İçeriğe atla

Nizamettin Alkumru

Nizamettin Alkumru (18 Şubat 1921, Esenkıyı, Hopa, Artvin - 5 Ekim 2008, İstanbul) Lazların kimliği ve kültürü ile ilgili yaptığı araştırmalarla tanınan Laz kökenli Türk yazar ve tıp doktoru.[1]

Hayatı

Alkumru, 1921 yılında Khosthoğlu sülalesinden bir ailenin altı çocuğunun en büyüğü olarak dünyaya geldi. İlkokul 4. sınıfa kadar köyünde, dördüncü ve beşinci sınıflarda Perşembe'de, ortaokulda Rize'de eğitim gördü. 1940 yılında Kabataş Erkek Lisesi'nde mezun oldu. Lise sonrası Zonguldak'ta çalışarak üniversite için para biriktirdi. Üniversitede İstanbul Tıp Fakültesi'ni bitirdi ve iç hastalıkları uzmanı oldu. Üç yıl Hopa'da, altı yıl Almanya'da doktor olarak çalışan Alkumru, 1982'de Göztepe Hastahanesi'nden emekli oldu. Ayrıca bir süre Murgul Bakır Endüstri Fabrikası'nda çalıştı. Emeklilikten sonraki yıllarını Laz kültürüyle ilgili içerik üretmeye adadı. 5 Ekim 2008'de İstanbul'da öldü ve doğduğu Azlağa köyüne defnedildi.[2][3]

Lazlar üzerine çalışmaları

13 yaşından beri Lazların tarihi ve kültürüne ilgi duyan Alkumru, Lazlarla ilgili içerik üretmeye 1980'li yıllarda başladı. Orhan Köprülü'nün tavsiyesiyle İslam Ansiklopedisi gibi kaynaklardan Lazlarla ilgili bilgi topladı. Lazlarla ilgili çeşitli ansiklopedilerden topladığı bilgileri Lazlar Hakkında Ansiklopedik Bilgiler adıyla 1982'de dosya haline getirdi. 1992'de Laz Kültür Vakfı'nı kurmak isteyen Lazların arasında yer aldı. 2006'da Alkumru'nun çalışmaları Şimşir Kokardı Azlağa – Anılarda Laz Kültürü adıyla kitaplaştırıldı. Kitapta Lazların tarihsel kökenleri ve kendi anı ve gözlemlerine yer verdi.[4] 2011 yılında çalışmaları kullanılarak hazırlanan Laz Kültür Tarihi adlı kitabı yayımlandı.[5]

Kişisel hayatı

Alkumru, 1957 yılında çocuk doktoru olan Hopalı Ruhat Hanımla evlendi.[6]

Kaynakça

  1. ^ "Lazca'ya hayat katan doktor: Nizamettin Alkumru (1921 – 2008)". lazenstitu.com. 23 Mayıs 2020. 26 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2021. 
  2. ^ "Dr. Nizamettin Alkumru'yu kaybettik". hopam.com. 7 Ekim 2008. 7 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2021. 
  3. ^ "Nizamettin Alkumru (1921 - 2008)". kolkhoba.org. 13 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2021. 
  4. ^ Aylin Karahasan (2013). "Laz Kültüründe Oyuna Dair Örüntüler: Fındıklı İlçesinde Yapılan Niteliksel Çalışma" (PDF). openaccess.maltepe.edu.tr. 7 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Haziran 2021. 
  5. ^ "Lazlar'dan edebiyat atağı". demokrathaber.org. 15 Temmuz 2011. 7 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2021. 
  6. ^ "Dr.Nizamettin Alkumru". hopa.gen.tr. 7 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hopa</span> Artvin ilçesi

Hopa, Türkiye'nin Karadeniz Bölgesi'nde yer alan Artvin iline bağlı bir ilçe ve bu ilçenin merkezi olan kasabadır. Hopa Limanı'yla, Türkiye'nin başlıca liman kentlerinden biri olan Hopa, Gürcistan sınırındaki Sarp Sınır Kapısı'na yaklaşık 20 kilometre uzaklıktadır.

<span class="mw-page-title-main">Alâeddin Yavaşca</span>

Mehmet Alaettin Yavaşca, Türk tıp doktoru ve Klasik Türk müziği sanatçısı.

<span class="mw-page-title-main">Doktor (tıp)</span> insanlardaki hastalıkları teşhis ve onları ilaçlarla veya bazı araçlarla tedavi eden kimse

Doktor, hekim veya tabip, tıp alanında çalışan profesyoneldir. Hastalık, yaralanma ve diğer fiziksel ya da zihinsel bozuklukların incelenmesi, tanısı, prognozu ve tedavisi yoluyla sağlığın iyileştirilmesini, sürdürülmesi veya eski haline getirilmesi ile ilgilenirler. Doktorlar uygulamalarını belirli hastalık kategorilerine, hasta türlerine ve tedavi yöntemlerine odaklayabilir ve bireylere, ailelere ve topluluklara sürekli ve kapsamlı tıbbi bakım sağlanması sorumluluğunu üstlenirler.

<span class="mw-page-title-main">Lazca</span> Laz halkı tarafından kullanılan dil

Lazca Türkiye'nin Doğu Karadeniz kıyı şeridinde Rize ilinin Pazar ilçesinde bulunan Melyat Deresi'nden itibaren ve Gürcistan'ın Türkiye ile paylaştığı Sarp köyüne uzanan bölgede yaşayan Laz halkı tarafından konuşulan ve eski Kolhis dilinin devamı olduğu düşünülen Zanik bir Güney Kafkas dilidir.

<span class="mw-page-title-main">Rıfat Ilgaz</span> Türk şair, romancı ve öykücü (1911–1993)

Rıfat Ilgaz tam adıyla Mehmet Rıfat Ilgaz, Türk şair, romancı ve öykü yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Fuat Sezgin</span> Türk bilim tarihçisi, yazar ve akademisyen

Fuat Sezgin, Türk akademisyen. İslam tarihi, bilim ve teknoloji tarihi alanında çalışmalarıyla tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Lazlar</span> Etnik grup

Lazlar (Lazca: Lazepe, Lazi Güney Kafkas dillerinden Lazca konuşan ve Türkiye ve Gürcistan'ın Karadeniz kıyısındaki bölgelerinde yaşayan bir etnik gruptur.

<span class="mw-page-title-main">Süheyl Ünver</span> Türk hekim ve yazar

Ahmet Süheyl Ünver, Türk yazar ve doktor.

<span class="mw-page-title-main">Besim Ömer Akalın</span> Türk hekim

Besim Ömer Akalın, Türk tıp profesörü, bilim insanı, sivil toplum örgütçüsü ve milletvekili.

Lazistan, Lazların yaşadığı coğrafi ve tarihi bölgedir. Karadeniz'in güneydoğu kıyısı boyunca ince bir şerit halinde uzanır ve Güney Kafkasya'nın güneybatı ucu ile Anadolu'nun kuzeydoğu ucunu kapsar.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Kültür Üniversitesi</span> İstanbulda kurulu vakıf üniversitesi

İstanbul Kültür Üniversitesi, 9 Temmuz 1997'de Bakırköy, İstanbul'da kurulan vakıf üniversitesidir.

<span class="mw-page-title-main">Teoman Duralı</span> Türk filozof ve akademisyen (1947–2021)

Şaban Teoman Duralı, Türk filozof, mütefekkir ve akademisyendir. Felsefe tarihi, biyoloji felsefesi, dilbilim, siyaset felsefesi, savaş felsefesi gibi alanlarda çok sayıda kitabı ve makalesi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Laz böreği</span> Karadeniz bölgesine özgü tatlı

Laz böreği ; yufka, tereyağı, muhallebi ve şerbet ile yapılan bir tatlı çeşididir. Türkiye'de Doğu Karadeniz bölgesinde ve özellikle Lazların yaşadığı Artvin, Rize ve Trabzon illerinde yapılır. Yunanistan'da ise "sütlü börek" anlamına gelen galaktobureko adıyla, yufka yerine irmik lapası kullanılarak yapılır. Günümüzde yufka yerine milföy, muhallebi yerine krema kullanılarak yapılanları da mevcuttur. Krema ya da muhallebi; limon, portakal veya gül suyu ile tatlandırılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Didamangisa</span> Laz Mitolojisinde bir Figür

Didamangisa, Laz mitolojisinde bir cadı figürüdür. Didamangisa günümüzde çocukları korkutmak için anlatılan hikâyelerde geçmektedir. Geçmişte Didamangisa'nın başka anlamları da vardı. Lazcanın Dutxe lehçesinde Didamangisa adının karanlık ve kötülükle ilgili olduğuna dair göstergeler bulunmaktadır. Murat Murğulişi, Didamangisa adlı kitabında bu karakterden bahsetmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Üvezpınar</span>

Üvezpınar, Yalova ili Termal ilçesine bağlı bir mahalledir. Mahallede bulunan çeşme her yıl Süper Ligde şampiyon olan takımın renklerine boyanmaktadır. Mahalle halkı Lazcanın Hopa şivesini konuşmaktadır. Mahalledeki eğitim çalışmalarına 1934'te başlanmıştır. Okul binasında ise 1944'te değişiklik yapılmıştır. 1967 yılında mahalledeki ilkokulda 71 öğrenci eğitim görmekte ve 2 öğretmen çalışmaktaydı.

Wolfgang Feurstein, Fahri Lazoğlu ile birlikte, günümüzde de kullanılmakta olan Laz alfabesini geliştiren Alman etnograf ve kafkasolog. Lazlar başta olmak üzere Hemşinliler, Megreller ve Svanlar üzerine araştırmalar yapmıştır. Feurstein'e göre, Türkiye'nin asimilasyon politikaları sonucu kültürleri tehlike altında olan Lazlar, Türk ve Gürcülerden ayrı bir etnik kökenden gelmektedir ve Doğu Karadeniz'in otoktan halkıdır.

M. Recai Özgün, Türk yazar. Lazlar kitabı başta olmak üzere Lazlar üzerine yazdığı kitaplarla tanınmaktadır.

Münir Yılmaz Avcı Laz kültürü üzerine yazdığı eserleriyle tanınan Laz kökenli Türk yazar ve şair.

<span class="mw-page-title-main">Laz kültür hareketi</span>

Laz kültür hareketi, Lazlarda etnisite olma bilincinin kültürel eyleme yönlendirilmesini ifade eden süreçtir. Günümüzde Lazların çoğunluğu kendilerini önce Türk, sonra Laz olarak kabul etmekte ve Laz kültür hareketine katkı sunmayıp Türk milliyetçiliğine yönelmektedirler.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Asım Alkumru</span>

Mustafa Asım Alkumru, Türk jeolog ve öğretmen. Jeoloji alanındaki çalışmalarıyla tanınan Alkumru'nun adı, Alkumru Barajı ve Hidroelektrik Santrali'ne verilmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.