Nitroamin
Nitroaminler organik bileşiklerdir. Nitroaminler nitrözaminlerle karıştırılmamalıdır. R1 = R2 = H olursa, H2N–NO2 formülündeki nitramid bileşiği oluşur.
Ayrıca bakınız
- Nitro (bileşik), R-NO2
- Nitrözamin, R2N-N=O
Nitroaminler organik bileşiklerdir. Nitroaminler nitrözaminlerle karıştırılmamalıdır. R1 = R2 = H olursa, H2N–NO2 formülündeki nitramid bileşiği oluşur.
Sodyum, periyodik cetvelde Na simgesi ile gösterilen ve atom numarası 11 olan element. Sodyum yumuşak ve kaygan bir metal olup alkali metaller grubuna aittir. Doğal bileşiklerin içinde bol miktarda bulunur. Yüksek oranda reaktiftir, sarı bir alevle yanar, su ile şiddetli reaksiyon verir ve havada hızla oksitlenir. Dolayısıyla, vazelin, gazyağı gibi hava ve su ile temasını kesecek bir ortamda saklanması gerekir.
Trinitrotoluen (TNT) veya daha özel olarak 2,4,6-trinitrotoluen, C6H2(NO2)3CH3 formülüne sahip bir kimyasal bileşiktir. Bu sarı katı bazen kimyasal sentezde bir reaktif olarak kullanılsa da, daha çok uygun kullanım özelliklerine sahip bir patlayıcı madde olarak bilinmektedir. TNT'nin patlayıcı verimi, bombaların standart karşılaştırmalı kuralı ve patlayıcıların yıkıcılığı olarak kabul edilir. Kimyada, TNT yük transfer tuzları üretmek için kullanılır.
Azot ya da nitrojen, simgesi N olan bir element olup atom numarası 7'dir. Renksiz, kokusuz, tatsız ve inert bir gazdır. Azot, dünya atmosferinin yaklaşık %78'ini oluşturur ve tüm canlı dokularında bulunur. Azot ayrıca, amino asit, amonyak, nitrik asit ve siyanür gibi önemli bileşikler de oluşturur.
Benzen, aren veya aromatik hidrokarbonlar olarak adlandırılan organik bileşikler sınıfının en basit üyesidir. Renksiz, yanıcı, kaynama noktası 80,1 °C, erime noktası 5,5 °C olan bir sıvıdır. Moleküler formülü C6H6'dır. Benzen, endüstriyel bakımdan değerli olduğu gibi yapısı bakımından da kimya çalışmalarında önemlidir. Kan hücrelerini öldürme etkisi olduğundan kanser yapıcı bileşikler arasına girer.
Nitrik asit, HNO3 kimyasal formülüne sahip oldukça aşındırıcı bir inorganik asittir. Kezzap olarak da bilinir. Saf hâldeki bileşik renksizdir. Ancak uzun süre bekleyen eski asitler azot oksitleri ve suya ayrışması nedeniyle sarı renge dönebilme özelliğindedirler. Piyasada bulunan nitrik asitlerin çoğu % 68'lik bir konsantrasyona sahiptir. Çözelti, %86'dan fazla HNO3 içerdiğinde, dumanlı nitrik asit olarak adlandırılır. Mevcut azot dioksit miktarına bağlı olarak, dumanlı nitrik asit ayrıca %86’nın üzerindeki konsantrasyonlarda kırmızı dumanlı nitrik asit veya %95’in üzerindeki konsantrasyonlarda beyaz dumanlı nitrik asit olarak tanımlanır.
Gümüş nitrat en önemli gümüş tuzudur. Renksiz ağır kristallerden oluşur. Tıpta dağlamak maksadıyla kullanılır ve antibakteriyel özelliği vardır. Bu özelliğinden dolayı siğil tedavisinde sıkça kullanılır. Ayrıca deriyi ve organik maddeleri karartmada tercih edilir. Deriyi kararttığından cehennem taşı ismini almıştır. Suda ve alkolde kolayca çözündüğünden birçok gümüş bileşiklerinin elde edilmesinde ilkel madde olarak kullanılır. En çok kullanıldığı yerler, başta fotoğrafçılık olmak üzere mürekkepler, saç boyası yapımı ve gümüş kaplamacılığıdır.bileşenleri gümüş ve nitrik asittir. Sentezi ise örnekteki formüle göre yapılır:
Nitramid, H2NNO2, bir kimyasal bileşiktir. Nitramidin organik türevleri, RNHNO2 nitroaminler olarak adlandırılır ve RDX ve HMX gibi örnekleri güçlü bir patlayıcı olarak kullanılırlar.
Çinko nitrat, formülü Zn(NO3)2 olan bir çinko bileşiğidir. Bu beyaz, kristal katı bileşik havadan çok nem çekerek sulanır ve genellikle hekzahidrat Zn(NO3)2•6H2O formunda bulunmaktadır. Çinko nitrat su ve alkolde çözünür.
Azot dioksit, formülü NO2 olan, kırmızımsı kahverengi ve zehirli bir gazdır. Keskin bir kokuya sahip olan bu gazın kokusu klor gazına benzemektedir. Bu gaz N2O4 şeklinde gaz haline gelmektedir.
Lityum nitrat LiNO3 formüllü inorganik bileşik. Nitrik asitin lityum tuzudur. Lityum karbonat veya lityum hidroksitin nitrik asit ile reaksiyonundan elde edilir.
Azot pentaoksit N2O5 formüllü kimyasal bileşik. Diazot pentaoksit olarak da bilinir. Sadece azot ve oksijen içeren azot oksit ailesinin ikili bileşiklerinden biridir. Kararsız ve potansiyel oksitleyicidir.
Sodyum nitrit, kimyasal formülü NaNO2 olan bir inorganik bileşiktir. Suda çok çözünür ve higroskopik olan, beyaz ila biraz sarımsı kristalin tozdur. Farmasötik maddeler, boyalar ve zirai ilaçlar gibi çeşitli organik bileşiklerin yararlı bir öncüsüdür, ancak en çok botulizmi önlemek için gıda katkı maddesi olarak kullanılmasından bilinir.
Hiponitröz asit, H2N2O2 veya HON=NOH formülüne sahip kimyasal bir bileşiktir. Bir nitramid, H2N−NO2 izomeridir.
2-Nitrobenzoik asit, C6H4(NO2)CO2H formülüne sahip bir organik bileşiktir. 2-Nitrotoluenin nitrik asit oksidasyonu ile hazırlanır.
Pikril klorür ClC6H2(NO2)3 formülüne sahip bir organik bileşiktir. Pikrik asit gibi polinitro aromatikler için tipik bir özellik olduğu gibi oldukça patlayıcı olan parlak sarı bir katıdır. Patlama hızı 7.200 m/s‘dir.
1,2-Dinitrobenzen C6H4(NO2)2 formülüne sahip bir organik bileşiktir. Dinitrobenzenin üç izomerinden biridir. Bileşik, organik çözücüler içinde çözülebilen beyaz veya renksiz bir katıdır. 2-Nitroanilinden diazolama ve bir bakır katalizör eşliğinde sodyum nitrit ile muamele edilerek hazırlanır.
1,4-Dinitrobenzen C6H4(NO2)2 formülüne sahip bir organik bileşiktir. Dinitrobenzenin üç izomerinden biridir. 1,4-izomeri en simetriktir. Bileşik, organik çözücüler içinde çözülebilen sarı bir katıdır. 4-Nitroanilinden diazolama ve bir bakır katalizör eşliğinde sodyum nitrit ile muamele edilerek hazırlanır.
Azot oksit, oksijen ve azotun ikili bir bileşiğini veya bu tür bileşiklerin bir karışımını ifade edebilir:
Mangan(II) nitrat Mn(NO3)2•(H2O)n formülüne sahip bir inorganik bileşiktir. Her formül birimi bir Mn2+ katyon ve iki NO3− anyonu ile değişen miktarlarda sudan oluşur. En yaygın olanı tetrahidrat Mn(NO3)2•4H2O dır. Fakat, susuz bileşiğin yanı sıra mono ve hekzahidratlar da bilinmektedir. Bu bileşiklerin bazıları, mangan oksitleri için faydalı öncül maddelerdir.
Nitro bileşikleri, bir veya daha fazla nitro fonksiyonel grubu (−NO2) içeren organik bileşiklerdir. Nitro grubu, dünya çapında kullanılan en yaygın eksplosoforlardan (bileşiği patlayıcı madde yapan fonksiyonel grup) biridir. Nitro grubuda güçlü bir elektron çeken gruptur. Bu özellik nedeniyle, nitro grubuna alfa (bitişik) olan C-H bağları asidik olabilir. Aynı nedenden dolayı, aromatik bileşiklerde nitro grubunun varlığı elektrofilik aromatik sübstitüsyonu yavaşlatsa da nükleofilik aromatik sübstitüsyonu kolaylaştırır. Nitro grupları, doğada nadiren bulunur ve nitrik asit ile başlayan nitrolama reaksiyonları tarafından neredeyse her zaman üretilir.