Niulakita - Turkipedia

Niulakita, Tuvalu'nun en güneyindeki adadır^[1] ve aynı zamanda bu adadaki tek köyün adıdır. Niulakita'nın nüfusu 34'tür (2017 Sayımı).^[2] Niulakita sakinleri adaya Niutao'dan taşınmıştır. Niulakita, Tuvalu Parlamentosunda Niutao seçim bölgesi üyeleri tarafından temsil edilmektedir.

Coğrafi özellikler

Niulakita bir resif adasıdır.^[3] Yapı olarak dört gölet, toplantı ve eğlence işlevleri de sağlayan bir maneapası (topluluk salonu) vardır. Adanın oval bir dış çizgisi vardır ve daha uzun ekseni doğu-batı yönündedir (yaklaşık 1 km uzunluğunda). Bu ada, Tuvalu'nun en yüksek noktasına sahiptir (46 metre (151 ft) deniz seviyesinin üzerinde). Tüm adayı çevreleyen saçaklı bir resif, yerel balıkçılığı ve adaya girip çıkmayı zorlaştırıyor.

Tarihsel geçmişi

Niulakita'nın keşfi, insanları evlerine Vaitupu'ya götüren Kaunatu liderliğindeki Nui'den gezginler tarafından iddia edildi, ancak kanoları rotasından güneye doğru sürüklendi ve Niulakita'ya vardılar. Adalarda sadece tuzlu çalı (Atriplex) ve pukavai ağaçları (Pisonia grandis) vardı. Yolculardan biri olan Kaeula öldü ve mezarının başına son hindistancevizi ile gömüldü. Ada, Kaunatu tarafından Nui'de aynı adı taşıyan bir yerden sonra seçildi.^[4]

Avrupalılar tarafından kaydedilen ilk görüş, 29 Ağustos 1595'te İspanyol denizci Alvaro de Mendaña tarafından Niulakita ile karşılaştığı ikinci seferi sırasında oldu. Ada, La Solitaria (İspanyolca Yalnız) olarak listelendi.^[5]^[6]^[7] Güneyinde iki küçük gemi ile bir liman bulunurma çabaları oldu ancak dibi engebeli ve kayalık olduğu için bu girişimlerinden vazgeçdiler.^[8]

1821'de Nantucket balina avcısı Independence II'den Kaptan George Barrett, Rocky (Group) adını verdiği Niulakita'yı ziyaret etti.^[6] Bu isim hiçbir zaman pek kullanılmadı, ancak Barrett'in gemisinden sonra Bağımsızlık Adası, 19. yüzyılda Niulakita için genel kullanıma giren birkaç isimden biriydi. Niulakita, Sophia olarak da biliniyordu.^[6]

Amerika Birleşik Devletleri, 1856 Guano Adaları Yasası uyarınca Niulakita üzerinde hak iddia etti; bu iddia, Tuvalu ile Amerika Birleşik Devletleri arasındaki 1983 dostluk anlaşması uyarınca reddedildi.^[9]

Eğitim

Niulakita'da ki tek okul Lotoalofa İlköğretim Okulu'dur.

Kaynakça

^ "Maps of Tuvalu". 8 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2021.
^ "Population of communities in Tuvalu". Thomas Brinkhoff. 2017. 23 Kasım 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2020.
^ British Admiralty Nautical Chart 766 Ellice Islands. 1893. United Kingdom Hydrographic Office (UKHO). 21 Mart 1872.
^ "Chapter 10 – Nui". Tuvalu: A History. Institute of Pacific Studies, University of the South Pacific and Government of Tuvalu. 1983. s. 77.
^ Maude, Islands and Men: Studies in Pacific History, Melbourne: Oxford University Press (1986) p.307
^ ^a ^b ^c Keith S. Chambers & Doug Munro, The Mystery of Gran Cocal: European Discovery and Mis-Discovery in Tuvalu, 89(2) (1980) The Journal of the Polynesian Society, 167–198
^ Laumua Kofe, Palagi and Pastors, Tuvalu: A History, Ch. 15, (U.S.P./Tuvalu)
^ Maude, H.E. Spanish discoveries in the Central Pacific. A study in identification Journal of the Polynesian Society, Wellington, LXVIII, 1959, pp.306,307.
^ "DOI Office of Insular Affairs (OIA) – FORMERLY DISPUTED ISLANDS". Doi.gov. 30 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2009.

İlgili Araştırma Makaleleri

Tuvalu; Büyük Okyanus'ta, dokuz adet mercan adasından oluşan Polinezya ülkesidir. İngiliz Milletler Cemiyetine üye olup devlet başkanı olarak Birleşik Krallık kralını kabul eder. A.B.D.'ye bağlı bir eyalet olan Hawaii Adası ile Avustralya arasında bulunmaktadır. Komşu ülkeleri Kiribati, Samoa ve Fiji adaları olan Tuvalu, 26 km²lik bir yüz ölçümüne sahiptir. Tuvalu, dünyada Vatikan, Monako ve Nauru'dan sonra en küçük, Vatikan'dan sonra ise en az nüfusa sahip ikinci bağımsız ülkedir. Ayrıca, Birleşmiş Milletler'e üye olan en az nüfuslu ülkedir.

Mercan Denizi Adaları Bölgesi, Avustralya'da, Queensland eyaletinin kuzeydoğusundaki Mercan Denizi'ndeki bir grup küçük ve çoğunlukla ıssız tropik ada ve resiflerden oluşan Avustralya'nın dış bölgesidir. Yaşanılan tek ada Willis Adası'dır. Bölge, çoğu okyanus olan, Büyük Set Resifi'nin dış kenarından doğuya ve güneye uzanan ve Heralds Beacon Adası, Osprey Resifi, Willis Grubu ve on beş diğer resif/ada grubunu içeren 780.000 km²'yi kapsar. Cato Adası, bölgedeki en yüksek noktadır.

Pasifik Adaları, Pasifik Okyanusu'ndaki adalardır. Üç büyük adalar grubu Polinezya, Mikronezya ve Melanezya'dır.

<span class="mw-page-title-main">Flint Adası</span> Ada

Flint Adası, Büyük Okyanus'ta güney Line Adaları'nda yer alan ve Kiribati'ye bağlı bir mercan adasıdır. Ada, Tahiti'nin 740 km kuzeybatısında yer almakta olup üzerinde yerleşim bulunmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Malden Adası</span>

Malden Adası, Büyük Okyanus'ta güney Line Adaları'nda yer alan ve Kiribati'ye bağlı bir mercan adasıdır. Ada, Büyük Okyanus'un ortasında yer almakta olup üzerinde yerleşim bulunmamaktadır. Ada, bazı denizkuşu sürülerinin doğum alanıdır ve 1975 yılında yaban hayatını koruma alanı olarak ilan edilmiştir. Ada aynı zamanda 21 arkeolojik alan ve mezar yeri ile önemli bir kültürel ve arkeolojik bir alanı da oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Birnie Adası</span>

Birnie Adası, Büyük Okyanus'ta Phoenix Adaları'nda yer alan ve Kiribati'ye bağlı bir mercan adasıdır. Ada Kanton Adası'nın güneydoğusunda ve Rawaki Adası'nın 90 km kuzeybatısında yer almaktadır.

Kuril Adaları anlaşmazlığı, ayrıca Kuzey Toprakları anlaşmazlığı olarak da bilinir, Japonya ve Rusya arasındaki bir anlaşmazlık. Anlaşmazlığa konu adalar, aynı zincirdeki anlaşmazlık konusu olmayan diğer adalarla birlikte II. Dünya Savaşı'nın sonunda Sovyetler Birliği tarafından ilhak edildi. Anlaşmazlık konusu adalar Sahalin Oblastı'na bağlı Yuzhno-Kurilsky Rayonu'nun parçası olarak Rusya'nın yönetimindedir. Adalar üzerinde hak iddia eden Japonya, Kuzey Toprakları adını verdiği adaları Hokkaidō'ya bağlı Nemuro alt prefektörlüğünün parçası olarak kabul etmektedir.

Falemauga Mağaraları, Samoa'daki Upolu Adası'nın orta sırtı boyunca uzanan Tuamasaga bölgesinde yer alan bir dizi lav tünelinde bulunan geniş doğal mağaralardır. Mağaralar Samoa'daki arkeologlar tarafından tarih öncesi insan yerleşimini gösterdiği gerekçesiyle incelenmiştir. Ayrıca Tuamasaga halkı tarafından sığınak olarak kullanılmışlardır.

Matthew ve Hunter Adaları, Büyük Okyanus'un güney bölümünde, Melanezya ada öbeği içerisinde yer alan volkanik ada. Hem Fransa'ya bağlı bir bölge olarak özel bir statü ile kendine özgü bölge konumunda olan Yeni Kaledonya, hem de Vanuatu adalar üzerinde hak iddia etmektedir.

Fakaleitī, kadınsı cinsiyet ifadesine sahip, Tongalı erkektir.

Telikiai veya Meang, Nui atolünde Pasifik Okyanusu'ndaki bir ülke olan Tuvalu'da bulunan bir adacıktır. Meang "batı" anlamına gelir.

Rarotonga, Polinezya ada öbeği içerisinde, Büyük Okyanus'un güneyinde yer alan, kendi kendine yöneten, bağımsız bir ülke olan ancak Yeni Zelanda ile ilişkili devlet statüsünde olan Okyanusya ada ülkesi olan Cook Adaları'na bağlı ada. Cook Adaları'nın en büyük ve en kalabalık adasıdır. Ada volkanik bir ada olup, 67,39 km² yüzölçümüne sahiptir. Ada ülkesinin 17.434 olan toplam nüfusunun 13.007'si bu adada yaşamakta olup, ada ülke nüfusunun neredeyse %75'ine ev sahipliği yapmaktadır. Cook Adaları'nın Parlamento binaları ve uluslararası havaalanı Rarotonga'dadır. Ülkenin başkenti Avarua, ada üzerinde bulunmaktadır.

Atiu ya da diğer kullanımı ile Enuamanu, Polinezya ada öbeği içerisinde, Büyük Okyanus'un güneyinde yer alan, kendi kendine yöneten, bağımsız bir ülke olan ancak Yeni Zelanda ile ilişkili devlet statüsünde olan Okyanusya ada ülkesi olan Cook Adaları'na bağlı ada. Adanın nüfusu son 50 yılda üçte iki oranında azaldı.

Nukulaelae, Tuvalu ulusunun bir parçası olan bir mercan adasıdır. ve nüfusu 300'dür. En büyük yerleşim yeri, 300 kişilik nüfusuyla Fangaua adacığı üzerindeki Pepesala'dır. Oval bir şekle sahiptir ve en az 15 adacıktan oluşur. İnsan yaşamı olan adacık, 15 kilometre (9,3 mi) olan Fangaua'dır .50 ila 200 metre genişliğindedir.

<span class="mw-page-title-main">Ulithi</span>

Ulithi batı Pasifik Okyanusu'ndaki Caroline Adaları'nda bir atoldür, yaklaşık 191 kilometre (103 nmi)dir Yap'ın doğusunda bulunur.

Funafuti, bir ada ülkesi olan Tuvalu'nun başkentidir. 6.320 kişilik bir nüfusa sahiptir, bu nedenle, nüfusun yaklaşık %60'ı ile Tuvalu'nun geri kalanından daha fazla insana sahiptir. Genişliği 20 ve 400 metre arasında değişen ve büyük bir lagünü çevreleyen dar bir araziden oluşur 18 kilometre uzunluğunda ve 14 kilometre genişliğindedir. Funafuti lagününün ortalama derinliği yaklaşık 36,5 metredir. Funafuti atolü çevresindeki 33 adacığın kara alanı toplam 24 kilometrekare (9,3 sq mi) ; birlikte ele alındığında, atolün toplam alanının yüzde birinden daha azını oluştururlar. Kargo gemileri Funafuti'nin lagününe girebilir ve Fongafale'deki liman tesislerine yanaşabilir.

Bu, Tuvalu'daki havaalanlarının bir listesidir.

Ghizo Adası, Okyanusya ülkesi Solomon Adaları'na bağlı bir adadır. Ada, ülkenin Batı Bölgesi'nin başkenti olan Gizo şehrine de ev sahipliği yapmaktadır.

Anuta ya da Anuda, Okyanusya ülkesi Solomon Adaları'na bağlı bir adadır. Ada, Polinezya'da kalıcı olarak yaşanılan en küçük adalardan biridir ve Temotu Bölgesi'nin güneydoğu kesiminde yer alan küçük bir volkanik adadır. Melanezya'daki Polinezya dış topluluklarından biridir.

Louis-François-Marie-Nicolas Le Goarant de Tromelin, siyasi ve askeri görevlerle Pasifik Okyanusu'na gönderilen ve Phoenix grubundaki Phoenix Adası (Rawaki) ile Karolin Adaları'ndaki Fais Adası'nın keşfiyle tanınan on dokuzuncu yüzyıl Fransız Deniz Kuvvetleri amiraliydi.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.