Cueva de las Manos, Arjantin'in Santa Cruz eyaletinde, Perito Moreno kasabasının 163 km güneyinde bulunan bir mağara ve kaya sanatı sitelerinden oluşan bir komplekstir. Adını, kaya duvarlara çok sayıda kolaj halinde şablonlanmış yüzlerce el resminden almıştır. Sanat, Kolomb öncesi Güney Amerika'nın Arkaik döneminde, MÖ 7.300 ile MS 700 arasında birkaç dalga halinde yaratıldı. Resimlerin yaşı, resmi oluşturmak için mağaranın duvarına boya püskürtmek için kullanılan kemik boruların kalıntılarından, sanat eserinin radyokarbon tarihlemesinden ve stratigrafik tarihlemeden hesaplandı.
Orta Taş Devri, Erken Taş Devri ile Geç Taş Devri arasında yer alan bir Afrika tarih öncesi dönemiydi. Genellikle yaklaşık 280.000 yıl önce başladığı ve yaklaşık 50-25.000 yıl önce sona erdiği kabul edilir. Belirli MSA taş aletlerinin başlangıçlarının kökeni 550-500.000 yıl öncesine kadar uzanır ve bu nedenle bazı araştırmacılar bunu MSA'nın başlangıcı olarak görür. MSA'nın, özellikle kabaca çağdaş zaman aralıkları nedeniyle, Avrupa'nın Orta Paleolitik'i ile eş anlamlı olduğu sıklıkla yanlış anlaşılır, ancak Orta Paleolitik Avrupa, Afrika'nın MSA'sından tamamen farklı bir hominin popülasyonu olan Homo neanderthalensis'i temsil eder. Neandertal popülasyonuna sahip değildir. Buna ek olarak, Afrika'daki mevcut arkeolojik araştırmalar, MSA sırasında Afrika'da modern insan davranışının ve bilişinin Orta Paleolitik Dönem'de Avrupa'dakinden çok daha erken gelişmeye başladığını gösteren birçok kanıt ortaya koydu. MSA, hem anatomik olarak modern insanlarla hem de bazen Homo helmei olarak adlandırılan arkaik Homo sapiens ile ilişkilidir. Erken fiziksel kanıtlar Etiyopya'daki Gademotta Formasyonu, Kenya'daki Kapthurin Formasyonu ve Güney Afrika'daki Kathu Pan'dan elde edilmiştir.
Ngườm, Vietnam'ın kuzeyindeki Thái Nguyên ilinde bulunan bir arkeolojik sit alanıdır. Thần Sa Nehri yakınında yer alan bir kireçtaşı kayalık üzerinde bulunan ve 1981 yılında Vietnam Arkeoloji Enstitüsü'nden bir grup arkeolog tarafından kazılar yapılan bir kaya sığınağıdır. Kazılarda, radyokarbon testlerine göre, günümüzden 23.000 yıl öncesine tarihlenen kuşbaşı taş eserler bulunmuştur. Alan, Güneydoğu Asya'daki diğer alanlara kıyasla, taş kalıntı topluluğundaki eserlerin alışılmadık derecede yüksek olması nedeniyle önemlidir.
Xianren Mağarası, yakındaki Diaotonghuan kaya sığınağı ile birlikte, Çin'in Jiangxi eyaletindeki Wannian İlçesi'ndeki Dayuan Kasabası'nda (大源乡) yer alan bir arkeolojik sit, tarih öncesi çömlek parçalarının önemli keşiflerinin yapıldığı, erken pirinç ekiminin kanıtı niteliğinde buluntuların ortaya çıkarıldığı bir alandır. Mağaranın adı Çin'in efsanevi aydınlanmış insanı, Xian'ın "ölümsüzlüğünü" ifade eder. Mağara 7 m (23,0 ft) yüksekliğinde, 11 m (36,1 ft) genişliğinde ve 14 m (45,9 ft) derinliğindedir.
Zhiren Mağarası, Chongzuo, Guangksi Zhuang Özerk Bölgesi, Çin'deki Mulan Dağları'nda yer alan ve Hejiang Nehri'ne bakan karstik bir mağaradır. Zhiren Mağarası, anatomik olarak modern insanların fosil kalıntıları ile arkaik insanların fosil kalıntıların karışık olarak bulunduğu bir erken Geç Pleistosen bölgesidir.
Laili, Doğu Timor'un, Manatuto Belediyesi'ndeki, Laleia kasabası yakınlarında bulunan bir kireç taşı mağaradır. Laili'deki arkeolojik bulgular mağaranın günümüzden 44.600 yıl önce modern insanlar tarafından kullanıldığına dair kanıtlar sunar ve bu buluntular onu Wallacea'da bilinen en eski yerleşim yeri haline getirir.
Lena Hara Mağarası, Doğu Timor'un (Timor-Leste) doğu ucundaki Lautém Belediyesi'ndeki Tutuala köyüne yakın bir çözelti mağaraları sisteminin ana mağarasıdır. Diğerleri Ile Kére Kére ve Jerimalai'dir. Lene Hara, Timor'un günümüzden en az 35.000 yıldan beri insanlar tarafından mesken edildiğine dair kanıtlar sağlamıştır ve bu, insanların Sunda ve Sahul Pleistosen kıtaları arasındaki geçişi Wallacea sularını üzerinden geçtiklerinin kanıtıdır.
Bu liste, önce kıtalara daha sonra ülkelere göre sıralanmış, dünyanın mağaralarının bir listesidir. Bir ülkenin kendisinin bulunduğu kıtadan farklı bir kıtada yer alan mağaralar, bölgenin kıtası ve adına göre sıralanmıştır.
Matupi Mağarası, kuzeydoğu Zaire ile Kongo Demokratik Cumhuriyeti'ndeki Ituri Yağmur Ormanı'nın Hoyo Dağı masifi arasında yer alan ve arkeologların yaptığı araştırmalar sonucunda Geç Taş Çağı insanlarının 40.000 yıldan uzun süredir yerleşim gördüğüne dair kanıtların bulunduğu bir tarihöncesi mağaradır. Mağara, mikrolitik araç teknolojileri örneklerinin en eski kanıtlardan bazılarını içermektedir.
Alacakaranlık Mağarası olarak da bilinen Enkapune Ya Muto, Kenya'nın Mau Escarpment bölgesinde bir Geç Taş Devri bölgesidir. Alanda bulunan delikli devekuşu yumurtası kabuğundan yapılmış boncuklar 40.000 yıl öncesine tarihlenmektedir. Alanda bulunan boncuklar, kişisel süslemelerin ilk insan kullanımını temsil etmektedir.
Proconsulidae, Kenya'da Miyosen döneminde yaşamış ve Afrika ile sınırlı olan erken bir insansı maymun familyasıdır.
Apidima Mağarası, Güney Yunanistan'da, Mani Yarımadası'nın batı kıyısında yer alan ve dört küçük mağaradan oluşan bir komplekstir. Mağaranın sistematik olarak incelenmesi sonucunda Paleolitik çağa ait Neandertal ve Homo sapiens fosilleri ortaya çıkarıldı.
Alepotrypa mağarası, Mora yarımadasının Manya bölgesinde bulunan bir arkeolojik sit alanıdır. Sit alanı, ilk çiftçilerin yaşadığı bir yer olmasının yanı sıra, mezar alanı ve ibadet alanı olarak da kullanılmıştır. Arkeolojik kanıtlar, mağara alanının Avrupa'da günümüze kadar bulunan en büyük Neolitik mezar alanlarından biri olduğunu ortaya koydu. Bölgede MÖ 4. binyıla tarihlenen bir mezardan iki yetişkin insan iskeleti ve en az 170 ayrı kişiye ait kalıntılar bulundu. Arkeologlar, MÖ 2. binyıla tarihlenen ve Alepotrypa'da yeniden gömüldüğü anlaşılan bir Miken mezarını ortaya çıkardılar. Yeniden defin işleminin nedeni ortaya çıkarılamadı. Doğrudan bir kanıt bulunmamakla birlikte, mezar alanının Alepotrypa'yı klasik mitolojide Hades'in Tainaron'a giriş yaptığı kapıya bağladığına inanılmaktadır.
Devetaşka mağarası, Bulgaristan'da, Letniça'nın yaklaşık 7 km doğusunda ve Lofça'nın 15 km kuzeydoğusunda, Osam Nehri'nin doğu kıyısındaki Devetaki köyü yakınlarında yer alan büyük bir karstik mağaradır. Bölge, on binlerce yıldır Paleo-insanlar tarafından sürekli olarak yerleşim görmüş, uzun dönemler boyunca çeşitli fauna türleri için bir barınak görevi görmüştür ve günümüzde yaklaşık 30.000 yarasaya ev sahipliği yapmaktadır.
Kozarnika veya Peshtera Kozarnika, kuzeybatı Bulgaristan'da Alt Paleolitike kadar erken bir tarihe tarihlenen, barınak olarak kullanılmış bir mağaradır. Cebelitarık rotasından önce, Balkanlar aracılığıyla Afrika'dan Avrupa'ya erken insan göçünün ilk rotalarından birisi üzerinde yer alır. Mağara muhtemelen insanlara ait sembolik davranışların en eski kanıtlarına ev sahipliği yapmaktadır ve en erken Avrupa Gravette çakmak taşı toplulukları Kozarnika'da bulunmuştur.
Franchthi Mağarası veya Frankhthi Mağarası, Yunanistan'ın güneydoğusundaki Argolis'teki Kiladha köyünün karşısında, Argolic Körfezi'ndeki Kiladha Koyu'na bakan bir arkeolojik sit alanıdır.
Peștera Muierilor veya Peștera Muierii, Romanya'nın Gorj ilindeki Baia de Fier komününde bulunan bir mağara sistemidir. Mağara ayısı kalıntıları ve bir insana ait kafatası içermesi nedeniyle önemlidir. Radyokarbon tarihleme yöntemine göre kafatası günümüzden 30.150 ± 800 yıl öncesine tarihlenmektedir. 1952 yılında ortaya çıkarılmıştır. Cioclovina Mağarası'nda bulunan benzer kalıntılarla birlikte, Romanya tarihöncesindeki en eski erken modern insan kalıntıları olarak gösterilmektedir.
Chertovy Vorota Mağarası, Rusya'nın Primorsky Krayı'ndaki Dalnegorsk şehrine 12 kilometre (7 mi) uzaklıkta, Sihote-Alin dağlarında yer alan bir Neolitik arkeolojik sit alanıdır. Karstik mağara kireç taşı bir uçurumun üzerinde bulunur ve Rudnaya Nehri'nin bir kolu olan Krivaya Nehri'nin yaklaşık 35 m (115 ft) üzerinde yer almaktadır. Chertovy Vorota, arkeolojik kayıtlara geçmiş, günümüze ulaşan en eski tekstil örneklerinden bazıları için güvenli kanıtlar sağlamaktadır.
İgnatyevka Mağarası, Rusya'nın güneyinde, Ural Dağları'ndaki Belaya nehrinin bir kolu olan Sim Nehri kıyısındaki büyük bir kireçtaşı mağarasıdır. Mağarada 1980 yılında bir kadın figürünün parietal duvar resmi keşfedildi. Mağara resmindeki kadının bacakları arasındaki yirmi sekiz kırmızı noktanın kadın adet döngüsünü temsil ettiğine inanılmaktadır.
Okladnikov Mağarası ,güney Sibirya, Rusya'daki Altay Krayı'nda, Soloneshensky Rayonu'ndaki Altay Dağları'nın eteklerinde bulunan bir paleoantropolojik sit alanıdır. Mağara güneye bakar ve aşağıdaki Anuy Nehri'nin bir kolu olan Sibiryachikha Nehri vadisinin sol kıyısından yaklaşık 14 metre (46 ft) yukarıda yer alan Devoniyen bir karstik yamaçta bulunur.