İçeriğe atla

Niyazi Kızılyürek

Niyazi Kızılyürek
Niyazi Kızılyürek (2019)
Doğum7 Aralık 1959 (64 yaşında)
Dereliköy, Lefkoşa
MilliyetKıbrıslı Türk
EğitimBremen Üniversitesi
MeslekAkademisyen, yazar, siyasetçi
Etkin yıllar1983 - halen
Siyasi partiAKEL
Kurul üyeliğiAvrupa Parlamentosu
Resmî sitehttps://niyazikizilyurek.com

Niyazi Kızılyürek (d. 1959, Dereliköy, Lefkoşa), Kıbrıslı Türk akademisyen, yazar ve siyasetçi.

1963-1964 Kıbrıs olaylarından sonra ailesi ile Akıncılar'a göç etti. Gençlik yıllarına kadar bu köyde ikamet etti. 1974'teki Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Kıbrıs'a harekât düzenlemesiyle adanın kuzeyindeki Kıbrıs Türk Federe Devleti sınırları içinde yaşamaya başladı. Lise eğitimini tamamladıktan sonra Bremen Üniversitesi'ne 1977'de gitti. Burada doktorasını tamamladı.[1] Şu an Kıbrıs Üniversitesi'nin Türkoloji bölümünde yardımcı doçent olarak öğretim üyeliği yapmaktadır.[2]

Kıbrıs basınında[3] ve Avrupa basınında[4] birçok demeci ve makalesi yayımlandı.[2]

Siyasî hayatı

2019'da AKEL'in Avrupa Parlamentosu seçimlerinde aday göstermesi ile politika hayatına girdi. Adaylığı oldukça tartışmalı bulundu.[5] Merkez sağ kanattan Demokratik Seferberlik'ten Averof Neofytou ve Eleni Stavrou, adaylığını "Türk anlaşmazlığını ödüllendirmek ve Kıbrıs'taki Türk ordusunun varlığını normalleştirme çabası" olarak yorumladı.[6]

25.051 oyla AKEL'in adayları arasından Giorgos Georgiou'nun ardından ikinci en çok oyla Avrupa Parlamentosu üyeliğine seçildi.[7] Avrupa Parlamentosu'nun resmî dillerinden birinin de Türkçe olması gerektiğini söylemesi yüzünden seçildikten sonra da tartışmaların gündemi oldu.[8] Taraftarlarının birçoğunun seçilmesine dair sempati beslemesinde, Kıbrıs adasının yeniden birleşme ihtimaline katkıda bulunabilecek isim olmasının yattığı belirtilmektedir.[9]

Haziran 2023 tarihinde Kıbrıslı Rum siyasetçi Nikos Hristodulidis'in de katıldığı Avrupa Parlamentosu toplantısında konuşan Kızılyürek, kendisinin Kıbrıs sorunu bağlamında bir federalist olduğunu söylemiş ve "iki bölgeli, iki toplumlu ve iki toplumun siyasi eşitliğine dayalı federal bir devletin kurulması" taraftarı olduğunu açıklamıştır. Türkiye'nin ve KKTC'nin iki devletli tezinin "imkansız" olduğunu iddia etmiş ve Kıbrıslı Rumlar tarafından Kıbrıslı Türklerin siyasi eşitliğinin reddedilmesine karşı çıktığını söylemiştir. Aynı zamanda AB dillerinden birisinin Yunanca olmasına rağmen Türkçenin yer almamasını eleştirmiştir.[10]

Eserleri

  • Kıbrıs Sorununda İç ve Dış Etkenler (1983),
  • Paşalar Papazlar (1988),
  • İ Oliki Kipros (1990),
  • Ulus ötesi Kıbrıs (1993),
  • Kipros to Adioksodo ton Ethinikismon (1999),
  • Milliyetçilik Kıskacında Kıbrıs (İletişim Yayınları, 2002)
  • Doğmamış Bir Devletin Tarihi: Birleşik Kıbrıs Cumhuriyeti (İletişim Yayınları, 2005)[11]
  • Glafkos Klerides (İletişim Yayınları, 2007)
  • "Daha önceleri neredeydiniz?" (Birikim Yayınları, 2009)

Kaynakça

  1. ^ "Niyazi Kızılyürek". İletişim Yayınları. 24 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2010. 
  2. ^ a b Varlı, İbrahim (10 Mart 2010). "Niyazi Kızılyürek "Cumhurbaşkanlığı Seçimi, Görüşmeci Lider Seçimidir"". BirGün. Kıbrıs Postası. 16 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2010. 
  3. ^ Kızılyürek, Niyazi (11 Nisan 2010). "Liderler ve Siyaset". Yeni Düzen. 13 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2010. 
  4. ^ Baykara, Murat (10 Mart 2010). "Eroğlu seçilirse ne değişir?". BBC Türkçe. 19 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2010. 
  5. ^ "Turkish Cypriot on Akel ballot for EU elections". Cyprus Mail. 19 Ocak 2019. 22 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2019. 
  6. ^ Αβέρωφ προς ΑΚΕΛ: Να αποκαλύψουν τι τάζουν στους Τ/κ 11 Ağustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Kathimerini.com.cy, 4 Mayıs 2019
  7. ^ Οι σταυροί προτίμησης όλων των υποψηφίων στις ευρωεκλογές 28 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Politis.com.cy, 27 Mayıs 2019
  8. ^ Διαμάχη Τσουρούλλη-Νιαζί:Ενοχλητικές ερωτήσεις & ακατανόητη γλώσσα 11 Ağustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Sigmalive.com, 27 Mayıs 2019
  9. ^ Νιαζί: Έχω την ΤΜΤ να με λένε προδότη – Έχω και τον ΔΗΣΥ να με θέλουν να λογοδοτήσω 11 Ağustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Dialogos.com.cy, 6Mayıs 2019
  10. ^ "Kızılyürek'ten Hristodulidis'e: "Türkçe'nin Avrupa Birliği dili olması için gereğini yapınız"". Yeni Düzen. 13 Haziran 2023. 29 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2023. 
  11. ^ Seymen, Serkan (29 Nisan 2005). "Kıbrıs'taki çatışmanın aslı". Radikal. 4 Kasım 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2010. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Limasol</span> Kıbrısta bir şehir

Limasol veya Leymosun, Kıbrıs'ta bir şehirdir. Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Limasol kazasının merkezidir. Bir liman kenti olup, ekonomisinde turizm sektörü de rol oynamaktadır. Nüfusu 168.400'dür.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs Cumhuriyeti</span> Akdenizde bir ada ülkesi

Kıbrıs Cumhuriyeti, Doğu Akdeniz'de yer alan Kıbrıs'ta, fiilî olarak adanın güneyini, hukuki olarak adanın tamamını yöneten devlettir.

<span class="mw-page-title-main">EOKA</span> Kıbrıslı Rum silahlı örgüt

EOKA, Kıbrıs'ta Britanya sömürge yönetiminin sonlanması ve adanın Yunanistan'a bağlanması (Enosis) için uğraşan Kıbrıslı Rum silahlı örgüttür.

<span class="mw-page-title-main">AKEL</span> Güney Kıbrısta bir siyasi parti

AKEL, açık adıyla Emekçi Halkın İlerici Partisi, Kıbrıs Cumhuriyeti'ndeki komünist bir siyasi partidir. 1926 yılında Kıbrıs Komünist Partisi ismiyle, Yunanistan ve Kıbrıs'ın birleşmesine (Enosis)'e karşı kurulan parti; tam bağımsız ve iki uluslu Kıbrıs Cumhuriyeti'ni savunmaktadır. 1931 yılında Birleşik Krallık kolonizasyonu döneminde yasaklanan parti, 1941 yılında AKEL ismiyle tekrar kuruldu. 1943 yılında da ilk defa belediye başkanı seçimlerini Limasol'da Ploutis Servas ve Mağusa'da Adam Adamantos ile kazandı.

Kanlı Noel, 20 Aralık 1963'ü 21 Aralık'a bağlayan gece Kıbrıs adasında Kıbrıs Rumları'nın Kıbrıs Türkleri'ne karşı başlattığı çatışmalardır. Saldırılar Akritas Planı doğrultusunda gerçekleşti ve Türklerin adadan silinmesi hedeflendi. Olaylarda toplam 364 Kıbrıs Türk'ü ile 174 Kıbrıs Rum'u ölmüştür. 1963-64 yıllarındaki çatışmalar, çeşitli aralıklarla 10 Ağustos 1964 tarihine kadar devam etse de "Kanlı Noel" adıyla tasvir edilen ilk çatışmalar; 27 Aralık 1963 tarihinde imzalanan ateşkes ve 30 Aralık 1963 tarihinde imzalanan Yeşil Hat Anlaşması'yla sonuçlandı.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs Yayın Kurumu</span>

Kıbrıs Radyo Yayın Kurumu, Kıbrıs Cumhuriyeti'nde 4 Ekim 1953'ten bu yana kamu yayıncılığı yapan kurum. İlk televizyon yayınlarına 1 Ekim 1957'de Lefkoşa'da başlayan kuruluş, günümüzde dört radyo kanalının yanı sıra, RIK1, RIK2, RIKHD ve uydu üzerinden uluslararası yayın yapan RIKSAT olmak üzere dört televizyon kanalı ile Eylence'den hizmet vermektedir. 1 Temmuz 2011'de analog televizyon yayınları yerini sayısal karasal yayıncılığa (DVB-T) bırakmıştır. KRYK yayınları ada dışında da internet üzerinden dinlenip izlenebilmektedir.

"Ya Taksim, Ya Ölüm", 1950'li yılların sonunda Türkiye'de ve Kıbrıs'ta, Kıbrıs adasının tamamının Türkiye'ye bağlanması ve Yunanistan ile Rumlara karşı yapılan mitingler. Bu mitingler, gösterilerde söylenen "Ya Taksim, Ya Ölüm" siyasi sloganı ile telaffuz edilmiş ve Türkiye'nin Taksim politikasına yönelik bir isimlendirme olarak anılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">2009 Avrupa Parlamentosu seçimleri (Kıbrıs Cumhuriyeti)</span>

Kıbrıs Cumhuriyeti'nde 2009 Avrupa Parlamentosu seçimleri, 2009 yılında Avrupa Parlamentosu'na üye göndermek için Kıbrıs Cumhuriyeti'nde yapılan seçimler. 2009-2014 dönemi için Kıbrıs Cumhuriyeti'nden 6 Haziran 2009 tarihinde 6 üye seçildi.

2004 Avrupa Parlamentosu seçimleri , Avrupa Parlamentosu'na 2004-2009 dönemleri için Kıbrıs Cumhuriyeti bölgesi'ndeki milletvekili seçimleridir. 2004 Avrupa Parlamentosu seçimleri'nin bir parçasıdır. Seçim 13 Haziran 2004 tarihinde gerçekleşti.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs müzakereleri</span>

Kıbrıs müzakereleri ya da Kıbrıs görüşmeleri, 2008 yılında Kıbrıs Cumhuriyeti Devlet Başkanı Dimitris Hristofyas ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat tarafından başlatılan, Kıbrıs sorununa çözüm bulmak amaçlı kapsamlı görüşmelerdir.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs pasaportu</span>

Kıbrıs pasaportu, Kıbrıs Cumhuriyeti vatandaşlarının Kıbrıs adasının dışına seyahat yapmaları için verilen belgedir. Avrupa Birliği ülkeleri arasında seyahat ettikleri zaman, Kıbrıs vatandaşları tarafından kimlik kartı amacıyla kullanılabilir ve Avrupa Birliği ve Avrupa Ekonomik Bölgesinin herhangi bir ülkesinde serbest dolaşım ve ikamet hakkı sağlar. Sivil Kayıt ve Göç Bakanlığı pasaportları vermek ve yenilemekten sorumludur.

<span class="mw-page-title-main">AEK (Kıbrıs Cumhuriyeti)</span> Kıbrıslı Spor Kulübü

AEK ya da bilinen adıyla AEK Larnakas, sahil kenti Larnaka'nın takımı olan Kıbrıslı spor kulübü, EPA Larnaka ve Pezoporikos adlı iki Larnaka ekibinin birleşmesi ile 1994 yılında kuruldu. Kulüp futbol dışında AEK BC adı ile erkekler ve Petrolina AEK adı ile kadınlar basketbolu dalında damücadele etmektedir. Ayrıca kadınlar voleybolunda da yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Muratağa, Sandallar ve Atlılar Katliamı</span>

Muratağa, Sandallar ve Atlılar Katliamı, 14 Ağustos 1974 tarihinde EOKA-B tarafından Kıbrıs'ın Muratağa, Sandallar ve Atlılar köylerinde Kıbrıs Türklerine karşı gerçekleştirilen katliam. Katliamda en genci 16 günlük, en yaşlısı ise 95 yaşında olmak üzere silahsız 126 Türk öldürülmüştür. 1960 nüfus sayımına göre üç köyün toplam nüfusu 248'di. Fakat halkın bir kısmı çeşitli nedenlerden göç etmişti. Katliamlara ilişkin anma günü tektir ve 14 Ağustos'tur. Bunun sebebi üç köyün birbiri ardına basılmasıdır. Muratağa ve Sandallar köylüleri aynı toplu mezara gömülmüştür ve mezardan toplam 89 kişi çıkarılmıştır. Muratağa ve Sandallar köyleri ile Atlılar köyünde yapılan katliamlar yine de bazen ayrı ayrı ele alınır. Katliamın Türk birlikleri tarafından keşfi ve cesetlerin bulunması 1/2 Eylül 1974 tarihinde gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Muzaffer Gürkan ve Ayhan Hikmet cinayetleri</span>

Kıbrıs'ta yayımlanan Cumhuriyet gazetesini çıkaran, Kıbrıs Türk Halk Partisinin kurucuları olan Ahmet Muzaffer Gürkan ve Ayhan Hikmet, 23 Nisan 1962'yi 24 Nisan'a bağlayan gece faili meçhul cinayetlere kurban gittiler. İki gazeteci de evlerinde öldürüldü, Hikmet'in cinayeti yatağında, karısının gözü önünde gerçekleşti. Bu cinayetler, Cumhuriyet gazetesinin 23 Nisan 1962 tarihli nüshasında, Bayraktar Camii'nin bombalanması olayıyla ilgili açıklamaların yapılmasının hemen sonrasında yaşandı.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıslılar Birliği</span> Kıbrısta bir siyasi kuruluş

Kıbrıslılar Birliği, Kıbrıs'ta ilerici ve Kıbrıs milliyetçisi bir siyasi kuruluştur. Kıbrıslılar Birliği, üniter Kıbrıs devleti, Kıbrıs'ta 1963-64 krizi sonrasında ortadan kalkan anayasal düzenin yeniden sağlanması ve Türkiye'nin Kıbrıs'taki varlığının sonlanması amaçları için faaliyet göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Oz Karahan</span>

Oz Karahan, Kıbrıslı siyasi aktivist, köşe yazarı ve Kıbrıslılar Birliği'nin mevcut başkanıdır.

Faize Özdemirciler, Kıbrıslı Türk şair ve yazardır.

Gönyeli katliamı, 12 Haziran 1958 tarihinde Kördemen köyünden bir grup Kıbrıslı Rum'un, Gönyeli köyünden Kıbrıslı Türkler tarafından saldırıya uğraması olayı. Katliamda sekiz Kıbrıslı Rum öldürüldü, beş kişi ağır yaralandı.

<span class="mw-page-title-main">2023 Kıbrıs Cumhuriyeti cumhurbaşkanlığı seçimi</span>

2023 Kıbrıs Cumhuriyeti cumhurbaşkanlığı seçimi ilk turu 5 Şubat 2023 tarihinde ikinci turu ise 12 Şubat 2023'te gerçekleştirilmiş olan ve Kıbrıs Cumhuriyeti'nin gelecek 5 sene için cumhurbaşkanını belirlemiş olan seçimdir. Halihazırda Kıbrıs Cumhuriyeti cumhurbaşkanı olan Nikos Anastasiadis sırasıyla 2013 ve 2018 seçimlerini başarıyla kazandıktan sonra iki dönem cumhurbaşkanlığı yapmıştır. Bundan dolayı adaylığa uygun değildir.

Kıbrıs Cumhuriyeti'nde 2024 Avrupa Parlamentosu seçimi 2024 Avrupa Parlamentosu seçimleri'nin bir parçası olarak 9 Haziran 2024'te Kıbrıs'ta gerçekleştirilecek olan seçimlerdir.