ghez, Andrea M.Andrea M. Ghez
(Reinhard Genzel ve Roger Penrose ile paylaşıldı)
Amerika Birleşik DevletleriFizik"galaksimizin merkezindeki süper kütleli kompakt bir nesnenin keşfi için"[57]
Charpentier, EmmanuelleEmmanuelle Charpentier
(Jennifer Doudna ile paylaşıldı)
FransaKimya"genom düzenleme için bir yöntemin geliştirilmesi için"[58]
Doudna, JenniferJennifer Doudna
(Emmanuelle Charpentier ile paylaşıldı)
Amerika Birleşik DevletleriKimya"genom düzenleme için bir yöntemin geliştirilmesi için"[58]
Glück, LouiseLouise GlückAmerika Birleşik DevletleriEdebiyat"Sade güzelliğiyle bireysel varoluşu evrensel kılan kusursuz şiirsel sesi için"[59]
2021 Maria RessaAmerika Birleşik DevletleriBarış"ifade özgürlüğünü savunmak için verdiği cesur mücadele sebebiyle"[60]
2022

Ernaux, AnnieAnnie Ernaux
FransaEdebiyat"kişisel hafızanın köklerini, mesafelerini ve kolektif kısıtlamalarını keşfetmedeki cesareti için"
Carolyn R. BertozziAmerika Birleşik DevletleriKimya"klik kimyası olarak bilinen ve moleküllerin birlikte koparılmasını sağlayan çalışmalarından ötürü"[61]
2023

Nergis MuhammediİranBarış"İran'da kadınlara yönelik baskıya karşı ve herkes için insan hakları ve özgürlüğü destekleme mücadelesi nedeniyle"[62]
Claudia GoldinAmerika Birleşik DevletleriEkonomi"kadınların işgücü piyasası sonuçlarına ilişkin anlayışımızı geliştirdiği için"[63]

Kaynakça

  1. ^ "Nobel Prize facts". NobelPrize.org. 15 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2018. 
  2. ^ a b "Nobel Laureates Facts - Women". Nobel Foundation. 1 Temmuz 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2017. 
  3. ^ a b "Economics 2009". Nobel Foundation. 12 Ekim 2009. 19 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2009. 
  4. ^ "All Nobel Peace Prizes". NobelPrize.org. 5 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020. 
  5. ^ "All Nobel Prizes in Physiology or Medicine". NobelPrize.org. 30 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2020. 
  6. ^ "All Nobel Prizes in Chemistry". NobelPrize.org. 4 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2020. 
  7. ^ "All Nobel Prizes in Physics". NobelPrize.org. 28 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2020. 
  8. ^ a b "Nobel Prize in Physics 1903". Nobel Foundation. 4 Temmuz 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2008. 
  9. ^ "Nobel Barış Ödülü 1905". Nobel Vakfı. 6 Temmuz 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2008. 
  10. ^ "Nobel Edebiyat Ödülü 1909". Nobel Vakfı. 6 Temmuz 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2008. 
  11. ^ "1911 Nobel Kimya Ödülü". Nobel Vakfı. 3 Temmuz 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2008. 
  12. ^ org/nobel_prizes/literature/laureates/1926/ "Nobel Edebiyat Ödülü 1926" |url= değerini kontrol edin (yardım). Nobel Vakfı. Erişim tarihi: 16 Ekim 2008. []
  13. ^ "Nobel Prize Edebiyatta 1928". Nobel Vakfı. 6 Temmuz 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2008. 
  14. ^ "Nobel Barış Ödülü 1931". Nobel Vakfı. 6 Temmuz 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2008. 
  15. ^ "1935 Nobel Kimya Ödülü". Nobel Vakfı. 9 Temmuz 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2008. 
  16. ^ "1938 Nobel Edebiyat Ödülü". Nobel Vakfı. 6 Temmuz 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2008. 
  17. ^ "Nobel 1945 Edebiyat Ödülü". Nobel Foundation. 6 Temmuz 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2008. 
  18. ^ "Nobel Barış Ödülü 1946". Nobel Vakfı. 6 Temmuz 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2008. 
  19. ^ "Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü 1947". Nobel Vakfı. 6 Temmuz 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2008. 
  20. ^ "Nobel Fizik Ödülü 1963". Nobel Vakfı. 11 Temmuz 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2008. 
  21. ^ "1964 Nobel Kimya Ödülü". Nobel Vakfı. 14 Temmuz 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2008. 
  22. ^ "1966 Nobel Edebiyat Ödülü". Nobel Vakfı. 3 Temmuz 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2008. 
  23. ^ "Nobel Barış Ödülü 1976". Nobel Vakfı. 6 Temmuz 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2008. 
  24. ^ / "Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü 1977" |url= değerini kontrol edin (yardım). Nobel Vakfı. 26 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2008. 
  25. ^ "Nobel Barış Ödülü 1979". Nobel Vakfı. 6 Temmuz 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2008. 
  26. ^ "Nobel Barış Ödülü 1982". Nobel Vakfı. 6 Temmuz 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2008. 
  27. ^ "Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü 1983". Nobel Vakfı. 4 Temmuz 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2008. 
  28. ^ "Nobel Ödülü Fizyoloji veya Tıp 1986". Nobel Vakfı. 6 Temmuz 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2008. 
  29. ^ "Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü 1988". Nobel Vakfı. 6 Temmuz 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2008. 
  30. ^ /laureates/1991/ "1991 Nobel Edebiyat Ödülü" |url= değerini kontrol edin (yardım). Nobel Vakfı. 15 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2008. 
  31. ^ "Nobel Barış Ödülü 1991". Nobel Vakfı. 5 Temmuz 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2008. 
  32. ^ /laureates/1992/ "Nobel Barış Ödülü 1992" |url= değerini kontrol edin (yardım). Nobel Vakfı. 15 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2008. 
  33. ^ /1993/ "Nobel Edebiyat Ödülü 1993" |url= değerini kontrol edin (yardım). Nobel Vakfı. 15 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2008. 
  34. ^ "Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü 1995". Nobel Vakfı. 5 Temmuz 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2008. 
  35. ^ laureates/1996/ "1996 Nobel Edebiyat Ödülü" |url= değerini kontrol edin (yardım). Nobel Vakfı. 14 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2008. 
  36. ^ "Nobel Barış Ödülü 1997". Nobel Vakfı. 5 Temmuz 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2012. 
  37. ^ barış/laureates/2003/ "Nobel Barış Ödülü 2003" |url= değerini kontrol edin (yardım). Nobel Vakfı. 28 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2008. 
  38. ^ [http:// nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/2004/ "Nobel 2004 Edebiyat Ödülü"] |url= değerini kontrol edin (yardım). Nobel Vakfı. Erişim tarihi: 16 Ekim 2008. 
  39. ^ "Nobel Barış Ödülü 2004". Nobel Vakfı. 5 Temmuz 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2008. 
  40. ^ nobel_prizes/medicine/laureates/2004/ "Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü 2004" |url= değerini kontrol edin (yardım). Nobel Vakfı. 4 Nisan 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2008. 
  41. ^ /laureates/2007/ "2007 Nobel Edebiyat Ödülü" |url= değerini kontrol edin (yardım). Nobel Vakfı. 15 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2008. 
  42. ^ "Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü 2008". Nobel Vakfı. 6 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2008. 
  43. ^ "2009 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü". Nobel Vakfı. 6 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2009. 
  44. ^ "Nobel Ödülü Kimya 2009". Nobel Vakfı. 10 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2009. 
  45. ^ /2009/ "Nobel Edebiyat Ödülü 2009" |url= değerini kontrol edin (yardım). Nobel Vakfı. 15 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2009. 
  46. ^ /laureates/2011/press.html "2011 Nobel Barış Ödülü" |url= değerini kontrol edin (yardım). Nobel Vakfı. 15 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2011. 
  47. ^ "Nobel Edebiyat Ödülü 2013". Nobel Vakfı. 12 Ekim 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2013. 
  48. ^ "The 2014 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü". Nobel Vakfı. 7 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2014. 
  49. ^ /nobel_prizes/peace/laureates/2014/press.pdf "2014 Nobel Barış Ödülü" |url= değerini kontrol edin (yardım) (PDF). Nobel Vakfı. 18 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2014. []
  50. ^ "2015 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü" (PDF). Nobel Vakfı. 5 Ekim 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2015. 
  51. ^ "Nobel Ödülü Edebiyatta 2015". Nobel Vakfı. 8 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2015. 
  52. ^ / "2018 Nobel Fizik Ödülü" |url= değerini kontrol edin (yardım). Nobel Vakfı. Erişim tarihi: 13 Ekim 2018. 
  53. ^ "Nobel Kimya Ödülü Moleküllerin Tasarımında Evrimi Kullanan 3 Bilim Adamına Verildi". 3 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2018. 
  54. ^ "Tecavüz karşıtı eylemciler Nadia Murad ve Denis Mukwege için Nobel Barış Ödülü". 5 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2018. 
  55. ^ laureates/2018/ "2018 Nobel Edebiyat Ödülü" |url= değerini kontrol edin (yardım). Nobel Vakfı. 15 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2019. 
  56. ^ 2019 Nobel Ödülü economic-sciences/2019/summary/ nobelprize.org 31 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  57. ^ Nobel Ödülü 2020 nobelprize.org 24 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  58. ^ a b "nobelprize.org". 7 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2021. 
  59. ^ "2020 Nobel Edebiyat Ödülü Özeti". 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  60. ^ "Nobel Barış Ödülü Rusya ve Filipinler'den iki gazeteciye verildi". BBC News Türkçe. 5 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2023. 
  61. ^ "2022 N obel Kimya Ödülü sahiplerini buldu". BBC News Türkçe. 5 Ekim 2022. 5 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2023. 
  62. ^ "Nå blir det klart hvem som får Nobels fredspris 2023". www.aftenposten.no (Bokmål). 6 Ekim 2023. 6 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2023. 
  63. ^ "The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 2023". 9 Ekim 2023. 9 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2023. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nobel Ödülü</span> İnsanlığa hizmet ödülü

Nobel Ödülü, 27 Kasım 1895 tarihli ve 30 Aralık 1896 tarihinde Stockholm'de açıklanan vasiyetnamesiyle Alfred Nobel tarafından kurulan derneğin verdiği, insanlığa hizmet edenleri ödüllendirmek amacını taşıyan prestijli bir ödüldür. İlk Nobel Ödülleri 1901 yılında verilmeye başlanmıştır. Nobel Ödülleri her yıl Alfred Nobel'in ölüm yıl dönümü olan 10 Aralık'ta verilir.

<span class="mw-page-title-main">Nobel Ödülü sahipleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Nobel Ödülleri, İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, İsveç Akademisi, Karolinska Enstitüsü ve Norveç Nobel Komitesi tarafından kişiler veya kuruluşlara fizik, kimya, edebiyat, barış ve fizyoloji veya tıp alanlarındaki olağanüstü başarılarına verilmektedir. 1895 yılındaki Alfred Nobel'in vasiyeti doğrultusunda, 1896 yılından bu yana Nobel Vakfı tarafından idare edilmekte ve yürütülmektedir. Ekonomi dalında verilen bir başka ödül ise 1968 yılında Sveriges Riksbank ile merkez bankasının İsveç ekonomisine yapmış olduğu katkılar nedeniyle verilmeye başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahipleri listesi</span>

Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü, İsveç Karolinska Enstitüsü tarafından her yıl fizyoloji ya da tıp alanında çeşitli konularda alanlarındaki olağanüstü katkıları için bilim insanları ve doktorlara verilen ödül. Alfred Nobel'in 1895 tarihli vasiyeti üzerine; 1901 yılından itibaren bilim insanlarına alanlarında seçkin katkıları için verilmeye başlanan, kimya, fizik, edebiyat ve barış alanları ile birlikte beş Nobel Ödülü'nden birisidir. Nobel'in vasiyeti gereği ödül Nobel Vakfı tarafından yönetilir ve İsveç Karolinska Enstitüsü tarafından seçilen bir yönetici sekreter ve beş üyeden oluşan bir komite tarafından verilir. Çoğu zaman Nobel Tıp Ödülü olarak anılmasına rağmen Nobel vasiyetinde özellikle "fizyoloji veya tıp" olarak belirtmiştir. Bu sayede ödül daha geniş bir alanda verilebilmektedir. İlk Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü 1901 yılında Alman bilim insanı Emil Adolf von Behring'e verildi. Her ödül sahibine, bir madalya, bir diploma ve miktarı yıllara göre değişen para ödülleri verilir. 1901 yılında Emil Adolf von Behring 150.782 İsveç kronu ki bu 2008 yılı Aralık ayında 7.731.004 İsveç kronuna eşittir, para ödülü aldı. 2008 yılında ise Harald zur Hausen, Françoise Barré-Sinoussi ve Luc Montagnier 10.000.000 kron para ödülünü paylaştılar. Ödül, Stockholm'de Nobel'in ölüm yıldönümü olan 10 Aralık'ta bir ödül töreniyle verilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Nobel Barış Ödülü sahipleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Nobel Ödülleri kapsamındaki Nobel Barış Ödülü, ulusların ve halkların kardeşliği, silah ve orduların azaltılması ve barış kongreleri düzenlemek için en çok çaba sarf eden kişi, kişiler veya kuruluşlara verilir. Alfred Nobel'in mirası üzerine Nobel Vakfı tarafından organize edilen ve her yıl, Alfred Nobel'in ölüm yıl dönümü olan 10 Aralık günü Oslo'da gerçekleştirilen törende takdim edilen ödüllerin sahipleri, Norveç Nobel Komitesi tarafından belirlenir. Her bir ödül kazananı, birer madalya ve diplomanın yanı sıra, zaman içerisinde değişiklik gösteren para ödülünün de sahibi olur.

Alfred Nobel'in Anısına Ekonomi Bilimlerinde The Sveriges Riksbank Ödülü veya sıklıkla söylendiği şekilde Nobel Ekonomi Ödülü, ekonomi alanında yapılan önemli katkılara verilen bir ödül. Genel olarak, dünyanın en prestijli bilim ödüllerinden biri olarak kabul edilir. 1895'te Alfred Nobel'in vasiyetiyle kurulan Nobel Ödülleri'nden biri değildir ama sıklıkla onlarla özdeşleşmiştir. Ekonomi Ödülü, Nobel Vakfı'nca refere edilip İsveç'in merkez bankası Sveriges Riksbank tarafından bankanın 300. yıl dönümü olan 1968 yılında, Alfred Nobel'in 1895'teki vasiyetinin anısına, kurulmuş ve finanse edilmiştir. Nobel Kimya ve Fizik Ödülü sahipleri gibi, Ekonomi Ödülü sahipleri de İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi tarafından seçilir ve Nobel Komitelerine benzer olarak bir Ödül Komitesi vardır. Ödül ilk kez, 1969'da Hollandalı ve Norveçli ekonomistler Jan Tinbergen ve Ragnar Frisch'e "ekonomik süreçlerin analizi için, dinamik modeller geliştirip uyguladıkları" gerekçesiyle verildi.

<span class="mw-page-title-main">Nobel Edebiyat Ödülü sahipleri listesi</span>

Nobel Edebiyat Ödülü sahipleri, edebiyat alanında seçkin katkılarda bulunmuş yazarlardan seçilerek her yıl İsveç Akademisi tarafından takdim edilir. Nobel Ödülü, Alfred Nobel'in 1895 tarihli vasiyeti üzerine kimya, fizik, edebiyat, barış ve fizyoloji veya tıp alanlarında olmak üzere beş dalda verilmeye başlanmıştır. Nobel'in vasiyetinde belirttiği gibi, Edebiyat Ödülü sahibine İsveç Akademisi'nin seçtiği beş üyelik komite tarafından karar verilir ve ödül Nobel Vakfı tarafından karşılanır. Nobel Edebiyat Ödülü ilk kez 1901 yılında verilmiş, bu ödülü Fransa'dan Sully Prudhomme kazanmıştır. Her ödül sahibi; bir madalya, bir diploma ve miktarı yıllara göre değişen nakit para ile ödüllendirilir. 1901 yılında, Prudhomme 150.782 İsveç kronu almıştır; ki bu Aralık 2007 tarihinde 7.731.004 İsveç kronuna eşdeğerdir. 2008 yılında, bu ödüle Fransa'dan Jean-Marie Gustave Le Clézio nail görülmüş ve 10.000.000 İsveç kronu ile ödüllendirilmiştir. Ödül töreni; geleneksel olarak Stokholm'da, Alfred Nobel'in ölüm yıldönümü olan 10 Aralık tarihinde yapılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Irwin Rose</span> Amerikalı biyolog (1926 – 2015)

Irwin A. Rose, Amerikalı biyolog. 2004 yılında "Ubikuitin-aracılı protein yıkımının keşfi" nedeniyle, Aaron Ciechanover ve Avram Hershko ile birlikte, Nobel Kimya Ödülü'nü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Carol W. Greider</span>

Carolyn Widney "Carol" Greider, Amerikalı moleküler biyolog. Johns Hopkins Üniversitesi'nde profesör, Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Direktörü. Elizabeth Blackburn'ün Kaliforniya Üniversitesi'nde yüksek lisans öğrencisi iken, 1984 yılında telomeraz enzimini keşfetti. Greider, kromozom uçlarındaki telomer yapısı ile ilgili araştırmalara öncülük etmiştir. Elizabeth Blackburn ve Jack W. Szostak ile birlikte telomer yapısının telomeraz enzimi ile ilerleyici kısalmalardan nasıl korunduğunu keşfetmesi sebebiyle 2009 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Ulf von Euler</span> araştırmacı

Ulf Svante von Euler İsveçli farmakolog ve fizyolog. 1970 yılında Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü nörotransmitterlerle ilgili çalışmalarından dolayı kazanmıştır.

Daniel Nathans Amerikan Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi mikrobiyolog.

<span class="mw-page-title-main">Norveç Nobel Komitesi</span>

Norveç Nobel Komitesi, Norveç'te 1901'de kurulan organizasyon; Edebiyat alanındaki olağanüstü başarılarına göre kişiler veya kuruluşlara Nobel Ödülü'nü vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">John Robert Vane</span>

Sir John Robert Vane, İngiliz farmakolog. Çalışmalarıyla aspirinin ağrı kesici ve antienflamatuar etkilerinin anlaşılmasına yardımcı olmuş ve kalp-damar hastalıklarının tedavisinde yol gösterici olmuştur. 1982 yılında Sune K. Bergström ve Bengt I. Samuelsson ile birlikte "prostaglandinler ve ilgili biyolojik olarak aktif maddelerle ilgili keşifleri nedeniyle " Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü kazanmıştır.

Wolf Kimya Ödülü, yılda bir kez İsrail'deki Wolf Vakfı tarafından verilir. Vakıf tarafından kurulan ve 1978'den beri verilen altı Wolf Ödülü'nden biridir. Diğer ödüller, ziraat, matematik, tıp, fizik ve sanat alanlarında verilir.

Nobel Ödülü, 1901'den beri Fizik, Kimya, Fizyoloji veya Tıp, Edebiyat ve Barış alanlarındaki başarılar için her yıl verilen uluslararası bir ödüldür. İktisadi Bilimler alanı ödülü 1969'dan beri verilmektedir. Nobel Ödülleri 800'den fazla kişiye verildi.

Nobel Ödülü, 1901'den beri Fizik, Kimya, Fizyoloji veya Tıp, Edebiyat ve Barış alanlarındaki başarılar için her yıl verilen uluslararası bir ödüldür. İktisadi Bilimler alanı ödülü 1969'dan beri verilmektedir. Nobel Ödülleri 800'den fazla kişiye verildi.

<span class="mw-page-title-main">James P. Allison</span>

James Patrick Allison, Teksas Üniversitesi MD Anderson Kanser Merkezi'nde immünoloji profesörü ve başkanı ve immünoterapi platformunun yönetici direktörü olan Amerikalı bir immünolog ve Nobel ödüllü bilim insanıdır.

<span class="mw-page-title-main">William Kaelin</span> Harvard Üniversitesi tıp profesörü; Nobel Ödülü

William G. Kaelin Jr., Amerikalı Nobel ödüllü bir hekim ve bilim insanıdır. Harvard Üniversitesi ve Dana-Farber Kanser Enstitüsü'nde tıp profesörüdür. Laboratuvarı tümör baskılayıcı proteinler üzerinde çalışmaktadır. Kaelin, 2016 yılında Albert Lasker Temel Tıbbi Araştırma Ödülü ve AACR Prenses Takamatsu Ödülü'nü aldı. Ayrıca 2019'da Peter J. Ratcliffe ve Gregg L. Semenza ile birlikte Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Nobel Komitesi</span>

Nobel Komitesi Nobel Ödülü sahiplerinin seçiminde yer alan çalışmaların çoğundan sorumlu bir çalışma organıdır. Her Nobel Ödülü için bir tane olmak üzere beş Nobel Komitesi vardır.

Nobel Ödülü, ilk olarak 1901'de Fizik, Kimya, Fizyoloji veya Tıp, Edebiyat ve Barış alanındaki başarılar için verilen yıllık, uluslararası bir ödüldür. Ekonomi alanında ilgili bir ödül 1969'dan beri verilmektedir. 2019 Nobel ödülleri itibarıyla 916 bireye verilmiştir ve bunların 16' sı siyahidir.

Nobel Ödülü, ilk olarak 1901'de Fizik, Kimya, Fizyoloji veya Tıp, Edebiyat ve Barış alanındaki başarılar için verilen yıllık, uluslararası bir ödüldür. Ekonomi alanında ilgili bir ödül 1969'dan beri verilmektedir. Nobel Ödülleri 900'den fazla kişiye verildi.