İçeriğe atla

Ninova Savaşı (MÖ 612)

Koordinatlar: 36°21′34″K 43°09′10″D / 36.35944°K 43.15278°D / 36.35944; 43.15278
Ninova Savaşı
Medo-Babil'in Asur İmparatorluğu'nu fethi

Ninova'nın Düşüşü, John Martin tarafından
36°21′34″K 43°09′10″D / 36.35944°K 43.15278°D / 36.35944; 43.15278
TarihMÖ 612
Bölge
Ninova
Sonuç Kesin Medo-Babil zaferi[1]
*Asur'un başkentinin yıkılması *Neo-Asur İmparatorluğu ciddi şekilde zayıfladı
Taraflar
AsurMedler
Babilliler
İskitler
Persler
Kimmerler
Komutanlar ve liderler
Sinsharishkun (ölü)Siyaksares
Nabopolassar

Ninova Savaşı MÖ 613 ile 611 yılları arasında gerçekleşmiş olup, en olası tarih MÖ 612'dir. Asurlulara karşı isyan halinde olan Medler ve Babillilerden oluşan bir koalisyon Ninova'yı kuşatmış ve şehrin 750 hektarlık alanını tahrip etmiştir. Bu, Yeni Asur İmparatorluğu'nun çöküşüne ve Babil İmparatorluğu'nun Mezopotamya'da hâkim devlet olarak yükselişine yol açtığı için Antik Yakın Doğu'da önemli bir olaydı. Asur İmparatorluğu'nun başkenti savaştan sonra büyük ölçüde insansızlaştırılmış ve şehirsizleştirilmiştir. Sardanapalus efsanesi Ninova'nın düşüşünün çarpıtılmış bir anlatımına dayanıyor olabilir.[2]

Arka plan

Yeni Asur İmparatorluğu, MÖ 8. ve 7. yüzyıllarda antik dünyada baskın bir güçtü. Kuzeyde Kafkas Dağları'ndan güneyde Mısır ve Nubya'ya, batıda ise orta İran'dan Anadolu ve Levant'ın Akdeniz kıyılarına kadar uzanan geniş bir alanı kontrol ediyordu. Ancak, lideri Aşurbanipal'in MÖ 627'de ölümünden sonra imparatorluk iç çatışma ve huzursuzluk yaşamaya başladı. Bu durum Medler, Persler, Babilliler ve Keldaniler gibi komşu devletlerin ve grupların Asur İmparatorluğu'na karşı daha düşmanca davranmasına yol açtı. Asurlu yöneticiler gaddarlıklarıyla ün kazanmışlardı ve bu da birçok düşman edinmelerine neden oldu. Buna ek olarak, imparatorluk Mısır'daki gücünü koruma, Elamlıları yenme ve güney Mezopotamya topraklarındaki isyanları bastırma çabaları nedeniyle zayıflamıştı. Bu iç çekişmeler bir dizi kanlı veraset savaşına ve imparatorluğun Orta Doğu, Küçük Asya, Kafkasya ve Doğu Akdeniz'deki hâkimiyetinin nihai olarak gerilemesine yol açtı. Aralarında Keldanilerin de bulunduğu dış devletlerden oluşan bir ittifak, Asur'daki kargaşadan yararlanarak Babil'in büyük bölümünü kontrol altına aldı ve Yeni Asur İmparatorluğu'nu yıkmayı, başkenti Ninova'yı ele geçirmeyi ve Babil'i Mezopotamya'da güç merkezi haline getirmeyi amaçlayan Yeni Babil İmparatorluğu'nu kurdu. Başlangıçta Asurlular tarafından yenilgiye uğratılan Kral Siyaksares liderliğindeki Medler, sonunda Ninova'ya saldırmak için diğer savaşan gruplarla güçlerini birleştirir.

Savaşın anlatımı

" Akkadlı Sargon'un Maskesi" (MÖ 2250 dolaylarına tarihlenir) 1931'de Ninova'da bulundu: Muhtemelen Ninova'nın MÖ 612'de Medler ve Babilliler tarafından yıkılması sırasında parçalanmıştı.[3]

MÖ 612'de Ninova'nın düşüşü, Ktesias, Diodorus Siculus ve Fotios gibi tarihçiler tarafından kaydedilen çeşitli anlatımlarla antik tarihte önemli bir olaydı. XIX. yüzyılda keşfedilen bir Babil kil tableti olan Ninova'nın Düşüşü Kroniği, Babil ve Asur arasındaki 12 yıllık mücadelenin yanı sıra Asur içindeki iç çatışmaları da anlatmaktadır. Nabopolassar'ın hükümdarlığının onuncu yılında (MÖ 616) Babilliler Asur ordusunu yenmiş ve birkaç şehri fethetmiş, ancak ertesi yıl geri püskürtülmüşlerdir. Babilliler daha sonra Medler, Persler, Kimmerler ve İskitlerle ittifaklar kurdular ve Med ordusunun yardımıyla MÖ 614'te Assur'u ele geçirip şehri yağmaladılar. MÖ 612'de Babilliler ve Med kralı Siyaksares Ninova'yı üç ay boyunca kuşatmış ve sonunda şehrin savunmasını kırarak şehri yağmalamış ve yakmışlardır. Asur Kralı Sin-shar-ishkun kuşatmada öldürüldü ve kardeşi Ashur-uballit II Asur'un yeni kralı oldu, ancak sonunda Harran'a kaçtı. Bazı anlatılar kuşatma sırasında Dicle Nehri'nin şehri sular altında bıraktığını, tapınakların yağmalandığını ve sarayın yakıldığını da belirtmektedir.[4][5]

Sonrası

Yeni Babil İmparatorluğu ve müttefikleri Asur'a karşı birkaç sefer daha düzenleyecek, bunlardan biri de müttefik Mısır-Asur ordusuna karşı olacaktı. Böylece Ninova Savaşı savaşta bir dönüm noktası olurken, Aşur-uballit II birkaç yıl daha savaşmaya devam edecektir. Nihai kaderi bilinmiyor ya da kaydedilmiyor - MÖ 609'da Harran'ın düşüşünde (Asur İmparatorluğu'nun sonu) ya da MÖ 605'te Karkamış'ta (Mısır ve eski Asur İmparatorluğu ordusunun kalıntılarının yenilgiye uğratıldığı yer) öldürülmüş olabilir; ya da sadece bilinmezlik içinde kaybolmuş olabilir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ A Companion to Assyria "Kesin darbe 612 yılında, Babil ve Med ordularının iki ay süren bir kuşatmanın ardından Ninova'yı fethetmesiyle geldi."
  2. ^ Georges Roux - Ancient Iraq p 376
  3. ^ Discussion, with many photographs in Nylander (1980). "Earless in Nineveh: Who Mutilated "Sargon's" Head?". American Journal of Archaeology. 84 (3): 329-333. doi:10.2307/504709. ISSN 0002-9114. 
  4. ^ Encyclopedia Iranica 5 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "Finally, after three months of siege, in August of 612, the joined forces of the Medes and Babylonians stormed Nineveh, the Assyrian capital, and took it. The major part in the city’s downfall was played by the Medes."
  5. ^ The Fall and Rise of Jerusalem: Judah Under Babylonian Rule : page 18

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mezopotamya</span> Dicle ve Fırat nehirleri arasında kalan bölge

Mezopotamya, Orta Doğu'da, Dicle ve Fırat nehirleri arasında kalan bölge. Mezopotamya günümüzde Irak, kuzeydoğu Suriye, Güneydoğu Anadolu Bölgesi ve güneybatı İran topraklarından oluşmaktadır. Büyük bölümü bugünkü Irak'ın sınırları içinde kalan bölge, tarihte birçok medeniyetin beşiği olmuştur. Mezopotamya'da yer alan şehirler günümüzde sürekli gelişmektedir. Ayrıca bu bölgede bol miktarda petrol bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Babil</span> Mezopotamyada tarihi bölge ve devlet

Babil, Mezopotamya'da adını aldığı Babil kenti etrafında MÖ 1894 yılında kurulmuş, Sümer ve Akad topraklarını kapsayan bir imparatorluktur. Babil'in merkezi bugünkü Irak'ın El Hilla kasabası üzerinde yer almaktadır. Babil halkının büyük bir kısmını tarih boyunca çeşitli Sami asıllı halklar oluşturmuştur. Bölgede konuşulmuş en yaygın dil Akadca olmuş olmasına rağmen Sümerce dinî dil olarak kullanılmıştır. Aramice ise ilerleyen yıllarda bölgenin geçer dili konumuna gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Asurlular</span> Mezopotamyada tarihî Sami devleti

Asur İmparatorluğu, Asur Devleti veya Asurya, MÖ 2025 ile MÖ 612 yılları arasında var olmuş ve Sami halklardan oluşmuş bir Antik Çağ Mezopotamya imparatorluğuydu. Devlet ilk başta Kuzey Irak'ta, Dicle kıyısında bulunan Asur (Aššur) şehrinden oluşmuşken, Güney Mezopotamya ve Doğu ile olan ticari ilişkilerden yararlanarak gelişmiş ve toprakları genişleyerek bir imparatorluğa dönüşmüştür. Anadolu'daki en büyük ticaret kolonileri Kültepe'de (Kayseri) bulunmaktaydı. Başkentleri Ninova'ydı.

<span class="mw-page-title-main">Asur</span> Irakta bulunan antik kent.

Asur, Mezopotamya'nın kuzey kısmında, günümüzde Musul yöresinde, Dicle Irmağı'na bakan bir plato üzerinde kurulmuş antik bir kenttir. Bölgedeki arkeolojik kazılar, MÖ 3. binyılın başlarında burada bir yerleşim olduğunu göstermektedir. Ancak yayılma alanı ve diğer nitelikleri hakkında kesin bilgilere ulaşılamamıştır. Bugüne kadar tespit edilen yapı kalıntıları, antik Mezopotamya'da yapıldığı gibi, eski yapıların üstüne aynı tarzda inşa edilmiş olan bir İştar tapınağı altında kalmış temellerdir. Asur, Kalah ve Ninova kentleri Asur'un başlıca kentleridir.

Babil ve Asur uygarlıkları, Mezopotamya'da, Fırat ve Dicle ırmakları arasındaki bölgede 5.000 yıl önce kurulan en büyük kentlerden Babil ve Asur çevresinde yaratılan uygarlıklardır. Bu kentler, Babil ve Asur ülkelerinin de merkeziydi. Yazı başta olmak üzere burada pek çok buluş gerçekleştirildi. Asur ve Babil'de ortaya çıkan uygarlık doğuda İran ve Hindistan'a; batıda ise Filistin, Yunanistan ve Roma'ya doğru yayıldı. Babil ve Asur böylece doğu ve batı uygarlıklarının da çıkış yeri oldu.

Ninova, Dicle Nehri'nin doğu kıyısında bulunan ve bir dönem Asur Devleti'ne başkentliğini yapan bir Antik çağ kentidir. Modern Musul şehrinin hemen yanında bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Medler</span> Antik İranlılar

Medler, İran'ın kuzeybatı bölgesinde yaşayan eski İran halklarından biridir. Yunanlar bu halkın yaşadığı bölgeye Medya adını vermişlerdir. Medler ilk kez Asur kralı III. Salmaneser'in dönemindeki yazılarda "Mada" adı ile kaydedilmişlerdir. Medler'in şu anki adı Antik Yunan dilindeki Mêdos'tan (Μῆδος) gelmektedir. Asurlular "Medyan ülkesi", Kurmada, Mata veya Manda olarak kendilerinden bahsederken, Babiller onları Ummān-manda olarak adlandırdılar.

<span class="mw-page-title-main">Siyaksares</span> Antik çağdaki Med lideri

Siyaksares, MÖ 625-585 yıllarında yaşamış olan, Fraortis'in oğlu, Medya devletinin kralıdır. Siyaksares, Asurlular’ı yenerek şimdiki Afganistan, İran, Pakistan ve Türkiye'nin de içinde bulunduğu topraklarda güçlü bir Med imparatorluğu kurdu.

Bu sayfa ilk zamanlardan itibaren Asur Krallarını listelemektedir. Kayıp tarihler için Babil kronolojisi ile senkronize olarak hazırlanmıştır.

Yeni Babilli veya Keldani terimi ile özellikle II. Buhtunnasır'ın hükümranlık dönemini de içine alan, MÖ 626'da Nabopolassar'ın isyanından başlayarak MÖ 539'da I. Darius'un fethine kadar süren 11. ("Keldani") hanedanlığı yönetimindeki Babil kast edilir.

<span class="mw-page-title-main">Sanherib</span>

Sanherib Asur kralı, Asurlu II. Sargon'un oğlu ve halefidir.

Nahum kitabı, Tanah'ta bulunan kitaplardan biridir. Küçük Peygamberler kitaplarının yedincisidir.

<span class="mw-page-title-main">Karkamış Muharebesi</span> Mısır ile Babil arasında antik bir muharebe

Karkamış Muharebesi, MÖ 604 yılında Babilliler ile Mısırlıların Karkamış'ta karşı karşıya geldiği savaş.

<span class="mw-page-title-main">Mezopotamya sanatı</span>

Mezopotamya sanatının adı çoğu arkeolojik kayıtlarda geçer. Bu kayıtlar, erken avcı-toplayıcı topluluklardan, Sümer, Akad, Babil ve Asur imparatorluklarının yaşadığı Tunç Devri'ne kadar geçen süreyi kapsar. Sonraları bu imparatorlukların yerini Demir Çağı'nda Eski Asur ve Eski Babil imparatorlukları almıştır. Genellikle medeniyetin beşiği olarak görülen Mezopotamya, önemli kültürel gelişmeleri de beraberinde getirmiştir. Bunlardan biri de en eski yazı örnekleridir. Mezopotamya sanatı MÖ 4000 tarihinden Persli Ahameniş İmparatorluğu'nun bölgeyi fethettiği MÖ 6. yüzyıla kadar Batı Avrasya'daki en soylu, en gelişmiş ve en detaylı sanat olma yolunda Antik Mısır ile rekabet içinde olmuştur. Ana vurgu oldukça dayanıklı taş ve kilden yapılmış çeşitli heykeller üzerindedir. Çok az sayıda resim günümüze ulaşmıştır ama belirtilene göre, birkaç istisna dışında, boyamalar genellikle geometrik ve dekoratif bitkisel şekiller yapmak için kullanılmıştır. Buna rağmen çoğu heykellerin de boyandığı görülür. Ayrıca çok sayıda silindir mühür de günümüze ulaşmıştır. Küçük boyutlarına rağmen bunların çoğunun üstünde karmaşık ve detaylı sahneler vardır.

<span class="mw-page-title-main">Babil (antik kent)</span>

Babil ya da Babylon, Irak'ın başkenti Bağdat'ın güneyinde yer alan antik şehirdir. Babil'in Asma Bahçeleri antik dünyanın yedi harikasından biri oldu. İştar Kapısı da kentin öne çıkan simgelerinden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Kaldea</span> MÖ. XX. yy ile VI. yy arasında yaşamış Sami halkı

Kaldea veya Chaldea ülkede yaşayanlar absorbe ve asimile olup Babil'i oluşturmadan önce, MÖ 10. yy sonu veya 9. yy başı ile 6. yüzyılın ortaları arasında var olmuş bir ülkedir. Kaldea halkı Sami dilini konuşmaktaydı. Ülke, Mezopotamya'nın uzak güneydoğu köşesindeki bataklık bölgede kurulmuştur. İbrani Kutsal Kitabı (Tanah) bölgeyi tanımlamak için İbranice: כשדים (Kaśdim) terimini kullanır ve Yunan Eski Ahit'te (Septuaginta'da) Kaldaeanlar olarak çevrilmiştir, Kasdim kelimesinin aslında Chaldean çevirisi olduğu veya Mezopotamyanın güneyine verilen Kaldu adının karşılığı olup olmadığı konusu tartışmalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Asur İmparatorluğu</span> Mezopotamyadaki bir tarihi devlet

Yeni Asur İmparatorluğu Asur tarihinin son dört yüz yıllık evresidir. Bu dönemde Orta Asur'da başlayan kralların yıllık yazmaları devam ettiğinden siyasal olaylar hakkında bilgi sahibi olunabilmektedir. Bu dönemde devlet tüm Mezopotamya'yı kapsar hale gelmişti ve en geniş sınırlarına ulaşmıştı. Batı İran, Suriye ve Güney Doğu Anadolu da devletin egemenlik sahasıydı. En çok savaşılan devletler arasında Anadolu'da Urartular vardı. Med-İskit akınlarıyla Asur devleti son bulacaktı.

<span class="mw-page-title-main">Sümer ve Akad kralı</span> antik Mezopotamya kraliyet unvanı

Sümer ve Akad Kralı, antik Mezopotamya'daki Akad İmparatorluğu hükümdarlarının, sahip oldukları "Akad Kralı" yönetici ünvanıyla "Sümer Kralı" ünvanını birleştirmesiyle meydana gelen bir kraliyet ünvanıdır. Ünvan, Akad'lı Sargon tarafından kurulan antik imparatorluğun mirası ve ihtişamı üzerinde aynı anda bir hak iddia etmiş ve güneyde Sümer ve kuzeyde Akad bölgelerinden oluşan Aşağı Mezopotamya'nın tamamını yönetme iddiasını dile getirmiştir. "Sümer Kralı" ve "Akad Kralı" Ünvanlarının her ikisi de Akad kralları tarafından kullanılmasına rağmen ünvan, Yeni Sümer kralı Ur-Nammu'nun hükümdarlığına kadar birleşik haliyle takdim edilmemiştir. Ur-Nammu, bu ünvanı Aşağı Mezopotamya'nın güney ve kuzey kısımlarını kendi yönetimi altında birleştirme çabasıyla yaratmıştır. Daha önceki Akad kralları, Sümer ile Akad'ı bu şekilde birbiriyle bağlama aleyhinde olabilirler.

<span class="mw-page-title-main">Babil'in Düşüşü</span> Yeni Babil İmparatorluğunun Sonu

Babil'in Düşüşü, Yeni Babil İmparatorluğu'nun M.Ö. 539 yılında Ahameniş İmparatorluğu tarafından fethedilmesiyle meydana gelen çöküşünü ifade eder. Bu olay, M.Ö. 556 yılında genç kral Labaşi-Marduk'u devirerek tahta çıkan Nabonidus'un (Nabû-na'id) saltanatının sonunu işaret ediyordu. Nabonidus yönetimi sık sık askeri yetenekleriyle tanınan ancak siyasi becerileri zayıf olan oğlu Belşazzar'a devretti. Sonuç olarak, rahipler ve askeri sınıf da dahil olmak üzere Babil toplumunun pek çok üyesi tarafından sevilmiyordu.

Madyes, MÖ 659-625 yılları arasında hüküm süren bir İskit kralıydı. Madyes, İskit kralı Bartatua ve Asur prensesi Šērūʾa-ēṭirat'ın oğluydu ve dayısı kral Asurbanipal Yeni Asur İmparatorluğu'nun kralıydı. Döneminde İskit gücünü zirveye çıkardı ve geniş İskit istilası görüldü.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.