İçeriğe atla

Nil Muharebesi

Nil Muharebesi
Fransız Devrim Savaşları

Nil Savaşı, 1 Ağustos 1798
Tarih1 Ağustos 1798
Bölge
Kahire, Mısır, Nil
Sonuç Birleşik Krallık'ın kesin zaferi
Taraflar
Fransa Fransa CumhuriyetiBirleşik Krallık Büyük Britanya
Komutanlar ve liderler
Fransa François-Paul Brueys D'AigalliersBirleşik Krallık Horatio Nelson
1-2 Ağustos 1798 tarihinde Abubakir koyundaki gemi pozisyonları ve hareketlerinin haritası. Britanya gemileri kırmızı, Fransız gemileri mavi renktedir.
Britanyalılar, demirlemiş Fransız hattına saldırıyorlar.
Fransız bayrak gemisi Orient infilak ediyor.

Nil Muharebesi, Fransız Devrim Savaşları'nın deniz savaşlarından biridir. Fransa'nın Mısır Seferi'nin ilk aşamalarındandır. Amiral Horatio Nelson komutasındaki Britanya donanmasıyla Amiral François-Paul Brueys D'Aigalliers komutasındaki Fransız donanması arasında 1-2 Ağustos 1798 tarihlerinde, Nil deltasındaki Abukir Koyu'nda gerçekleşmiştir. Abukir Deniz Muharebesi olarak da adlandırılır.

Bağlam

General Napolyon Bonapart komutasındaki Fransız ordusunun Mısır'ı istila etmesi, Uzak Doğu'daki İngiliz çıkarlarını tehdit etmekteydi. Fransız ordusuyla birlikte Mısır'a gelen bilim heyetinin görevlerinden biri, Akdeniz'le Kızıldeniz arasında bir gemi yolunun inşası konusunda fizibilite çalışmaları yapmaktı.

Muharebe stratejisi

Fransız ordusunun Mısır'da karaya çıkışından hemen hemen üç hafta sonra, 1 Ağustos 1798 tarihinde, Amiral Nelson komutasındaki 14 parça gemiden oluşan Britanya donanması, Fransız ordusunun ikmalini ve denizden korumasını üstlenen Fransız donanmasını saptadı. Fransız donanmasındaki gemiler, sancak tarafları açık denize dönük olarak demirlemiş ve birbirlerine zincir hattıyla bağlanmışlardı. Bu zincir hattı, Britanyalı gemilerinin aradan geçmesini engelleyecek bir hat oluşturmak amacındaydı.

Nelson bu tertiplenişte zayıf noktayı hemen keşfetmiştir. Gemilerini iki gruba ayırmış, bir grup geminin Fransız gemi hattının önünden geçerek bu hat ile sahil arasına kaymasını emretmiştir. Diğer grup gemiler ise Fransız donanmasının üzerine ilerlemişler, sola çark ederek sancak toplarını Fransız gemilerine çevirmişlerdir. Böylece Fransız gemileri iki ateş arasına alınmıştır. Nelson'un saldırı için geceyi seçmesi de gemilerinin manevrasının gizlenmesi konusunda avantaj yaratmıştır.

Sonuçlar

Sonuçta Nelson Abukir Limanı'nda demirli Fransız donanmasını imha ederek Mısır'daki Napolyon ordularının Fransa ile deniz bağlantısını kesmiştir. Kuşkusuz Bonapart, ordularının gıda gereksinimini "yerinde ikmal" ilkesiyle Mısır'dan sağlayabilirdi. Ancak cephane ve silah ikmali konusunda zorluklar yaşanacaktı. Ordusunun tamir atölyeleri vardı ancak, gerekli malzemenin deniz yolundan sağlanamaması, Mısır'da bunun için yeterli tesislerin bulunmaması Bonapart'ı bir karar vermeye zorlayacaktı. Donanma ile ikmal sağlanabilse, Mısır'da kalınıp bölgede tutunabilirdi. Ama şimdi uzun süre Mısır'da kalınması olanaksız hale gelmişti.

Bonapart bunun üzerine Orta Doğu yönünde ilerlemek zorunda kalmıştır. Muhtemelen, Osmanlı İmparatorluğu'nu, gerekli malzemeyi kendisine sağlayacak bir antlaşmaya zorlamak hesabındaydı.

Ancak ordusu Akka kalesi önünde durdurulmuş, Mısır'a dönmek zorunda kalmıştır. Ordusunun Mısır'da uzun süre kalamayacağını bilen Napolyon, bu orduyu Mısır'da bırakarak Fransa'ya dönmüştür. Nil Savaşı ve bunun ardından gelen Akka yenilgisi, Napolyon'un Mısır Seferi'nin başarısızlığına neden olmuştur.


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">III. Selim</span> 28. Osmanlı padişahı (1789–1807)

III. Selim, divan edebiyatındaki mahlasıyla İlhami, 28. Osmanlı padişahı ve 107. İslam halifesidir.

<span class="mw-page-title-main">Napolyon Bonapart</span> Fransız asker ve imparator (1769–1821)

Napolyon Bonapart veya I. Napolyon kısaca Napolyon, Fransız asker, politikacı ve 1804-1814 arası Fransa imparatoru. Gerek Fransız Devrim Savaşları gerekse Napolyon Savaşları sırasında Fransa'ya önderlik ettiği gibi tüm Avrupa'yı da etkilemiş önemli bir komutandır. Girdiği savaş ve çatışmaların büyük bölümünü kazanmış, 1815'teki nihai yenilgisine kadar hızla Avrupa kıtasının hakimiyetini ele geçirmiştir. Tarihteki en önemli komutanlardan biri olan Napolyon'un savaşları dünyanın her yerinde askerî okullarda ders olarak okutulmaktadır ve kendi Avrupa tarihinin en ünlü ve en tartışmalı siyasi figürlerinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Navarin Deniz Muharebesi</span> Yunan Bağımsızlık Savaşı sırasında 1827 deniz savaşı

Navarin Deniz Muharebesi, Osmanlı ve Mısır donanmalarıyla, birlikte hareket eden Britanyalı, Fransız ve Rus donanmaları arasında, 20 Ekim 1827 tarihinde geçmiş olan bir deniz muharebesidir. Bu muharebe Osmanlı tarihinde Navarin Olayı, Navarin Baskını veya Navarin Faciası adlarıyla da geçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Safranbolulu İzzet Mehmed Paşa</span> 158. Osmanlı sadrazamı

Safranbolulu İzzet Mehmed Paşa III. Selim saltanatında 19 Ekim 1794 - 30 Ağustos 1798 tarihleri arasında üç yıl on ay on iki gün Sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamı.

El-Ariş Sözleşmesi, Fransa ve Osmanlı Devleti arasında 24 Ocak 1800 tarihinde imzalanmış ateşkes antlaşması. Fransa'nın Mısır Seferi çerçevesinde imzalanmış, Büyük Britanya'nın karşı çıkması nedeniyle uygulamaya konamamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Fransa'nın Mısır ve Suriye seferi</span>

Mısır Seferi, 1798-1801 yılları arasında Fransa'nın Mısır ve doğu ticaret yolları üzerinde üstünlük elde etme amacıyla sürdürdüğü askeri sefer; 1798-1802 Osmanlı-Fransız Savaşı ve İkinci Koalisyon Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Napolyon Savaşları</span> Savaş dönemi

Napolyon Savaşları, Fransız Devrim Savaşları'nın ardından Napolyon önderliğindeki Fransa ile Avrupa'nın diğer güçlü devletlerinin oluşturduğu koalisyon arasında gerçekleşen savaş dönemi. Başlangıç tarihinin hangi yıl olduğuna dair tarihçiler ve araştırmacılar arasında fikir birliği yoktur. 1800-1815 yılları arasında, yaklaşık 15 yıl sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Trafalgar Muharebesi</span> İngiltere donanmasının 1805 yılında  Fransa ve Portekiz donanmalarına karşı kayıpsız bir şekilde elde ettiği kesin zaferdir. Napolyonun britanya adası üzerindeki emelleri suya düşmüştür

Trafalgar Muharebesi, 21 Ekim 1805'te İngiliz donanması ile Fransız ve İspanyol donanmaları arasında, İspanya'nın güneyindeki Trafalgar burnunun batısında gerçekleşen deniz muharebesi. Muharebe, İngiliz donanmasının kayıpsız zaferi ile sonuçlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Horatio Nelson</span> İngiliz deniz subayı

A. Horatio Nelson, Napolyon Savaşlarında savaşmış İngiliz deniz subayıdır. Norfolk'da doğup Trafalgar savaşı sırasında, 47 yaşında ölmüştür. İngilizlerin ünlü denizcisidir. 1771-1805 yılları arasında denizcilik yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Piramitler Muharebesi</span> Napolyonun Mısıra çıkışı

Piramitler Muharebesi, 21 Temmuz 1798 tarihinde Mısır'daki Napolyon komutasındaki Fransız ordusu ile yerel Memlûk kuvvetleri arasında meydana gelen çatışma.

<span class="mw-page-title-main">Akka Kuşatması (1799)</span> Askeri harekat

Akka Kuşatması ya da Akka Müdafaası, 1798-1802 Osmanlı-Fransız Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Fransız Devrim Savaşları</span> Fransa Cumhuriyeti ve diğer Avrupalı devletler arasındaki 1792den 1802ye kadar süren savaş

Fransız Devrim Savaşları 1792'den 1802'ye kadar süren Fransız Devrimi'nin sonucu olarak ortaya çıkan bir dizi kapsamlı askeri çatışmadır. Çatışmalar Fransa'yı İngiltere, Avusturya, Prusya, Rusya ve diğer birçok ülkeyle karşı karşıya getirdi. Savaşlar iki döneme ayrılır: Birinci Koalisyon Savaşı (1792-1797) ve İkinci Koalisyon Savaşı (1798-1802). Başlangıçta Avrupa ile sınırlı olan mücadele giderek küresel boyut kazandı. Fransa, on yıllık sürekli savaş ve saldırgan diplomasiden sonra, Avrupa'nın çoğuna karşı savaş için tamamen seferber edilmiş olan geniş Fransız nüfusu çok büyük ve güçlü ordusu sayesinde İtalya Yarımadası'ndaki, Aşağı Ülkeler'deki ve Renanya'daki toprakları fethetti. Fransızların bu çatışmalardaki başarısı, askeri işgali ve devrimci ilkelerin Avrupa'nın büyük bir bölümüne yayılmasını sağladı.

<span class="mw-page-title-main">Abukir Muharebesi (1799)</span>

Abukir Muharebesi, 25 Temmuz 1799'da Mısır'daki Fransız istilası sırasında Napolyon Bonapart'ın Seyit Mustafa Paşa komutasındaki Osmanlı ordusunu mağlup ettiği bir savaştır. 1 Ağustos 1798'de yapılan deniz savaşının adı da Abukir Muharabesi olduğundan bu adla yapılan ilk kara savaşıdır. Fransız kuvvetleri Suriye'ye yönelik bir seferden henüz dönmemişken, Mısır'da Fransız yönetimine son vermek için Osmanlı kuvvetleri, Sidney Smith'in İngiliz filosu tarafından Mısır'a gönderildi.

1798-1802 Osmanlı-Fransız Savaşı, Fransız Devrim Savaşları'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Paşa Adası Deniz Muharebesi</span> Osmanlı-Venedik Savaşında Muharebe

Paşa Adası Deniz Muharebesi, 1714-1718 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Mısır Seferi (1801)</span>

Mısır Seferi, 1798-1802 Osmanlı-Fransız Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">El-Ariş Kuşatması (1799, Aralık)</span>

El-Ariş Kuşatması, 1798-1802 Osmanlı-Fransız Savaşı'nda evre.

1797'de Osmanlı İmparatorluğu ←→ 1799'da Osmanlı İmparatorluğu
Bu sayfada 1798 yılında Osmanlı İmparatorluğu'nda yaşanan olaylar yer alır.

Korfu Kuşatması, 1798-1802 Osmanlı-Fransız Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Seyid Mustafa Paşa</span> Arnavut kökenli Osmanlı komutanı

Mustafa Paşa veya Seyid Mustafa Paşa, Arnavut kökenli Edirne doğumlu bir Osmanlı komutanı. 1799'da Abukir Muharebesi'nde Osmanlı birliklerinin komutanlığını yapmış, muharebeyi kaybetmiş ve esir düşmüştür.