İçeriğe atla

Nimbus Projesi

Nimbus Projesi, (İbranice: פרויקט נימבוס) İsrail hükûmetinin ve İSK'nin bir bulut bilişim projesidir.[1][2][3][4] İsrail Finans Bakanlığı, projeyi, hükûmete "savunma sistemi ve diğer herşeyi kapsayacak bir bulut sistemi" sağlamak amacıyla Nisan 2021'de duyurdu.[1] Sözleşmeye göre, şirketler yerel sunucu çiftliği sistemleri kuracak ve bilgileri sert güvenlik önlemleriyle "İsrail sınırları içerisinde" tutacak.[4]

Bir Google sözcüsünün dediğine göre sistem, "finans, sağlık sistemleri, ulaşım ve eğitim" için kullanılacak, hassas ve önemli bilgiler ile alakası bulunmayacak.[5] Nimbus Projesi'nin tam olarak hedefi açıklanmamış olsa bile, Google Cloud'un yapay zekasının yüz tanıma sistemleri, otomatik fotoğraf kategorizasyonu, obje takibi, duygu analizi gibi sistemlerini İsrail Savunma Kuvvetleri'ne ve Şin Bet'e verebilir. (daha önce Amerika Birleşik Devletleri Gümrük ve Sınır Muhafaza kurumu bu sistemleri sınırı gözetlemek için kullanmıştır.)[1]

Proje ve sözleşmenin detayları

Proje, 4 aşamada gerçekleştirilecek:[6]

  1. Bulut altyapısı satın alınacak ve inşa edilecek
  2. Operasyonlar için bulutun kullanılması amacıyla bir hükûmet yasası çıkarılack
  3. Operasyonlar bulut sistemine taşınılacak
  4. Bulut operasyonları uygulanacak ve optimize edilecek

Sözleşmenin detayları

1.2 milyar dolarlık anlaşma sonucu, Google (Google Cloud) ve Amazon (AWS), İsrail hükûmet ajanslarına içinde yapay zeka ve makine öğrenimi sistemlerinin de bulunduğu bulut servis sistemi teslim edecek.[1][7]

İsrail, sözleşme sonucu koyduğu şartlar ile Amazon ve Google'ın:

  1. Boykot baskısı nedeniyle projeden çekilmesini,
  2. Şirketlerin belirli devlet kurumlarına hizmet vermeyi reddetmesini,

yasakladı.[8][9]

Bir Google sözcüsü, tüm Google Cloud müşterilerinin, müşterilerin hizmetlerini insanların yasal haklarını ihlal etmek veya şiddete başvurmak için kullanmalarını yasaklayan hizmet şartlarına uymaları gerektiğini söyledi.[5]

İsrail-Filistin savaşı ve şirketlere gelen tepkiler

2022 civarı, şirket hissedarları ve çalışanları projenin hâlihazırda devam eden İsrail-Filistin savaşında Filistinlilerin insan haklarının daha da fazla ihlal edeceğini öne sürerek projeye ağır tepki gösterdi.[10][11][12][13] Hissedarlar ve çalışanlar, spesifik olarak bu teknolojinin Filistin halkına yapılan kitlesel gözetimi daha da arttıracağını, yasa dışı bilgi toplamanın kolaylaşacağını ve İsrail'in Filistin toprakları üzerinde daha kolay genişleyeceğini söyleyerek boykot çağrısı yapıyor.[12]

Google'ın eğitim sistemlerinin pazarlamasında çalışan ve bu projeye karşı çıkan Ariel Koren, Google tarafından ağır bir ültimatoma maruz bırakıldı. Ariel Koren ya 17 gün içinde São Paulo'ya taşınacak ya da şirketten kovulacaktı.[7][14] İstifa ettikten sonra meslektaşlarına yazdığı bir mektupta Koren, "Google'ın Filistinlilere yapılan zulme karşı çıkan Arapları, Yahudileri ve Müslümanları sistematik olarak susturduğunu ve bunun amacının bir korku ortamı yaratmak" olduğunu söyledi.[7]

Koren, Google İnsan Kaynaklarına ve ABD Ulusal Çalışma İlişkileri Kuruluna Google'ın çalışanlarına misilleme yaptığı hakkında şikayette bulunsa da "delil yetersizliğinden" dolayı şikayeti reddedildi.[7]

2022 yılında Amerika merkezli Anti-Siyonist grup olan "Jewish Voice for Peace" ve MPower, Nimbus Projesine karşı çıkan #NoTechForApartheid (Ayrıştırıcılara Teknolojiye Hayır!) kampanyasını başlattı.[15] 200'den fazla Google çalışanı bu kampanyaya katılıp protestolara başladı. Proje hakkında fazla detay verilmemesi sebebiyle projenin şiddet amacıyla kullanılabileceğini söylediler.[5]

Mart 2024'te bir Google bulut yazılım mühendisi, Nimbus Projesi'ne gönderme yaparak "Soykırımı güçlendirecek bir projeye katkıda bulunmak istemiyorum!" diye bağırmasının ardından kovuldu.[16] Nisan ayında ise çok sayıda çalışan New York'ta Google'ın bir merkezinde protesto gerçekleştirdi. Çalışanlar, Google Cloud'un genel başkanı Thomas Kurian'ın odasını bastı. 9 çalışan izinsiz girmek ile suçlanmış ve 28 çalışan kovulmuştur.[17]

Kaynakça

  1. ^ a b c d "Google, gelişmiş yapay zeka sistemlerini İsrail'e satıyor". , The Intercept. 18 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2024. 
  2. ^ "İsrail, büyük bulut projesi için Amazon ve Google'ı seçti". Haaretz. 18 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2024. 
  3. ^ "Haaretz". 18 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2024. 
  4. ^ a b "İsrail, bulut projesi için Amazon AWS ve Google'ı seçti". Reuters. 18 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2024. 
  5. ^ a b c "Google çalışanları, Project Nimbus'u protesto ediyor!,". Time. 27 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2024. 
  6. ^ "Nimbus Projesinin sonucunda Amazon ve Google, İsrail'de binlerce kişiye istihdam sağlamış olacak". JPost. 29 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2024. 
  7. ^ a b c d "Google'ın Nimbus Projesini boykot eden önemli çalışan, istifa etti". New York Times. 31 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2024. 
  8. ^ "Amazon'un İsrail yatırımları, yerleşim yerlerindeki ve askeri operasyonlardaki suç ortaklığını ortaya çıkarıyor". The Nation. 9 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2024. 
  9. ^ "İsrail: Google ve Amazon, Nimbus Projesi'ni boykot edemez:". Data Center Dynamics. 18 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2024. 
  10. ^ "Google ve Amazon hissedarları proje nedeniyle isyan ediyor". The Intercept. 9 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2024. 
  11. ^ "Google ve Amazon hissedarları Nimbus Projesi'ne karşı". 21 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2024. 
  12. ^ a b "Biz Google ve Amazon çalışanlarıyız ve Nimbus Projesini kınıyoruz!". The Guardian. 10 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2024. 
  13. ^ ""Ayrıştırıcalara teknoloji yok!" Google çalışanları Nimbus Projesi'nin iptal edilmesini istiyor". Democracy Now!. 17 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2024. 
  14. ^ "Bir çalışan, Google'ın Nimbus Projesine katkısına tepki gösterdi. Google onu Brezilya'ya taşınmakla tehdit etti". Los Angeles Times. 15 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2024. 
  15. ^ "Making a Killing: Israel's Military-Innovation Ecosystem and the Globalization of Violence - Samer Abdelnour, 2023". web.archive.org. 28 Temmuz 2023. doi:10.1177/01708406221131938. 28 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2024. 
  16. ^ "Google, teknoloji konferansı sırasında protesto yapan çalışanını kovdu". Middle East Eye. 18 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2024. 
  17. ^ "Google, protesto eden 28 çalışanını kovdu". 23 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Linux</span> Bir işletim sistemi çekirdeği

Linux ; Linux çekirdeğine dayalı, açık kaynak kodlu, Unix benzeri bir işletim sistemi ailesidir. GNU Genel Kamu Lisansı versiyon 2 ile sunulan ve Linux Vakfı çatısı altında geliştirilen bir özgür yazılım projesidir. Linux ismi ilk geliştiricisi olan Linus Torvalds tarafından 1991 yılında verilmiştir. Günümüzde süper bilgisayarlarda, akıllı cihazların ve internet altyapısında kullanılan cihazların işletim sistemlerinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bunlardan en popüler olanı Google tarafından geliştirilen Android işletim sistemidir.

Pardus, Türkiye'de TÜBİTAK ULAKBİM tarafından geliştirilen bir GNU/Linux dağıtımı olan işletim sistemi. Planlamasına 2003 yılında başlanmış olup, ilk kararlı sürümü 27 Aralık 2005'te yayınlanmıştır. Kamu kurum ve kuruluşlarına yönelik olarak geliştirilmekte olup bireysel kullanıcılar tarafından da kullanılabilmektedir. Masaüstü, bulut, ARM, sunucu, konteyner ve akıllı tahta sürümleri bulunur.

Oracle Corporation, merkezi Austin, Teksas'da bulunan, Amerika Birleşik Devletleri merkezli çok uluslu bilgisayar teknolojisi şirketidir. Microsoft'un ardından dünyanın en büyük ikinci yazılım şirketidir. 120.000'i aşkın çalışanı, 380.000'den fazla müşterisi ile 145 ülkede faaliyet göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Bulut bilişim</span> internet tabanlı bilişim hizmeti

Bulut bilişim, bilgisayarlar ve diğer cihazlar için, istendiği zaman kullanılabilen ve kullanıcılar arasında paylaşılan bilgisayar kaynakları sağlayan, internet tabanlı bilişim hizmetlerinin genel adıdır. Bulut bilişim bu yönüyle bir ürün değil, hizmettir; temel kaynaktaki yazılım ve bilgilerin paylaşımı sağlanarak, mevcut bilişim hizmetinin; bilgisayarlar ve diğer aygıtlardan elektrik dağıtıcılarına benzer bir biçimde bilişim ağı üzerinden kullanılmasıdır.

iCloud Appleın sunduğu bulut depolama ve bulut bilişim servisi

iCloud, Apple tarafından 6 Haziran 2011 WWDC'de tanıtılan bulut depolama ve bulut bilişim servisidir. Şubat 2016 itibarıyla, hizmetin 782 milyon kullanıcısı vardır. Hizmet, kullanıcılarına, dokümanlar, fotoğraflar ve müzik gibi verileri uzaktaki sunucularında iOS, Macintosh veya Windows cihazlarına indirmek, paylaşmak, diğer kullanıcılara veri göndermek ve kaybedilen veya çalınan Apple cihazlarını yönetmek özellikleri verir. Hizmet aynı zamanda iTunes kullanan bir ana Mac veya Windows bilgisayarına manuel yedeklemelere güvenmek yerine, iOS cihazlarını kablosuz olarak iCloud'a yedeklemeye izin verir. Servis kullanıcıları hesapları AirDrop kablosuz ile bağlayarak anında fotoğraf, müzik ve oyunları paylaşabiliyorlar. Apple, e-posta, kişiler, takvim, yer imleri, notlar, hatırlatıcılar, iWork dokümanları, fotoğraflar ve diğer veriler için veri senkronizasyon merkezi olarak hareket eden Apple'ın MobileMe hizmetinin yerini aldı. 2011'den başlayarak, iCloud Microsoft Azure ve Amazon Web Servislerine dayanıyor. Apple iOS Security beyaz kağıdı 2014'te yayınlandı, Apple, şifrelenmiş iOS dosyalarının Amazon S3 ve Microsoft Azure'de depolandığını onayladı. Apple, 2016 yılında Google ile bazı iCloud hizmetleri için Google Cloud Platform'nu kullanmak için bir anlaşma imzaladı. Ekim 2016'da Bloomberg, Apple tarafından daha doğrudan çalıştırılarak Apple'ın çevrimiçi hizmetlerinin Hız ve Deneyimini iyileştirmeyi amaçlayan Pie projesi üzerinde çalıştığını bildirdi. Ayrıca, Apple'ın tüm çalışanlarını Apple Kampüs'e taşıdığı bildirildi, diğer çalışanların çoğu Apple Park'a geçecekti.

<span class="mw-page-title-main">Vikiveri</span> Wikimedia tarafından yürütülen ve gönüllüler tarafından düzenlenen ücretsiz veri deposu

Vikiveri veya İngilizce özgün adıyla Wikidata, Vikipedi gibi Vikimedya projelerini desteklemek üzere iş birliği içinde düzenlenebilir veritabanı sağlamak amacıyla başlatılmış bir projedir. Vikiveri projesi, 29 Ekim 2012 tarihinde Vikimedya Almanya tarafından Wikimedia Commons ve benzeri sistemlerde ortak belirli veri türlerini, örneğin doğum tarihleri ve geçerli diğer sınıfları bir araya toplamak üzere başlatılmıştır. Proje Wikimedia Vakfının 2006 yılından bu yana başlattığı ilk yeni proje olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Bulut depolama</span>

Bulut depolama, sunucular tarafından ağ üzerinde sanal olarak oluşturulan havuzlarda veri depolamasıdır. Büyük çaplı veri merkezlerini işleten ve depolama için alan sunan çeşitli şirketler bulunmaktadır. Bulut depolama dosyalarınızi kaydeder ve bilgisayar bozulsa bile dosyalarınız zarar görmez.

ownCloud Özgür bulut dosya depolama hizmeti

ownCloud, genel bir terimle dosya barındırma hizmeti hizmeti sunan bir yazılım sistemidir. Yaygın kullanılan Dropbox, Google Drive hizmetlerinin aksine özgür ve açık kaynak kodlu bir yazılımdır. Kullanıcılar ownCloud'u bir özel sunucu içerisine kurarak hiçbir ücret ödemeden ve depolama miktarında veya bağlanan istemci sayısında sınır olmaksızın kullanabilir.

Bulut oyun veya oyun akışı bulut bilişimin en yeni türlerinden biridir. Bulut oyundaki mantık uzak sunucularda çalıştırılan bir bilgisayar veya konsol oyunu anlık görüntü olarak oyuncuya internet vasıtasıyla ulaştırılmasıdır. Oyuncunun klavye ve fare hareketleri de anlık olarak uzaktaki sunuculara aktarılır. Bu sayede yüksek donanım gerektiren en yeni oyunları düşük donanım özelliklerine sahip cihazlarda veya desteklenmeyen platformlar arasında oynamak mümkündür. Ancak buradaki dezavantaj yüksek ve kesintisiz internet bağlantısı gerekmesidir.

Google Cloud, Google firmasının Google arama motoru ve Youtube gibi sitelerin de kullandığı sunucu altyapı hizmetlerini son kullanıcıya sunduğu bir bulut bilgi platformudur.

<span class="mw-page-title-main">Google Cloud Print</span>

Google Cloud Print herhangi bir yazıcıya yazdırmak için ağ bulut içinde herhangi bir cihaz üzerinde herhangi Bulut Baskı farkında olan uygulamaya izin vermek için oluşturulan bir Google hizmetidir.. Bu, istemci cihazlar ve yazıcıların tüm donanım kombinasyonları için, Google oluşturma ve baskı altsistemlerini sağlama zorunda kalmadan ve kullanıcıların müşteriye aygıt sürücüsü yüklemek zorunda kalmadan yapılır, ancak belgeler ile tam Google'a iletilir. Google Cloud Printer makinede yüklü ise, 23 Temmuz 2013 yılından bu yana aynı zamanda, herhangi bir Microsoft Windows uygulamasından baskı sağlar.

<span class="mw-page-title-main">Göktürk-1</span> Türkiyeye ait yer gözlem uydusu

Göktürk 1, Türk Havacılık ve Uzay Sanayi A.Ş. (TUSAŞ) ve Aselsan'ın teknoloji girdisi ile İtalyan uzay hizmeti şirketi Telespazio tarafından Millî Savunma Bakanlığı için tasarlanmış ve geliştirilmiş olan, 0.5 m'ye (50 cm) kadar görüş yeteneğine sahip, yüksek çözünürlüklü bir yer gözlem uydusudur.

<span class="mw-page-title-main">Prekarya</span> çalışan sınıfı

Prekarya ya da prekarite, 20. yüzyılda tanımlanmış bir çalışan sınıfıdır. Ağırlıklı olarak; sınırlı-kontratlı, yarı zamanlı, proje bazlı sözleşmeler ile işgücü piyasalarına iş yapan sınıftır. Tanımlanmadaki esas etken, sürekli iş güvencesi ve sürekliliği bulunmayan işlerde çalışan bir sınıf olarak görülmesidir.

Sanal asistanlar, daha önce insanlar tarafından yapılan işleri veya hizmetleri, kullanıcılarından soru ve talepleri ile gerçekleştiren yazılımlardır. Genellikler chatbot kavramı ile aynı anlamda kullanılırlar ancak sanal asistanlar daha geniş bir alanda hizmet verirler. Sanal asistanlar kullanıcı ile yazı veya konuşma yoluyla etkileşim kurabilirler. Kullanıcılar sanal asistanlara soru sorabilirler, müziğin sesini açmak veya ısıtıcıyı kısmak gibi basit direktifler verebilirler, takvimlerini düzenlemesini veya uçak bileti almasını isteyebilirler.

<span class="mw-page-title-main">Werner Vogels</span>

Werner Hans Peter Vogels, Amazon şirket içi teknoloji inovasyonunu sağlamaktan sorumlu teknoloji şefi ve başkan yardımcısıdır. Vogels'in, Amazon'da geniş iç ve dış sorumlulukları vardır.

<span class="mw-page-title-main">Amazon Web Services</span>

Amazon Web Services (AWS), Amazon'un isteğe bağlı bulut bilişim platformları ve uygulama programlama arayüzleri sağlayan bir yan kuruluşudur. Temmuz 2002 tarihinde kurulmuş olup kullandıkça öde esasına göre kişilere, şirketlere ve hükûmetlere bulut bilişim web hizmetleri, çeşitli temel soyut teknik altyapı ve dağıtılmış bilgi işlem yapı taşları ve araçları sağlamaktadır. AWS'nin sanal bilgisayar sürümü, donanım merkezi işlem birimleri ve işleme için grafik işleme birimleri dahil olmak üzere gerçek bir bilgisayarın özniteliklerinin çoğunu taklit etmektedir.

Sistem yönetiminde Orkestrasyon, bilgisayar sistemleri ve yazılımlarının otomasyon yapılandırması, koordinasyonu ve yönetimidir.

<span class="mw-page-title-main">Amazon Luna</span>

Amazon Luna, Amazon tarafından geliştirilen bulut oyun servisidir. 24 Eylül 2020 duyurulan servis 2020 Ekim ayında 100 farklı oyunla hizmete başlaması planlanmaktadır. Twitch entegrasyonuyla PC, Mac, Amazon Fire TV ve iOS'ta çalışabilecek servis gelir modeli olarak abonelik modeli belirlenmiş ücreti temel paket için aylık 5,99 $ olarak ücretlendirilmiştir. Amazon Luna altyapı olarak AWS'yi kullanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Cloud9 IDE</span>

Cloud9 IDE, sürüm 2.0'dan sürüm 3.0'a kadar açık kaynak olarak yayınlanan bir Çevrimiçi IDE'dir. C, C++, PHP, Ruby, Perl, Python, Node.js ile JavaScript ve Go gibi birçok programlama dilini destekler.

Anthropic PBC, 2021 yılında kurulmuş ABD merkezli bir yapay zeka startup şirketi. Şirket, yapay zeka güvenliği ve güvenilirliği üzerine araştırmalar yapmakta ve bu araştırmaları genel kullanım için güvenli ve sağlam modeller geliştirmek için kullanmaktadır. Anthropic, OpenAI'ın ChatGPT ve Google'ın Gemini modellerine rakip olarak Claude adlı bir dizi geniş dil modelleri (LLM) geliştirmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.