İçeriğe atla

Nobel Ödülü sahibi Müslümanlar listesi

Günümüz itibarıyla Nobel Ödülü kazanmış olan 15 Müslüman mevcuttur. Ödül kazanan 15 kişiden 8 tanesi barış dalında, 3 tanesi edebiyat dalında, 3 tanesi kimya dalında ve 1 tanesi fizik dalında ödüle layık görülmüştür. 5 kişi bu ödülü 20. yüzyılda alırken, geri kalan diğerleri 21. yüzyılda almıştır. Nobel Ödülü kazanan ilk Müslüman, 1978'de barış alanında ödül alan Mısır Devlet Başkanı Enver Sedat olmuştur.[1] Ondan bir yıl sonra, 1979'da Nobel Fizik Ödülü'nü kazanan Pakistanlı bilim insanı Muhammed Abdüsselam, aynı zamanda Pakistan'daki Ahmedîlik cemaatinin bir üyesiydi.[2] Ayrıca 2014 yılında, 17 yaşında Nobel Barış Ödülü alan Pakistanlı aktivist Malala Yusufzay, şimdiye kadar Nobel Ödülü kazanmış en genç kişidir.

Kimya

Yıl İsim
Yaşamı
Resim Ülke ve mesleğiGerekçe Hakkında
1999Ahmed Zewail1946–2016Mısır Amerika Birleşik Devletleri
Mısırlı–Amerikalı bilim insanı 		"Femtosaniye spektroskopisi kullanarak kimyasal reaksiyonların geçiş durumları üzerine yaptığı çalışmalar nedeniyle"[3]Nobel Ödülü'ne layık görülen ilk Müslüman kimyager ve ikinci Müslüman bilim insanıdır.[4][5][6][7]
2015Aziz Sancar1946– Türkiye Amerika Birleşik Devletleri
Türk–Amerikalı bilim insanı 		"DNA onarımının mekanik çalışmalarından dolayı"[8]Nobel Ödülü kazanan ilk Türk kimyager, ikinci Türk ve üçüncü Müslüman bilim insanıdır.[9][10]
2023Moungi Bawendi1961– Tunus Amerika Birleşik Devletleri Fransa
Tunuslu–Amerikalı–Fransız bilim insanı 		"Kuantum noktalarının keşfi ve sentezi üzerine olan çalışmaları nedeniyle" Nobel Ödülü'ne layık görülen ilk ve tek Tunusludur.

Edebiyat

Yıl İsim
Yaşamı
Resim Ülke ve mesleğiGerekçe Hakkında
1988Necib Mahfuz1911–2006Mısır
Mısırlı modern Arap edebiyatı yazarı 		"Zengin nüanslarla dolu, açık görüşlü, gerçekçi, çağrıştırıcı ölçüde eserleriyle tüm insanlık için geçerli olan bir Arap anlatı sanatını oluşturduğu için"[11][12]Nobel Edebiyat Ödülü'nü alan ilk Müslüman yazar ve tek Mısırlı yazardır.[5][13]
2006Orhan Pamuk1952– Türkiye
Türk roman yazarı 		"Kentinin melankolik ruhunun izlerini sürerken, kültürlerin birbirleriyle çatışması ve örülmesi için yeni simgeler bulduğu için"[14][15]Nobel Ödülü'nü alan ilk Türktür. Ayrıca bu ödülü alan tek Türk yazardır. Kendisini, Tanrı ile kişisel bir bağa inanmayan, tarihi ve kültürel kimliği dinle ilişkilendiren bir "kültürel Müslüman" olarak tanımlamaktadır.[16][17]
2021Abdulrazak Gurnah1948– Tanzanya Birleşik Krallık
Modern Afrika edebiyatçısı olan Tanzanyalı–Britanyalı yazar 		"Kültürler ve kıtalar arasındaki uçurumda sömürgeciliğin etkilerine ve mültecinin kaderine uzlaşmaz ve merhametli bir şekilde nüfuz etmesi nedeniyle" Nobel Ödülü kazanan ilk ve tek Tanzanyalı ve üçüncü Müslüman yazardır.

Barış

Yıl İsim
Yaşamı
Resim Ülke ve mesleğiGerekçe Hakkında
1978Enver Sedat1918–1981Mısır
3. Mısır Devlet Başkanı		"Orta Doğu'daki barış çabalarından ve Mısır ile İsrail arasında 17 Eylül 1978'te Washington'da imzalanan iki çerçeve anlaşmaya (Camp David Sözleşmesi) katkılarından dolayı"[18]Nobel Ödülü kazanan ilk Müslümandır.[19][20][21][22][23] İsrail Başbakanı Menahem Begin ile birlikte 1978 Nobel Barış Ödülü'ne layık görüldü.
1994Yaser Arafat1929–2004 Filistin Devleti
Filistinli politikacı ve lider, Filistin Ulusal Yönetimi'nin ilk başkanı 		"Orta Doğu'da barışı sağlama çabalarından dolayı"[24][25]Nobel Ödülü alan tek Filistinlidir.[26][27][28][29][30] Barış ödülünü 1994'te İsrail Başbakanı İzak Rabin ve İsrail devlet görevlisi Şimon Peres ile ortaklaşa aldı.[24][25]
2003Şirin Ebadi1947– İran
İranlı insan hakları aktivisti		"Demokrasi ve insan hakları için gösterdiği çabalardan dolayı"[31]Nobel Ödülü alan ilk İranlıdır. Aynı zamanda böyle bir onura layık görülen ilk Müslüman kadındır.[32][33][34][35]
2005Muhammed el-Baradey1942– Mısır
Mısırlı diplomat ve hukukçu		"Nükleer enerjinin askerî amaçlar için kullanılmasını engellemek ve barışçıl amaçlarla nükleer enerjinin mümkün olan en güvenli şekilde kullanılmasını sağlamak için gösterdiği çabalardan ötürü"[36][37]Nobel Barış Ödülü'nü alan ikinci Mısırlıdır.[38][39][40][41] 2005'te kendisine ve IAEA'ya ortaklaşa verildi.
2006Muhammed Yunus1940– Bangladeş
Bangladeşli ekonomist ve girişimci, Grameen Bank'ın kurucusu 		"Mikro kredi çalışmaları aracılığıyla özellikle kadınlar olmak üzere yoksullar için ekonomik ve sosyal olanakları geliştirdiğinden dolayı"[42]Nobel Ödülü kazanan ilk Bangladeşlidir. Bengal kökenli bir Müslüman olan Yunus, genel olarak Nobel kazanan dördüncü Bengallidir.[5][43][44][45][46]
2011Tevekkül Karman1979– Yemen
Yemenli insan hakları aktivisti		"Barış inşası çalışmasına tam katılımları ile kadınların güvenliği ve kadın hakları için gösterdiği şiddet karşıtı mücadelelerinden dolayı"[47]Nobel Ödülü alan ilk Arap kadın, ikinci Müslüman kadın ve tek Yemenlidir. Arap Baharı'nın önde gelen liderlerindendir.[48][49][50][51]
2014Malala Yusufzay1997– Pakistan
Pakistanlı barış aktivisti		"Tüm çocukların eğitim hakkına sahip olmaları için yaptıkları çalışmalar ile çocuk ve gençlere yapılan kötü muamelelere karşı verdiği mücadelelerden dolayı" 17 yaşında Nobel alan Yusufzay, şimdiye kadarki en genç Nobel Ödülü sahibi kişidir. Aynı zamanda Nobel Ödülü alan ikinci Pakistanlı ve ilk Peştundur.[52][53]
2023Nergis Muhammedi1972– İran
İranlı insan hakları aktivisti 		"İran'da kadınlara uygulanan baskıya karşı verdiği mücadele ve herkes için insan hakları ve özgürlüklerini teşvik etme mücadelesi nedeniyle" Nobel Barış Ödülü'nü alan ikinci İranlı ve dördüncü Müslüman kadındır. 2021 yılından beri tutukludur. Nobel Komitesi, ödülü kendisi adına 17 yaşındaki ikiz çocuklarına takdim etti.

Fizik

Yıl İsim
Yaşamı
Resim Ülke ve mesleğiGerekçe Hakkında
1979Muhammed Abdüsselam1926–1996Pakistan
Pakistanlı teorik fizikçi		"Zayıf nötr akımının tahmini de dâhil olmak üzere, temel parçacıklar arasındaki birleşik zayıf ve elektromanyetik etkileşim teorisine katkılarından dolayı"[54]Nobel Ödülü'ne layık görülen tek Pakistanlı bilim insanıdır.[55][56] Kendisi, dünya çapındaki Ahmedîlik cemaatinin bir üyesiydi ve bu nedenle Pakistan hükûmeti tarafından Müslüman olarak kabul edilmedi.[57] 1974'te Pakistan Parlamentosu, anayasasında Ahmedîliği "gayrimüslim" ilan etti. Abdüsselam da, protesto amacıyla Pakistan'dan Londra'ya gitti.

Ülkelere göre dağılım

Ülke Ödül sayısıÖdüller ve kazanılan yıllar

Fizik
Kimya
Fizyoloji / Tıp
Edebiyat
Barış
Ekonomi
 Mısır4 1999 1988 1978
2005
 Pakistan2 1979 2014
 Türkiye2 2015 2006
 İran2 2003
2023
 Filistin1 1994
 Bangladeş1 2006
 Yemen1 2011
 Tanzanya1 2021
 Tunus1 2023

Konuyla ilgili yayınlar

Makale

Kitaplar

Biyografi

Otobiyografi

Kaynakça

  1. ^ Görgün, Hilal. "ENVER SEDAT". TDV İslâm Ansiklopedisi. 22 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2023. 
  2. ^ "Tanrı Parçacığı'nın 'Tanrısız' dâhisi". Hürriyet. 10 Temmuz 2012. 24 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2023. 
  3. ^ [1] 16 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "The Nobel Prize in Chemistry 1999", Nobel Foundation, retrieved March 24, 2012.
  4. ^ "Egyptian Chemist Zewail, Noble Prize-Winner, Dies at 70". The New York Times. Associated Press. 2 Ağustos 2016. 8 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2016. 
  5. ^ a b c "Archived copy". 6 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2012.  "Muslim Nobel Prize Winners", 'Islamic History Month Canada' accessed March 24, 2012
  6. ^ [2] 6 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Muslim "Nobel Prize Winner Ahmed Hassan Zewail" by Bernie, 'Planck's constant', accessed March 24, 2012.
  7. ^ [3] 2 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "The West and Islam need not be in conflict" by 'Ahmed Zewail', The Independent, October 24, 2006, retrieved April 11, 2012.
  8. ^ "The Nobel Prize in Chemistry 2015". Nobelprize.org. 24 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  9. ^ "Aziz Sancar won 2015 Nobel prize". 15 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2021. 
  10. ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2021. 
  11. ^ [4] 19 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "The Nobel Prize in Literature 1988", Nobel Foundation, retrieved March 24, 2012.
  12. ^ [5] 6 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 'Nobel Lecture by Naguib Mahfouz', Nobel Foundation,retrieved April 5, 2012.
  13. ^ [6] 18 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "Naguib Mahfouz – The Son of Two Civilizations" by 'Anders Hallengren', article on Naguib Mahfouz, Nobel Foundation, retrieved March 24, 2012.
  14. ^ [7] 15 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "The Nobel Prize in Literature 2006", Nobel Foundation, retrieved March 24, 2012.
  15. ^ [8] 20 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 'Orhan Pamuk-Autobiography', Nobel Foundation, retrieved April 5, 2012.
  16. ^ [9] 31 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "Orhan Pamuk, Nobel Laureate, in Conversation with Reza Aslan", Levantine Cultural Center, posted October 16, 2009, accessed March 21, 2012.
  17. ^ [10] 24 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "Do you consider yourself a Muslim?",
    "Orhan Pamuk and the Turkish Paradox", Spiegel Online, dated December 21, 2005, retrieved March 21, 2012.
  18. ^ [11] 29 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi."The Nobel Peace Prize 1978", Nobel Foundation, retrieved March 24, 2012.
  19. ^ [12] 20 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 'Answer.com' article on Anwar al-Sadat, retrieved March 24, 2012.
  20. ^ [13] 8 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.'Nobel Lecture, December 10, 1978' by Anwar Sadat, Nobel Foundation,retrieved April 5, 2012.
  21. ^ "Archived copy". 19 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2012. "The Islamization Of Egypt" by Adel Guindy,retrieved April 7, 2012.

  22. ^ [14] 15 Ağustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi."Anwar Al-Sadat, The First Islamist Ruler In Egypt's Modern History", Coptic Nationalism, posted March 30, 2012, retrieved April 7, 2012.
  23. ^ [15] 18 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Peacemaker hero Anwar al-Sadat by Youssef, 'The My Hero Project', accessed March 21, 2012.
  24. ^ a b [16] 26 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 'Yasser Arafat-Biography', Nobel Foundation, retrieved April 5, 20122.
  25. ^ a b [17] 11 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi."The Nobel Peace Prize 1994", Nobel Foundation, retrieved March 24, 2012.
  26. ^ "Yasser Arafat – Biographical". nobelprize.org. 5 Temmuz 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  27. ^ [18] 10 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi."Yasser Arafat-Nobel Lecture", Nobel Foundation, retrieved April 5, 2012.
  28. ^ "Archived copy". 21 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2012. 'The Muslim Arafat',retrieved April 5, 2012.
  29. ^ [19] 22 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 'Yasser Arafat', NNDB, retrieved April 7, 2012.'Muslim'
  30. ^ [20] 3 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Jewish Virtual Library, accessed March 24, 2012.
  31. ^ [21] 8 Nisan 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi."The Nobel Peace Prize 2003", Nobel Foundation, retrieved March 24, 2012.
  32. ^ [22] 6 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "Nobel Peace Prize winner promotes her new book The Golden Cage", by Jasmine Gould, 'Connect2Mason',dated April 26, 2011, retrieved April 4, 2012.
  33. ^ [23] 28 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi."Shirin Ebadi – Iran 2003", 'Meet the Laureates', Nobel Women's Initiative, accessed April 4, 2012.
  34. ^ [24] 21 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi."In the name of the God of Creation and Wisdom", Nobel Lecture by Shirin Ebadi, Oslo, December 10, 2003, Nobel Foundation, retrieved April 4, 2012.
  35. ^ [25] 25 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi."Shirin Ebadi: A Conscious Muslim" by Diana Hayworth, accessed March 24, 2012.
  36. ^ [26] 22 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi."The Nobel Peace Prize 2005", Nobel Foundation, retrieved March 24, 2012.
  37. ^ [27] 26 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi."Mohamed El-Baradei-Biography", Nobel Foundation, retrieved April 5, 2012.
  38. ^ [28] 1 Ağustos 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi."Outgoing IAEA chief leaves complex legacy",Jahn, George (30 November 2009), Associated Press, accessed 5 February 2011 on News.msn.com/ NBC News 2 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  39. ^ [29] 23 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "NNDB article on Mohamed El Baradei", retrieved March 24, 2012.'Muslim'.
  40. ^ [30] 15 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "Muslim Contribution to World Peace" by Minhaj Qidwai, accessed March 21, 2012.
  41. ^ [31] 6 Ağustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 'Nobel Lecture by Mohamed El-Baradei, Oslo, December 10, 2005.', Nobel Foundation, retrieved April 5, 2012.
  42. ^ [32] 9 Ağustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi."The Nobel Peace Prize 2006", Nobel Foundation, retrieved March 24, 2012.
  43. ^ [33] 19 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi."Yunus martyred, Bangladesh marred" by 'Misha Hussain', Dawn.com,April 6, 2011, retrieved April 7, 2012.
    "a Bengali and a Muslim"
  44. ^ [34] 18 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.'Muhammad Yunus (1940– )', The Union of Islamic World Students,retrieved April 5, 2012,'a devout muslim'
  45. ^ [35] 2 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.'Muhammad Yunus', NNDB,retrieved April 5, 2012.'Muslim'
  46. ^ [36] 7 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi."Microcredit pioneer wins Nobel Peace Prize – and puts Episcopalian – and Anglican combatants to shame",The Questioning Christian, dated October 13, 2006, retrieved April 5, 2012.
  47. ^ [37] 27 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi."The Nobel Peace Prize 2011", Nobel Foundation,retrieved March 24, 2012.
  48. ^ [38] 18 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Democracy Now! article on Tawakel Karman, "Yemeni Activist Tawakkul Karman, First Female Arab Nobel Peace Laureate: A Nod for Arab Spring", dated October 7, 2011, retrieved March 21, 2012.
  49. ^ [39] 30 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi."Tawakul Karman, Nobel Peace Prize Laureate, Talks the Talk and Walks the Walk" by 'Sahar Taman', The Huffington Post, published October 8, 2011, retrieved April 7, 2012.
  50. ^ [40] 15 Ağustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi."In the name of God the Compassionate the Merciful",Nobel Lecture by Tawakkul Karman, Oslo, 10. December 2011, Nobel Foundation,retrieved April 5, 2012.
  51. ^ "Archived copy". 15 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2012.  "Tawakel Karman (The Nobel Peace Prize winner 2011) & Hijab" by 'Sarah Ahmed', dated December 12, 2011, retrieved March 21, 2012.
  52. ^ "Malala Yousafzai, Kailash Satyarthi win Nobel Peace Prize". Dawn. 14 Ekim 2014. 26 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2014. 
  53. ^ "Malala and Kailash Satyarthi win Nobel Peace Prize". BBC News. 10 Ekim 2014. 26 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2021. 
  54. ^ [41] 17 Mart 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.“The Nobel Prize in Physics 1979”, Nobel Foundation, retrieved March 24, 2012.
  55. ^ [42] 24 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "Abdus Salam-Biography", Nobel Foundation, retrieved April 5, 2012.
  56. ^ [43] 3 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Google Books,Abdus Salam: a Nobel laureate from a Muslim country : a biographical sketch, Publisher-Maʻaref Printers, Karachi. 1982. ss. i-xi. ,retrieved April 8, 2012.
  57. ^ "Second Amendment". Ministry of Law and Justice. The Electronic Government of Pakistan. 28 Ağustos 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  58. ^ Mysticism in Contemporary Islamic Political Thought 14 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by John von Heyking, University of Lethbridge, Volume XIX, Nos. 1 and 2, 2006, Humanitas accessed April 5, 2012.
  59. ^ [44] 4 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. New Literary History, Vol. 34, No. 1, Inquiries into ethics and narratives (Winter 2003), pp. 75–90, retrieved April 5, 2012.
  60. ^ [45] 4 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Sunday Book Review, The New York Times, By Leslie H. Gelb, published May 6, 2011, retrieved March 21, 2012.
  61. ^ [46] 24 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. intellectual history of muslims, retrieved April 6, 2012.
  62. ^ Orhan Pamuk and the Politics of Turkish Identity: From Islam to Istanbul 1 Ağustos 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. [Paperback], retrieved April 5, 2012.
  63. ^ [47] 29 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. “Cosmic Anger: Abdus Salam – The First Muslim Nobel Scientist” by Gordon Fraser, Oxford University Press, retrieved March 24, 2012.
  64. ^ [48] 23 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yasser Arafat biography, retrieved April 6, 2012.
  65. ^ Anwar Sadat: Visionary Who Dared 4 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., retrieved April 6, 2012.
  66. ^ [49] 18 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Shirin Ebadi's autobiography, retrieved April 6, 2012.
  67. ^ Ahmed Zewail, Autobiography 17 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Nobel Foundation, retrieved April 5, 2012.
  68. ^ Autobiography of Muhammad Yunus 26 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., retrieved April 6, 2012.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nobel Barış Ödülü sahipleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Nobel Ödülleri kapsamındaki Nobel Barış Ödülü, ulusların ve halkların kardeşliği, silah ve orduların azaltılması ve barış kongreleri düzenlemek için en çok çaba sarf eden kişi, kişiler veya kuruluşlara verilir. Alfred Nobel'in mirası üzerine Nobel Vakfı tarafından organize edilen ve her yıl, Alfred Nobel'in ölüm yıl dönümü olan 10 Aralık günü Oslo'da gerçekleştirilen törende takdim edilen ödüllerin sahipleri, Norveç Nobel Komitesi tarafından belirlenir. Her bir ödül kazananı, birer madalya ve diplomanın yanı sıra, zaman içerisinde değişiklik gösteren para ödülünün de sahibi olur.

Alfred Nobel'in Anısına Ekonomi Bilimlerinde The Sveriges Riksbank Ödülü veya sıklıkla söylendiği şekilde Nobel Ekonomi Ödülü, ekonomi alanında yapılan önemli katkılara verilen bir ödül. Genel olarak, dünyanın en prestijli bilim ödüllerinden biri olarak kabul edilir. 1895'te Alfred Nobel'in vasiyetiyle kurulan Nobel Ödülleri'nden biri değildir ama sıklıkla onlarla özdeşleşmiştir. Ekonomi Ödülü, Nobel Vakfı'nca refere edilip İsveç'in merkez bankası Sveriges Riksbank tarafından bankanın 300. yıl dönümü olan 1968 yılında, Alfred Nobel'in 1895'teki vasiyetinin anısına, kurulmuş ve finanse edilmiştir. Nobel Kimya ve Fizik Ödülü sahipleri gibi, Ekonomi Ödülü sahipleri de İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi tarafından seçilir ve Nobel Komitelerine benzer olarak bir Ödül Komitesi vardır. Ödül ilk kez, 1969'da Hollandalı ve Norveçli ekonomistler Jan Tinbergen ve Ragnar Frisch'e "ekonomik süreçlerin analizi için, dinamik modeller geliştirip uyguladıkları" gerekçesiyle verildi.

<span class="mw-page-title-main">Nobel Ekonomi Ödülü sahipleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Nobel Ekonomi Ödülü sahipleri, resmi adıyla Alfred Nobel'in Anısına Ekonomik Bilimlerde Sveriges Riksbank Ödülü, ekonomi alanında her yıl İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi tarafından takdim edilir. Nobel Ekonomi Ödülü; Alfred Nobel'in 1895 tarihli vasiyeti üzerine; kimya, fizik, edebiyat, barış ve fizyoloji veya tıp alanlarında olmak üzere beş dalda verilmeye başlanan Nobel Ödülü'nün orijinal beşlisinden biri değildir ve bir Nobel Ödülü olarak kabul edilmez. Ekonomi Ödülü, İsveç merkez bankası Sveriges Riksbank tarafından bankanın 300. yıldönümü olan 1968 yılında kurulmuş ve finanse edilmiş ve o zamandan beri her yıl verilmektedir. Ekonomi Ödülü ilk kez 1969 yılında verilmiş, bu ödülü Ragnar Frisch ve Jan Tinbergen kazanmıştır. Her ödül sahibi, bir madalya, bir diploma ve miktarı yıllara göre değişen nakit para ile ödüllendirilir. 1969 yılında, Ragnar Frisch ve Jan Tinbergen'a toplamda 375.000 İsveç kronu verilmiştir ki bu Aralık 2007 tarihinde 2.871.041 İsveç kronuna eşdeğerdir.

Müt'a veya muta nikâhı, ilk Müslüman toplumunda ve günümüzde bazı Şii mezheplerinde uygulanan kadın ve erkeğin belirli bir süre ve ücret karşılığında anlaşarak başlattıkları bir evlilik çeşididir.

<span class="mw-page-title-main">Anne Hathaway</span> Amerikalı sinema oyuncusu

Anne Jacqueline Hathaway, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı. Brooklyn, New York'ta doğan ve Millburn, New Jersey'de büyüyen Hathaway oyunculuğa annesi tarafından heveslendirildi. Lise öğrencisiyken Once Upon a Mattress adlı tiyatro oyunundaki oyunculuğuyla Liseli Bir Kadın Oyuncu Tarafından Sergilenen En İyi Oyunculuk için Paper Mill Playhouse Yükselen Yıldız adaylığı elde etti. 1999 yılında Get Real dizisinde oynayarak oyunculuk hayatına başlamış oldu. Dizideki oyunculuğuyla Gençlerin Seçimi Ödülleri'nde televizyon için En İyi Kadın Oyuncu adaylığı elde etti. Sinema hayatına 2001 yılında Acemi Prenses adlı komedi filminde oynayarak başladı. Filmdeki oyunculuğuyla Gençlerin Seçimi Ödülleri'nde Komedi Dalında En İyi Kadın Oyuncu adaylığı elde etti. Hathaway bir süre Nicholas Nickleby, Ella: Sihirli Yolculuk, Acemi Prenses: Kraliyet Nişanı gibi genellikle çocuklara yönelik olan komedi aile filmlerinde oynadı. Ayrıca Kırmızı Başlıklı Kız filminde seslendirme yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Nobel Edebiyat Ödülü sahipleri listesi</span>

Nobel Edebiyat Ödülü sahipleri, edebiyat alanında seçkin katkılarda bulunmuş yazarlardan seçilerek her yıl İsveç Akademisi tarafından takdim edilir. Nobel Ödülü, Alfred Nobel'in 1895 tarihli vasiyeti üzerine kimya, fizik, edebiyat, barış ve fizyoloji veya tıp alanlarında olmak üzere beş dalda verilmeye başlanmıştır. Nobel'in vasiyetinde belirttiği gibi, Edebiyat Ödülü sahibine İsveç Akademisi'nin seçtiği beş üyelik komite tarafından karar verilir ve ödül Nobel Vakfı tarafından karşılanır. Nobel Edebiyat Ödülü ilk kez 1901 yılında verilmiş, bu ödülü Fransa'dan Sully Prudhomme kazanmıştır. Her ödül sahibi; bir madalya, bir diploma ve miktarı yıllara göre değişen nakit para ile ödüllendirilir. 1901 yılında, Prudhomme 150.782 İsveç kronu almıştır; ki bu Aralık 2007 tarihinde 7.731.004 İsveç kronuna eşdeğerdir. 2008 yılında, bu ödüle Fransa'dan Jean-Marie Gustave Le Clézio nail görülmüş ve 10.000.000 İsveç kronu ile ödüllendirilmiştir. Ödül töreni; geleneksel olarak Stokholm'da, Alfred Nobel'in ölüm yıldönümü olan 10 Aralık tarihinde yapılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Alan Heeger</span>

Alan Jay Heeger Amerikalı fizikçi ve Nobel Kimya Ödülü sahibi.

<span class="mw-page-title-main">Carol W. Greider</span>

Carolyn Widney "Carol" Greider, Amerikalı moleküler biyolog. Johns Hopkins Üniversitesi'nde profesör, Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Direktörü. Elizabeth Blackburn'ün Kaliforniya Üniversitesi'nde yüksek lisans öğrencisi iken, 1984 yılında telomeraz enzimini keşfetti. Greider, kromozom uçlarındaki telomer yapısı ile ilgili araştırmalara öncülük etmiştir. Elizabeth Blackburn ve Jack W. Szostak ile birlikte telomer yapısının telomeraz enzimi ile ilerleyici kısalmalardan nasıl korunduğunu keşfetmesi sebebiyle 2009 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Frederick Banting</span> Kanadalı doktor ve bilim insanı

Frederick Grant Banting, Kanadalı tıp doktoru ve Nobel ödüllü bilim insanı. İnsülin hormonunun kâşiflerinden biri olarak bilinir. İnsülinin keşfi nedeniyle 1923'te John Macleod ile birlikte Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Zewail</span>

Ahmed Hassan Zewail Mısırlı-Amerikalı bilim insanı. 1999 yılında femtokimya üzerine çalışmaları için Nobel Kimya Ödülü'nü kazanmıştır. Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü'nde fizik ve kimya profesörüdür.

<span class="mw-page-title-main">Günter Blobel</span>

Günter Blobel, Alman-Amerikalı biyolog.

<span class="mw-page-title-main">Douglas Osheroff</span> Amerikalı fizikçi

Douglas D. Osheroff "Helium-3 süperakışkanlık buluşları için" Robert C. Richardson ve David Morries Lee ile Fizik 1996 Nobel Ödülü'nü kazanan Amerikalı fizikçi.

<span class="mw-page-title-main">Brian Schmidt</span> Amerikalı-Avustralyalı astrofizikçi (d. 1967)

Brian P. Schmidt astronomi ve astrofizik dalında çalışmaları bulunan, Stromlo Rasathanesi ve Araştırma Okulu'nda profesörlük görevi yapan, Avustralya Araştırma Konseyi Laureate Fellow 'da süpernovalar kullanarak yaptığı araştırmalar ile tanınan bilim insanı. 2011 yılında Nobel Ödülü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dan Şehtman</span>

Dan Shechtman 24 Ocak 1941 Tel Aviv'de doğmuştur. İsrail Teknoloji Enstitüsü - Technion'da Malzeme Bilimi Philip Tobias profesörüdür ve Iowa State Üniversitesi Malzeme Bilimi Profesörüdür. 8 Nisan 1982 tarihinde, Washington DC Ulusal Teknoloji Enstitüsü'nde tatilde iken, Shechtman quasiperiodik kristalleri keşfetti. quasikristallerin keşfi için 2011'de Kimya Nobel ödülü verildi. Shechtman 4. Kimya Nobel'ini alan bir İsrail'lidir.

<span class="mw-page-title-main">Konstantin Novoselov</span>

Konstantin Sergeevich "Kostya" Novoselov, daha çok grafenler üzerine yaptığı çalışmalarla bilinen Rus-İngiliz fizikçi. Andre Geim ile birlikte 2010 yılında Nobel Fizik Ödülü'nü aldı. Novoselov şu anda Royal Society üyesi olarak Manchester Üniversitesi'nde mezoskopik fizik alanındaki araştırma grubunun bir üyesidir. Aynı zamanda European Research Council ERC Starting Grant 'ın da katılımcılarındandır.

<span class="mw-page-title-main">Edvard Moser</span>

Edvard Moser, Norveç asıllı psikolog ve nörobilimci. 9 Mart 2014 tarihinde Nobel ödülü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">William Moerner</span>

William Esco Moerner Amerikan fizikçi ve kimyacı. Süper-çözünürlük mikroskopi alanındaki çalışmalarından dolayı Stefan Hell ve Eric Betzig'le birlikte 2014 yılında Nobel Kimya Ödülü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">James P. Allison</span>

James Patrick Allison, Teksas Üniversitesi MD Anderson Kanser Merkezi'nde immünoloji profesörü ve başkanı ve immünoterapi platformunun yönetici direktörü olan Amerikalı bir immünolog ve Nobel ödüllü bilim insanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Nobel Komitesi</span>

Nobel Komitesi Nobel Ödülü sahiplerinin seçiminde yer alan çalışmaların çoğundan sorumlu bir çalışma organıdır. Her Nobel Ödülü için bir tane olmak üzere beş Nobel Komitesi vardır.

1901'deki ilk ödülden bu yana, Nobel Ödülü'nün verilmesi zaman zaman eleştirilere ve tartışmalara neden oldu. 1896'da ölümünden sonra, İsveçli sanayici Alfred Nobel'in vasiyeti, fizik, kimya, fizyoloji veya tıp, edebiyat ve barış alanlarında insanlığa hizmet için yıllık bir ödül verilmesini sağladı. Benzer şekilde, Sveriges Riksbank Alfred Nobel Anısına İktisadi Bilimler Ödülü de Nobel Ödülleri ile birlikte verilmektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.