İçeriğe atla

Niterói

Niterói
Município de Niterói
Niterói Belediyesi
Niterói'daki İcarai Plajı
Niterói bayrağı
Bayrak
Niterói arması
Arma
Takma adlar:
"Niquiti",
"Nicki City"
"Cidade Sorriso (Gülümseme Kenti)"
Niterói'nun Rio de Janeiro eyaletinde konumu
Niterói'nun Rio de Janeiro eyaletinde konumu
Brezilya üzerinde Niterói
Niterói
Niterói
ÜlkeBrezilya Brezilya
BölgeGüneydoğu Brezilya
EyaletRio de Janeiro eyaleti
Kurulma22 Kasım 1573
Belediye olma1835
KurucuAraribóia
İdare
 • Belediye BaşkanıRodrigo Neves (PT (İşçi Partisi))
Yüzölçümü
 • Toplam129.38 km²
Rakım4 m
Nüfus
 (2010)Nüfus Sayımı[1]
 • Toplam487.327
 • Yoğunluk3684.4/km²
 • Metropol
12.620.000 (Rio de Janeiro Şehri'nin Metropoliten bölgesinin bir parçası olarak)
Zaman dilimiUTC-03.00 (BSZ)
 • Yaz (YSU)UTC-02.00 (BYSZ)
Posta kodu
24000-000
Alan kodu(+55) 21

Niterói, Brezilya'nın "Güneydoğu" Bölgesinde Rio de Janeiro eyaletinde yer alan bir şehirdir.

22 Kasım 1573'te, adını "Martim Afonso" olarak değiştiren, aslında ismi Araribóia olan bir Tupi yerlisi kabile reisi tarafından kurulmuştur. Brezilya'nın gerçek yerlisi bir kişi tarafından kurulan tek şehir olma özelliğine sahiptir. Şehrin adı da Tupi yerlisi dilinden gelmektedir ve "Saklı Sular" anlamına gelir.

Kent, Brezilya'nın São Paulo'dan sonra ülkenin ikinci büyük şehri olan Rio de Janeiro'ya 13 km uzaklıkta olup iki şehir birbirine Rio-Niterói köprüsü ve feribot seferleriyle bağlanmaktadır.

Haziran 2011 tarihli "Getulio Vargas Vakfı" araştırmaları sonuçlarına göre Niteroi Brezilya'da en zenginlerin yaşadığı bir şehirdir. Yapılan araştırmada en yüksek gelirliler A, B... olarak sınıflandırılmışlar ve Niteroi nüfusunun %55.7'sinin A sınıfı gelirlilerden ve nüfusun %85.9'unun ise A ve B sınıfı gelirlilerden oluştuğu tespit edilmiştir. BM tarafından 5600 Brezilya şehri arasında yapılan "İnsani Gelişme Endeksi" araştırmasına göre Niteroi Rio Janeiro eyaletinde en yüksek sırayı almakta ve Brezilye'nin tümünde en yüksek endeks değeri olanlardan biri olmaktadır.[2]

Şehrin mihenk taşlarından biri olan Niterói Güncel Sanat Müzesi'nin tasarımı, Breziyalı mimar Oscar Niemeyer tarafından yapılmıştır.

Tarihçe

1 Kasım 1555'te Fransız amiral Nicolas Durand de Villegaignon (1510–1575) Fransa'ada Katolikler tarafından devamlı hücuma uğrayan Fransız Protestan Huguenotlara bir sığınak sağlamak için 2 gemi, 600 asker, Hugeunot göçmen siviller ile birlikte günümüzde Rio de Jeneiro şehir önünde Guanabara Körfezi içinde bulunan Serigipe adasını eline geçirdi ve buraya Fort Coligny adını verdiği bir Fransız kalesi kurdu. Bu yeni Amerika kıtasını İspanyollara ve Portekizliler arasında paylaştıran 1493 tarihli Papalık Kanuna aykırı idi. Bu kale 1555-1567 döneminde Fransızlar elinde kaldı. Bu dönemde buraya yeni Kalvinist göçmenler de getirildi. Bu kale ile Fransızlar Rio de Janeiro'den Cabo Frio burnuna kadar sahilleri kontrolleri altına aldılar. Bu durumdan Portekizliler hoşlanmamaktaydılar. 1560'ta Brezilya'ya yeni gelen Portekiz Brezilya Genel Valisi "Mem de Sa" komutasında 26 gemi ve 2900 asker ile bu Fransız kalesine hücum edip bu kaleyi ele geçirip yıktılar. Fakat Fransız askerleri ve göçmenleri kara içine kaçıp Yerli Amerikalılar yardımı ile hayatlarına devam ettiler. 1 Mart 1560'ta Rio de Janeiro'yu kuran Portekizli Estácio de Sá amcası olan Portekiz genel valisi desteği ile Fransızlarla 2 yıl daha savaştı. 20 Ocak 1567'de Fransızlara karşı galip gelen Estacio de Sa Fransızları Brezilya'da kovdu.

Estacio de Sa'nın bu askeri maceralarından sonra Portekizliler Rio de Janeiro körfezinin stratejik önemini anladılar, Bu körfez Portekiz'in Afrika ve Asya'daki kolonilerine giden deniz yolunu kontrol altina almak için ve aynı zamanda Güney Brezilya'ya ilerlemek için bir köprü rolü oynamak için bir Portekiz ana üssü oldu. Portekizliler bu körfezde kaleler kurdular ve civarda yaşamakta olan yerli Amerikan Tupi-Guarani kabileleri ile bu arazileri savunmak için ittifaklar yaptılar,

Bu müttefik yerli Amerikan kabilelerinden birinin, "Temininos"'un, lideri Arariboia Portekizlilerin Brezilya Genel Valisi "Mem de Sa"'dan kendine toprak verilmesine istedi. Portekizli vali de körfezin doğusunda bulunan "Marui Nehri"'den "Gragioata" ve "Boa Viagem" kumlu sahilleri arasında bulunan "Kırmızı Bariyerler" mevkine kadar olan ve "Banda d'Alem" adıyla anılan arazi şeridini bu kabile reisine verdi.[3] Bu arazi günümüzde Niteroi şehirsel arazisinin merkezi ve kuzey bölgesini ve Niteroi Belediyesini kuzeybatı kısmını oluşturmaktadır. Bu kabile reisi Ararıboia kendine verilen bu topraklar üzerinde "Vila de São Lourenco dos Índios (Amerika Kızılderililerin San Lawrence Köyü)" adını verdiği bir köysel yerleşke kurdu ve bu yerleşke Niteroi'nun nüvesini teşkil etti.[4]

Bu köy 1816'da Portekiz ve Brezilya Kralı VI. Dom João tarafından ziyaret edildi. 10 Mayıs 1819'da bir kral beyannamesi ile bu köyün Rio de Jenairo'dan bağımsız olduğunu; bu köyde yeni bir belediye idaresi kurulduğunu ve bu belediyenin yeni isminin "Vila Real da Praia Grande (Büyük Plajın Kraliyet Şehri)" olduğu ilan edildi.[4]

1834'te ilan edilen "Ato Adicional" Kanunu ile, yeni kurulan Brezilya İmparatorluğu'nun başkenti olarak Rio de Janeiro seçildi. Bu başkent şehri o zaman kadar merkezi olduğu Rio de Janeiro ilinden ayrılıp bağımsız bir belediye yapıldı. Rio de Janerio ilinin geri kalan kısmı ve Rio de Janeiro eyaletinin başkenti olarak o zamanki "Vila Real da Praia Grand" isim ile Niteroi seçildi. 6 Mart 1863'te şehrin ismi resmen "Vila Real da Praia Grande"den "Nictheroy" (Tupi dilinde "Saklı Sular") ismine çevrildi. 20. yüzyıl ortasında ise şehrin adı "Nickteroy" olarak yazılmasından vazgeçildi ve yazılması değiştirilip günümüzde kullanılan "Niteroi" adı ile anılmaya başlandı. 1890'da Brezilya'da o vakte kadar "il" olarak anılan yörel idari birimleri yeni statü ve yeni yetkiler verilerek "eyalet" oldular. Federal başkent olan Rio de Janeiro şehir arazileri "Distritto Fedaral, DF (Federal Bölge)" oldu. Niteroi ise Rio de Janeiro eyaleti başkenti olarak göreve devam etti. Niteroi şehri 1834-1894'te eyalet başkentliği yaptı. 1894-1913 döneminde Petropolis eyalet başkenti oldu. 1913-1975 arasında ise Niteroi tekrar Rio de Janeiro eyaleti başkentliği yaptı.[4]

1960'ta Federal Başkent yeni kurulan Brasilia şehrine nakledildi. Eski bağımsız federal başkent Rio de Janerio şehri küçük tek bir belediyesi ile "Guanabra Eyaleti" olarak oluşturuldu. 1975'te ise bu küçük eyalet Rio de Janeiro eyaletine bağlandı ve büyüyen Rio de Janiero eyaletinin başkenti Rio de Janiero şehir oldu. Niteroi şehri eyalet başkentlik olmaktan çıktı.[4]

Niteroi şehri bazı büyük felaketlere de sahne oldu. 17 Aralık 1961 'de "Gran Circus Norte-Americano" adlı büyük bir sirkte çıkan yangında 500'den fazla kişi öldü ve 800'den fazla kişi yaralandı. Bu yangının hoşnutsuz sirk işçileri tarafından kast en çıkartıldığı anlaşıldı. Bu Brezilya tarihinde en büyük zayiat veren yangın olmuştur.[5] Nisan 2011'de yağan şiddetli yağmurların ortaya çıkardığı bir çamurdan yer kaymasının 200 kişiyi öldürdüğü ve 11.000 kişinin evsiz kalmasına neden olduğu haberleri verildi.[6]

Demografi

Niteroi şehrinin belediye sınırları içindeki yüzölçümü 129.375 km² olup nüfus (2010 Nüfus Sayımın itibarıyla) 487,327 kişi ölüp Brezilya içinde 6. en kalabalık şehir sırasına girmektedir. Nüfus yoğunluğu (yine 2010 verilerine göre) 129.375 kişi/km² olmaktadır. Nüfusun 1950'den itibaren uzun dönem trend gelişmesi şu tablodan izlenebilir:

19501970199020002010
698,582 513,771 431,070 459,451 487,327

Niteroi'un nüfusu 1950'de 698,582 kişi iken 2010'da 487,327 olmuştur ve bu genellikle belediye sınırları içinde şehir nüfusunun azaldığını göstermektedir. Buna nedenin belediye sınırları dışında yeni varoşların açılıp geliştirilmesi olarak açıklanmaktadır. Ama bu trend 2000-2010 döneminde değiştiği ve bu dönemde nüfusun %9 artırma gösterdiği de görülmektedir.

Resimler

  • Niterói - Correios Sarayı
    Niterói - Correios Sarayı
  • Niteroi - Ararıboia Sarayı
    Niteroi - Ararıboia Sarayı
  • Niterói - Icaraí Plajı geceleyin
    Niterói - Icaraí Plajı geceleyin
  • Niterói - Icaraí'da Hint Kayalığı
    Niterói - Icaraí'da Hint Kayalığı
  • Niterói - St Cruz Kalesi
    Niterói - St Cruz Kalesi
  • Niterói Körfezi ve Niterói Güncel Sanat Müzesi
    Niterói Körfezi ve Niterói Güncel Sanat Müzesi
  • Niterói Güncel Sanat Müzesi'nden bir görünüm
    Niterói Güncel Sanat Müzesi'nden bir görünüm
  • Niteroi - İtacoatiara plajı
    Niteroi - İtacoatiara plajı

Kaynakça

  1. ^ "Censo Populacional 2010". Censo Populacional 2010. Instituto Brasileiro de Geografia e Estatística (IBGE). 29 Kasım 2010. 14 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2010. 
  2. ^ "wiki/List_of_Brazilian_states_by_Human_Development_Index". 5 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2014. 
  3. ^ "Conheca Niteroi (Know Niteroi)". 14 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2014. 
  4. ^ a b c d "Niterói Şehri Tarihi". Soumaisniteroi.com.br. 21 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2013. 
  5. ^ Kunath, Wolfgang (10 Ocak 2012). "Zirkuskatastrophe Das Brandmal". Frankfurter Rundschau (Almanca)
  6. ^ "Fears Rio mudslide toll could soar – Americas". Al Jazeera English. 5 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2013. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Niterói ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Brezilya</span> Güney Amerikada bir ülke

Brezilya, resmî adıyla Brezilya Federatif Cumhuriyeti, Güney Amerika'nın en büyük ve en kalabalık ülkesidir. Latin Amerika'nın %47,7'sini kaplayan Brezilya, Ekvador ve Şili haricinde Güney Amerika ülkelerinin hepsi ile sınır komşusudur. Başkenti Brasília ve en kalabalık şehri São Paulo'dur. Brezilya, 26 eyaletten ve bir Federal Bölgeden oluşan bir federasyondur ve Portekizcenin resmi dil olduğu tek Güney Amerika ülkesidir.

<span class="mw-page-title-main">São Paulo</span> Brezilyanın en büyük şehri ve São Paulo eyaletinin başkenti

São Paulo, Güneydoğu Brezilya'da bulunan São Paulo eyaletinin başkenti ve Güney Amerika'nın finans, ticaret ve sanayi merkezi. São Paulo, Brezilya, Amerika kıtası ve güney yarımküredeki en büyük şehirdir. GaWC tarafından alfa küresel şehir olarak sınıflandırılan São Paulo, banliyöleri olan Jundiaí, Sorocaba and São José dos Campos ile birlikte dünyanın dördüncü büyük metropolitan alanıdır. Bu metropolitan alanının nüfusu 22 milyondan fazladır.

<span class="mw-page-title-main">Porto Alegre</span> Brezilyada belediye; Rio Grande do Sul eyaletinin başkenti ve en büyük şehri

Porto Alegre, Brezilya'nin 26 eyaletinden biri olan Rio Grande do Sul'un başkenti ve en büyük nüfuslu şehridir. Adı Portekizcede "Mesut Liman" anlamına gelir. Porto Alegre Brezilya eyaletleri arasında başkent olan şehirlerin en güneyinde bulunanıdır. Porto Alegre şehrinin sınırları içinde alanı 496.827 km² olup 2010 nüfus sayımına nazaran Porto Alegre şehrinin sınırları içindeki nüfus 1.509.939 kişidir ve böylece bu şehir Brezilya içinde 10. sırada gelmektedir. Şehir ve sınırları dışında bulunup şehre bağlı olan varoşları ile birlikte Porto Alegro Metropoliten Bölgesi nüfusu 2010 itibarıyla 4.405.760 kişiye ulaşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Rio de Janeiro</span> Brezilyanın ikinci büyük şehri ve Rio de Janeiro eyaletinin başkenti

Rio de Janeiro, bulunduğu eyaletin başkenti ve Brezilya'nın en büyük ikinci kentidir.

<span class="mw-page-title-main">Sorocaba</span> Brezilyanın São Paulo eyaletinde belediye

Sorocaba, Brezilya'nin "Güneydoğu Bölgesi"'nde São Paulo eyaletinde "Sao Paolo Metropoliten Meso-Bolgesi"'nde bulunup "Sorocaba Mikro-Bolgesi"nin merkezi olan bir kenttir.

<span class="mw-page-title-main">Minas Gerais</span> Brezilyanın güneydoğusunda eyalet

Minas Gerais Brezilya'nın 26 eyaletinden biridir. Ülkenin güneydoğusunda yer alır. En kalabalık ikinci, yüzölçümü bakımından en büyük dördüncü eyalettir. Belo Horizonte başkenti ve en büyük şehridir. Fiat'ın Brezilya fabrikası burada yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Niterói Güncel Sanat Müzesi</span>

Niterói Güncel Sanat Müzesi Brezilya’nın Rio de Janeiro Eyaleti'nindeki Niteroi şehrinde yer alan bir çağdaş sanatlar müzesidir.

<span class="mw-page-title-main">Guanabara Körfezi</span>

Guanabara Körfezi,, Brezilya’nın Rio de Janeiro eyaletinde yer alan bir körfezdir.

Brezilyalı Yahudi Yahudi kökenli veya Yahudiliğe geçmiş Brezilyalılara denir.

<span class="mw-page-title-main">Salvador, Bahia</span> Brezilyada belediye ve Bahia eyaletinin başkenti

Salvador, Bahia veya Salvador da Bahia, Brezilya’nın Kuzeydoğu Bölgesi'nde yer alan bir eyalet olan Bahia’nın başkentidir.

Porto şu anlamlara gelebilir:

<span class="mw-page-title-main">Newark, New Jersey</span>

Newark, ABD'nin New Jersey eyaletinin en kalabalık şehri, Essex County'nin merkezi ve New York metropoliten alanının başlıca şehirlerinden biridir. 2020 nüfus sayımı itibarıyla şehrin nüfusu 311.549'dur.

<span class="mw-page-title-main">São Paulo (eyalet)</span> Brezilyanın güneydoğusunda eyalet

São Paulo, Brezilya'nın güneydoğusunda yer alan ve ülkenin en kalabalık ve gelişmiş eyaletidir. İdari merkez, aynı zamanda Brezilya'nın ve tüm Güney Amerika'nın en büyük şehri olan São Paulo şehridir. São Paulo, Portekizcede Aziz Pavlus anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Kesmeşeker Dağı</span>

Şeker Topağı Dağı Brezilya'nın Rio de Janeiro şehrinin Guanabara Körfezi'nin Atlantik Okyanusu'na açılan noktasında yer alan bir dağdır. 396 metre yüksekliğindeki bu dağa kesmeşekere benzemesinden dolayı Kesmeşeker Dağı denilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Urca</span> Rio de Janeiroda semt (bairro)

Urca Brezilya’nın Rio de Janerio şehrinde yer alan bir mahalledir. 2000 yılı nüfus sayımına göre yaklaşık 7,000 kişi bu bölgede yaşamaktadır. Bölge genel olarak 1920'li yıllarda kurulmasına rağmen, bazı kısımları daha da eskidir.

<span class="mw-page-title-main">São Luís</span> Brezilyada belediye ve Maranhão eyaletinin başkenti

São Luís, Brezilya'nın Maranhão eyaletinde bulunan ve eyalete başkentlik yapan belediye. Nüfus 2020 sayımına göre 1.108.975 idi.

<span class="mw-page-title-main">Brezilya'nın En Büyük Şehirleri Listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Brezilya'da orantılı olarak yüksek şehirleşme oranı bulunduğu belgelenmektedir. Ülkenin resmi istatistiklerine göre her 100 Brezilyalı kişiden 81 kişisi şehirlerde yaşamaktadır. Bu istatistikleri toplayıp yayan resmi kurum Brezilya Coğrafya ve İstatistikler Enstitüsü (İGBE) bu sonuç vermek için hanehalklarının şehirsel alanda mı yoksa kırsal alanda mı yaşadığını tanımlamasının bazının "yerel ve yörel idare bölümleri" öldüğünü kabul etmektedir ve bazın "yapılanmış çevre" olması tanımını kullanmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">São Gonçalo, Rio de Janeiro</span> Brezilyanın Rio de Janeiro eyaletinde belediye

São Gonçalo Brezilya'da Güneydoğu Bölgesi'nde Rio de Janeiro eyaletinin doğusunda yer alan bir belediye. Metropoliten Rio de Janeiro ve Rio de Janeiro mikrobölgesinin doğuşunu oluşturmaktadır. Şehir belediyesi Rio de Janeiro eyaleti içinde eyalet başkenti belediyesi olan Rio de Janeiro şehirnden sonra nüfus bakımdan ikinci sırayı almaktadır. Nüfusu 2012 Nüfus tahmini itibarıyla 1,016,028 kişidir. Belediye sınırları içinde yüzölçümü 249 km².

<span class="mw-page-title-main">Vitória, Espírito Santo</span> Brezilyanın Espírito Santo eyaletinde belediye

Vitória, Brezilya'nın Espírito Santo eyaletinde bulunan ve eyalete başkentlik yapan belediye. Nüfus 2020 sayımına göre 365.855 idi. Şehir birkaç nehrin denize kavuştuğu bir körfezde bulunan küçük bir ada üzerinde 8 Eylül 1551 yılında kurulmuştur. Florianópolis ve São Luís ile beraber Brezilya eyaletleri arasında bir adada kurulu bulunan üç eyalet başkentinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Foz do Iguaçu</span> Brezilyanın Paraná eyaletinde belediye

Foz do Iguaçu, Brezilya'nın Paraná eyaletinde bulunan belediye. Nüfus 2020 sayımına göre 258.248 idi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.