İçeriğe atla

Nisur Meydanı Olayı

Nisur Meydanı Olayı, Irak’ın işgalinin ardından başkent Bağdat'taki Nissour Meydanına ABD kökenli silahlı özel güvenlik şirketi Blackwater mensuplarının Iraklı sivillere saldırarak 17 kişiyi öldürdüğü olaydır. Olay, Bağdat'ın batısındaki bir toplantıya giden ABD Dışişleri Bakanlığı yetkililerinin konvoyunu koruyan özel güvenlik şirketi üyeleri tarafından gerçekleştirilmiştir. Olayın ardından silahlı özel güvenlik şirketlerinin varlığı sorgulanmış, Blackwater şirketi kurumsal adını Xe Services olarak değiştirmek zorunda kalmış ve şirketin Irak'ta çalışma izni askıya alınmıştır.

Olay

ABD Dışişleri yetkililerini taşıyan konvoy Nissour Meydanına yaklaştığında içinde bir kadın ve genç oğlu olan bir Kia marka araba yolun yanlış şeridinde yavaş ilerlemektedir. Irak trafik polisi yaklaşan konvoyu görür ve arabaya yolu boşaltması için uyarı yapar. Irak polisinin raporuna göre bundan sonra konvoyun güvenliğini sağlayan Blackwater üyeleri uyarı ateşi yaptıktan sonra arabaya ateş açılır ve içindeki iki kişi olan Ahmed Haithem Ahmed ve annesi Mohassin öldürülür.[1] Konvoydan olay yerine atılan gözyaşartıcı bombalar Irak polisi tarafından el bombası sanılmış ve konvoya karşı ateş açılmıştır. Bu ateşe ise konvoydan şiddetli şekilde cevap verilmiştir.[2][3] Olay sırasında çok sayıda kişi hayatını kaybedecek ve etraftaki araçlar ve binalar hasar görecektir.[4] Bölgedeki Blackwater şirketine ait iki helikopterden de ateş açıldığı görgü şahitleri tarafından iddia edilmiştir.[5]

Etkileri

Olayın ertesi günü Blackwater şirketinin Irak'ta çalışma izni askıya alınır.[6] ABD Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada olay sırasında masum insanların hayatlarını kaybettikleri belirtilirken [7] ordudan yapılan açıklamada Blackwater güvenlik görevlileri tarafından aşırı ve gereksiz güç kullanıldığı ifade edilir.[8] Irak hükûmeti tarafından yapılan açıklamada ise hiçbir şekilde tehdit edilmeyen güvenlik görevlilerinin sivilleri hedef aldığı ve olayla ilgili suçluların cezalandırılacağı açıklandı. Olayla ilgili yapılan çok sayıdaki soruşturmadan FBI soruşturmasındaki bulgularda Blackwater şirketi suçlu bulunmuştur.[9]

Irak hükûmeti Blackwater güvenlik şirketi üyeleri ABD vatandaşı oldukları için yasal kovuşturma yapamamış ve ülkedeki ABD Silahlı Kuvvetleri ile özel güvenlik şirketlerinin Irak kanunları karşısında dokunulmazlıkları çarpıcı şekilde gözler önüne serilmiştir. Pentagon'dan yapılan açıklamada ise Savunma Bakanlığının özel güvenlik şirketi üzerinde denetim yetkisi olduğu ancak bunu uygulayacak zemini bulunmadığı itiraf edilir.[10] ABD Temsilciler Meclisinde onaylanan yeni bir yasa tasarısıyla artık savaş bölgelerinde faaliyet gösteren özel güvenlik şirketleri buralarda işlenen suçlara dair ABD mahkemelerinde yargılanabilecektir.[11]

Dava süreci

Olayda hayatını kaybeden üç Irak vatandaşı Ali Kinani, Abrahem Abed Al Mafraje ve Mahde Sahab Naser Shamake adına şirket aleyhine tazminat davası açılmıştır. Dava sırasında ismi artık Xe Services olan eski Blackwater şirketi temsilcileri olayda herhangi bir suç varsa bunun ABD hükûmetine ait olduğunu ileri sürmüşlerdir.[12]

Kaynakça

  1. ^ 14 Kasım 2007 tarihli 30 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The New York Times haberi (İngilizce) 20 Eylül 2010 tarihinde erişilmiştir
  2. ^ Olayla ilgili Irak kaynaklarının anlatımına göre temsili harita 26 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The New York Times (İngilizce) 20 Eylül 2010 tarihinde erişilmiştir
  3. ^ 19 Eylül 2007 tarihli 11 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The New York Times haberi (İngilizce) 20 Eylül 2010 tarihinde erişilmiştir
  4. ^ 3 Ekim 2007 tarihli 9 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The New York Times haberi (İngilizce) 20 Eylül 2010 tarihinde erişilmiştir
  5. ^ 17 Eylül 2007 tarihli 12 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The Washington Post haberi (İngilizce) 20 Eylül 2010 tarihinde erişilmiştir
  6. ^ 18 ylül 2007 tarihli 7 Ağustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The Washington Post haberi (İngilizce) 20 Eylül 2010 tarihinde erişilmiştir
  7. ^ 8 Ekim 2007 tarihli 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. CNN haberi (İngilizce) 20 Eylül 2010 tarihinde erişilmiştir
  8. ^ 5 Ekim 2007 tarihli 18 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Reuters haberi (İngilizce) 20 Eylül 2010 tarihinde erişilmiştir
  9. ^ 7 Ekim 2007 tarihli 8 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ABC haberi (İngilizce) 20 Eylül 2010 tarihinde erişilmiştir
  10. ^ 26 Eylül 2007 tarihli 2 Kasım 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Fox (İngilizce) 20 Eylül 2010 tarihinde erişilmiştir
  11. ^ 4 Ekim 2007 tarihli 2 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Fox haberi (İngilizce) 20 Eylül 2010 tarihinde erişilmiştir
  12. ^ 17 Aralık 2010 tarihli 19 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. El Cezire haberi (İngilizce) 17 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Academi</span> Askerî nitelikli Amerikan sivil güvenlik şirketi

Academi, askeri nitelikli Amerikan sivil güvenlik şirketi. Bilinen özel güvenlik şirketlerinden farklı olarak, askeri eğitimli personel ve askeri donanım kullanır. Amerikan Deniz Kuvvetleri Özel Birlikler eski askerleri Erik Prince ve Al Clark tarafından 1997 yılında Kuzey Carolina'da kuruldu. Şirket, ABD sınırları içerisinde, askeri nitelikli koruma hizmeti, polis teşkilatının eğitimi, bomba koklayıcı köpek hizmetleri vermektedir. Ayrıca Afganistan ve Irak'ta, ABD ofislerinin ve personelin korunması hizmetini yürütmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Çok Uluslu Güç - Irak</span>

Çokuluslu Güç (Irak) Irak Savaşı’nın ardından Irak’ın işgal edilmesinde görev alan ve komutasının ABD’de olduğu silahlı kuvvet. Kuvvet, 15 Mayıs 2004 tarihinde ülkedeki işgalin denetimini Combined Joint Task Force 7 adlı yapıdan almış ve 1 Ocak 2010 tarihinde de ABD Silahlı Kuvvetlerine teslim etmiştir.

Irak Direnişi ABD Silahlı Kuvvetleri öncülüğündeki yabancı silahlı kuvvetler tarafından gerçekleştirilen Irak’ın işgalinin ardından işgal kuvvetlerine, işgal kuvvetlerinin sayesinde iktidara gelmiş olan yönetime karşı silahlı mücadele yürüten, destek veren Iraklı ve yabancı tüm unsurları kapsar. Direniş, ABD önderliğindeki Çokuluslu Güç birliklerinin yanı sıra, iş birliği yaptığı gerekçesiyle diğer Iraklı gruplarla da savaşmaktadır. Direniş, çeşitli farklı taktikler kullansa da asimetrik savaş gereğince genelde gerilla taktiklerine başvurmaktadır.

Irak ambargosu, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından Irak'a yönelik uygulanan ekonomik ve ticarî yaptırımların toplamıdır. Irak’ın Kuveyt’i işgal etmesinden dört gün sonra 6 Ağustos 1990 tarihinde yürürlüğe konan yaptırımlar Körfez Savaşından sonra da sürmüş, 22 Mayıs 2003 günü Irak Savaşının ardından ülkenin işgal edilip Saddam Hüseyin rejiminin devrilmesiyle yürürlükten kaldırılmıştır. Ambargonun açıklanan temel amacı Kuveyt'i işgal eden Irak Silahlı Kuvvetlerinin bu ülkeden çekilmesi olsa da, sonradan Kuveyt hükûmetinin talebi gereğince savaş tazminatının ödenmesi ve varolduğu iddia edilen kitlesel imha silahlarının tasfiye edilmesini sağlamak için tehdit unsuru olarak kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kellogg Brown & Root</span> Amerikan mühendislik, tedarik ve inşaat şirketi

Kellogg Brown & Root (KBR), Houston merkezli ABD kökenli mühendislik, inşaat ve güvenlik şirketi. Halliburton'a bağlı bir M. W. Kellogg Co olarak varlığını sürdüren şirket Brown & Root ile birleşerek KBR adını almıştır. Vietnam Savaşı ve Irak Savaşı sırasında ABD Silahlı Kuvvetlerinin önemli ihalelerini almıştır.

Nijer uranyum iddiaları, Irak'daki Saddam Hüseyin rejiminin nükleer silah geliştirme amacıyla girişimlerde bulunduğuna dair İtalyan İstihbarat Teşkilatı SISMI tarafından ortaya atılan ve sahte belgelere dayandırılan iddiaları kapsar. Buna göre Birleşmiş Milletler ambargosu altındaki Irak'ın Nijer'den toz halinde uranyum almak istediği öne sürülür.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1441 sayılı kararı, 8 Kasım 2002 tarihinde Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından alınan ve Irak'taki Saddam Hüseyin rejiminin daha önce alınan kararların gereği olarak silahsızlanma yükümlülüklerini getirmesi için son uyarı niteliğini taşıyan karardır.

<span class="mw-page-title-main">Irak Ulusal Müzesi</span>

Irak Ulusal Müzesi Irak'ın başkenti Bağdat'da yer alan bir müzedir. Mezopotamya uygarlıklarına dair çok önemli eserlerin sergilendiği müze 2003 yılında Irak’ın işgalinin ardından ABD Silahlı Kuvvetleri tarafından yağmalanmıştır. Irak Başbakanı Nuri El Maliki tarafından 23 Şubat 2009 tarihinde yeniden açıldığında bünyesindeki eserlerin yarısından fazlasının çalınmış olduğu ortaya çıkmıştır. Eserlerin yeniden müzeye kazandırılması için Birleşmiş Milletler başta olmak üzere çok sayıda kuruluş çalışmalar yürütmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Jessica Lynch</span> Amerikalı Mor Kalp Nişanı sahibi

Jessica Dawn Lynch ABD Silahlı Kuvvetleri İstihkâm Kolordusuna bağlı eski onbaşı. Lynch 2003 yılında Irak’ın işgaline katılmış ve 23 Mart 2003 tarihinde bağlı bulunduğu birlik pusuya düşürüldüğünde Irak Ordusuna bağlı kuvvetler tarafından yaralı ele geçirilmiştir. 1 Nisan günü ABD Özel Kuvvetlerine bağlı askerler tarafından kurtarılmış ve kurtarılışı basında büyük yankı uyandırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Firdevs Meydanı Olayı</span>

Firdevs Meydanı Olayı, 2003 yılındaki Irak’ın işgali sırasında başkent Bağdat'taki Firdevs Meydanındaki Saddam Hüseyin heykelinin ABD Silahlı Kuvvetlerine bağlı askerlerin öncülüğünde sökülmesi ve tahrip edilmesidir. Olayın siyasi ve simgesel önemi büyüktür. Olayın ardında ABD tarafından tezgâhlanan bir siyasi oyun olduğu iddiaları dile getirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">2004 Irak KBR konvoyu pusu olayı</span>

2004 Irak KBR konvoyu pusu olayı, ağırlıklı olarak ABD Silahlı Kuvvetleri tarafından gerçekleştirilen Irak’ın işgalinin ardından 9 Nisan 2004 günü Irak Direnişi mensupları tarafından Bağdat Uluslararası Havaalanı yakınlarındaki ABD kökenli Kellogg Brown & Root (KBR) firmasına ait askerî lojistik konvoyuna düzenlenen saldırıdır.

<span class="mw-page-title-main">Nasıriye Muharebesi</span>

Nasiriye Muharebesi, 2003 yılındaki Irak işgali sırasındaki önemli muharebelerdendir. Irak'ın güneyindeki Nasiriye kentinde Irak Ordusu ile ABD Deniz Kuvvetlerine bağlı birlikler arasındaki muharebede Fırat Nehri üzerindeki önemli köprülerin ve Saddam Kanalının kontrolü için yoğun çatışma yaşanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Felluce Muharebesi</span>

I. Felluce Muharebesi, 2003 yılındaki Irak’ın işgalinin ardından ABD Silahlı Kuvvetlerinin 2004 yılı Nisan ayında Irak Direnişi'nin elinde bulunan Felluce şehrini almaya çalıştığı başarısız askeri girişimdir.

Scott Helvenston Olayı, Irak’ın işgal edilip Saddam Hüseyin rejiminin devrilmesinin ardından Irak’ın Felluce kentinde görev yapan ABD kökenli Blackwater silahlı güvenlik şirketi mensuplarının 31 Mart 2004 tarihinde Irak Direnişi üyeleri tarafından pusuya düşürülüp öldürülmesi olayıdır. Öldürülen kişilerin cesetlerinin yakılması ve yollarda teşhir edilmesi dünya kamuoyunda büyük yankı uyandırmış ve olay ABD Silahlı Kuvvetlerinin şehre saldırmasına bahane olarak gösterilmiştir.

Hayfa Caddesi Olayı, Irak’ın işgal edilerek Saddam Hüseyin rejiminin devrilmesinden sonra 12 Eylül 2004 tarihinde Bağdat'taki Hayfa Caddesinde meydana gelen ve çok sayıda sivilin yanı sıra bir basın mensubunun ABD Silahlı Kuvvetleri tarafından öldürüldüğü olaydır.

<span class="mw-page-title-main">Tommy Franks</span> Amerikalı general

Tommy Ray Franks ABD Silahlı Kuvvetlerinde emekli general. En son yaptığı görev ABD Merkez Komutanlığı'dır. Bu görevi General Anthony Zinni'den 6 Temmuz 2000 tarihinde devraldı. Bu görevini 7 Temmuz 2003 tarihinde emekli oluncaya kadar görevini sürdürdü. 11 Eylül Saldırılarının ardından 2001 yılında Afganistan'daki Taliban rejimine karşı düzenlenen işgale ve 2003 yılındaki Irak'ın işgaline komuta etti. Pulitzer Ödüllü gazeteci Thomas Ricks'e göre ABD tarihindeki en başarısız 4. komutandır.

<span class="mw-page-title-main">II. Felluce Muharebesi</span>

II. Felluce Muharebesi veya harekât kod adlarıyla Phantom Fury veya Al-Fajr harekâtı, I. Felluce Muharebesinin başarısız olmasının ardından ABD Silahlı Kuvvetlerinin Birleşik Krallık askerlerinin desteğiyle Felluce'deki Irak Direnişine saldırdıkları çarpışmalardır. 8-16 Kasım 2004 tarihleri arasındaki muharebe sırasında ABD tarafından desteklenen Irak Geçici Yönetimi de direnişçilere karşı yapılan harekâtı onaylamıştır. Muharebe 1968 yılında Vietnam Savaşı'ndaki Huế Muharebesi'nden sonra ABD Silahlı Kuvvetlerinin dahil olduğu en kanlı çarpışma olarak değerlendirilir.

Tarık Eyyub Olayı, Irak’ın işgali sırasında 8 Nisan 2003 tarihinde başkent Bağdat’taki El Cezire televizyonu merkezine ABD Hava Kuvvetleri tarafından düzenlenen hava saldırısını anlatır. Saldırı sonucu Filistinli gazeteci Tarık Eyyub hayatını kaybedecektir. El Cezire televizyonunun yeri ABD Silahlı Kuvvetleri tarafından bilinmekte olduğu için olay bir kazadan çok muhalif bir basın kurumuna saldırı olarak tanımlanmaktadır.

Duelfer Raporu, 30 Eylül 2004 tarihinde Iraq Survey Group (ISG) tarafından yayınlanan rapordur. 2003 yılındaki Irak’ın işgalinden sonra ülkede faaliyet göstererek kitle imha silahları arayan grup hazırladığı raporda, ABD Başkanı George W. Bush başta olmak üzere ABD hükûmeti tarafından iddia edilenin aksine Irak'da kitle imha silahı bulunmadığını açıklayacaktır.

2010 Ekvador darbe girişimi, Ekvador'da 30 Eylül günü polis memurlarının ulusal ölçekte iş bırakarak, kamu görevlilerinin ek ödemelerinin kesilmesine yönelik çıkan yasasını protestolarıyla başlayan, sonrasında Devlet Başkanı Rafael Correa'ya fiziksel saldırı düzenlenmesiyle tırmanan olayları kapsar. Polislerle görüşmeye giden Correa, saldırı sonucu yaralanmış, isyancı polislerin denetiminde hastaneye götürülmüş ve derdest edilmiştir. Olağanüstü hâl ilan eden hükûmete sadık kalan özel harekât birliklerinin operasyonuyla kurtarılan Correa'ya ateş açılsa da Devlet Başkanı sağ salim kurtarılmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.